Rug gebroken, en nu?

Een gebroken rug is ernstig letsel dat directe, intensieve medische zorg vereist. Men spreekt ook wel van een wervelbreuk. Een wervelbreuk kan verschillende oorzaken hebben, waarvan osteoporose een indirecte oorzaak is. Nadat men de symptomen in kaart heeft gebracht tezamen met een goede diagnose, kan er worden begonnen met de behandeling. In sommige gevallen is het zenuwstelsel van de patiënt ook beschadigd en kan men een dwarslaesie oplopen. Hoe dan ook, uitgebreide revalidatie is een vereiste.

Wervelkolom

De wervelkolom - ook wel ruggengraat genoemd - is een van de belangrijkste delen van de rug. De wervelkolom bestaat uit 33 of 34 wervels met tussen bijna iedere wervel bevindt zich een tussenwervelschijf. De wervels zijn onder te verdelen in de volgende soorten (van boven naar beneden):

• 7 nekwervels (cervicale wervelkolom)
• 12 borstwervels (thoracale wervelkolom)
• 5 lendenwervels (lumbale wervelkolom)
• 5 sacrale wervels die zijn samengegroeid tot het heiligbeen.
• 3 tot 5 (meestal 4) staartwervels die zijn samengegroeid tot het stuit- of staartbeentje.

Een gebroken rug

Als men spreekt over een gebroken rug, dan bedoelt men de breuk van een van de ruggenwervels die hierboven wordt genoemd. In feite is er dan sprake van een gebroken ruggengraat. Naast schade aan de rugwervels, kan er ook schade aan de ruggenmerg of zenuwen optreden. Deze schade is meestal ernstiger van aard omdat het ruggenmerg een belangrijke signaalverwerker is van het lichaam. Het ruggenmerg is het deel van het centrale zenuwstelsel wat zich bij de wervelkolom bevindt. Schade aan het zenuwstelsel kan verlammingen tot gevolg hebben.

Oorzaken van een gebroken rug

De oorzaken van een gebroken rug zijn vrijwel altijd een flinke val of stoot. Zo kan men een gebroken rug oplopen door een auto-ongeluk, een ongeluk in de sport zoals bijvoorbeeld voetbal of door een val in de badkamer. Oudere mensen hebben na een ongeluk een grotere kans op een wervelbreuk, omdat bij hen vaak sprake is van osteoporose (botontkalking). Osteoporose is de afname van de sterkte van de botten wat wordt veroorzaakt door een afgenomen botmassa.

Behandeling en voorkomen van osteoporose

Omdat osteoporose de indirecte oorzaak van een gebroken rug kan zijn - het kan er in ieder geval aan bijdragen - is het ook van belang om het te behandelen. Daarnaast is het van belang om het vallen te voorkomen, want iedere val op de rug kan vanwege de osteoporose een botbreuk betekenen.

Voorkomen van het vallen

Het vallen kan worden voorkomen door bij ouderen het gebruik van slaapmiddelen en andere verslappende middelen te verminderen. Daarnaast is het belangrijk dat de voeding uit voldoende vitamine D, calcium en magnesium bestaat. Daarnaast kunnen verschillende sportoefeningen ook helpen om het vallen te voorkomen. Als men veel moeite heeft om zelf te lopen, dan is een rollator of andere bescherming een laatste hulpmiddel.

Behandelen van osteoporose

Osteoporose kan op verschillende manieren worden behandeld. De meeste medicijnen hebben echter een remmende werking. De botontkalking kan niet geheel worden tegengegaan, maar wel ernstig worden geremd. Voorbeelden van medicijnen die dit doen zijn bisfosfonaten, raloxifeen en strontiumranelaat.

Symptomen van een gebroken rug

De symptomen van een gebroken rug zijn in ernstige vorm aanwezig:

• Enorme pijn in het getroffen gebied
• Scheefstaande wervels
• Gevoelloosheid (wat kan duiden op schade aan de ruggenmerg)
• Tintelingen
• Algehele zwakte (men kan alleen nog maar liggen of zitten)
• Duizeligheid
• Last van het been (als er een zenuw bekneld is geraakt)

Diagnose van een gebroken rug

Aan de hand van een röntgenfoto, een CT-scan en/of een MRI-scan zal de arts vaststellen wat de ernst van de breuk is en of ook het zenuwstelsel aangetast is. Dit wordt erg secuur in beeld gebracht, omdat schade aan het zenuwstelsel ernstige gevolgen kan hebben.

Behandeling van een gebroken rug

De behandeling van een gebroken rug is volledig afhankelijk van de ernst van de breuk. In sommige gevallen volstaat een kleine medische begeleiding om de gebroken wervels weer goed op de plaats te krijgen en volledig te laten volgroeien. In ernstige gevallen - meestal als er ook zenuwschade is - is een chirurgische ingreep een vereiste. De wervelkolom wordt hiermee gestabiliseerd om verdere schade aan andere weefsels uit te sluiten. Bij een ernstige breuk is in tegenstelling tot een lichte breuk niet altijd sprake van volledige genezing.

Dwarslaesie

Een ernstig geval van een wervelbreuk treedt op als de zenuwen in het ruggenmerg zijn onderbroken. Men spreekt dan van een dwarslaesie. Iemand raakt hierdoor in ernstig of minder ernstige mate verlamd aan het lichaam. Een dwarslaesie is niet meer (volledig) te genezen en valt daarom onder ernstig ruggenletsel.

Er zijn twee soorten dwarslaesies te onderscheiden:

• Complete dwarslaesie. Hierbij zijn de zenuwen geheel doorgesneden en zullen ze nooit meer functioneren.
• Incomplete dwarslaesie. Hierbij zijn de zenuwen niet geheel doorgesneden maar wel aangetast. Eventueel herstel is mogelijk, al is de kans groot dat men nooit volledig hersteld.

Nadat men een wervelbreuk heeft wordt eerst de breuk hersteld. Hierdoor wordt er ruimte gemaakt om naar de aangetaste zenuwen te kijken. Als de breuk volledig is genezen, dan begint de revalidatie. Hiermee hoopt men dat bepaalde gebieden in het lichaam weer aanslaan en dat functioneren van de ledematen weer volledig mogelijk is.