Borstabces: symptomen en oorzaken van een abces in de borst

Bij een abces in de borst spreekt men van een 'borstabces'. Een borstabces duidt op een ontsteking in de borst van de melkgangen, soms in combinatie met klierweefsel, waarbij zich pus ophoopt. Symptomen van een borstabces zijn flinke pijn, zwelling en roodheid. Onderhuids kan een pijnlijke knobbel gevoeld worden. Dit kan gepaard gaan met algehele malaise en koorts. De diagnose van een borstabces wordt gesteld op basis de symptomen, je medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek. Soms is beeldvormend onderzoek nodig. Behandeling bestaat uit antibiotica en als dit onvoldoende helpt, is abcesdrainage nodig. Hierbij prikt de arts de holte aan zodat de pus kan weglopen. De prognose is gunstig; vaak treedt binnen enkele weken herstel op. Wel is het daarbij van belang om te stoppen met roken.

• Borstabces in vogelvlucht
• Wat is een borstabces?
• Twee vormen borstabces
• Borstabces bij niet borstvoedende vrouwen
• Borstabces bij borstvoedende vrouwen
• Oorzaken van een borstabces
• Symptomen van een abces in de borst
• Kan een borstabces gevaarlijk zijn?
• Complicaties
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een borstabces
• Antibiotica en pijnstillers
• Abcesdrainage
• Fistel
• Prognose
• Preventie

Borstabces in vogelvlucht

• Borstabces: Weefselinfectie met pusophoping.
• Zwelling en pijn: Rood, warm, pijnlijk gebied.
• Koorts en ongemak: Lichaamsreactie op infectie.
• Beperkte functie: Moeilijkheden bij bewegen.
• Chirurgische ingreep: Abces openen, pus verwijderen.
• Antibiotica: Medicatie tegen bacteriële infectie.
• Herstel en nazorg: Zorgvuldige opvolging.

Wat is een borstabces?

Een abces is een holte gevuld met pus. Pus is een mengsel dat bestaat uit verdedigingscellen, dood weefsel en bacteriën. Een borstabces wordt vaak veroorzaakt door een bacteriële infectie. Het gaat hierbij vooral om Escherichia coli (E. coli), Streptococcus uberis, Staphylococcus aureus, Streptococcus dysgalactiae en Klebsiella.

Twee vormen borstabces

Er wordt vaak onderscheid gemaakt tussen twee vormen borstabces:

Borstabces bij niet borstvoedende vrouwen

Een non-puerperaal borstabces is een borstabces dat optreedt bij een vrouw die niet zwanger is of borstvoeding geeft. Deze kunnen worden onderverdeeld in twee grote groepen:

• Perifeer (uit de buurt van de tepel of de tepelhof);
• Subareolar abces (in de buurt of achter de tepel of de tepelhof).

De meeste perifere borstabcessen zijn vergelijkbaar met infecties elders in het lichaam en worden op dezelfde wijze behandeld. Deze perifere borstabcessen kunnen worden geassocieerd met onderliggende medische problemen zoals diabetes, of huidaandoeningen zoals hidradenitis suppurativa (een chronische ontsteking van de haarzakjes in vooral de liezen en/of de oksels), acne of trauma.

Een subareolar borstabces komt vaak voor bij vrouwen in de leeftijd van 18-50 jaar. Ze worden vaker gezien bij rokers, vrouwen met overgewicht of obesitas, en vrouwen met een tepelpiercing. Diabetici en rokers hebben ook meer kans om terugkerende abcessen te ontwikkelen.

Borstabces bij borstvoedende vrouwen

Een borstabces kan een complicatie zijn van een borstontsteking (mastitis). Een borstontsteking komt vooral bij vrouwen in de eerste weken na de bevalling of later in de periode van borstvoeding (puerperale mastitis). Een borstabces wordt meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie en kunnen tijdens de borstvoeding worden overgedragen op de tepel van de moeder, waarna ze de melkgangen binnendringen. Stoppen met borstvoeding of afkolven wordt ten zeerste afgeraden bij een borstontsteking, omdat dit averechts werkt en een abces in de hand kan werken.

Oorzaken van een borstabces

Een subareolar abces kan worden veroorzaakt een verstopte melkkanaal. Deze blokkade kan leiden tot een infectie onder de huid. Een subareolar borstabcess komt meestal voor bij jonge vrouwen of vrouwen van middelbare leeftijd die geen borstvoeding geven. Sommige risicofactoren voor zo'n borstabces bij vrouwen die geen borstvoeding geven zijn onder meer:

• Een tepelpiercing;
• Roken; en
• Diabetes.

Symptomen van een abces in de borst

Bij een borstabces ervaar je meestal pijn, gevoeligheid en zwelling. Het gebied kan ook rood zijn. Daarnaast kan er pusafscheiding uit de tepel optreden (tepelafscheiding) en kan er onderhuids een pijnlijke knobbel aanwezig zijn. Dit kan gepaard gaan met koorts en algehele malaise. Bij borstvoedende vrouwen kan een verminderde melkproductie, tezamen met de andere symptomen, duiden op een abces, evenals een daaraan voorafgaande borstontsteking.

Kan een borstabces gevaarlijk zijn?

Ja, een borstabces kan gevaarlijk zijn. Als het niet tijdig wordt behandeld, kan de infectie zich verspreiden naar nabijgelegen weefsels en organen. Dit kan leiden tot ernstige complicaties. Een onbehandeld abces kan bloedvergiftiging (sepsis) veroorzaken, wat een levensbedreigende situatie kan zijn. Een ziekenhuisopname is dan vaak noodzakelijk.

Complicaties

Een borstabces kan leiden tot de volgende complicaties:

• Het ontstaan van gangetjes (fistels) onder de huid;
• Het uiterlijk van de borst kan worden aangetast bij een aanhoudende en onbehandeld abces en hierbij kunnen er ook littekens ontstaan;
• Tepelafscheiding; en
• Het ontstaan van een door littekenweefsel ingekapseld gezwel in de borst.

Soms kan een onbehandelde infectie leiden tot een levensbedreigende complicatie die sepsis wordt genoemd. Dit komt doordat de infectie zich door je lichaam verspreidt, waaronder je vitale organen.

Onderzoek en diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis de symptomen, je medische voorgeschiedenis en lichamelijk onderzoek. Soms wordt een echografie van het getroffen gebied gemaakt. Met naald kan de arts zo nodig wat materiaal uit het abces opzuigen, zodat onderzocht kan worden welke ziekteverwekker de boosdoener is. Aan de hand hiervan kan bepaald worden welke antibiotica geïndiceerd zijn. Soms is een biopsie nodig om borstkanker uit te sluiten. Hierbij wordt een stukje weefsel (een zogeheten biopt) weggenomen voor microscopisch onderzoek.

Behandeling van een borstabces

Antibiotica en pijnstillers

De behandeling van een borstabces begint meestal met de minst invasieve behandeling. Je krijgt vaak breedspectrum antibiotica voorgeschreven die de meest voorkomende bacteriën elimineren. Ook krijg je pijnstilling. Als het borstabces niet binnen 48 uur verbetering vertoont, kan de arts overwegen om de pus operatief af te laten afvloeien. Deze ingreep wordt abcesdrainage genoemd. Via een echografie van het getroffen gebied kan bekeken worden op welke plek het abces zich bevindt.

Abcesdrainage

Bij een abcesdrainage zal een incisie of snee gemaakt worden over het abces, zodat het pus afgezogen kan worden. Na de ingreep wordt de wond opengehouden en wordt een gaas in de wond gelegd. De huid moet namelijk niet te snel dichtgaan, want dan kan er pus achterblijven in de diepte. Dagelijks spoelen van de wond is nodig, zolang de wond open is.

Fistel

Als er zich een fistel ontwikkelt, is een operatie nodig. De behandeling bestaat uit het operatief openleggen van de gehele fistel. De chirurg zal vervolgens de fistelgang schoonmaken. Daarna kan genezing optreden.

Prognose

Na een abcesdrainage treedt vaak binnen enkele weken herstel op. De meeste borstabcessen genezen na drainage. Terugkerende en chronische abcessen worden meestal geassocieerd met roken. Stoppen met roken is van cruciaal belang om terugkeer van het abces te voorkomen.

Preventie

Het betrachten van een goede hygiëne en jezelf dagelijks wassen is erg belangrijk. Wanneer je een piercing hebt, is het belangrijk om de tepel en het tepelhof goed schoon te houden. Niet roken en een gezond gewicht behouden zijn ook belangrijk ter preventie van subareolaire abcessen in de borst.

Lees verder

• Mastitis: borstontsteking symptomen, oorzaak en behandeling
• Abces in huid of lichaam: met pus gevulde zwelling in holte
• Tepelafscheiding: oorzaken vocht, bloed of etter uit tepel
• Borsten: in de puberteit, tijdens zwangerschap en zogen
• Knobbeltje in borst, deukjes of kuiltje door borstkanker