TIA (transient ischemic attack): Tijdelijke functie-uitval

TIA (transient ischemic attack): Tijdelijke functie-uitval Een TIA (transient ischemic attack) verwijst naar een tijdelijke onderbreking van de bloedtoevoer naar (een deel van) de hersenen. Deze ‘kleine beroerte’ ontstaat plotseling en veroorzaakt neurologische uitvalverschijnselen die enkele minuten aanhouden. De symptomen verdwijnen meestal volledig binnen 24 uur en laten geen blijvende schade achter. Een TIA is echter een waarschuwing voor een mogelijk toekomstige beroerte, vooral als de patiënt geen preventieve maatregelen neemt. Zowel medicamenteuze als chirurgische behandelingen zijn beschikbaar, en levensstijlaanpassingen worden sterk aanbevolen.

Synoniemen

Een TIA wordt ook wel aangeduid als:
  • miniberoerte
  • voorbijgaande ischemische aanval

Epidemiologie van een TIA

De incidentie van een TIA bedraagt ongeveer 0,42 per 1.000 inwoners in ontwikkelde landen. De frequentie neemt toe met de leeftijd, variërend van 1 tot 3 gevallen per 100.000 bij mensen jonger dan 35 jaar tot 1.500 per 100.000 bij mensen ouder dan 85 jaar. Mannen hebben een significant hogere incidentie dan vrouwen. Personen van Afrikaanse afkomst hebben een verhoogd risico in vergelijking met mensen van Europese afkomst.

Oorzaken van een TIA

Een TIA ontstaat door een tijdelijke onderbreking van de bloedstroom naar (een deel van) de hersenen, die enkele minuten tot maximaal 24 uur kan aanhouden. Hoewel de oorzaak van een TIA kan verschillen, zijn de mechanismen vergelijkbaar met die van een beroerte. De blokkade verdwijnt meestal vanzelf, in tegenstelling tot een beroerte waarbij langdurige hersenschade optreedt. De voornaamste oorzaken zijn:
  • Een bloedstolsel dat vanuit een andere locatie in het lichaam (bijvoorbeeld het hart) naar de hersenen reist.
  • Een bloedstolsel dat zich vormt in een slagader van de hersenen.
  • Een beschadiging van de bloedvaten.
  • Vernauwing (stenose) van een bloedvat (vasoconstrictie) in de hersenen of naar de hersenen.

Risicofactoren voor een TIA

Migraine is een risicofactor voor een TIA / Bron: Geralt, PixabayMigraine is een risicofactor voor een TIA / Bron: Geralt, Pixabay
Medische Aandoeningen
De volgende aandoeningen verhogen het risico op een TIA:
  • Bloedstollingsproblemen (of erfelijke stollingsstoornissen)
  • Een familiegeschiedenis van beroerte.
  • Hart- of bloedvataandoeningen, zoals:

  • Omgevingsfactoren

    De volgende omgevingsfactoren kunnen het risico op een TIA verhogen:

    Symptomen van een TIA: Tijdelijke neurologische uitval

    Bij een TIA ervaart de patiënt tijdelijke neurologische uitval, die binnen enkele minuten tot maximaal 24 uur verdwijnt. De symptomen variëren afhankelijk van het getroffen hersengebied. Veelvoorkomende symptomen zijn:

    Diagnose en Onderzoeken

    De diagnose van een TIA wordt vaak gesteld op basis van de symptomen, aangezien de aanvallen kortdurend zijn en moeilijk waar te nemen zijn. De arts zal de vitale functies en hersenfunctie onderzoeken, inclusief:
    • Beoordeling van gezichtsvermogen, spierkracht, spraak en denkvermogen.
    • Informatie over hartslag, temperatuur en bloeddruk verzamelen.
    • Opsporen van klinische aanwijzingen voor een embolusbron, recent hartinfarct, atheromen (vetafzettingen), hoge bloeddruk, orthostatische hypotensie, bradycardie (trage hartslag), diabetes, of antifosfolipidensyndroom.
    • Carotisechografie om vernauwingen in de halsslagaders te detecteren.
    • MRI-scan of CT-scan om bloedstroom en weefsel in de hersenen te evalueren.
    • Elektrocardiogram (ECG) om de elektrische activiteit van het hart te meten.
    • Beoordeling van de halsslagader op tekenen van verstijving of verstopping.
    • Evaluatie van medische geschiedenis en risicofactoren voor hart- en vaatziekten en bloedchemie om geschikte medicatie voor te schrijven.
    • Bij onduidelijke risicofactoren, vooral bij jonge patiënten, kan een verwijzing naar een neuroloog noodzakelijk zijn voor verder onderzoek naar vasculitis, carotide-slagaderdissectie of andere letsels en infecties.

    Behandeling

    Snelle behandeling is cruciaal om het risico op een beroerte te verminderen.

    Diverse medicijnen zijn beschikbaar voor behandeling / Bron: Stevepb, PixabayDiverse medicijnen zijn beschikbaar voor behandeling / Bron: Stevepb, Pixabay
    Medicatie
    De behandeling kan bestaan uit:
    Vrouwen wordt geadviseerd om het gebruik van oestrogenen (zoals in de anticonceptiepil of hormonale therapieën) te heroverwegen.

    Chirurgie

    Indien nodig kan chirurgische ingreep worden overwogen:
    • Angioplastiek: Het openen van een verstopte slagader met een ballon en het plaatsen van een stent om de ader open te houden.
    • Carotis endarterectomie: Verwijdering van vetafzettingen uit de halsslagaders.

    Prognose van een TIA

    Patiënten met een TIA hebben een verhoogd risico op herhaling en op het ontwikkelen van een beroerte (ongeveer 1 op de 3 binnen een jaar). Ongeveer 15% van de mensen met een beroerte heeft eerder een TIA gehad. TIA's in de voorste circulatie van de hersenen hebben doorgaans een slechtere prognose dan die in de achterste circulatie.

    Gezonde voeding speelt een belangrijke rol in de preventie / Bron: Jill111, PixabayGezonde voeding speelt een belangrijke rol in de preventie / Bron: Jill111, Pixabay

    Preventie van een TIA

    Het vermijden of beheersen van risicofactoren is de beste manier om een TIA te voorkomen:
    • Beperk alcoholinname.
    • Beperk cholesterol- en vetinname.
    • Houd diabetes mellitus onder controle.
    • Gebruik geen illegale drugs.
    • Bereik en handhaaf een gezond gewicht.
    • Eet een gezonde voeding.
    • Volg voorgeschreven medicatie nauwgezet (voor diabetes, hoge bloeddruk, cholesterol, etc.).
    • Beperk natrium (zout) in je dieet.
    • Voer regelmatig lichaamsbeweging uit (minimaal 30 minuten per dag).
    • Stop met roken.
    • Beperk stress.
    • Eet veel fruit en groenten.
    • Zorg voor voldoende slaapkwaliteit.

    Lees verder

© 2018 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
TIA (transient ischemic attack) symptomenTIA (transient ischemic attack) symptomenEen TIA of voorbijgaande cerebrale ischemie ontstaat als de bloedtoevoer naar een deel van de hersenen tijdelijk wordt o…
TIA: oorzaken, symptomen van een voorbijgaande beroerteTIA: oorzaken, symptomen van een voorbijgaande beroerteTransient ischemic attack, beter bekend onder de afkorting TIA. Het gaat om een kortdurende beroerte veroorzaakt door ee…
Hoe ontstaat een beroerte of herseninfarct?Hoe ontstaat een beroerte of herseninfarct?Doodsoorzaak nummer drie is herseninfarct ten gevolge van een beroerte, waarbij het te lang heeft geduurd voordat de jui…
Moyamoya: Vernauwing van de slagader in de hersenenMoyamoya: Vernauwing van de slagader in de hersenenMoyamoya is een zeldzame, progressieve cerebrovasculaire aandoening waarbij de grote bloedvaten in de hersenen geleideli…

Occipitalis neuralgie: Achterhoofdpijn door schade aan zenuwOccipitalis neuralgie: Achterhoofdpijn door schade aan zenuwOcciput verwijst naar het achterhoofd. Occipitalis neuralgie, ook wel occipitale neuralgie genoemd, is een aandoening wa…
Interstitiële longziekte: Littekens en ontsteking in longenInterstitiële longziekte: Littekens en ontsteking in longenEen interstitiële longziekte is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij ontstekingen en littekenweefselvorming in de…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Geralt, Pixabay
  • Geraadpleegd op 19 september 2018:
  • A TIA is a temporary blockage of blood flow to the brain., http://www.strokeassociation.org/STROKEORG/AboutStroke/TypesofStroke/TIA/Transient-Ischemic-Attack-TIA_UCM_492003_SubHomePage.jsp
  • Clinical Presentation, https://emedicine.medscape.com/article/1910519-clinical-presentation#showall
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Ik krijg een behandeling na een TIA, https://www.thuisarts.nl/beroerte/ik-krijg-behandeling-na-tia
  • Overview, https://emedicine.medscape.com/article/1910519-overview#showall
  • Overview, https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/transient-ischemic-attack/symptoms-causes/syc-20355679
  • STROKE AND CEREBROVASCULAR DISEASE, Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1126-1129
  • Transient Ischemic Attack Treatment, https://www.webmd.com/first-aid/transient-ischemic-attack-mini-stroke-treatment
  • Transient ischemic attack, https://medlineplus.gov/ency/article/000730.htm
  • Transient Ischemic Attack, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459143/
  • What is a transient ischemic attack (TIA)?, https://www.medicalnewstoday.com/articles/164038.php
  • Afbeelding bron 1: Geralt, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Jill111, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 19-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 16
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.