Instabiele angina pectoris: Onregelmatige pijn op de borst

Instabiele angina (onstabiele angina pectoris) is een aandoening waarbij het hart niet voldoende bloedstroom en zuurstof krijgt. Een verharding en vernauwing van de bloedvaten van het hart is meestal de oorzaak van instabiele angina. Een patiënt met instabiele angina presenteert zich met plotselinge pijn of een beklemmend gevoel op de borst die snel verergert. De symptomen zijn meestal niet voorspelbaar en verbeteren vaak niet bij rust. De tekenen van instabiele angina zijn een waarschuwingssignaal van een hartaanval in de nabije toekomst. Medicijnen en veranderingen in de levensstijl zijn nodig voor het behandelen van onstabiele angina pectoris op korte en ook lange termijn. Een gezonde levensstijl vermindert tot slot het risico op het ontwikkelen van instabiele angina pectoris.

• Oorzaken van instabiele angina
• Risicofactoren van onstabiele angina pectoris
• Symptomen: Onregelmatige pijn op de borst
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van pijn en voorkomen van hartaanval
• Korte termijn
• Lange termijn
• Prognose
• Preventie

Oorzaken van instabiele angina

Onstabiele angina pectoris treedt op wanneer de bloedstroom en zuurstof naar het hart verminderd is. Een verharding en vernauwing van de bloedvaten van het hart als gevolg van atherosclerose (slagaderverkalking) is de meest voorkomende oorzaak van instabiele angina. Het is door de erg vernauwde bloedvaten (vasoconstrictie) lastiger voor het hart om extra bloed te krijgen wanneer het hart harder moet werken (bijvoorbeeld tijdens lichaamsbeweging).

Zeldzame oorzaken van angina zijn:

• coronaire slagaderspasmen
• een abnormale functie van de kleine vertakkingslagaders zonder vernauwing van de grotere slagaders (microvasculaire stoornissen of het syndroom X)

Risicofactoren van onstabiele angina pectoris

De aandoening komt vaker voor bij patiënten:

• die een oudere leeftijd hebben (ouderen)
• die een sedentaire levensstijl hebben (niet genoeg beweging krijgen)
• die roken
• die zwaarlijvig zijn
• met diabetes mellitus (suikerziekte)
• met een familiegeschiedenis van een vroege coronaire hartziekte (kransslagaderaandoening): Een naaste verwant zoals een broer of zus of ouder had een hartaandoening vóór de leeftijd van 55 jaar bij een man of vóór de leeftijd van 65 jaar bij een vrouw.
• met een hoge bloeddruk
• met een hoge LDL-cholesterol
• met een lage HDL-cholesterol
• van het mannelijk geslacht

Symptomen: Onregelmatige pijn op de borst

Het kenmerkende symptoom van instabiele angina is een pijn of druk op de borst of pijn die uitstraalt naar de linkerarm, de rug, de kaak of de nek. Sommige patiënten lijden bovendien aan één of meer van volgende tekenen: angst, onverklaarbare vermoeidheid, zweten, kortademigheid, misselijkheid en braken. De symptomen van instabiele angina komen vaak snel op en hebben mogelijk geen voorspelbare uitlokkende factor. Sommige patiënten ervaren tijdens het rusten tekenen. De symptomen van deze aandoening lijken op een hartaanval en zijn dan ook een waarschuwingssignaal dat een patiënt in de toekomst mogelijk daadwerkelijk een hartaanval krijgt.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van onstabiele angina pectoris stelt de arts meestal op basis van de symptomen, een lichamelijk onderzoek en een elektrocardiografie (ECG: hartfilmpje). De beste test om verstoppingen in de bloedvaten te detecteren, is een coronaire angiografie. Hierbij injecteert de arts kleurstof in de bloedvaten van het hart en neemt hij nadien röntgenfoto’s om eventuele blokkades te zien. Een bloedonderzoek is nodig om een hartaanval uit te sluiten en ook om de cholesterolwaarden en bloedsuikerspiegel te meten. Soms bestelt de arts eveneens een echografie van het hart (echocardiografie).

Behandeling van pijn en voorkomen van hartaanval

Korte termijn

Kortdurende maatregelen verlichten de pijn. Patiënten met pijn op de borst moeten nitroglycerine (spray, tablet of capsule) onder de tong plaatsen. Niet bij alle patiënten helpt het gebruik van nitroglycerine om de symptomen te verbeteren en de pijn te verminderen. Als de pijn aanhoudt of verergert, is een dringend bezoek aan de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis vereist. Heeft de patiënt een zeer groot risico op een hartaanval, dan voert de arts een noodangiografie uit. Hij plaatst hierbij een stent (een kleine draadslang) om eventuele blokkades in de bloedvaten te voorkomen.

Lange termijn

Langetermijnmaatregelen verminderen het risico op een hartaanval. De arts schrijft vaak medicijnen voor om het bloed te verdunnen (bloedverdunners), om de bloeddruk onder controle te houden en om het cholesterolgehalte te verlagen (statines). Een oefenprogramma (hartrevalidatie) is nuttig om de hartfunctie te verbeteren. Soms is uiteindelijk een procedure nodig om de vernauwde bloedvaten van het hart weer te openen met een stent.

Prognose

Dankzij een goede behandeling leren veel patiënten om hun symptomen onder controle te krijgen. Zonder behandeling verergert de onderliggende oorzaak en krijgt de patiënt uiteindelijk te maken met een hartaanval.

Preventie

Een gezonde en evenwichtige voeding consumeren, regelmatig sporten, een gezond gewicht behouden, stress verlichten en stoppen met roken zijn enkele levensstijlaanpassingen om een verstopping in de bloedvaten van het hart te voorkomen. Verder moet een patiënt regelmatig de cholesterolspiegels, de bloeddruk en de bloedsuikerspiegel laten controleren door een arts. Op deze manier kan de patiënt tijdig maatregelen treffen om instabiele angina pectoris te voorkomen.

Lees verder

• Angina pectoris: Pijn op de borst, teken van hartaanval
• Hartaanval (hartinfarct): Beperkte bloedstroom naar hart
• Pijn op de borst: Oorzaken en symptomen van borstpijn
• Hartrevalidatie: Revalidatieprogramma na hartproblemen
• Hartgezondheid: Tips voor gezond hart & preventie hartziekte