Droge keel: Oorzaken en symptomen van uitgedroogde keel

Een droge keel is een veel voorkomend symptoom. Vooral tijdens de koelere maanden van het jaar lijden mensen aan de droog aanvoelende keel, al treedt dit symptoom op alle mogelijke tijdstippen op, afhankelijk van de oorzaak. Veranderingen in de levensstijl en huismiddeltjes verminderen vaak het ongemak van de droog aanvoelende keel. Wanneer de tekenen echter niet verdwijnen of vergezeld gaan met andere symptomen, is het raadzaam om een arts te raadplegen. In heel veel gevallen is keeldroogte te wijten aan een snel op te lossen factor zoals onvoldoende drinken of overmatig veel of luid praten, maar heel zelden wijst dit op ernstigere ziekten zoals kanker.

• Oorzaken van droogte aan keel
• Allergieën
• Infecties aan keelgebied
• Klierkoorts
• Medicijnen
• Mondademhaling (door de mond ademen)
• Praten
• Roken
• Syndroom van Sjögren
• Verstopte sinussen
• Uitdroging (dehydratie)
• Zure reflux
• Andere factoren
• Symptomen gepaard met keeldroogte
• Huishoudmiddeltjes voor de behandeling van een droge keel
• Honing eten en thee drinken
• Luchtbevochtiger gebruiken
• Water drinken
• Zout water gorgelen
• Zuigtabletten
• Diagnose en onderzoeken
• Complicaties van uitgedroogde keel

Oorzaken van droogte aan keel

De meest voorkomende oorzaak van een droge keel is uitdroging van de slijmvliezen, vaak als gevolg van lichaamsbeweging, slapen met de mond open, ademhalen door de mond, leven in een droge omgeving of niet voldoende drinken. Vele andere oorzaken zijn bekend voor de droogte van de keel.

Allergieën

De blootstelling aan allergenen (uitlokkende irriterende stoffen) zoals luchtvervuiling, stof, gras, huisstofmijt, huidschilfers van huisdieren (bijvoorbeeld huidschilfers van honden), roken en stuifmeel veroorzaken mogelijk allergische reacties: Allergieën resulteren in volgende klachten: een jeukende huid, een jeukende mond, een loopneus, een verstopte neus, hoesten, jeukende ogen, niezen en ook een uitgedroogde keel. Indien mogelijk moeten mensen de uitlokkende factoren vermijden. Ook is het nodig om regelmatig de lakens te vervangen en goed te stofzuigen in huis. Lukt dit alles niet (goed), dan zijn medicijnen in de vorm van antihistaminica beschikbaar voor het behandelen van de allergische reacties.

Infecties aan keelgebied

Amandelen
Bij tonsillitis zijn de keelamandelen ontstoken; de twee zachte gezwellen die zich aan de achterkant van de keel bevinden. Keelamandelen helpen het lichaam om infecties te bestrijden. Tonsillitis is het gevolg van bacteriën of virussen. De aanwezige symptomen omvatten:

• een hese stem
• een slechte adem (halitose)
• gezwollen lymfeklieren in de nek
• hoofdpijn
• keelpijn
• koorts
• rode, gezwollen amandelen
• witte vlekken op de amandelen

Keel
Een keelontsteking is meestal het gevolg van een streptokokkeninfectie (streptokokken zijn bacteriën). Keelpijn, een droge keel, een huiduitslag, gezwollen lymfeklieren in de nek, koorts, misselijkheid en overgeven, pijn in het lichaam, rode en gezwollen amandelen en/of witte vlekken op de amandelen komen voor bij een keelontsteking.

Strottenhoofd en stembanden
Laryngitis is een aandoening waarbij het strottenhoofd en de stembanden ontstoken zijn. Patiënten ervaren hierbij eveneens een droog gevoel aan de keel.

Antibiotica en vrij verkrijgbare pijnstillers zijn beschikbaar voor het behandelen van bacteriële infecties. Virale infecties genezen meestal spontaan al zijn ook enkele antivirale geneesmiddelen verkrijgbaar op de markt.

Klierkoorts

Klierkoorts is een virale infectie die waarbij de verspreiding van het virus gebeurt via speeksel. Een schurende keel, een uitgedroogde keel, koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, opgezwollen amandelen en gezwollen lymfeklieren in de nek en oksels zijn enkele belangrijke symptomen van klierkoorts. Rust, voldoende drinken, vrij verkrijgbare pijnstillers en zuigtabletten verminderen de klachten van de aandoening.

Medicijnen

Het gebruik van antihistaminica, medicijnen voor het bestrijden van een allergische reactie, hebben soms een uitgedroogde keel als bijwerking.

Mondademhaling (door de mond ademen)

Hierbij zijn volgende symptomen aanwezig: een slechte adem (halitose), snurken en vermoeidheid overdag. Een mondademhaling duidt mogelijk op een onderliggend medisch probleem.

Praten

Veel en/of luid praten doet de keel eveneens uitdrogen.

Roken

Bij een verminderde speekselproductie ontstaat sneller een uitgedroogde keel. In de mondholte bevindt zich dan namelijk te weinig vocht waardoor ook de keel droog is. Roken doet het mondslijmvlies uitdrogen, waardoor ook keeldroogheid tot stand komt.

Syndroom van Sjögren

Het Sjögren-syndroom is een aandoening waarbij een droge mond, droge ogen en een uitgedroogde keel tot stand komt.

Verstopte sinussen

Bij een verkoudheid of een griep (griep is vaak wat ernstiger dan een verkoudheid) zijn de sinussen snel verstopt. Ook de slijmvliezen in de keel- en mondholte geraken hierbij ontstoken. Hierdoor ontstaat een droge keel naast de vele andere mogelijke symptomen:

• benauwdheid
• braken
• diarree
• een loopneus
• een verstopte neus
• hoesten
• hoofdpijn
• koorts
• niezen
• pijn in het lichaam
• rillingen
• spierpijn
• vermoeidheid

Vrij verkrijgbare pijnstillers en andere medicijnen, rust, warme dranken drinken en zuigen op keelpastilles helpen bij het bestrijden van een verkoudheid of griep.

Uitdroging (dehydratie)

Uitdroging ontstaat bij bijvoorbeeld voedselvergiftiging, een rotavirusinfectie, een norovisusinfectie, … Hierbij zijn volgende tekenen aanwezig: donkere urine, duizeligheid, een droge mond (xerostomie), een verminderde urineproductie (pollakisurie) meer dorst.

Zure reflux

Bij gastro-oesofageale refluxziekte komt het zuur uit de maag in de slokdarm terecht. Het zuur verbrandt de bekleding van de slokdarm wat volgende symptomen veroorzaakt:

• een branderig gevoel in de borst
• een droge hoest
• een droge keel
• een schorre stem
• keelpijn
• ken brandend gevoel in de keel
• oprispingen van zure vloeistof
• slikproblemen

Medicijnen zijn beschikbaar voor het behandelen van brandend maagzuur zoals antacida, H2-remmers en protonpompremmers (medicijnen die het maagzuur verminderen). Verder helpen enkele levensstijlfactoren zoals een gezond gewicht behouden, loszittende kledij dragen, meerdere kleine maaltijden per dag eten, het hoofdeinde van het bed verhogen, stoppen met roken, pittig of vet voedsel, alcohol, cafeïne, chocolade, munt en knoflook vermijden.

Andere factoren

Volgende andere aandoeningen of omgevingsfactoren veroorzaken af en toe droogte aan de keel:

• de ziekte van Graves (overproductie van schildklierhormonen)
• een toxische blootstelling aan chemicaliën
• het gebruik van de verkeerde tandpasta of het foute mondwater
• het gebruik van marihuana (drugsverslaving)
• het obstructief slaapapneusyndroom (slaapstoornis)
• keelkanker, slokdarmkanker en andere vormen van kanker (zelden)
• overmatig braken
• overmatig hoesten of met de keel schrapen
• zuurstoftherapie

Symptomen gepaard met keeldroogte

Een droge keel valt het beste te omschrijven als een ruw en krassend gevoel in de keel. Vaak gaat de keeldroogte nog vergezeld met andere klachten zoals:

• ademhalingsproblemen
• braken
• een jeukende keel
• een lage bloeddruk (hypotensie)
• een schorre, hese stem
• een veranderde smaak
• globus pharyngeus (brokgevoel in keel)
• hoesten
• irritatie in de keelholte (het gebied achter de tong)
• keelpijn
• koorts
• koude rillingen
• maagzuur
• pijn bij het slikken (odynofagie)
• pijn in het lichaam
• slikproblemen
• spierzwakte
• vergrote lymfeklieren of structuren in de keel
• vermoeidheid

Huishoudmiddeltjes voor de behandeling van een droge keel

Honing eten en thee drinken

Honing heeft natuurlijke antiseptische en kalmerende effecten. De dikke textuur van honing bedekt de keel en vermindert hierdoor de droogheid en irritatie. Honing vermengd met hete thee verlicht eveneens de symptomen van een droge keel.

Luchtbevochtiger gebruiken

De luchtvochtigheid binnenshuis is vaak laag tijdens koele maanden als gevolg van het gebruik van kachels. Dit leidt tot uitdroging en irritatie van de keel. Het gebruik van een luchtbevochtiger is nuttig om vocht aan de lucht toe te voegen. Hierdoor verminderen de klachten van een droge keel, vooral tijdens de slaap.

Water drinken

Het drinken van veel vocht kalmeert de droogte van de keel en vermindert uitdrogingsverschijnselen indien aanwezig. Acht tot tien glazen water drinken per dag is aanbevolen. Ook het eten van fruit, groenten en andere voedingsmiddelen bieden mensen meer vocht in het lichaam.

Zout water gorgelen

Zout remt de groei van sommige ziekteverwekkende bacteriën. Zout is veilig om de mond en keel te spoelen om uitdroging en irritatie te verminderen. Gorgelen met een warme spoeling met zout water gedurende één of twee keer per dag kalmeert de droge keel. Mensen gorgelen best dertig tot zestig seconden om dan de vloeistof uit te spugen in de gootsteen.

Zuigtabletten

Het zuigen op hard snoep of keelpastilles verzacht een droge keel. De weefsels worden namelijk meteen bevochtigd en de speekselproductie wordt hiermee gestimuleerd. Suikervrije snoepjes en zuigtabletten genieten de voorkeur. Doen mensen dit niet, dan worden de tanden gedurende langere tijd blootgesteld aan suiker. Suikervrije kauwgom biedt voor een aantal mensen eveneens verlichting van een droge keel.

Diagnose en onderzoeken

Alarmtekens

• Bij volgende tekenen is het verstandig om een arts te raadplegen:
• aanhoudende heesheid (langer dan twee weken aanwezig)
• ademhalingsproblemen
• bloed ophoesten
• een fluitende of piepende ademhaling (stridor)
• een uitslag
• ernstige keelpijn waardoor pijn bij het slikken ontstaat
• koorts hoger dan 38 °C
• kortademigheid
• luid snurken 's nachts
• overmatige vermoeidheid gedurende de dag
• pijn op de borst
• schildklierknobbeltjes

Vraaggesprek
Om de onderliggende oorzaak van de droge keel te achterhalen, bevraagt de arts de patiënt over volgende punten:

• ademhalingsproblemen
• andere symptomen
• blootstelling aan chemicaliën of dampen
• braken of hoesten
• de start en duur van de droge keel
• koorts of koude rillingen
• medicatiegebruik
• roken of marihuanagebruik
• slikproblemen
• witte vlekken of etter in de keel

Complicaties van uitgedroogde keel

Reumatische koorts is een mogelijke complicatie van een keelontsteking waarbij een droge keel tot stand komt.

Lees verder

• Jeukende (kriebelende) keel: Oorzaken en behandelingen
• Keelpijn: Oorzaken van pijn aan keel (pijnlijke keel)
• Keelontsteking (faryngitis): Oorzaken van ontsteking keel
• Benauwdheid in keel: Oorzaken van strak en beklemmend gevoel
• Brandende keel: Oorzaken van branderig gevoel in keel