Stenting: Toepassingen en procedure van plaatsing stent

Een stent is een meestal gaasachtig buisje dat door een arts in een ader, slagader of ander kanaal in het lichaam wordt geplaatst om dit open te houden en de stroom van lichaamsvloeistoffen te herstellen. Door het plaatsen van een stent (stenting) kunnen verstoppingen worden verminderd en kunnen vernauwde of verzwakte bloedvaten worden behandeld. Dit is vooral belangrijk bij het voorkomen en behandelen van coronaire hartziekten. Artsen kunnen echter ook stents plaatsen in andere delen van het lichaam. De procedure is meestal vrijwel pijnloos, en patiënten kunnen vaak binnen een week hun normale activiteiten hervatten. Toch kunnen er soms complicaties optreden na een stentprocedure.

• Toepassingen van stents
• Coronaire hartziekte
• Andere toepassingen
• Voor de stentprocedure
• Tijdens de operatie
• Na de stentingprocedure
• Herstel van de plaatsing van een stent
• Langdurig gebruik van stents
• Prognose van stenting
• Risico’s van het plaatsen van een stent
• Afstoting
• Bloedstolsel
• Restenose
• Nieuwste ontwikkelingen in stenttechnologie

Toepassingen van stents

Coronaire hartziekte

Indicatie
Een van de meest voorkomende toepassingen van een stent is het openen van een bloedvat dat geblokkeerd is door een plaque. Plaque is een ophoping van cholesterol, vet en andere stoffen die in het bloed aanwezig zijn. Wanneer deze plaque zich in de bloedvaten ophoopt, kan dit leiden tot vernauwingen, waardoor de bloedtoevoer naar het hart of andere organen wordt beperkt. Dit kan uiteindelijk leiden tot coronaire hartziekten. Patiënten met vernauwde bloedvaten kunnen symptomen ervaren zoals pijn op de borst en kortademigheid. Zonder behandeling verhoogt het risico op ernstige complicaties, zoals een hartaanval of een beroerte. Een stent wordt vaak aanbevolen om te voorkomen dat de slagader opnieuw vernauwt of instort na een eerdere blokkade.

Procedure
De procedure voor het plaatsen van een stent wordt meestal uitgevoerd tijdens een percutane coronaire interventie (angioplastiek). Hierbij plaatst de arts een katheter via een kleine incisie in de bloedvaten. Aan het uiteinde van de katheter zit een ballon, omgeven door een stent. Wanneer de katheter de plaats van de blokkade bereikt, blaast de arts de ballon op, waardoor de stent uitzet en de slagader openhoudt. De ballon wordt daarna weer leeggelaten en de katheter wordt verwijderd, terwijl de stent op zijn plaats blijft. De keuze voor het plaatsen van een stent hangt af van verschillende factoren, waaronder de grootte van de slagader en de exacte locatie van de blokkade.

Risico's
Hoewel percutane coronaire interventies over het algemeen veilig zijn, brengen ze enkele risico's met zich mee. Deze omvatten:

• Bloedingen op de plaats waar de katheter is ingebracht.
• Een allergische reactie op het contrastmiddel of de stent zelf.
• Een infectie.
• Een onregelmatige hartslag.
• Schade aan de nieren door het gebruik van contrastvloeistoffen.
• Beschadiging van de slagader tijdens het inbrengen van de katheter.

Andere toepassingen

Stents worden ook gebruikt in andere delen van het lichaam, waaronder:

• Bloedvaten in de hersenen of aorta, om het risico op een aneurysma (een uitstulping van een slagader) te verminderen.
• Bronchiën (luchtpijpvertakkingen) in de longen, als deze dreigen in te storten.
• Galwegen, die gal tussen de lever, galblaas en de dunne darm vervoeren.
• Ureters, die urine van de nieren naar de blaas transporteren.

Voor de stentprocedure

Voorafgaand aan de stentprocedure geeft de arts gedetailleerde instructies over de voorbereiding. Dit kan onder andere inhouden dat de patiënt nuchter moet blijven, bepaalde medicijnen moet innemen of juist moet stoppen met andere medicijnen. Het is essentieel dat de patiënt de arts informeert over eventuele bestaande medische aandoeningen en allergieën, omdat dit invloed kan hebben op de voorbereiding en uitvoering van de procedure.

Tijdens de operatie

Een stentprocedure duurt doorgaans ongeveer één uur. Algemene anesthesie is niet nodig, waardoor de patiënt tijdens de ingreep bij bewustzijn blijft en instructies van de arts kan volgen. De arts kan kalmerende medicatie toedienen en het gebied waar de katheter wordt ingebracht verdoven met een lokale verdoving. De meeste patiënten voelen de katheter niet door hun slagader bewegen, maar kunnen wel enige druk of pijn ervaren wanneer de ballon wordt opgeblazen en de stent wordt geplaatst. Na het plaatsen van de stent wordt de ballon leeggemaakt en de katheter verwijderd. Het wondje waar de katheter is ingebracht, wordt verbonden en onder druk gezet om bloedingen te voorkomen.

Na de stentingprocedure

Na de procedure verblijven de meeste patiënten minstens één nacht in het ziekenhuis voor observatie. Tijdens deze periode worden de hartslag, bloeddruk en het wondje regelmatig gecontroleerd door een verpleegkundige. Als er geen complicaties optreden, mag de patiënt de volgende dag naar huis. Een blauwe plek of lichte zwelling op de plaats waar de katheter is ingebracht, kan enkele dagen aanhouden, maar dit is meestal onschuldig.

Herstel van de plaatsing van een stent

Een succesvolle stentprocedure leidt vaak tot vermindering van symptomen zoals pijn op de borst en kortademigheid. De meeste patiënten kunnen hun dagelijkse activiteiten binnen een week hervatten, hoewel zware inspanningen in de eerste weken vermeden moeten worden. Om te voorkomen dat zich bloedstolsels rond de stent vormen, worden vaak antibloedplaatjesgeneesmiddelen voorgeschreven, waaronder aspirine. Deze medicijnen moeten soms levenslang worden ingenomen, afhankelijk van de specifieke medische situatie van de patiënt. Naast medicatie krijgt de patiënt vaak aanvullende herstelinstructies mee, zoals het vermijden van intensieve lichaamsbeweging en zware inspanningen totdat het lichaam volledig hersteld is.

Langdurig gebruik van stents

De meeste stents zijn ontworpen om permanent in de bloedvaten te blijven, zodat ze open blijven en ernstige complicaties worden voorkomen. Er zijn echter ook stents beschikbaar die na verloop van tijd oplossen, vooral wanneer ze gecoat zijn met medicijnen die helpen bij het verminderen van plaquevorming. Hoewel een stent symptomen zoals pijn op de borst kan verlichten, geneest het niet de onderliggende aandoeningen zoals atherosclerose (slagaderverkalking). Een gezonde levensstijl is daarom essentieel om verdere opbouw van plaque te voorkomen.

Een gezonde levensstijl na het plaatsen van een stent omvat meestal:

• Het nauwgezet innemen van voorgeschreven medicatie.
• Het behouden van een gezond gewicht.
• Een evenwichtige en gezonde voeding.
• Regelmatige lichaamsbeweging.
• Het stoppen met roken en vermijden van tabaksgebruik.
• Het verminderen van stress.

Hoewel een stent een belangrijk onderdeel van de behandeling kan zijn, is het vaak slechts één aspect van een breder behandelplan. Het is belangrijk dat patiënten alle instructies van hun arts opvolgen en eventuele bijwerkingen van medicijnen melden, zodat de arts de medicatie kan aanpassen indien nodig. Patiënten mogen echter nooit zonder overleg met hun arts stoppen met het innemen van voorgeschreven medicijnen.

Prognose van stenting

Stenting is een veelgebruikte procedure om de bloedvaten te verwijden en het risico op complicaties door coronaire hartziekten en andere aandoeningen te verminderen. Hoewel een stent verlichting biedt, is het slechts een onderdeel van een algeheel behandelprogramma. Zelfs met een geplaatste stent kunnen er nog steeds ernstige complicaties optreden, zoals restenose of de vorming van bloedstolsels.

Risico’s van het plaatsen van een stent

De risico's van een stentprocedure zijn doorgaans klein, maar sommige groepen lopen een hoger risico op complicaties. Dit geldt met name voor ouderen, patiënten met hartfalen, patiënten met uitgebreide hartaandoeningen en meerdere blokkades in de bloedvaten, en patiënten met een chronische nierziekte.

Afstoting

In zeldzame gevallen kan het lichaam de stent afstoten, of kan de patiënt een allergische reactie ervaren op het materiaal van de stent. Patiënten met een metaalallergie moeten dit altijd melden aan hun arts, zodat alternatieve behandelingsopties kunnen worden besproken.

Bloedstolsel

Een van de risico's van een stent is de vorming van een bloedstolsel, wat het risico op een hartaanval of beroerte kan verhogen. Ongeveer 1 tot 2 procent van de patiënten ontwikkelt een bloedstolsel op de plaats van de stent, vooral in de eerste maanden na de plaatsing. Om dit te voorkomen, schrijven artsen vaak één of meer antistollingsmedicijnen voor. Deze medicijnen kunnen echter bijwerkingen hebben, zoals huiduitslag.

Restenose

Restenose is een complicatie waarbij er opnieuw weefsel groeit rond de stent, wat leidt tot een nieuwe blokkade van het bloedvat. Artsen kunnen in zulke gevallen radiotherapie aanbevelen of kiezen voor een stent met een medicijncoating om de groei van het weefsel te vertragen.

Nieuwste ontwikkelingen in stenttechnologie

Anno augustus 2024 zijn er aanzienlijke innovaties in de stenttechnologie. Er worden nu bioresorbeerbare stents gebruikt die na verloop van tijd volledig oplossen, waardoor het risico op restenose en andere complicaties wordt verminderd. Daarnaast zijn er nieuwe medicijnen ontwikkeld die de effectiviteit van met medicijn gecoate stents verbeteren, wat leidt tot betere langetermijnresultaten voor patiënten. Bovendien worden steeds meer stents geplaatst met behulp van robotische chirurgie, wat de precisie verhoogt en de kans op complicaties verder verkleint.