Bloedonderzoek: CRP, wat is dat?

De CRP test is een van de meest aangevraagde onderzoeken van het bloed. Het gehalte CRP geeft een aanwijzing over de aanwezigheid van een ontstekingsproces of infectie in het lichaam. De CRP test is een algemene bepaling, deze test toont niet specifiek een ziekte of aandoening aan. Wat is de CRP precies, en wat zegt een verhoogde waarde? Wanneer wordt CRP bepaald?

Wat is CRP?

CRP staat voor C-reactief proteïne (Eng: C-reactive proteïn). Het is een acutefase-eiwit, dat wordt aangemaakt in de lever, waarna het in het bloed komt. Dit eiwit wordt snel aangemaakt: binnen zes tot acht uur nadat er een ontsteking is ontstaan is de hoeveelheid al flink toegenomen. Ook daalt het gehalte CRP weer snel als de ontsteking minder wordt.

Het belang van de bepaling van de hoeveelheid CRP

Het gehalte CRP in het bloed is een belangrijke aanwijzing voor de aanwezigheid van een ontsteking. Daarom wordt deze test bij verdenking hierop gebruikt. Het gehalte kan vaak al meetbaar verhoogd zijn nog vóór er bij de geteste persoon ziekteverschijnselen - zoals koorts - zijn opgetreden. Als de ontsteking weer verdwijnt is dat snel zichtbaar aan het CRP gehalte in het bloed. De bepaling van CRP door het laboratorium blijkt daarmee een zeer waardevolle test.

Wanneer wordt de bepaling van CRP gedaan?

De CRP test wordt gedaan als er door de arts wordt gedacht aan een acute infectie ergens in het lichaam, maar ook om het herstel te volgen bij een behandeling. Dit kan het geval zijn als iemand wordt behandeld met bijvoorbeeld een ontstekingsremmend medicijn vanwege een vastgestelde ontsteking. Ook bij patiënten die een operatie hebben ondergaan wordt het CRP gecontroleerd, om na te gaan of er zich een post-operatieve infectie (=infectie na operatie) voordoet. Soms is het lastig te ontdekken of dit het geval is, zoals bij infectie in de buik, en een verhoogd gehalte CRP kan een aanwijzing hiervoor zijn. Nader onderzoek is wel nodig, want de CRP test is een algemene test en toont niet een specifieke oorzaak aan.

Wanneer is de waarde van CRP verhoogd?

Bij mensen die geen ontstekingen hebben en gezond zijn is de waarde van het CRP meestal lager dan 10 mg/l. Deze waarde wordt dan ook aangehouden als normaalwaarde. Het CRP wordt geleidelijk wat hoger met het vorderen van de leeftijd. Hogere waardes (10–40 mg/l) komen voor bij zwangere vrouwen, bij een lichte ontsteking en bij virale infecties. Bij bacteriële infecties kan de waarde oplopen tot 200 mg/l, bij ernstige bacteriële infecties en brandwonden tot boven de 200 mg/l.

Hoeveel bloed is er nodig voor de CRP test?

Voor de bepaling van CRP is één buisje bloed nodig, dat wordt afgenomen uit de arm.

Voordelen van CRP ten opzichte van bezinking (BSE)

Een langer bestaande test is de bezinkingssnelheid erytrocyten (BSE, bezinking), die net als CRP een algemene test is en bij een verhoogde waarde aanwijzing voor ontsteking geeft. De waarde van het CRP stijgt bij ontsteking veel sneller dan die van de bezinking. Waar het bij het CRP een kwestie van uren is, doet de bezinking er een paar dagen over om een verhoogde waarde te geven. Het omgekeerde is zichtbaar bij het verdwijnen van de ontsteking: het CRP daalt snel, de bezinking volgt later. De combinatie van de twee testen geeft de arts goed inzicht in het verloop van een ontsteking bij een patiënt. Een ander voordeel van het CRP is dat het minder afhankelijk is van onder andere leeftijd en geneesmiddelengebruik dan de bezinking.

Lees verder

• Bloedonderzoek: bloedbezinking (BSE), wat is dat?