Droge lippen: Oorzaken van schrale, gebarsten lippen
Veel patiënten kampen met droge lippen en dan vooral in de koude wintermaanden. De blootstelling aan koude en droge lucht is een grote risicofactor voor schrale lippen. Gebarsten lippen komen echter ook voor bij diverse aandoeningen, zoals enkele auto-immuunziekten en vitaminetekorten. Veel van de oorzaken van uitgedroogde lippen zijn vrij eenvoudig zelf te behandelen met enkele veranderingen in de levensstijl en huismiddeltjes. Af en toe ontstaat een ontsteking van de lippen (cheilitis) door de gebarsten lippen en dan is een medische behandeling wel nodig. Zorgen voor voldoende vocht in het lichaam en een gezonde levensstijl volgen is tot slot aanbevolen voor de gezondheid van het hele lichaam, waaronder de lippen.
Aandoeningen en schrale lippen
Auto-immuunziekten
Aandoeningen die chronische, schrale lippen veroorzaken, zijn hypothyreoïdie (
te traag werkende schildklier),
impetigo (bacteriële
huidinfectie met symptomen op het
gezicht en de ledematen), de
ziekte van Kawasaki (aandoening met ontstoken bloedvaten in de slagaders) en het
Sjögren-syndroom,
een auto-immuunziekte die de speekselproductie vertraagt en waarbij
droge ogen, een
droge mond en een
droge keel tot stand komt.
Ook
contactdermatitis (allergisch eczeem) veroorzaakt gebarsten lippen. Dit gebeurt door een huidallergie voor rode kleurstoffen,
nikkel,
tandpasta of andere stoffen of materialen.
Uitdroging
Voorts lijden patiënten met
uitdroging sneller aan gesprongen lippen. Het lichaam onttrekt dan water uit de huid, wat leidt tot schrale lippen.
Vitaminetekorten
Verder resulteren
vitaminetekorten sneller in gesprongen lippen, zoals een
tekort aan vitamine B2, een
tekort aan ijzer en een
tekort aan zink.
Voeding
Bepaalde
voedselallergieën en voedselintoleranties zijn ook geassocieerd met uitgedroogde lippen.
Zonnebrand
Zonnebrand is een andere risicofactor voor gesprongen lippen. Een gevoelige en pijnlijke huid,
gezwollen lippen, lippen die roder zijn dan normaal en
blaarvorming op de huid zijn enkele tekenen van zonnebrand.
Omgevingsfactoren en uitgedroogde lippen
Levensstijl
Het
drinken van te veel alcohol of
roken veroorzaakt ook sneller droge lippen.
Roken veroorzaakt immers tal van bijwerkingen aan de mond, de tanden en het tandvlees.
Medicijnen
Bepaalde
medicijnen zoals diuretica (
plaspillen),
anti-emetica (medicijnen voor de behandeling van
misselijkheid en
braken),
statines (
cholesterolverlagende medicijnen) en medicijnen voor de behandeling van
acne (
huidaandoening met chronische
ontsteking van de
talgklieren) drogen de lippen uit.

Blootstelling aan de zon veroorzaakt sneller droge lippen /
Bron: Blueeve, PixabayOmgevingen
De lippen produceren geen olie, waardoor ze van nature droger zijn dan andere huid van het gezicht en het lichaam. De lippen worden ook voortdurend blootgesteld aan de omgeving (zoals
zonlicht, de wind, de koude of de droge lucht), waardoor ze sneller geïrriteerd raken. Wanneer de luchtvochtigheid daalt en patiënt is blootgesteld aan vrieslucht, zijn de lippen extra kwetsbaar om schraal en droog te worden. Er gaat meer vocht verloren via de lippen dan via een ander deel van het gezicht of lichaam. Wanneer de lippen vocht verliezen, gaat de huid die de lippen bedekt verstrakken en beginnen te splijten.
Voeding
Het consumeren van citrus en andere zure voedingsmiddelen, kanaal, zoute voedingsmiddelen, pittig voedsel en zeer ruw of droog voedsel leidt tot irritatie aan de mond en lippen. Staan er al kloofjes in de lip of zijn de lippen al droog, dan is het eten van deze voedingsmiddelen erg pijnlijk. Een
te hoge inname van vitamine A leidt voorts tot een aantal gezondheidsproblemen, waaronder huidirritatie (aan de lippen).
Andere oorzaken
Het dragen van beugels en
snurken veroorzaken ook chronische uitdroging van de lippen.
Symptomen geassocieerd met droge lippen
Gebarsten lippen gaan mogelijk gepaard met enkele andere symptomen
Ervaart de patiënt niet-genezende barstjes of aanhoudende pijn, of vermoedt hij dat de lippen geïnfecteerd zijn, dan is contact met een arts binnen de 48 uur nodig.
Behandeling van gebarsten lippen
Aanbevolen
Het regelmatig gebruik een lippenbalsem is de beste behandelingsvorm voor schrale lippen. Een lippenbalsem die vaseline of bijenwas bevat, vormt een barrière en helpt om vocht vast te houden, waardoor de lippen niet zo snel uitdrogen en gaan barsten. Ook lippenbalsems met tarwekiemolie, amandelolie, jojoba-olie, kokosolie, aloë vera, sheaboter, zonnebloemolie of katoenzaadolie zijn aanbevolen om de lippen te hydrateren. Het is raadzaam om een lippenbalsem met zonbeschermingsfactor te gebruiken bij het naar buiten gaan, of anders om de lippen te bedekken met een sjaal bij koud weer. Soms moet een patiënt een paar verschillende producten uitproberen voordat een effectief middel gevonden is. Bij de aankoop van een lippenbalsem opteert een patiënt het best niet voor kleine potten omdat het herhaaldelijk dippen van de vinger in de balsem bacteriën introduceert.
Niet aanbevolen
Het is erg verleidelijk om te pulken aan stukjes gedroogde huid en deze weg te bijten. Hierdoor gaan de lippen echter bloeden en langzamer genezen. Huidirritatie rond de mond leidt ook mogelijk tot een
koortslip. Het is ook verleidelijk om droge of gebarsten lippen te blijven likken. Dit droogt de lippen echter verder uit omdat het
speeksel verdampt. De lippen mogen tot slot niet gewassen worden met producten die chemische middelen bevatten.
Complicaties van gesprongen lippen
Soms raken droge lippen ontstoken en voelen ze pijnlijk aan. De
medische term voor ontstoken lippen is ‘cheilitis’. De lippen raken meestal ontstoken als gevolg van een infectie. Dit gebeurt wanneer vuil, bacteriën of schimmels via scheuren in de huid van de lippen binnendringen. Als de patiënt rode, pijnlijke lippen heeft en denkt dat hij een lipinfectie heeft, raadpleegt hij best een arts. De arts schrijft dan een
antibioticum of
schimmelwerende crème voor om de infectie te behandelen. Deze medicatie bevat soms ook 1% hydrocortison (steroïde medicatie) om de ontsteking te verminderen. Als de mondhoeken rood en pijnlijk zijn, wijst dit vaak in de richting van
hoekige cheilitis. Dit is vaak veroorzaakt door bacteriën of schimmels en behandelt de patiënt door het aanbrengen van zalf op het getroffen gebied. Hoekige cheilitis is soms een symptoom van contactdermatitis, een soort
eczeem (chronische huidziekte met
droge huid en
jeukende huid).

Stoppen met roken verbetert de (lip)gezondheid /
Bron: Geralt, PixabayPreventie van schrale lippen
Enkele aanbevelingen voorkomen gesprongen lippen:
- de lucht in huis vochtig houden met een luchtbevochtiger
- door de neus ademen (een mondademhaling leidt ook sneller tot gebarsten lippen)
- een lippenbalsem met zonbeschermingsfactor aanbrengen bij het naar buiten gaan in zonnig weer
- extra vloeistoffen drinken in de wintermaanden
- geen overmatige alcohol gebruiken
- geen scrubs voor de lippen gebruiken; de lippen hebben dit niet nodig en bovendien is dit mogelijk te irriterend voor de gevoelige huid van de lip
- niet naar buiten gaan in droog, koud weer zonder dat lippenbalsem of lippenstift is aangebracht
- niet roken / stoppen met roken
- overmatige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht vermijden
Lees verder