Bloedonderzoek: Verhoogde CRP-waarden (C-reactief proteïne)

Wanneer een ontsteking in het lichaam aanwezig is, produceert de lever de stof C-reactief proteïne. Het is via een bloedonderzoek mogelijk om de hoeveelheid van dit eiwit in het bloed te meten. De test is nuttig voor de arts bij het diagnosticeren van acute en chronische aandoeningen die ontstekingen veroorzaken. Een breed scala aan ontstekingsaandoeningen veroorzaakt verhoogde waarden van C-reactief proteïne (CRP). Ook test de arts mogelijk het hs-CRP-gehalte in het bloed, wat het risico op hart- en vaatziekten beoordeelt. De behandeling voor verhoogde waarden is afhankelijk van de oorzaak. De waarden zijn doorgaans tot slot makkelijker te interpreteren wanneer deze erg hoog zijn.

• Indicatie bloedtest met meting C-reactief proteïne
• Hoe verloopt het CRP-bloedonderzoek?
• Hs-CRP-test
• Meerdere onderzoeken
• Symptomen van verhoogde CRP-waarden
• Licht gestegen CRP-niveaus
• Zeer hoge CRP-niveaus
• Normale bereik
• CRP-waarden
• Hs-CRP
• Interpretatie van resultaten

Indicatie bloedtest met meting C-reactief proteïne

Significant hoge CRP-waarden van meer dan 350 milligram per liter (mg / L) zijn bijna altijd te wijten aan een ernstige onderliggende medische aandoening. De meest voorkomende oorzaak is een ernstige infectie, maar een slecht gecontroleerde auto-immuunziekte of ernstige weefselbeschadiging leidt soms ook tot hoge CRP-waarden.

Volgende aandoeningen veroorzaken verhoogde niveaus van C-reactief proteïne:

• auto-immuunziekten, waaronder artritis (gewrichtsontsteking), reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen), lupus, vasculitis (ontsteking van bloedvaten)
• bepaalde soorten inflammatoire darmaandoeningen, zoals de ziekte van Crohn (aandoening met diarree en buikpijn) en colitis ulcerosa (chronische darmziekte met diarree)
• brandwonden
• een hartaanval
• een infectie zoals een longontsteking of tuberculose (bacteriële infectie met longproblemen)
• een trauma
• kanker
• orgaan- en weefselschade
• pericarditis, een ontsteking van het hartzakje
• zwaarlijvigheid

Hoe verloopt het CRP-bloedonderzoek?

De patiënt moet niet vasten voor het CRP-bloedonderzoek, en hij mag ook alles drinken. De patiënt voelt een kleine naaldprik wat mogelijk eventjes pijnlijk of prikkend aanvoelt. Het verkrijgen van het monster voor de test duurt slechts een paar minuten en is relatief pijnloos. Af en toe is een patiënt (vooral een kind) angstig voor het onderzoek maar na wat uitleg en afleiding tijdens het onderzoek is het vaak goed mogelijk om bloed te prikken. Een blauwe plek na het nemen van het bloedmonster is normaal.

Hs-CRP-test

Sommige patiënten ondergaan een hooggevoelige (hoogsensitieve) CRP (hs-CRP)-test. Deze test verschilt van de CRP-test. De hs-CRP-test detecteert lagere CRP-waarden in de bloedbaan (0,5-10 mg / L), terwijl de CRP-test de CRP-waarden in een hoger bereik (10-1.000 mg / L) meet. De hs-CRP-test is inzetbaar het risico van een patiënt op het ontwikkelen van hart- en vaatziekten te evalueren.

Sommige factoren veroorzaken een verhoogd hs-CRP-niveau:

• atherosclerose (slagaderverkalking)
• een zittende levensstijl (weinig lichaamsbeweging)
• het prikkelbaredarmsyndroom (symptomen van diarree en constipatie)
• suikerziekte

Meerdere onderzoeken

De arts voert meet het CRP-onderzoek vaak nog andere waarden in het bloed, zodat hij een idee krijgt over de gezondheid van een patiënt. Een CRP-bloedonderzoek herhalen is verder soms nodig om te zien of de CRP-waarden evolueren in de tijd. Aan de hand van deze informatie is de arts soms pas in staat om een diagnose te stellen. Vooral voor het bepalen van het risico op een hart- en vaatziekte zijn twee afzonderlijke metingen nodig verspreid over twee weken. De arts neemt dan het gemiddelde van deze metingen om het risico op een cardiovasculaire aandoening te bepalen.

Symptomen van verhoogde CRP-waarden

De symptomen van een stijging van C-reactief proteïne hangen af van de onderliggende aandoening die deze veroorzaakt.

Licht gestegen CRP-niveaus

Veel patiënten met matige infecties of verwondingen, of ontstekingsaandoeningen hebben vergelijkbare symptomen zoals:

• een verlies van eetlust
• hoofdpijn
• indigestie (maagklachten na het eten of drinken)
• lichte koorts
• misselijkheid
• onverklaarbaar gewichtsverlies
• onverklaarbare uitputting
• pijn
• rillingen
• slaapproblemen of slapeloosheid
• spierpijn
• spierstijfheid
• spierzwakte

Zeer hoge CRP-niveaus

Tekenen van een acute infectie omvatten:

• ademhalingsproblemen
• bewustzijnsverlies
• droge lippen
• duizeligheid
• een droge huid
• een droge mond
• een huiduitslag of netelroos
• een snelle hartslag (tachycardie)
• ernstige hoofdpijn
• hoge koorts
• lichamelijke pijn
• oncontroleerbaar of aanhoudend braken, kokhalzen
• oncontroleerbaar zweten en trillen of oncontroleerbare rillingen
• oncontroleerbare diarree
• pijn
• stijfheid

Normale bereik

CRP-waarden

• Wanneer de CRP-waarden tussen 3 mg / L en 10 mg / L bedragen, is sprake van een lichte verhoging wat meestal resulteert uit chronische aandoeningen zoals diabetes mellitus (suikerziekte), hypertensie (een hoge bloeddruk) of leefstijlfactoren, waaronder het roken van tabak en weinig fysieke beweging.
• Wanneer de CRP-waarden tussen 10 mg / L en 100 mg / L bedragen, is sprake van een matige verhoging, wat meestal te wijten is aan meer significante ontstekingen door een infectieuze of niet-infectieuze oorzaak.
• Wanneer de CRP-waarden boven 100 mg / L bedragen, is sprake van een ernstige verhoging wat bijna altijd het resultaat is van een ernstige bacteriële infectie.

Hs-CRP

Bij hs-CRP-waarden die lager zijn dan 1 mg / L, is het risico op een cardiovasculaire aandoening laag.
Het risico op een hart- en vaataandoening is matig wanneer de hs-CRP-waarden tussen 1 mg / l en 3 mg / l liggen.
De patiënt heeft een hoog risico op het ontwikkelen van een cardiovasculaire aandoening wanneer de hs-CRP-waarden groter zijn dan 3 mg / L.

Interpretatie van resultaten

Het is niet altijd eenvoudig voor de arts om de milde of matige CRP-niveaus te interpreteren. Veel aandoeningen verhogen de CRP-waarden immers een beetje. Verder hebben enkele factoren (tijdelijk) een invloed op het CRP-gehalte:

• Chronische aandoeningen: Auto-immuunziekten en andere ontstekingsaandoeningen maskeren sommige andere oorzaken van verhoogde CRP-waarden zoals lichte infecties.
• Lichte verwondingen of infecties: Hierdoor verhogen de CRP-waarden tijdelijk.
• Medicijnen: Medicijnen die een ontsteking in het lichaam verminderen, zoals sommige cholesterolverlagende medicijnen (statines) en specifieke niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's), verlagen de CRP-waarden.
• Oestrogeenniveaus: Op oestrogeen gebaseerde medicijnen zoals anticonceptiepillen en hormoonvervangende medicijnen verhogen de CRP-waarden.
• Zwangerschap: Een zwangerschap verhoogt de CRP-waarden, vooral in de latere stadia.

Lees verder

• Bloedonderzoek: Soorten testen en resultaten van bloedtest