Droge lippen: Oorzaken van schrale, gebarsten lippen

Veel mensen hebben last van droge lippen, vooral tijdens de koude wintermaanden. De blootstelling aan koude en droge lucht is een belangrijke risicofactor voor schrale lippen. Gebarsten lippen kunnen echter ook optreden bij diverse aandoeningen, zoals auto-immuunziekten en vitaminetekorten. Veel van de oorzaken van uitgedroogde lippen zijn eenvoudig zelf te behandelen met veranderingen in levensstijl en huismiddeltjes. In sommige gevallen kan ontsteking van de lippen (cheilitis) optreden door gebarsten lippen, en dan is medische behandeling nodig. Het is belangrijk om voor voldoende hydratatie te zorgen en een gezonde levensstijl te volgen voor de algehele gezondheid, inclusief de lippen.

• Aandoeningen en schrale lippen
• Auto-immuunziekten
• Contactdermatitis
• Uitdroging
• Vitaminetekorten
• Voeding
• Zonnebrand
• Omgevingsfactoren en uitgedroogde lippen
• Levensstijl
• Medicijnen
• Omgevingen
• Voeding
• Andere oorzaken
• Symptomen geassocieerd met droge lippen
• Behandeling van gebarsten lippen
• Aanbevolen
• Niet aanbevolen
• Complicaties van gesprongen lippen
• Preventie van schrale lippen

Aandoeningen en schrale lippen

Auto-immuunziekten

Aandoeningen die chronische schrale lippen kunnen veroorzaken, zijn onder andere hypothyreoïdie (trage schildklier), impetigo (bacteriële huidinfectie met symptomen op het gezicht en de ledematen), de ziekte van Kawasaki (aandoening met ontsteking van de bloedvaten) en het Sjögren-syndroom, een auto-immuunziekte die de speekselproductie vertraagt, wat leidt tot droge ogen, een droge mond en een droge keel.

Contactdermatitis

Contactdermatitis (allergisch eczeem) kan ook gebarsten lippen veroorzaken. Dit gebeurt door een allergische reactie op stoffen zoals rode kleurstoffen, nikkel, tandpasta of andere allergenen.

Uitdroging

Patiënten met uitdroging hebben vaak last van gesprongen lippen. Wanneer het lichaam uitgedroogd is, onttrekt het water uit de huid, wat leidt tot droge en schraal geworden lippen.

Vitaminetekorten

Tekorten aan bepaalde vitamines kunnen bijdragen aan gesprongen lippen, zoals een tekort aan vitamine B2, een tekort aan ijzer en een tekort aan zink.

Voeding

Bepaalde voedselallergieën en voedselintoleranties zijn ook in verband gebracht met uitgedroogde lippen.

Zonnebrand

Zonnebrand is een andere risicofactor voor gesprongen lippen. Symptomen van zonnebrand kunnen een gevoelige en pijnlijke huid, gezwollen lippen, lippen die roder zijn dan normaal en blaarvorming omvatten.

Omgevingsfactoren en uitgedroogde lippen

Levensstijl

Het drinken van te veel alcohol en roken dragen bij aan droge lippen. Roken kan tal van bijwerkingen veroorzaken aan de mond, tanden en tandvlees.

Medicijnen

Bepaalde medicijnen, zoals diuretica (plaspillen), anti-emetica (medicijnen voor de behandeling van misselijkheid en braken), statines (cholesterolverlagende medicijnen) en medicijnen voor de behandeling van acne (huidaandoening met chronische ontsteking van de talgklieren) kunnen de lippen uitdrogen.

Omgevingen

De lippen produceren geen olie, waardoor ze van nature droger zijn dan andere huidgebieden. Ze worden voortdurend blootgesteld aan omgevingsfactoren zoals zonlicht, wind, koude en droge lucht, wat kan leiden tot irritatie. In koude, droge omstandigheden kunnen de lippen sneller uitdrogen en barsten, omdat ze meer vocht verliezen dan andere delen van het lichaam. Dit leidt tot een verstrakking van de huid en barsten.

Voeding

Het consumeren van citrusvruchten en andere zure voedingsmiddelen, evenals zout, pittig of ruw voedsel, kan de lippen irriteren. Als er al kloofjes of droogte zijn, kan het eten van deze voedingsmiddelen extra pijn veroorzaken. Een te hoge inname van vitamine A kan ook huidirritatie veroorzaken, inclusief aan de lippen.

Andere oorzaken

Het dragen van beugels en snurken kunnen ook bijdragen aan chronische uitdroging van de lippen.

Symptomen geassocieerd met droge lippen

Gesprongen lippen kunnen gepaard gaan met enkele andere symptomen:

• blaren
• brandende lippen
• een droge mond
• gezwollen lippen
• lipverkleuring
• jeukende lippen
• pijn
• rode of bloedende lippen

Als de lippen niet genezen of als er aanhoudende pijn is, of als de lippen mogelijk geïnfecteerd zijn, is het belangrijk om binnen 48 uur een arts te raadplegen.

Behandeling van gebarsten lippen

Aanbevolen

Het regelmatig gebruik van een lippenbalsem is de beste manier om schrale lippen te behandelen. Een lippenbalsem die vaseline of bijenwas bevat, helpt vocht vast te houden en voorkomt verdere uitdroging en barsten. Lippenbalsems met tarwekiemolie, amandelolie, jojoba-olie, kokosolie, aloë vera, sheaboter, zonnebloemolie of katoenzaadolie zijn ook effectief in het hydrateren van de lippen. Het is raadzaam om een lippenbalsem met zonbeschermingsfactor te gebruiken bij blootstelling aan zonlicht of anders om de lippen te bedekken met een sjaal bij koud weer. Soms moet een patiënt verschillende producten uitproberen voordat hij een effectief middel vindt. Bij aankoop van een lippenbalsem is het beter om te kiezen voor een tube in plaats van een pot, om te voorkomen dat bacteriën worden geïntroduceerd door herhaaldelijk dippen van de vingers.

Niet aanbevolen

Het is verleidelijk om stukjes gedroogde huid van de lippen te pulken of deze weg te bijten, maar dit kan leiden tot bloedingen en langzamere genezing. Het blijven likken van droge lippen droogt ze verder uit omdat het speeksel verdampt. Het is ook belangrijk om lippen niet te wassen met producten die chemische middelen bevatten, omdat dit verdere irritatie kan veroorzaken.

Complicaties van gesprongen lippen

Soms raken droge lippen ontstoken en voelen ze pijnlijk aan. De medische term voor ontstoken lippen is ‘cheilitis’. Dit gebeurt vaak als gevolg van een infectie waarbij vuil, bacteriën of schimmels via scheuren in de huid binnendringen. Als de lippen rood en pijnlijk zijn en er vermoeden bestaat van een infectie, moet een arts geraadpleegd worden. De arts kan een antibioticum of schimmelwerende crème voorschrijven om de infectie te behandelen. Deze medicatie kan ook 1% hydrocortison (steroïde) bevatten om de ontsteking te verminderen. Bij roodheid en pijn in de mondhoeken kan sprake zijn van hoekige cheilitis, vaak veroorzaakt door bacteriën of schimmels. Dit kan behandeld worden met een zalf. Hoekige cheilitis kan ook een symptoom zijn van contactdermatitis, een soort eczeem (chronische huidziekte met droge huid en jeukende huid).

Preventie van schrale lippen

Om gesprongen lippen te voorkomen, kunnen de volgende aanbevelingen nuttig zijn:

• de lucht in huis vochtig houden met een luchtbevochtiger
• door de neus ademen (mondademhaling leidt sneller tot gebarsten lippen)
• een lippenbalsem met zonbeschermingsfactor gebruiken bij blootstelling aan de zon
• extra vloeistoffen drinken tijdens de wintermaanden
• geen overmatige alcohol gebruiken
• geen scrubs voor de lippen gebruiken; deze kunnen te irriterend zijn voor de gevoelige huid van de lippen
• niet naar buiten gaan in droog, koud weer zonder lippenbalsem of lippenstift
• niet roken / stoppen met roken
• overmatige blootstelling aan schadelijke UV-stralen van de zon vermijden

Lees verder

• Jeukende lippen: Oorzaken van jeuk aan lipgebied
• Hoekige cheilitis: Irritatie aan mondhoeken van lippen
• Lipinfectie: Oorzaken en symptomen van infectie aan lip(pen)
• Lipgezondheid: Tips voor gezonde en stralende lippen
• Verbrande lippen door blootstelling zon: Tips voor genezing