Melkblaren: Behandeling voor pijnlijke vlekjes op tepel(hof)

Moeders die borstvoeding geven, kampen af en toe met melkblaren op de tepel of het tepelhof. Dit zijn kleine witte, gele of heldere stipjes of vlekjes die ogen als blaren die gevuld zijn met melk. Ze verschijnen als er een verstopping ontstaat van de tepelporiën. Melkblazen zijn vaak het gevolg van een probleem bij het aanleggen van de baby. De baby zuigt bijvoorbeeld niet diep genoeg, of hij hangt aan de borst. Andere oorzaken zijn te veel melktoevoer of een schimmel- of bacteriële infectie bij de moeder. Het dragen van een te strakke beha of een beha die wrijving op de tepel veroorzaakt, vormt eveneens een mogelijke oorzaak. Diverse huismiddeltjes en medische behandelingen zijn beschikbaar om melkblaren te genezen en te voorkomen.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Alarmsymptomen bij melkblaren
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Afgekolfde melk
• Borstkolf
• Frequente borstvoeding
• Kalmerende zalf
• Lecithine-supplementen
• Olijfolie
• Pijnstillers
• Steriele naald
• Tepelmassage
• Voedingsaanpassingen
• Voedingshouding
• Voorgeschreven medicijnen
• Warm kompres
• Zoutoplossing
• Prognose
• Complicaties
• Preventie van melkblaar

Epidemiologie

Melkblaren, ook bekend als blaren of blaren rond de tepel, komen vooral voor bij vrouwen die borstvoeding geven. De aandoening is relatief frequent, vooral in de vroege stadia van borstvoeding wanneer de huid nog niet volledig is aangepast aan de nieuwe belasting. Schattingen suggereren dat ongeveer 10-20% van de vrouwen die borstvoeding geven melkblaren ontwikkelt.

Oorzaken

Melkblaren ontstaan vaak door een combinatie van factoren zoals onvoldoende hechting van de baby aan de borst, overmatige druk op de tepels, of het gebruik van een onjuiste borstvoedingspositie. De blaren kunnen ook worden veroorzaakt door een infectie of irritatie door de huid van de tepel die niet goed kan ademen.

Risicofactoren

Risicofactoren voor het ontwikkelen van melkblaren omvatten een slechte borstvoedingstechniek, oncomfortabele of slecht passende borstkompressen, en een verhoogde frequentie van borstvoeding geven. Vrouwen met gevoelige huid of bestaande huidproblemen kunnen ook een verhoogd risico hebben op het ontwikkelen van melkblaren.

Alarmsymptomen bij melkblaren

Melkblaren verdwijnen meestal met huismiddeltjes. Als ze niet verbeteren, is het raadzaam om een arts te raadplegen, vooral als de melkblaren erg pijnlijk zijn, de borstvoeding verstoord is of tekenen van een infectie aanwezig zijn. Tekenen van een infectie zijn koorts, rillingen, lichaamspijnen, vermoeidheid, plaatselijke borstpijn, warmte of zwelling.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van melkblaren is meestal klinisch en gebaseerd op het uiterlijk van de blaren en de symptomen van de patiënt. Artsen kunnen de blaren onderzoeken en vragen stellen over borstvoedingstechnieken en -frequentie. In sommige gevallen kan aanvullend onderzoek nodig zijn als er tekenen van infectie zijn of als de blaren niet verbeteren met conservatieve behandeling.

Behandeling

Behandeling van melkblaren richt zich op het verlichten van symptomen en het bevorderen van genezing. Dit kan het aanpassen van borstvoedingstechnieken en het gebruik van een comfortabele en ademende bh omvatten. Het aanbrengen van warme kompressen en het voorkomen van verdere irritatie door het dragen van losse kleding kunnen nuttig zijn. In gevallen van infectie kunnen antibiotica nodig zijn.

Afgekolfde melk

Borstvoeding is effectief om het immuunsysteem van de baby te versterken, want moedermelk bevat antimicrobiële eigenschappen. Sommige vrouwen melden dat melkblaren voorkomen worden door een beetje afgekolfde melk over de tepel aan te brengen, maar wetenschappelijk bewijs is hiervoor niet aanwezig (oktober 2020).

Borstkolf

Een professionele borstkolf is soms nodig om melk in verstopte poriën uit te drukken, omdat de consistentie hiervan dikker is (zoals tandpasta). De vrouw moet de pompsterkte geleidelijk verhogen tot de geharde melk naar buiten komt.

Frequente borstvoeding

Door meer regelmatig voeding te geven, wordt de melkstroom door de melkkanalen gestimuleerd.

Kalmerende zalf

Rustgevende zalven voor pijnlijke tepels zijn online of in de winkel verkrijgbaar. Crèmes met kamille zijn kalmerend. Ze houden het tepelgebied vochtig en verminderen jeuk en pijn. Veel van deze zalven zijn speciaal ontwikkeld voor veilig gebruik tijdens het geven van borstvoeding.

Lecithine-supplementen

Lecithine is een natuurlijke substantie die als emulgator in veel voedingsmiddelen is toegevoegd. Lecithine zou verstopte kanalen kunnen voorkomen door het gehalte aan meervoudig onverzadigde vetzuren in moedermelk te verhogen. Verder vermindert deze substantie mogelijk ‘kleverige’ melk. Veel lecithine-supplementen zijn online beschikbaar. Wetenschappers hebben echter geen bewijzen van de effectiviteit van dit middel bij de behandeling van melkblaren (oktober 2020).

Olijfolie

Olijfolie houdt de tepels zacht en vochtig gedurende de dag. Hiervoor plaatst de vrouw een met olie doordrenkte wattenschijf in de beha zodat deze de tepel bedekt. Het is wel belangrijk om de tepel voorzichtig droog te vegen alvorens borstvoeding te geven. Het wattenstaafje moet de vrouw twee keer per dag vervangen.

Pijnstillers

Sommige vrij verkrijgbare pijnstillers zijn ook geschikt voor vrouwen die borstvoeding geven. Ibuprofen is veilig voor zogende vrouwen die geen maagzweer of astma hebben. Het is wel belangrijk om enkel ibuprofen te nemen wanneer dit nodig is en de aanbevolen dosis niet te overschrijden.

Steriele naald

De arts verwijdert soms de verstopping uit het kanaal met een steriele naald. Hij voert deze methode enkel uit wanneer huismiddeltjes niet werken voor het verlichten van de melkblaren. Een vrouw mag dit niet zelf uitvoeren, omdat hierdoor het risico op een infectie of mastitis (ontsteking van het borstweefsel) verhoogt.

Tepelmassage

Zachtjes de tepel masseren maakt de blaar los. Ook een beetje druk uitoefenen achter de tepel is nuttig. Deze behandeling is het meest effectief wanneer de huid erg zacht is, bijvoorbeeld na het nemen van een bad of douche.

Voedingsaanpassingen

Het eten van een gezonde en gevarieerde voeding stimuleert het immuunsysteem en helpt bij het bestrijden van een deel van de schimmelinfecties die melkblaren veroorzaken. Naast het eten van meer fruit en groenten, zijn prenatale multivitaminen in de periode na de bevalling nodig. Het is essentieel om het gebruik van supplementen tijdens het geven van borstvoeding te bespreken met een arts.

Voedingshouding

Een andere voedingshouding aannemen is soms ook nuttig om de melkblaar te behandelen. Een goede aanleghouding van de baby is wel belangrijk. Ouders.nl heeft op haar website in stappen uitgelegd wat een goede voedingshouding is.

Voorgeschreven medicijnen

Bij melkblaren veroorzaakt door spruw of een bacteriële infectie is medicatie vereist voor zowel de moeder als de baby.

Warm kompres

Een warm kompres gedurende vijftien aanbrengen op de tepel vlak voor het geven van borstvoeding verlicht te klachten. De huid moet wel droog zijn alvorens de borstvoeding te starten.

Zoutoplossing

Om de verstopping te verwijderen, mogen de tepels geweekt worden in een oplossing van zout en warm water. Hiervoor mengt de vrouw twee theelepels Epsomzout in een kop warm water en laat ze dit mengsel een beetje afkoelen. De vrouw past dit mengsel drie of vier keer per dag toe totdat de verstopping verdwijnt.

Prognose

De prognose voor melkblaren is over het algemeen goed met passende behandeling en aanpassingen in borstvoedingstechnieken. De meeste vrouwen ervaren verlichting van symptomen na enige tijd en met het implementeren van aanbevelingen voor zelfzorg. Het herstellen van de huid en het aanpassen van borstvoedingspraktijken kan helpen om terugkerende blaren te voorkomen.

Complicaties

Complicaties van melkblaren kunnen infecties zoals mastitis omvatten als blaren openbarsten en niet goed worden behandeld. Chronische pijn of ongemak kan ook een complicatie zijn als de blaren niet effectief worden beheerd. In zeldzame gevallen kan het aanhouden van blaren leiden tot langdurige problemen met borstvoeding.

Preventie van melkblaar

Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak van melkblaren aan te pakken, want anders komen de blaren mogelijk terug. Daarom moet een vrouw voorkomen dat de melkkanalen verstopt geraken door het naleven van volgende tips:

• borstinfecties snel behandelen
• comfortabele beha’s en nachthemden dragen
• de baby in een juiste positie houden tijdens het voeden: Sommige posities veroorzaken meer wrijving en druk op de tepel dan andere posities.
• de tepels na het voeden reinigen
• regelmatig melk afkolven
• spreken met een lactatiekundige
• voldoende blijven drinken (minimaal acht glazen per dag) om de melkstroom te stimuleren en uitdroging te voorkomen