Tepelkloven: wat kun je hieraan doen?

Tepelkloven zijn kleine, pijnlijke scheurtjes in de tepel en ze komen bijna alleen maar voor bij vrouwen die borstvoeding geven. De oorzaken zijn meestal het verkeerd aanleggen van de baby en dat de tepel te lang vochtig blijft. Door de pijn kan de borstvoeding soms moeizaam verlopen of soms zelfs helemaal niet mogelijk zijn. Het kan ook leiden tot een infectie, waarbij vooral een schimmelinfectie nogal eens voorkomt. Wat kun je doen om tepelkloven te voorkomen en als je er eenmaal last van hebt, wat kun je dan het beste doen?

Wat tepelkloven precies zijn

Tepelkloven zijn kleine, pijnlijke scheurtjes in de tepel die uiteindelijk kunnen gaan bloeden. Deze vervelende aandoening komt eigenlijk alleen voor bij vrouwen die borstvoeding geven en dan vooral bij vrouwen die daar net mee beginnen. Soms raakt de tepel geïnfecteerd met een bacterie of een schimmel. Vooral een schimmelinfectie komt nogal eens voor. Als er sprake is van een schimmelinfectie, heeft de baby meestal dezelfde infectie in de mond. Dit wordt spruw genoemd. Dit is te herkennen aan witte vlekken in de mond en op de tong van de baby.

Oorzaken

Het verkeerd aanleggen van de baby is de belangrijkste oorzaak van tepelkloven. Wanneer je de baby te laag laat liggen, met het hoofd naar de borst gedraaid, ligt hij niet goed. Hierdoor heeft hij vaak alleen de tepel in de mond in plaats van de tepel en tepelhof daaromheen en trekt hij teveel aan de tepel. Een tweede belangrijke oorzaak is dat de tepel te lang vochtig blijft, bijvoorbeeld door sabbelen van de baby of een bh met vochtige kompressen.

Voorkomen

Tepelkloven zijn een belangrijke oorzaak voor het moeizaam verlopen van de borstvoeding. Soms is het zelfs zo pijnlijk dat borstvoeding niet meer mogelijk is. Aangezien borstvoeding zowel voor moeder als kind van belang is, is het aan te raden om kloven te voorkomen. Vooral vrouwen die nog onervaren zijn, moeten oppassen dat ze geen tepelkloven krijgen. Hier volgen wat tips om tepelkloven te voorkomen:

Baby goed aanleggen

Om te beginnen moet je de baby goed aanleggen. Zorg dat de baby met het hoofd recht voor de tepel ligt en dat zijn mond ook de tepelhof omvat om trekken aan de tepel te voorkomen. Laat het kind alleen drinken als hij honger heeft en haal hem van de borst af zodra hij begint te sabbelen. In het begin moet de baby niet te lang achtereen drinken.

Houd de tepel droog

Als de baby klaar is met drinken moet je de tepel goed laten drogen. Indien mogelijk aan de open lucht. Eventueel kun je er nog een laatste druppel melk uitknijpen voordat je het laten opdrogen. Houd je tepels ook tussen de voedingen droog. Mocht je kompressen gebruiken tegen lekken van melk, moet je deze regelmatig verwisselen en wisselen zodra ze vochtig zijn.

Verzorging tepel

Laat de tepel zo nu en dan in de open lucht drogen. Eventueel kun je af en toe ermee in de zon liggen, want zo wordt de huid van de tepel harder. Gebruik bij het wassen geen zeep, maar spoel het dagelijks met water. Draag een goed passende bh, het liefst van katoen. Doe die bh zoveel mogelijk uit, zodat er voldoende lucht bij de tepels kan komen. Er wordt wel eens geadviseerd een theezeefje zonder steeltje in de bh te dragen, zodat de tepel lucht krijgt om te genezen. Dit kan prima werken, maar er bestaan ook speciale opvangbakjes en tepelhoedjes. Deze zijn gemaakt van siliconen en kunnen tijdens het zogen over de tepel worden geplaatst waardoor de baby geen direct contact met de tepel meer heeft.

In geval van tepelkloven

Als je toch tepelkloven krijgt, is het beter bij het voeden met de minst pijnlijke tepel te beginnen, zodat aan de pijnlijke kant de melk alvast toeschiet. Het pijnlijke gevoel aan de tepel kan wat verdoofd worden door er net voor het voeden met een ijsklontje over te wrijven. Het kan ook helpen door het kind wat korter en vaker borstvoeding te geven. Als dit allemaal niet helpt, kun je de melk tijdelijk afkolven en via een zuigfles geven.

Middelen gebruiken

Probeer zo min mogelijk crèmes en zalven op de tepel te smeren. Deze maken de tepel vaak alleen maar weker.
Als de huid om de tepel heel erg droog is, kun je een vette crème gebruiken zoals vaseline. Als je veel pijn hebt, kun je eventueel paracetamol slikken. Dit is verder niet schadelijk voor de baby.

Borstontsteking

In sommige gevallen treedt er naast tepelkloven ook een borstontsteking op. Dit is te herkennen aan een pijnlijke, harde, soms warme, rode plek op de borst. Probeer de borst te koelen met bijvoorbeeld een coldpack of een washandje met ijsklontjes erin. Je kunt gewoon doorgaan met de borstvoeding en het is onschadelijk voor de baby. Het bevordert daarnaast zelfs de genezing. Het is belangrijk dat de borst goed wordt leeggedronken. Laat daarom je baby bij voorkeur eerst aan de pijnlijke borst drinken. Als de baby onvoldoende drinkt, kun je de pijnlijke borst afkolven. Tegen de pijn kun je een paracetamol nemen.

Naar de huisarts

In geval van een borstontsteking waarbij je jezelf ziek voelt en koorts hebt, moet je moet je contact opnemen met de huisarts. Wat minder vaak voorkomt, is een bacteriële ontsteking van de tepel. Hierbij ontstaat er onder andere pus rond de tepel. Ga hiermee naar de huisarts. Wanneer er sprake is van een schimmelinfectie, waarbij je baby tegelijkertijd erg veel last heeft van spuw, is het ook verstandig om naar de huisarts te gaan. Wil je meer weten over spruw, kijk dan op: