Coronaire hartziekte: Symptomen van kransslagaderaandoening

De kransslagaders zijn de bloedvaten die zuurstof en bloed leveren aan het hart. Een coronaire hartziekte (kransslagaderaandoening) is een hartaandoening waarbij een vernauwing van de kransslagaders ontstaat. Meestal ontstaat een coronaire hartaandoening wanneer cholesterol zich ophoopt op de aderwanden, waardoor plaques ontstaan. De aderen vernauwen, waardoor de bloedtoevoer naar het hart geremd is. Soms belemmert een stolsel de bloedstroom naar de hartspier. Pijn op de borst (angina), kortademigheid en een hartaanval zijn enkele gevolgen van een kransslagaderaandoening. Medicatie, chirurgie en vooral ook een gezonde levensstijl zijn behandelingen voor deze kransslagaderaandoeningen.

• Wat is een kransslagaderaandoening?
• Oorzaken van coronaire hartziekte
• Risicofactoren van kransslagaderaandoeningen
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen
• Angina
• Hartaanval
• Kortademigheid
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van coronaire hartziekten
• Levensstijl
• Medicatie
• Chirurgie
• Complicaties van vernauwing van kransslagaders
• Preventie van coronaire hartaandoening

Wat is een kransslagaderaandoening?

Vanuit het hart gaat bloed naar de longen, waar het zuurstof verzamelt. Via het bloed gaat dit zuurstofrijke bloed via slagaders terug naar het hart en vervolgens naar organen door het hele lichaam gepompt. Coronaire bloedvaten voorzien de hartspier van zuurstof. Als de kransslagaders versmallen, is de toevoer van zuurstofrijk bloed naar het hart te laag, vooral tijdens een lichamelijke activiteit. In het begin ervaart de patiënt geen symptomen door de vermindering van de bloedstroom maar als na verloop van tijd ontstaan door de vetafzettingen of plaques in de kransslagaders wel tekenen.

Oorzaken van coronaire hartziekte

Een coronaire hartziekte start met letsel of schade aan de binnenste laag van een kransslagader. Hierdoor hopen vetophopingen zich op op de plaats van het letsel. Deze afzettingen bestaan uit cholesterol en andere cellulaire afvalproducten. Deze ophoping van stoffen staat bekend als ‘atherosclerose’ (slagaderverkalking). Als stukjes afbreken of scheuren, gaan de bloedplaatjes in het gebied samenklonteren, en proberen ze het bloedvat te repareren. Deze klont (bloedstolsel) blokkeert de ader, remt of blokkeert de bloedstroom en leidt tot een hartaanval.

Risicofactoren van kransslagaderaandoeningen

Aandoeningen

Volgende aandoeningen zijn in verband gebracht met kransslagaderaandoeningen:

• auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), lupus en andere inflammatoire reumatologische aandoeningen
• diabetes mellitus type 2
• een hoog cholesterolgehalte in het bloed
• een hooggevoelig C-reactief proteïne (hs-CRP): Dit is een normaal eiwit dat verhoogd is wanneer een lichaam aanwezig is in het lichaam. Hoge hs-CRP-waarden zijn een risicofactor voor hartaandoeningen. Door vernauwde kransslagaders verhogen de hs-CRP-waarde in het bloed.
• een ongecontroleerde hoge bloeddruk / (chronische hoge bloeddruk)
• een ouder met een coronaire hartziekte vóór de leeftijd van zestig jaar
• hoge niveaus van fibrinogeen, een bloedeiwit dat betrokken is bij het bloedstollingsproces (overtollige hoeveelheden stimuleren het klonteren van bloedplaatjes, wat resulteert in de vorming van stolsels)
• hoge niveaus van homocysteïne, een aminozuur geproduceerd door het lichaam
• hoge niveaus van lipoproteïne
• hoge niveaus van triglyceriden
• pre-eclampsie (ernstige zwangerschapscomplicatie)

Omgevingsfactoren

Enkele omgevingsfactoren verhogen eveneens de kans op coronaire hartziekten:

• alcoholmisbruik
• de veroudering
• een gebrek aan lichaamsbeweging
• geslacht: Mannen zijn vaker dan vrouwen getroffen; vrouwen lijden sneller aan een coronaire hartaandoening na de menopauze.
• langdurige emotionele en mentale stress
• obesitas
• roken

Symptomen

Een kransslagaderziekte veroorzaakt angina, een hartaanval of kortademigheid.

Angina

Angina pectoris kenmerkt zich door volgende tekenen:

• brandend maagzuur
• indigestie (maagklachten na het eten of drinken)
• kortademigheid
• krampen
• misselijkheid
• pijn op de borst: De pijn voelt brandend, doof, drukkend, knijpend, pijnlijk, vol of zwaar aan.
• uitstralingspijn naar de nek (nekpijn), kaak (kaakpijn), armen (armpijn), schouders (schouderpijn), keel (keelpijn), rug (rugpijn) of zelfs de tanden (tandpijn)
• zwakte
• zweten

Angina bestaat in drie soorten.

Stabiele angina pectoris
Het ongemak van stabiele angina pectoris is kortstondig en voelt aan als gas of indigestie. Dit treedt op wanneer het hart harder dan normaal werkt, zoals tijdens het sporten. Stabiele angina pectoris heeft een regelmatig patroon. Deze vorm van angina houdt maanden of jaren aan. Rust of medicijnen verlichten de symptomen.

Onstabiele angina
Wanneer angina onstabiel is, resulteert dit uit bloedstolsels in de kransslagader. Instabiele angina komt ook in rust voor, duurt langer en verergert meestal na verloop van tijd.

Variabele angina
Dit type treedt in rust op en is meestal ernstig. Deze vorm van angina verschijnt wanneer er een spasme (kramp) in een slagader is waardoor deze verstijfd en vernauwt. De bloedtoevoer naar het hart is hierdoor verstoord. Uitlokkende factoren omvatten de blootstelling aan koude, stress, medicijnen, roken of cocaïnegebruik (drugsmisbruik).

Hartaanval

Een hartaanval (hartinfarct) treedt op wanneer de hartspier niet genoeg bloed en zuurstof heeft. De spier sterft en er treedt een hartaanval op. Een hartaanval komt vaak voor wanneer een bloedstolsel ontstaat uit een plaque in één van de kransslagaders. Het stolsel remt de bloedtoevoer naar het hart indien dit groot genoeg is.

Symptomen van een hartaanval omvatten:

• pijn op de borst en milde pijn, of een verpletterende pijn op de borst: Het eerste symptoom is normaal pijn op de borst die zich verspreidt naar de nek, de kaak, de oren, de armen en de polsen, en mogelijk ook naar de schouderbladen, de rug of de buik.
• duizeligheid
• een algemeen gevoel van onwel zijn en angst dat het leven ten einde loopt
• een grijs gezicht
• een klamme huid
• hoesten
• kortademigheid
• misselijkheid en braken
• overmatig zweten
• rusteloosheid

Kortademigheid

Een coronaire hartziekte leidt tot kortademigheid. Als het hart en andere organen te weinig zuurstof krijgen, gaat de patiënt hijgen. Elke inspanning is dan erg vermoeiend.

Diagnose en onderzoeken

Een lichamelijk onderzoek, een medische geschiedenis van de patiënt en een aantal andere testen helpen bij het diagnosticeren van een coronaire hartziekte:

• een bloedonderzoek
• een CT-scan
• een echocardiografie (echografie voor de controle van de pompfunctie ven het hart)
• een elektrocardiografie (hartfilmpje: meting van de elektrische activiteit van het hart)
• een hartkatheterisatie
• een Holter-monitor (draagbaar apparaat dat alle elektrische activiteit van het hart registreert, inclusief de hartslagen)
• een inspanningsproef
• een nucleaire ventriculografie (met behulp van tracers of radioactieve materialen de hartkamers te tonen)

Behandeling van coronaire hartziekten

Een coronaire hartaandoening is niet te genezen, maar de ziekte is wel effectief te behandelen door enerzijds de levensstijl aan te passen en anderzijds door medicatie en eventueel ook chirurgie.

Levensstijl

Aanbevelingen voor de levensstijl zijn stoppen met roken, een gezonde en evenwichtige voeding consumeren en regelmatig sporten.

Medicatie

Medicijnen voor de behandeling van een coronaire hartziekte zijn onder andere:

• ACE-remmers: Deze medicijnen verlagen de bloeddruk en vertragen de progressie van een coronaire hartziekte of remmen de progressie zelfs af
• bètablokkers: Bètablokkers zijn inzetbaar om de bloeddruk en de hartslag te verlagen, vooral bij een patiënt die al een hartaanval heeft gehad.
• calciumantagonisten: Deze medicijnen verwijden de kransslagaders waardoor meer bloed naar het hart stroomt en de hypertensie (een hoge bloeddruk) vermindert.
• een lage dosis aspirine: Een lage dosis aspirine vermindert de bloedstolling, waardoor het risico op angina of een hartaanval vermindert.
• nitroglycerine-pleisters, sprays of tabletten: Deze medicijnen controleren pijn op de borst door de hartaanvraag naar bloed te verminderen; dit doen ze door de kransslagaders te verwijden.
• statines: Statines zijn de enige medicijnen die een positieve invloed hebben op de uitkomsten van een kransslagaderaandoening. Heeft de patiënt echter een ander onderliggend cholesterolprobleem, dan zijn deze medicijnen mogelijk niet effectief.

Chirurgie

Soms is een chirurgische ingreep nodig om geblokkeerde slagaders te openen of vervangen. De arts voert deze ingreep uit wanneer de bloedvaten erg nauw zijn of als de symptomen niet reageren op medicijnen. Diverse soorten operaties zijn mogelijk zoals:

Angioplastiek en stentplaatsing
De arts plaatst een katheter in het vernauwde deel van de slagader. Vervolgens leidt hij een leeggelopen ballon door de katheter naar het getroffen gebied. Hij blaast de ballon op, waardoor de vetafzettingen tegen de slagaderwanden gedrukt worden. Daarna plaatst de arts een stent of mesh-buis in de ader om de slagader open te houden.

Coronaire bypassoperatie
De chirurg gebruikt een bloedvat uit een ander lichaamsdeel om een transplantaat te maken dat de geblokkeerde slagader omzeilt. Het transplantaat is afkomstig van het been of van slagader van de binnenborst.

Harttransplantatie
In zeldzame gevallen is een harttransplantatie nodig als het hart ernstig is beschadigd en de andere behandelingen niet werken.

Laserchirurgie
De arts maakt verschillende kleine gaatjes in de hartspier. Hierdoor stimuleert hij de vorming van nieuwe bloedvaten.

Complicaties van vernauwing van kransslagaders

Coronaire hartziekten leiden mogelijk tot:

• een abnormaal hartritme (aritmie)
• een hartaanval
• hartfalen
• pijn op de borst (angina pectoris)

Preventie van coronaire hartaandoening

Het is belangrijk om het cholesterolgehalte in het bloed te beheersen. Fysiek actief zijn, het beperken van alcoholgebruik, het vermijden van tabak en het nuttigen van een gezonde voeding met minder suiker en zout, zijn nuttige tips. Patiënten met een coronaire hartziekte of diabetes mellitus (suikerziekte) moeten hun ziekte onder controle houden zich regelmatig laten opvolgen door de arts. Tot slot is het verstandig om stress te verlichten.

Lees verder

• Alarmsymptomen voor hartaandoeningen: Tekenen van hartziekte
• Hartgezondheid: Tips voor gezond hart & preventie hartziekte
• Hartaanval (hartinfarct): Beperkte bloedstroom naar hart
• Hartfalen: Slecht rondpompen van bloed door het hart
• Stenting: Toepassingen en procedure van plaatsing stent