Borstontsteking: symptomen, diagnose, oorzaak en behandeling

Een borstontsteking (mastitis) is zoals de naam al zegt een ontsteking aan de borst. Deze aandoening treft vooral vrouwen die borstvoeding geven. Mastitis is een doorgaans abrupte ontsteking van het klierweefsel. Een borstontsteking treedt vooral op bij vrouwen in het kraambed en tijdens de periode dat borstvoeding wordt gegeven aan een baby.

Symptomen

• Rode borsten
• Gevoelige borsten
• Warme borsten
• Koorts
• Pijnlijke tepel(s)

Het verloop van een borstontsteking

Hoewel een borstontsteking vooral voorkomt bij vrouwen die borstvoeding geven kan mastitis iedereen overkomen. Ook mannen, kinderen en zelfs baby’s kunnen er mee te maken krijgen. Bij het optreden van een borstontsteking wordt de boezem warm en rood. Aanraken kan pijn doen. Wanneer de ontsteking zich verder ontwikkelt, treedt er een zwelling op van de borst. Een onbehandelde mastitis kan een abces vol pus gaan vormen. Dat abces zal uiteindelijk barsten, waardoor al de etter er in een keer uitkomt. Bij vrouwen die geen borstvoeding geven treedt een borstontsteking vooral op in de melkgang. Dat is te herkennen aan een verharding van een locatie vlakbij de tepel.

Borstontsteking en verstopte melkkliertjes

Een borstontsteking dient niet verward te worden met een verstopt melkkanaaltje. De symptomen komen deels overheen, maar bij een verstopt melkkliertje is er geen sprake van een ontsteking. Op de locatie van de verstopping tref je een verharde pijnlijke plek. Die kan rood zijn, maar is niet zo vuurrood als bij een borstontsteking. Bij een verstopt kanaaltje is er geen sprake van koorts. Wel kan een verstopt melkkliertje overgaan in een borstontsteking.

Oorzaak

De veroorzaker van een borstontsteking is een bacterie. Doorgaans gaat het om de stafylococcus. Die dringt het klierweefsel binnen via de melkgangen, de tepelkloven of door het bloed.

Diagnose en behandeling

De huisarts zal naar je klachten luisteren en de borst onderzoeken. Wanneer de patiënt echt ziek is van de borstontsteking of een koorts heeft die hoger ligt dan 38 graden Celcius kan er een antibioticum worden voorgeschreven. Doorgaans is het voorschrijven van een antibioticum niet nodig, omdat de borstontsteking vanzelf overgaat. Niet alle antibiotica zijn effectief tegen de stafylococcus. Goede antibiotica zijn cefalexine, cloxalline, dicloxacalline, flucloxacilline, amoxicilline-clavulaanzuur, clindamycine en ciprofloxacin. Met een antibioticum geneest een borstontsteking meestal binnen enkele dagen. Wanneer de koorts niet zakt, is het belangrijk opnieuw de huisarts te raadplegen. Mogelijk is er dan sprake van de vorming van een abces. De arts geeft een verwijzing voor de chirurg. Echografisch kan die zien of er inderdaad een abces aanwezig is. Die kan chirurgisch worden opengesneden, zodat de pus weg kan vloeien. Van mastitis genezen patiënten meestal vrij snel. Moeders met een borstontsteking kunnen hun baby gewoon borstvoeding geven. Dat geldt ook wanneer antibiotica wordt gebruikt. De zuigeling krijgt weliswaar ook antibiotica binnen, maar dat is niet erg. Hooguit treedt er diarree op.

Wat kun je zelf doen tegen borstontsteking?

Een ontsteking van de borst kan voorkomen worden door de hygiëneregels in acht te nemen. Voordat borstvoeding wordt gegeven is het goed om de handen uitgebreid te wassen en daarnaast de tepels goed schoon te houden. Een borstontsteking die opkomt kan bezworen worden door de baby eerst de ontstoken borst leeg te laten drinken. De pijn kan bestreden worden met warme kompressen. Soms doet afkolven minder pijn dan het geven van borstvoeding, maar dat is niet altijd zo. Blijf wel met beide borsten voeden en niet alleen met je pijnlijke borst. Tijdens het geven van melk kun je beter geen tepelhoedjes gebruiken. De baby drinkt dan noodgedwongen minder. Het is belangrijk dat je voldoende rust neemt. Rust dringt bij aan het herstel van mastitis. Laat zware klussen aan een ander over.