Urine ruikt naar ammoniak: oorzaken urine met ammoniakgeur

Wat betekent het als je urine naar ammoniak ruikt of stinkt? Je urine kan variëren in kleur, geur en hoeveelheid, op basis van de hoeveelheid afvalproducten en vocht die je in de loop van de dag inneemt. Er zijn echter enkele buitengewone geuren die erop kunnen wijzen dat er sprake is van een onderliggende aandoening. Je urine kan bijvoorbeeld naar ammoniak ruiken: een sterke, chemisch-achtige geur. Urine die naar ammoniak ruikt kan een indicatie zijn van een onderliggende stoornis of aandoening, maar het kan ook gewoon komen doordat je te weinig hebt gedronken (uitdroging). Urine die naar ammoniak ruikt is niet altijd reden tot zorg, maar kan het wel zijn. Er zijn nog enkele gevallen waarin dit zo is. Een voorbeeld hiervan is een zoete geur van urine, wat kan wijzen op een teveel aan glucose (bloedsuiker) in de urine. Of een vislucht van je urine, wat kan wijzen op een urineweginfectie. Bij snelle diagnose en behandeling, is de prognose vaak gunstig.

• Urine ruikt naar ammoniak
• Lichte tot sterke ammoniaklucht
• Ammoniakgeur
• Oorzaken van ammoniakgeur
• Blaasstenen
• Nierstenen
• Uitdroging
• Urineweginfectie
• Voeding: vlees en eiwitten
• Nierziekten
• Leverziekten
• Diabetes
• Overgang
• Urinegeur van ammoniak tijdens zwangerschap
• Beter reukvermogen
• Verandering in dieet
• Vitaminen en supplementen
• Uitdroging tijdens zwangerschap
• Blaasontsteking
• Huisarts raadplegen
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
• Vervolgonderzoek
• Behandeling van urine die naar ammoniak ruikt
• Prognose
• Preventie van ammoniakgeur van plas
• Goede hygiëne beoefenen
• Voldoende drinken
• Cranberrysap of appelazijn drinken
• Op tijd plassen
• Probiotica

Urine ruikt naar ammoniak

Lichte tot sterke ammoniaklucht

De kleur, geur en frequentie van urineren zegt iets over de gezondheidstoestand van je nieren en urinewegen, evenals die van je lichaam als geheel. Urine heeft een lichte ammoniakgeur hoewel het meestal niet prominent genoeg is om het te ruiken tijdens het urineren. Of hoogstens een lichte geur, een zweem. Maar voor sommige mensen is de ammoniakgeur zo sterk dat ze zich er zorgen over maken.

Ammoniakgeur

In urine zit onder meer ureum, een bijproduct van het eiwitmetabolisme. Ureum houdt verband met ammoniak en is de belangrijkste reden waarom je urine een ammoniakachtige geur heeft. Er zijn verschillende andere stoffen aanwezig in je urine die ook kunnen bijdragen aan de geur. Bij inname van te weinig water, krijg je geconcentreerde urine met een sterke geur, een beetje vergelijkbaar met ammoniak. Een sterke ammoniakgeur van je plas kan dus een indicatie zijn dat er niet voldoende water wordt gedronken. Er zijn ook andere oorzaken dat je urine naar ammoniak stinkt.

Oorzaken van ammoniakgeur

Afvalstoffen in de urine hebben vaak een geur, maar de urine is meestal dermate verdund dat je de afvalstoffen niet kunt ruiken. Als de urine echter meer geconcentreerd wordt, wat betekent dat er meer afvalproducten zijn in verhouding tot vocht, zal de urine eerder naar ammoniak ruiken. Ureum is een van de afvalproducten in de urine. Het is een bijproduct van de afbraak van eiwitten en kan in bepaalde situaties verder worden afgebroken tot ammoniak. Daarom kunnen veel aandoeningen die resulteren in geconcentreerde urine, er de oorzaak van zijn dat je urine naar ammoniak ruikt.

Aandoeningen die ervoor kunnen zorgen dat je urine naar ammoniak ruikt, zijn onder meer de volgende.

Blaasstenen

Je urine kan naar ammoniak ruiken als gevolg van blaasstenen. Blaasstenen kunnen ontstaan door te geconcentreerde urine, waardoor de mineralen in de urine kristalliseren. Bijkomende symptomen van blaasstenen zijn onder andere:

• Troebele urine;
• Bloed in de urine;
• Doffe of stekende pijn in de onderbuik;
• Donkere urine.

Nierstenen

Nierstenen zijn klein. Ze kunnen zo klein zijn als een korrel zout of zo groot als een maïskorrel. Je voelt misschien niets en realiseert je nooit dat je er ooit een hebt gehad. Maar wat grotere stenen kunnen wel degelijk klachten veroorzaken. Naast hevige flankpijn, kun je ervaren dat je urine naar ammoniak ruikt, vooral als de urine geconcentreerd is.

Uitdroging

Omdat er niet genoeg vocht in het lichaam circuleert, houden de nieren meer water vast maar komen er toch afvalstoffen vrij. Als gevolg hiervan zal de urine meer geconcentreerd zijn en naar ammoniak ruiken. Als je urine donkerder van kleur is en je slechts kleine hoeveelheden urine plast, kan dit wijzen op uitdroging of dehydratie.

Urineweginfectie

Een blaasontsteking of een andere infectie van de urinewegen, kan leiden tot urine die naar ammoniak ruikt. Andere symptomen die worden geassocieerd met een urineweginfectie zijn onder meer:

• Pijn bij het urineren;
• Buikpijn;
• Het gevoel hebben dat je vaak moet plassen, terwijl je steeds kleine beetjes plast (loze aandrang).

Voeding: vlees en eiwitten

Soms ruikt urine naar ammoniak vanwege (een unieke combinatie van) voedingsmiddelen. Dit is meestal geen reden tot bezorgdheid tenzij het gepaard gaat met andere symptomen.

Mensen met een hoge vleesconsumptie kunnen opmerken dat hun urine een sterke ammoniakgeur heeft. Het lichaam breekt aminozuren uit eiwitten af wanneer er te veel van zijn. Bij dit proces komt ammoniak vrij, dat de lever omzet in ureum of urea. Deze stof wordt via de urine uitgescheiden. Wanneer ureum afgebroken wordt, ontstaat er ammoniak. Dit ruik je.

Fanatieke krachtsporters die specifiek willen inzetten op het vergroten van de spiermassa nemen soms extra eiwitten nemen voor de opbouw van spieren. Zij hebben ook vaak last van deze ammoniakgeur.

Nierziekten

Nierziekten zorgen voor geconcentreerde urine die een geur kan veroorzaken die lijkt op ammoniak. Nierfunctiestoornissen kunnen ook hoge bacteriën- en eiwitniveaus in de urine veroorzaken, wat zal bijdragen aan een vieze ammoniakgeur.

Leverziekten

De lever is, net als de nieren, verantwoordelijk voor het verwijderen van gifstoffen uit het lichaam en ze speelt een belangrijke rol in het metabolisme. Leverziekten kunnen hoge niveaus van ammoniak in de urine en de bijbehorende penetrante geur veroorzaken. Ammoniakgehaltes in bloed en urine zullen toenemen als de lever niet naar behoren functioneert. Elke aanhoudende ammoniakgeur in de urine moet worden beoordeeld door een arts.

Diabetes

Bij diabetes kan je urine naar ammoniak ruiken. Als het insulineniveau minder wordt kunnen de vetten uit de cellen gelaten worden en je lever zet een deel van de vetten om in ketonen, die zich ophopen in het lichaam en uiteindelijk worden uitgescheiden in de urine. Als gevolg hiervan kan de urine een zeer sterke en vieze geur hebben.

Overgang

De overgang kan het risico van een vrouw verhogen op een urineweginfectie en ammoniakgeur van je urine, als gevolg van lagere niveaus van oestrogeen en veranderingen in de vaginale flora, de normale en gezonde bacteriën die in de vagina leven, doordat de vagina droger wordt (vaginale droogheid). Beide veranderingen kunnen naar ammoniak ruikende urine veroorzaken.

Urinegeur van ammoniak tijdens zwangerschap

In de meeste gevallen wordt een ongewone ammoniakachtige vaginale geur tijdens de zwangerschap veroorzaakt door veranderingen in de urine. Dit kan te wijten zijn aan leefstijlfactoren, zoals dieetvoorkeuren, uitdroging en het gebruik van vitaminesupplementen. Wat je eet en drinkt tijdens de zwangerschap kan van invloed zijn op de geur van je urine. Sommige infecties, zoals urineweginfecties en seksueel overdraagbare aandoeningen (soa's), kunnen er ook voor zorgen dat de vagina vreemd of onaangenaam ruikt. Er zijn verschillende redenen waarom je plas naar ammoniak zou kunnen ruiken tijdens de zwangerschap, waaronder:

Beter reukvermogen

De geur van urine kan tijdens de zwangerschap veranderen door een aantal verschillende factoren. Tijdens (het begin van) de zwangerschap verandert je gevoel voor smaak en geur. Je kunt beter gaan ruiken en je ben veelal gevoeliger voor geuren. Dit komt door het hormoon oestrogeen, maar mogelijk komt het ook door het hormoon humaan choriongonadotrofine (hCG) tijdens de zwangerschap. Vooral in het eerste trimester (de eerste drie maanden) van je zwangerschap is je reuk heel sterk. Deze verhoogde reukzin wordt hyperosmie genoemd. Ammoniak is een natuurlijke stof die in het lichaam wordt geproduceerd en wordt afgevoerd in de vorm van 'ureum' in urine, maar meestal geeft het geen sterke geur af. Een zwangere vrouw kan zich echter meer bewust worden van een vage zweem van ammoniak die ze niet eerder heeft opgemerkt.

Verandering in dieet

Tijdens de zwangerschap hunkeren veel vrouwen naar voedsel dat ze normaal niet zouden eten. Plotse veranderingen in het voedsel kunnen ervoor zorgen dat de urine anders ruikt. Bepaalde voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen en vitamines die ervoor kunnen zorgen dat urine naar ammoniak ruikt. Deze voedingsmiddelen zijn:

• asperges
• spruitjes
• knoflook
• uien

Vitaminen en supplementen

Veel vitamines en supplementen, vooral die met vitamine B, veroorzaken vaak veranderingen in de kleur en geur van urine. Zwangere vrouwen moeten altijd een arts raadplegen voordat ze nieuwe vitamines of supplementen innemen. Het is vaak het beste om de dagelijkse inname van voedingsmiddelen die rijk zijn aan voedingsstoffen zoals calcium, ijzer en foliumzuur te verhogen.

Uitdroging tijdens zwangerschap

Wanneer je lichaam is uitgedroogd, is er voor de nieren minder vocht beschikbaar om de urine te verdunnen, wat resulteert in geconcentreerde, sterker ruikende en soms zelfs stinkende urine. Uitdroging kan ervoor zorgen dat je urine naar ammoniak ruikt. Veel zwangere vrouwen hebben soms last van milde uitdroging, vooral in de periode voordat ze weten dat ze zwanger zijn. Als je niet voldoende water drinkt, is je lichaam niet in staat om zoveel urine te produceren als normaal. Je urine zal waarschijnlijk donkerder zijn dan normaal en de urine kan schuimen (schuimende urine).

Blaasontsteking

Ongeveer 8 procent van de zwangere vrouwen ontwikkelt tijdens de zwangerschap een blaasontsteking, die een ammoniakgeur kan veroorzaken. Een blaasontsteking wordt meestal veroorzaak door een de Escherichia coli bacterie of E. coli. Afgezien van ene ammoniakgeur van je urine, kun je last krijgen van de volgende klachten:

• pijn of brandend gevoel bij het plassen
• plotselinge, intense drang om te plassen (vaak plassen)
• donkere of troebele urine
• bekkenpijn of pijn in de onderbuik

Huisarts raadplegen

Het sporadisch hebben van urine die naar ammoniak ruikt, is meestal geen reden tot bezorgdheid. Mogelijk moet je meer water drinken om je urine te verdunnen. Als de veranderde urinegeur echter gepaard gaat met andere symptomen zoals pijn of mogelijke tekenen van infectie, zoals koorts, moet je je huisarts raadplegen.

Onderzoek en diagnose

Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek

De huisarts zal beginnen met het stellen van vragen over je klachten en symptomen. Deze kunnen zijn:

• Sinds wanneer ruikt je urine naar ammoniak?
• Zijn er momenten waarop je urine bijzonder sterk ruikt? Bijvoorbeeld 's ochtends. En zijn er momenten dat je urine normaal ruikt?
• Heb je last van andere symptomen, zoals bloed in je urine, koorts, rug- of flankpijn of pijn bij het urineren?

Daarna volgt lichamelijk onderzoek.

Vervolgonderzoek

De huisarts zal naar aanleiding van het vraaggesprek en het lichamelijk onderzoek de volgende diagnostische tests overwegen. Soms zal een arts een rectaal onderzoek uitvoeren om de prostaat van een man te controleren op tekenen van vergroting (prostaatvergroting) wat van invloed kan zijn op het plassen. De arts kan ook een ​​urinetest doen. Het urinemonster wordt naar een laboratorium gestuurd en vervolgens getest op de aanwezigheid van bacteriën, bloed of andere componenten. Meestal kan deze test, samen met een beschrijving van je symptomen, een arts helpen de oorzaak van urine te bepalen die naar ammoniak ruikt. Je huisarts kan ook beeldvormend onderzoek indiceren, waarbij getest wordt op afwijkingen in de nieren, blaas of andere delen van het urinestelsel.

Behandeling van urine die naar ammoniak ruikt

Als je urine die naar ammoniak ruikt, wordt veroorzaakt door een onderliggende infectie, kan de huisarts antibiotica voorschrijven. Dit medicijn bestrijdt bacteriën in de urinewegen. Je moet ook maatregelen nemen die de gezondheid van je blaas ten goede komen en die het optreden van uitdroging en de kans op een urineweginfectie kunnen verminderen. Voorbeelden hiervan zijn het drinken van minstens 6-8 glazen water per dag. Het dagelijks drinken van een glas cranberrysap of het toevoegen van citroen aan je water verandert de zuurgraad van de urine. Dit kan gunstig zijn voor de gezondheid van je blaas als je vaak last hebt van infecties. Er zijn ook andere maatregelen die je kunt nemen voor een gezonde blaas, zoals het eten van yoghurt en knoflook.

Prognose

De meeste gevallen van urine die naar ammoniak ruikt, kunnen met voldoende drinken en/of antibiotica worden behandeld. Idealiter is je urine lichtgeel tot strokleurig. Als je langer dan 24 uur last hebt van urine die naar ammoniak ruikt, raadpleeg dan een arts. Je moet ook altijd een arts raadplegen bij vermoeden van een urineweginfectie.

Preventie van ammoniakgeur van plas

Je kunt een aantal maatregelen nemen om te voorkomen dat je urine naar ammoniak ruikt.

Goede hygiëne beoefenen

Tips voor goede hygiëne zijn onder meer:

• Kleding, ondergoed en beddengoed regelmatig vervangen en wassen.
• Veeg van voor naar achter na het poepen.
• De geslachtsdelen wassen met lauw water.
• Gebruik geen vaginale deodorant en vaginale douches, aangezien dit de vagina irriteert.

Voldoende drinken

Een van de gemakkelijkste manieren om te voorkomen dat je urine naar ammoniak ruikt, is door ervoor te zorgen dat het lichaam voldoende vocht binnenkrijgt om de urine op de juiste manier te verdunnen.

Cranberrysap of appelazijn drinken

Het dagelijks drinken van cranberrysap en appelazijn maakt je urine zuurder, wat bacteriën afschrikt.

Op tijd plassen

Hoe langer de urine in de blaas zit, hoe geconcentreerder je urine wordt (wat urine en ammoniakgeur geeft). Het vasthouden in de urine geeft bacteriën ook de tijd om zich te vermenigvuldigen. Dus direct plassen zodra je aandrang voelt, is het advies.

Probiotica

Probiotica zijn gezonde darmbacteriën. Het eten van voedsel dat rijk is aan probiotica of probiotische supplementen kan het risico op bacteriële urineweginfecties helpen verminderen. Probiotica in gefermenteerde melkproducten, zoals yoghurt of kefir, kunnen urineweginfecties helpen voorkomen en de vaginale gezondheid bevorderen.

Lees verder

• Urine ruikt naar koffie: oorzaken van koffiegeur van urine
• Urine ruikt naar vis: oorzaken van visachtige geur van plas
• Urine kleur: blauwe of groene urine en oranje-rode plas
• Stinkende urine: oorzaken urine die stinkt bij vrouw en man
• Urine ruikt naar zwavel: symptomen, oorzaken en behandeling