Urine ruikt naar vis: oorzaken van visachtige geur van plas

Wat betekent het als je urine of plas naar vis ruikt? Urine met een visgeur of vislucht kent meerdere mogelijke oorzaken. Ontdekken dat je urine naar vis ruikt, kan voor ongerustheid zorgen. Je kunt gaan twijfelen over je persoonlijke hygiëne en algehele gezondheid. Hoewel urine normaal een subtiele geur van zichzelf heeft, kan het van tijd tot tijd andere penetrante geuren aannemen. Dit komt veel voor bij zowel mannen als vrouwen en is mogelijk te wijten aan onderliggende aandoeningen. Visachtige urine kan het resultaat zijn van verschillende aandoeningen van de urinewegen. Dit kan het gevolg zijn van een infectie, stofwisselingsziekte of gewoon een bijwerking van een medicijn. Als de vislucht gepaard gaat met andere klachten zoals pijn in de onderrug, buikpijn, plasproblemen, koorts en koude rillingen, dan is het belangrijk om een afspraak te maken met je huisarts.

• Urine ruikt naar vis
• Epidemiologie van urine met een visgeur
• Het mechanisme achter urine met een visgeur
• Oorzaken van visachtige geur van plas
• Voeding en leefstijl
• Infecties en ontstekingen
• Hormonale schommelingen
• Plas met vislucht door de nieren
• Urine met visgeur door leverproblemen
• Medicijnen en medische behandelingen
• Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)
• Darm- en stofwisselingsproblemen
• Stress en angst
• Risicogroepen en -factoren: Wie lopen er extra kans op een visgeur?
• Onderzoek en diagnose
• Vraaggesprek met de arts
• Lichamelijk onderzoek
• Urinemonster
• Verwijzing naar een specialist
• De geurcode gekraakt – wat nu?
• Behandeling van een visachtige plasgeur
• Antibioticakuur
• Drinken, drinken, en nog eens drinken
• Medicijnen voor hormonale balans
• Probiotica – de goede vrienden van je darmflora
• Vaginale gezondheid op peil houden
• Stress verminderen
• Pas je dieet aan – wat je eet, dat ruik je
• Medicijnen op de schop – overleg met je arts
• Prognose
• Casus van een vrouw wier urine naar vis ruikt

Urine ruikt naar vis

Je staat op een ochtend in de badkamer, doet je ding en – plostklaps – prikt een geur je neus binnen. "Wat is dat nou?" denk je bij jezelf. Het ruikt... visachtig? Even schrik je. Dat is niet normaal! De geur lijkt niet op die van je normale ochtendurine en het is zeker geen geur die je associeert met fris en fruitig. Geen zorgen, je bent niet alleen. Velen hebben dit vreemde fenomeen wel eens meegemaakt en hoewel het je misschien ongemakkelijk maakt, vertelt die geur meer over je lichaam dan je zou denken.

• Neem bijvoorbeeld Ellen, een drukke moeder van twee, heeft een hectische week achter de rug. Ze merkt ineens dat haar urine naar vis ruikt en vraagt zich af of ze iets verkeerds gegeten heeft. Haar hoofd maakt overuren: "Wat is er aan de hand? Heb ik iets verkeerd gedaan?" Ellen’s situatie is helemaal niet uniek. Vaak is urinegeur een signaal van je lichaam, een manier om te vertellen dat er intern iets aan de hand is – misschien heb je iets gegeten dat dwarszit, een infectie te pakken, of is er iets anders aan de hand.

Laten we even een stapje terugnemen. Urine is eigenlijk het afval van je lichaam, de mix van wat je eet, drinkt, en hoe je organen functioneren. En ja, dat betekent dat de geur van je urine kan variëren, afhankelijk van wat er gaande is in je lijf. Een visachtige geur kan soms een onschuldige oorzaak hebben, zoals een recent gegeten maaltijd of een nieuw supplement. Maar, het kan ook een teken zijn van iets dat meer aandacht vraagt, zoals een infectie of hormonale verandering.

In deze uitgebreide inleiding gaan we de mogelijke oorzaken van urine met een visgeur onderzoeken. We duiken dieper in wat dit signaal kan betekenen en wanneer het tijd is om een arts te raadplegen. Of het nu een tijdelijk effect is van iets wat je gegeten hebt, een bijwerking van medicatie, of een signaal van een gezondheidsprobleem – het is tijd om deze geurcode te kraken en je zorgen om te zetten in kennis. Dus neem een diepe adem (door je mond, misschien...) en laten we uitzoeken wat die visachtige geur in je urine je probeert te vertellen.

Epidemiologie van urine met een visgeur

Urine met een visachtige geur kan een ongewone en verontrustende ervaring zijn, die vaak vragen oproept over de oorzaak en ernst. Hoewel dit symptoom in veel gevallen onschuldig is, kan het ook wijzen op een onderliggend probleem, zoals een metabole stoornis of een infectie. De epidemiologie van urine met een visgeur varieert op basis van leeftijd, geslacht, genetische factoren, klimaat en voedingspatroon. Hier volgt een diepgaande analyse van het vóórkomen en de specifieke invloeden op dit verschijnsel in Nederland, België en wereldwijd.

Geslachts- en leeftijdsverschillen: wie wordt het meest getroffen?
Urine met een visachtige geur komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Dit verschil wordt grotendeels verklaard door de anatomie van het vrouwelijke urogenitale systeem en de verhoogde gevoeligheid voor urineweginfecties (UWI’s). In Nederland rapporteren vrouwen in de leeftijd van 20 tot 50 jaar significant meer gevallen van urine met een visgeur, vaak geassocieerd met bacteriële vaginose of andere vaginale infecties. Ongeveer 20% van de vrouwen zal op een bepaald moment in haar leven last hebben van een urinegeurverandering door een UWI of een vaginale infectie.

Bij mannen komt dit symptoom minder vaak voor en is het meestal gerelateerd aan metabole stoornissen zoals trimethylaminurie (TMAU), ook wel bekend als het ‘visgeursyndroom’. Deze genetische aandoening komt wereldwijd voor bij ongeveer 1 op de 200.000 mensen, maar de prevalentie varieert sterk tussen bevolkingsgroepen.

Kinderen hebben zelden last van urine met een visachtige geur, maar wanneer het voorkomt, kan het wijzen op een aangeboren metabole stoornis of een infectie van de urinewegen. In zeldzame gevallen kan trimethylaminurie bij kinderen al op jonge leeftijd tot uiting komen, vaak met duidelijke familiale banden.

Klimaat en omgevingsfactoren: de invloed van leefomgeving en temperatuur
Het klimaat kan indirect bijdragen aan de frequentie van urinegeurveranderingen. In warme en vochtige klimaten, zoals de Nederlandse overzeese gebiedsdelen (bijvoorbeeld Aruba en Curaçao), kunnen bacteriën zich sneller vermenigvuldigen, wat leidt tot een verhoogde kans op urineweginfecties en geuroverlast. Ongeveer 15% van de vrouwen in deze gebieden rapporteert ten minste één keer per jaar een episode van een urinegeurverandering, vaak veroorzaakt door UWI’s die zich sneller ontwikkelen in een warm en vochtig milieu.

In koudere klimaten, zoals in Nederland en België, is de kans op urineweginfecties iets lager, maar de droge lucht en de neiging om minder water te drinken in de winter kunnen bijdragen aan geconcentreerdere urine, wat de geur kan versterken. De wintermaanden zien een lichte toename in het aantal meldingen van urine met een sterke geur, hoewel dit vaak gepaard gaat met een tijdelijke uitdroging.

Genetica en erfelijke aanleg
Genetische factoren spelen een belangrijke rol in de kans op het ontwikkelen van urine met een visgeur, vooral bij zeldzame metabole aandoeningen zoals trimethylaminurie. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een mutatie in het FMO3-gen, wat leidt tot een verminderde afbraak van trimethylamine, een verbinding met een kenmerkende visgeur. In sommige regio’s, zoals delen van Azië en Afrika, is de prevalentie van trimethylaminurie iets hoger, mogelijk door genetische variatie binnen bepaalde gemeenschappen.

In Nederland en België komt trimethylaminurie zeldzaam voor, maar het kan niet volledig worden uitgesloten bij mensen met een familiegeschiedenis van metabole stoornissen. Erfelijke factoren dragen bij aan ongeveer 1% van de gevallen van urinegeurverandering.

Voedingspatroon en de invloed op urinegeur
Het dieet speelt een cruciale rol bij veranderingen in urinegeur. Voedingsmiddelen zoals vis (vooral vis met een hoog gehalte aan trimethylamine), koffie, asperges en bepaalde kruiden kunnen tijdelijke veranderingen in de geur van urine veroorzaken. In Nederland en België, waar vis een belangrijk onderdeel van het dieet kan zijn, wordt urine met een visgeur incidenteel gemeld na de consumptie van visrijke maaltijden. Het effect is vaak tijdelijk en verdwijnt na enkele uren tot een dag.

In de Nederlandse overzeese gebieden, waar de consumptie van vis en tropische kruiden hoger kan zijn, komen tijdelijke urinegeurveranderingen vaker voor. Dit is meestal onschuldig en houdt verband met het voedingspatroon en de lokale keuken.

Wereldwijde verschillen en socio-economische invloeden
De prevalentie van urine met een visgeur varieert wereldwijd, afhankelijk van de toegang tot gezondheidszorg, culturele voedingsgewoonten en genetische factoren. In ontwikkelingslanden kunnen slechte hygiënische omstandigheden en beperkte toegang tot schoon water bijdragen aan een verhoogde incidentie van urineweginfecties, wat weer leidt tot geurveranderingen in de urine. In Westerse landen, zoals Nederland en België, is de toegang tot medische zorg beter en wordt de diagnose van onderliggende oorzaken, zoals trimethylaminurie, sneller gesteld.

Sociaal-economische status speelt ook een rol in de zorg voor persoonlijke hygiëne en de vroege detectie van urineweginfecties. Mensen met een lagere sociaal-economische status hebben mogelijk minder toegang tot preventieve zorg, waardoor urinegeurveranderingen later worden opgemerkt of behandeld.

Het mechanisme achter urine met een visgeur

Het lichaam is een fascinerend samenspel van processen die ervoor zorgen dat alles soepel verloopt, van het zuiveren van bloed tot het afvoeren van afvalstoffen. Maar soms gebeurt er iets onverwachts en opvallends, zoals het ontwikkelen van urine met een duidelijke visgeur. Wat zit er achter deze geur en waarom ontstaat het? Hier duiken we diep in het mechanisme achter dit ongewone fenomeen.

De rol van metabolische processen: trimethylamine onder de loep
Een van de belangrijkste oorzaken van urine met een visachtige geur is de aanwezigheid van een stof genaamd trimethylamine (TMA). TMA ontstaat als bijproduct tijdens de afbraak van bepaalde voedingsstoffen, zoals choline, dat voorkomt in eieren, vis, peulvruchten en bepaalde groenten. Normaal gesproken wordt TMA in de lever door het enzym flavine-afhankelijke mono-oxygenase 3 (FMO3) omgezet in een geurloze stof genaamd trimethylamine N-oxide (TMAO). Maar als dit proces wordt verstoord, bijvoorbeeld door een genetische mutatie in het FMO3-gen, kan TMA zich ophopen en uitgescheiden worden via urine en zweet, wat de kenmerkende visgeur veroorzaakt.

Deze aandoening staat bekend als trimethylaminurie (TMAU), ofwel het 'visgeursyndroom', en is een erfelijke stofwisselingsstoornis. De mate waarin dit enzym functioneert kan variëren, wat betekent dat sommige mensen alleen onder bepaalde omstandigheden last hebben van een visgeur, bijvoorbeeld na het eten van visrijke maaltijden of tijdens stressvolle periodes waarin het metabolisme verandert.

Bacteriële invloed: de microbioom-connectie
Niet alleen genetica speelt een rol in het ontstaan van urine met een visgeur. Het darmmicrobioom, de verzameling bacteriën en andere micro-organismen in de darmen, heeft een directe invloed op hoe voedingsstoffen worden afgebroken en verwerkt. Bij een verstoorde balans in het microbioom, ook wel dysbiose genoemd, kunnen bacteriën een verhoogde productie van TMA stimuleren. Dit kan leiden tot een toename van TMA in de urine, zelfs als het FMO3-enzym normaal functioneert.

Voorbeelden van situaties waarin dit kan gebeuren zijn bij langdurig gebruik van antibiotica, die de balans van het microbioom verstoren, of na het consumeren van een dieet dat rijk is aan voedingsmiddelen die TMA-producerende bacteriën voeden. Dit mechanisme verklaart waarom sommige mensen tijdelijk een visgeur in hun urine kunnen ontwikkelen, zonder dat er sprake is van een genetische aandoening.

Urineweginfecties en ammoniakproductie
Urineweginfecties (UWI’s), veroorzaakt door bacteriën zoals Escherichia coli, kunnen ook leiden tot een onaangename geur in de urine. Hoewel UWI’s vaak gepaard gaan met een sterke ammoniakachtige geur, kan een infectie in sommige gevallen de productie van stoffen zoals TMA beïnvloeden. Bacteriën die betrokken zijn bij de infectie kunnen bepaalde verbindingen afbreken en bijproducten produceren die een visachtige geur kunnen geven aan de urine.

Vrouwen hebben door hun anatomie een grotere kans op urineweginfecties, wat deels verklaart waarom zij vaker last kunnen hebben van urinegeurveranderingen. Bij mannen komt dit fenomeen minder vaak voor, tenzij er sprake is van onderliggende aandoeningen of infecties.

Voeding en tijdelijke geurveranderingen
Sommige voedingsmiddelen kunnen ook tijdelijk een visachtige geur aan urine geven, zonder dat er sprake is van een metabole aandoening. Vis, vooral zeevis met een hoog gehalte aan TMA, zoals makreel en tonijn, kan binnen enkele uren na consumptie leiden tot een geurverandering. Dit effect is meestal tijdelijk en verdwijnt zodra het lichaam de verbindingen heeft verwerkt en uitgescheiden.

Daarnaast kunnen voedingsmiddelen die rijk zijn aan zwavelverbindingen, zoals knoflook en uien, de geur van urine beïnvloeden door de samenstelling van vluchtige verbindingen in het lichaam te veranderen. Dit kan de perceptie van de geur versterken en een visachtige ondertoon toevoegen, vooral bij mensen die gevoelig zijn voor geurveranderingen.

Oorzaken van visachtige geur van plas

Urine met een visachtige geur kan je flink laten schrikken. Da's nogal wiedes. De boosdoeners? Die kunnen variëren van iets heel onschuldigs tot iets wat toch wat extra aandacht nodig heeft. Een van de bekendste oorzaken is bacteriële vaginosis (BV), een verstoring van de bacteriebalans in de vagina. Deze bacteriën produceren een sterke geur die zelfs in de urine merkbaar kan zijn. Daarnaast kunnen urineweginfecties, zoals een blaasontsteking, ervoor zorgen dat je plas die kenmerkende vislucht krijgt. Ook mannen kunnen last hebben van visgeur, vaak veroorzaakt door een prostaatontsteking. Stress en hormonale schommelingen spelen eveneens een rol; ze verstoren je lichaam van binnenuit en kunnen de chemische samenstelling van je urine veranderen.

Dan zijn er de minder voor de hand liggende oorzaken: de medicijnen die je slikt. Bepaalde antibiotica en vitamines kunnen een vreemde twist aan de geur van je plas geven. Wat dacht je van darmproblemen, zoals het prikkelbare darmsyndroom? Ook die kunnen de stofwisseling verstoren en zo een vislucht veroorzaken. En dan hebben we nog het visgeursyndroom, een zeldzame genetische aandoening waarbij het lichaam eiwitten niet goed afbreekt. Het resultaat? Een doordringende geur in urine, zweet, en zelfs adem. Kortom, je plas zegt meer over je lichaam dan je zou denken!

Voeding en leefstijl

Eten of drinken
Sommige voedingsmiddelen kunnen een verrassende invloed hebben op de geur van je urine, waarbij een tijdelijke visachtige geur soms de kop opsteekt. Dit gebeurt vooral na het eten van vissoorten die rijk zijn aan trimethylamine (TMA), zoals makreel en tonijn. Deze stof, die van nature voorkomt in bepaalde zeevissen, kan door het lichaam worden gemetaboliseerd en uitgescheiden via urine, waardoor er een karakteristieke geur ontstaat. Het proces is fascinerend: je geniet van een heerlijke maaltijd met vers gevangen vis, en enkele uren later merk je dat je lichaam dit culinaire avontuur weerspiegelt in een onverwachte geurverandering.

Neem bijvoorbeeld een etentje waar je smult van een tonijnsteak, perfect gegrild met een vleugje citroen. Alles lijkt normaal totdat je later op de avond merkt dat de geur van je urine iets weg heeft van de vis die je zojuist hebt genoten. Dit effect is tijdelijk en volkomen onschuldig, en de geur verdwijnt zodra het lichaam de TMA volledig heeft verwerkt en uitgescheiden. Het is een speels detail van hoe ons spijsverteringssysteem werkt en laat zien hoe direct de link kan zijn tussen wat we eten en hoe het ons lichaam beïnvloedt, soms op onverwachte manieren.

Je urine kan ook stinken als je te veel koffie of andere cafeïnehoudende dranken drinkt (koffiegeur). Cafeïne is namelijk licht diuretisch (vochtafdrijvend). Bepaalde voedingsmiddelen kunnen ook de geur van je urine veranderen. Asperges zijn er een bekend voorbeeld van en het eten ervan veroorzaakt visachtig ruikende urine omdat de stof asparagusic acid in asperges het lichaam wordt omgezet in geurige zwavelverbindingen die op hun beurt weer in de urine worden uitgescheiden.

Vitaminen en supplementen
Sommige vitaminen en supplementen kunnen soms een visachtige plasgeur veroorzaken en dan vooral supplementen van calcium, vitamine B6 en vitamine D. Zodra je stopt met het nemen van de supplementen, dan zal de visachtige urinegeur verdwijnen. Als de stinkende urine evenwel aanhoudt, dan is het raadzaam om een afspraak te maken met je huisarts.

Uitdroging
Soms is stinkende urine het gevolg van zoiets eenvoudigs als uitdroging. Als je niet genoeg water drinkt, verandert de kleur en geur van je urine en dit heeft ook invloed op het volume van de urineproductie. Wanneer je uitgedroogd bent, krijg je een sterk geconcentreerde urine die te veel ammoniak en andere gifstoffen bevat. Je kunt het probleem oplossen door je inname van water te verhogen.

Infecties en ontstekingen

Urineweginfectie
Het urinewegsysteem bestaat uit de blaas, urineleiders, nieren en de urethra of plasbuis. Het urinewegsysteem helpt gifstoffen en afvalstoffen uit je lichaam te verwijderen. Je kunt een urineweginfectie krijgen als er te veel bacteriën in de plasbuis en de blaas terechtkomen. Vanwege de genitale anatomie en de vagina die zeer dicht bij de urethra en de anus ligt, hebben vrouwen meer kans op het ontwikkelen van urineweginfecties in vergelijking met mannen. Je kunt bij een urineweginfectie of blaasontsteking bepaalde symptomen ontwikkelen, zoals troebele urine, branderige gevoel tijdens het urineren, frequent urineren en urine die naar vis ruikt.


Prostaatontsteking (prostatitis)
Urine die naar vies stinkt kan bij mannen te wijten zijn aan prostatitis of een ontsteking in de prostaat, of kortweg prostaatontsteking. Je kunt deze aandoening ontwikkelen door bacteriële infecties, maar het is meestal moeilijk om een ​​oorzaak op te sporen. De meest voorkomende symptomen van prostatitis zijn pijn bij het plassen, ongemak in het bekkengebied en urine die naar vis ruikt. Sommige mensen kunnen ook symptomen ervaren zoals koude rillingen, frequent urineren, misselijkheid, koorts en constante aandrang om te plassen.

Vaginitis
Een vrouw ontwikkelt vaginitis als gevolg van een schimmel-, gist- of bacteriële infectie. Deze van nature voorkomende pathogenen veroorzaken geen enkel probleem wanneer hun groei onder controle is, maar overmatige groei kan symptomen veroorzaken zoals pijnlijk urineren, zwelling van de vagina, vaginale afscheiding, pijnlijke vaginale geslachtsgemeenschap, vaginale jeuk en urine die naar vis ruikt. Als de oorzaak van vaginitis is opgespoord, kan de arts een effectieve behandeling inzetten.

Bacteriële vaginose (BV)
Voor vrouwen kan Bacteriële vaginose (BV) zorgen voor een behoorlijke geurshock. Stel je voor, je staat in de badkamer en ineens ruik je een visachtige geur bij het plassen. "Waar komt dat vandaan?" vraag je jezelf af. Nou, vaak is het een verstoring van de normale bacteriebalans in de vagina. Deze onbalans geeft bepaalde bacteriën de kans om de overhand te nemen, en die gaan vervolgens flink aan de slag met het produceren van een sterke geur.

• Neem Lisa, bijvoorbeeld. Ze merkt niet alleen een vreemde geur bij het plassen, maar heeft ook last van een waterige, grijsachtige afscheiding. Dit is een typisch teken van een onbalans in de vaginale flora. BV is vaak onschuldig, maar wel ongemakkelijk. Gelukkig is het meestal goed te behandelen met de juiste medicatie en tips voor een gezonde intieme hygiëne.

Hormonale schommelingen

Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap heb je vaak een meer geconcentreerde urine, waardoor een sterkere plasgeur ontstaat die soms een zweem van vis heeft. Verdwijnt deze geur niet na enkele dagen en voldoende drinken, dan is medisch advies nodig. Uitdroging tijdens de zwangerschap geeft donkere urine en laat deze sterker ruiken. Zwangere vrouwen doen er verstandig aan om voldoende te drinken.

Menstruatiecyclus en overgang
Zwangerschap is een bekende veroorzaker van visgeurende urine, maar wist je dat ook andere hormonale schommelingen hier invloed op kunnen hebben? Tijdens de menstruatiecyclus of de overgang kunnen hormonen flink fluctueren. Dit beïnvloedt de pH-waarde en samenstelling van je urine, wat kan leiden tot een opvallende geur.

• Ellen merkt dat haar urine een paar dagen voor haar menstruatie ineens anders ruikt. Dit is niets om je zorgen over te maken; het is een natuurlijk bijeffect van de hormonen die hun ‘dansje’ doen in je lichaam. Toch kan het prettig zijn om deze veranderingen te herkennen, zodat je niet meteen in paniek raakt. Meestal gaat de geur na een paar dagen vanzelf weer weg, zodra je lichaam weer in balans komt.

Plas met vislucht door de nieren

Nierstenen
Als je stinkende urine hebt (urine met bijvoorbeeld een vislucht) en extreme pijn in de onderrug en de liesstreek, kan dit te wijten zijn aan nierstenen. Je ontwikkelt nierstenen als gevolg van een verhoging van calcium- en oxalaatniveaus in de urine. Je kunt eerst kristallen ontwikkelen die na verloop van tijd in nierstenen worden omgezet. Meestal ervaar je pijn als deze stenen of kristallen vast komen te zitten in de urineleiders. Veel water drinken kan de symptomen verlichten, maar in ernstige gevallen kan een operatie nodig zijn.

Nierbekkenontsteking
Een nierbekkenontsteking is een ontsteking van de wand van het nierbekken. Het komt vooral voor bij jonge vrouwen. Oorzaken van een nierbekkenontsteking zijn bacteriën die toegang hebben gekregen tot de urinewegen, meestal via de anus of de vagina en via de blaas verder omhoog reizen richting de nieren. Risicofactoren van een nierbekkenontsteking zijn zwangerschap, geslachtsgemeenschap, een voorgeschiedenis van urineweginfecties, gebruik van zaaddodende middelen, nierstenen, gebruik van urinekatheters, diabetes en een operatieve ingreep aan de urinewegen. Symptomen van een nierbekkenontsteking zijn:

• koorts
• rillingen
• buikpijn
• misselijkheid
• braken
• stinkende urine (urine ruikt naar vis of ammoniak)
• pijn bij het plassen
• een behoefte om vaak te plassen

Urine met visgeur door leverproblemen

Verschillende leverziekten kunnen leiden tot het minder goed functioneren van de lever en naar vis ruikende urine veroorzaken. Wanneer je lever gezond is, laat het slechts kleine hoeveelheden bilirubine in de urine vrij. Bepaalde leverafwijkingen kunnen resulteren in een toename van de hoeveelheid bilirubine in de urine, waardoor de geur van je urine verandert. Als je stinkende urine te wijten is aan leverproblemen, kan het zijn dat je urine donker van kleur wordt. In dit geval is de enige manier om urinekleur- en geurproblemen op te lossen het behandelen van de onderliggende leverziekte..

Medicijnen en medische behandelingen

Medicatie (bijwerkingen)
Het gebruik van bepaalde medicijnen kan de urinegeur veranderen. De meest voorkomende boosdoeners zijn amoxicilline, ciprofloxacine en enkele andere antibiotica. Je heeft meer kans om deze verandering in geur te ervaren wanneer je grote doses van deze antibiotica gedurende korte tijd gebruikt. Evenzo kan het gebruik van multivitaminesupplementen ook leiden tot visachtig ruikende urine.

Interacties met andere medicijnen
Bepaalde medicijnen, vooral in combinatie met elkaar, kunnen soms onverwachte effecten hebben op de geur van je urine. Denk aan medicijnen voor hoge bloeddruk, antidepressiva, of behandelingen voor maag- en darmproblemen. Deze medicijnen beïnvloeden de manier waarop je lichaam afvalstoffen afbreekt en uitscheidt. Soms kan dit resulteren in een visachtige geur in de urine.

• Neem Joost, die recent een paar verschillende medicijnen voorgeschreven heeft gekregen. Hij merkt ineens een vreemde geur bij het plassen. Na overleg met zijn arts blijkt dat de medicijnen een wisselwerking hebben die de chemische samenstelling van zijn urine beïnvloedt. Gelukkig kan dit meestal worden aangepast of verminderd door de medicatie-inname te wijzigen. Een kleine aanpassing kan al genoeg zijn om de geur weer normaal te krijgen.

Het gebruik van een spiraaltje (IUD)
Voor vrouwen die een spiraaltje gebruiken als anticonceptiemiddel, kan er soms een lichte verandering in de geur van urine optreden. Hoewel het zeldzaam is, kan het spiraaltje namelijk invloed hebben op de bacteriële balans in de vagina. In sommige gevallen kan dit resulteren in een visachtige geur, vooral als het spiraaltje al langere tijd aanwezig is of als er een infectie rondom het spiraaltje ontstaat.

• Stel je voor dat Sophie al een paar maanden een spiraaltje heeft en merkt dat haar urine soms wat vreemd ruikt. Dit kan een signaal zijn van een lichte bacteriële onbalans. Als de geur aanhoudt of gepaard gaat met ongemak, is het slim om even langs de huisarts te gaan voor een check-up. Het kan zo simpel zijn als een kleine infectie die snel te verhelpen is.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's)

Chlamydia en gonorroe
Bepaalde seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) zoals chlamydia en gonorroe kunnen behoorlijk roet in het eten gooien als het gaat om de geur van je urine. Deze infecties veroorzaken ontstekingen in de urinewegen of geslachtsorganen, en dat kan resulteren in een visachtige geur. Maar, dat is niet het enige.

• Stel je Mark voor: hij merkt naast die geur ook dat het plassen ineens pijnlijk is geworden, en er is wat vreemde afscheiding. Na een bezoek aan de huisarts blijkt dat hij een SOA heeft opgelopen. Gelukkig is er goed nieuws, want met de juiste behandeling – meestal een antibioticakuur – zijn deze infecties goed aan te pakken. Het is wel een belangrijke reminder om altijd aandacht te hebben voor bescherming en je lichaam serieus te nemen als het zich anders gedraagt dan normaal.

Darm- en stofwisselingsproblemen

Darmproblemen (PDS, darmontstekingen)
Darmgezondheid en urinegeur – ja, het klinkt misschien als een gekke combinatie, maar ze zijn meer verbonden dan je denkt. Als je last hebt van darmproblemen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS) of darmontstekingen, kunnen de chemische processen in je lichaam veranderen. Deze verandering kan ervoor zorgen dat afvalstoffen anders worden verwerkt en uitgescheiden, wat kan leiden tot een visachtige urinegeur.

• Neem Tim, bijvoorbeeld. Hij heeft al langere tijd last van zijn darmen en merkt dat zijn urine soms vreemd ruikt. Dit kan een signaal zijn van een verstoorde darmflora die effect heeft op de stofwisseling. Als je zulke symptomen opmerkt, is het goed om met een arts te bespreken hoe je darmgezondheid kunt verbeteren. Vaak helpt een aangepast dieet of specifieke supplementen om de balans in je lichaam te herstellen.

Fenylketonurie (PKU)
Fenylketonurie (PKU) is een erfelijke stofwisselingsziekte. Vroege symptomen van bij een baby kunnen bestaan uit:

• een muffe geur aan de huid, haar en urine (urinegeur kan enigszins lijken op vislucht)
• huidproblemen.
• gevoelig voor licht.

Diabetes
Naar vis ruikende urine kan komen doordat je diabetes hebt. Mensen met diabetes hebben een hoge bloedglucosewaarde, die uiteindelijk in de urine terechtkomt en vervolgens uit je lichaam verdwijnt. Dit is misschien de reden waarom je een visachtig, geurend plasje hebt. Om dit probleem op te lossen, moet je je diabetes goed onder controle houden.

Visgeursyndroom of trimethylaminuria
Deze zeldzame genetische aandoening veroorzaakt een sterke lichaamsgeur, meestal beschreven als afval of rottende vis. Deze geur wordt ook wel omschreven als verschraalde sigaretten-rooklucht of de geur van afval, ontlasting, rotte eieren en vis. Deze afwijkende lichaamsgeur is het belangrijkste symptoom van trimethylaminuria (TMAU), ook wel 'visgeursyndroom' genoemd. Je ontwikkelt deze aandoening wanneer je lichaam er niet in slaagt om een ​​stinkende chemische stof genaamd trimethylamine te verwerken. De chemische stof wordt geproduceerd in de darmen, vooral nadat je cholinerijk voedsel hebt gegeten. Zodra de chemische stof zich begint op te bouwen in je lichaam, zul je een sterke geur ontwikkelen in je urine, zweet, vaginale vloeistoffen en speeksel. Het visluchtsyndroom kan psychisch een zware wissel op je trekken.

Stress en angst

Het lijkt misschien raar, maar stress kan je lichaam flink in de war schoppen – tot aan de geur van je urine toe! Wanneer je gestrest of angstig bent, maakt je lichaam bepaalde hormonen en chemicaliën in verhoogde hoeveelheden aan. Deze stoffen kunnen de chemische samenstelling van je urine veranderen, wat soms resulteert in een onaangename visgeur.

• Denk eens aan Emma, die al wekenlang gespannen is door het gedoe op haar werk. Ze slaapt slecht, voelt zich opgejaagd, en nu ruikt ze ook ineens een visachtige geur als ze naar het toilet gaat. Dit kan haar lichaam zijn manier zijn om te laten weten dat het onder teveel druk staat. Een pas op de plaats en tijd voor ontspanning kunnen wonderen doen. Stressmanagement is niet alleen goed voor je geest, maar ook voor je lichaam!

Risicogroepen en -factoren: Wie lopen er extra kans op een visgeur?

Als het om een visachtige geur in je urine gaat, is het belangrijk om te weten dat bepaalde mensen nét wat meer risico lopen. De grootste risicogroep? Vrouwen. Door hun anatomie – een kortere urinebuis en de nabijheid van de vagina en anus – kunnen bacteriën gemakkelijker de urinewegen bereiken en voor infecties zorgen. Dit geldt vooral tijdens de zwangerschap, menstruatie, of als je net een spiraaltje hebt laten plaatsen. Hormonale schommelingen kunnen daarbij de balans in je lichaam flink in de war schoppen. Dus ja, vrouwen, houd de geur van je urine in de gaten, want die kan soms meer zeggen dan je denkt!

Maar dat is niet alles. Ook mensen die veel stress ervaren, komen in de gevarenzone. Stress kan je lichaam namelijk in een overdrive zetten, waardoor de productie van hormonen en chemicaliën verandert. Dit kan zorgen voor een verandering in de samenstelling van je urine en dus ook de geur. Dan zijn er nog degenen met darmproblemen, zoals het prikkelbare darmsyndroom (PDS) of mensen met een verstoring in hun stofwisseling (bijvoorbeeld door een zeldzame aandoening zoals het visgeursyndroom). En vergeet de medicijngebruikers niet: antibiotica, vitamines en bepaalde medicijnen voor maag- en darmproblemen kunnen zomaar je urine een rare draai geven. Kortom, verschillende factoren kunnen je risico verhogen, dus luister goed naar wat je lichaam – en je neus! – je probeert te vertellen.

Onderzoek en diagnose

Onderzoek en diagnose: de zoektocht naar de visgeur
Oké, stel: je merkt een visachtige geur bij het plassen en het zit je niet lekker. Wat nu? Gelukkig kun je rekenen op een speurneus van een huisarts om deze mysterieuze geur te ontrafelen. Een bezoekje aan de dokter voelt misschien spannend, maar dit is hét moment om samen op onderzoek uit te gaan. Tijd om deze geurcode te kraken!

Vraaggesprek met de arts

De eerste stap is simpel: praten. De huisarts gaat je een aantal vragen stellen, en ja, sommige daarvan kunnen persoonlijk zijn, maar geen zorgen – het hoort erbij! Alles komt aan bod: “Wanneer begon die geur?” “Eet je de laatste tijd andere dingen?” of “Heb je last van stress of hormonale veranderingen?” Het zijn misschien wat lastige vragen, maar alles kan een hint geven. Misschien ben je net van dieet veranderd of gebruik je nieuwe supplementen? Of ben je net door een stressvolle periode gegaan? Alles is relevant en helpt de dokter om te snappen wat er aan de hand kan zijn.

Lichamelijk onderzoek

Na het vragenvuur volgt het lichamelijk onderzoek. Niks om je druk over te maken; dit is gewoon een beetje voelen en kijken. De arts zal bijvoorbeeld zachtjes op je buik drukken om te zien of er ergens pijn zit. Ook wordt er gekeken naar je lymfeklieren in de liezen en bij vrouwen soms ook naar de vaginale omgeving. Hier kunnen allerlei subtiele signalen zitten die de dokter een richting kunnen geven. Voelt iets gevoelig of is er sprake van zwelling? Dan kunnen dat de kleine aanwijzingen zijn die we nodig hebben om verder te zoeken.

Urinemonster

Dit is waar het echt spannend wordt: het inleveren van een urinemonster. Ja, je moet even naar het toilet, maar dat potje urine bevat misschien wel het antwoord op de geurvraag! De arts gaat op zoek naar verschillende aanwijzingen: zit er bloed in de urine, bacteriën, of misschien teveel witte bloedcellen? Binnen een paar minuten kunnen ze al wat hints hebben. Bijvoorbeeld, als er veel bacteriën en witte bloedcellen worden gevonden, kan dat wijzen op een blaasontsteking. Maar ook als dat niet het geval is, betekent dat niet dat het raadsel al opgelost is!

Als de oorzaak niet meteen duidelijk wordt, begint het echte speurwerk. Je urinemonster kan naar het laboratorium gaan voor een kweektest. Een kweektest? Ja, hiermee kunnen de bacteriën worden geïdentificeerd én kan gekeken worden welk antibioticum ze kan verslaan. Soms kan het nodig zijn om een echo te maken van je nieren en blaas. Geen zorgen, het klinkt heftiger dan het is, maar het geeft een kijkje in je binnenste om te zien of er bijvoorbeeld nierstenen of andere afwijkingen zijn. Ook kan bloedonderzoek worden ingezet om te checken op hormonale schommelingen, leverproblemen of het zeldzame visgeursyndroom.

Verwijzing naar een specialist

Soms komt er een moment dat de huisarts niet verder kan en hulp inschakelt van een specialist, zoals een uroloog, gynaecoloog, of endocrinoloog. Dit betekent een grondiger onderzoek met misschien een inwendig onderzoek, een uitgebreide hormooncheck of andere testen die nét dat beetje extra inzicht geven. Dit klinkt misschien een beetje spannend, maar geen zorgen – specialisten hebben dit soort dingen dagelijks aan hun handen. Ze kijken verder dan alleen de oppervlakte en zoeken naar de diepere oorzaken van de geur.

De geurcode gekraakt – wat nu?

Zodra de diagnose binnen is, kan de behandeling beginnen. Een simpele antibioticakuur bij een infectie, stressverlagende maatregelen of misschien zelfs een aanpassing van je dieet – er zijn verschillende wegen naar een geurloze toekomst.

Behandeling van een visachtige plasgeur

De diagnose is gesteld en je weet eindelijk waarom je urine die rare visachtige geur heeft. Tijd om dat probleem aan te pakken! Gelukkig zijn er tal van behandelingen om jou en je neus van deze geur te verlossen. Laten we ze eens op een rijtje zetten, van eenvoudige remedies tot de zwaardere middelen. Klaar om weer frisse lucht in te ademen?

Antibioticakuur

Bij veel gevallen, zoals een urineweginfectie of blaasontsteking, is de oorzaak bacterieel. En dat betekent: tijd voor een antibioticakuur! Denk aan de klassieke amoxicilline of ciprofloxacine. Binnen een paar dagen merk je meestal al dat de scherpe geur begint te verdwijnen en het ongemak bij het plassen vermindert. Maar let op: altijd netjes je kuur afmaken, want je wil die bacteriën niet laten terugkomen voor een tweede ronde.

Drinken, drinken, en nog eens drinken

Soms is het eenvoudig: je lichaam heeft gewoon een flinke slok water nodig. Uitdroging zorgt namelijk voor sterk geconcentreerde urine, en dat kan die nare geur veroorzaken. Door goed gehydrateerd te blijven, verdun je de urine en spoel je afvalstoffen sneller uit je lichaam. Denk aan minstens acht glazen water per dag, en als je het echt serieus wilt aanpakken, voeg dan af en toe een kopje kruidenthee toe.

Medicijnen voor hormonale balans

Is je urinegeur te wijten aan hormonale schommelingen, zoals tijdens de menstruatiecyclus of overgang? Dan is er goed nieuws. Met behulp van hormoonregulerende medicijnen, zoals anticonceptiepillen of hormoontherapie, kan de balans worden hersteld. Stel je voor: de hormonale storm wordt een kalme zee en met die rust verdwijnen ook die vervelende geuren. Natuurlijk moet je dit altijd in overleg met je arts doen, want hormonen zijn geen kinderspel.

Probiotica – de goede vrienden van je darmflora

Heb je last van darmproblemen zoals het prikkelbare darm syndroom (PDS) en wijst de geur in die richting? Dan kunnen probiotica jouw beste vriend worden. Deze goede bacteriën helpen de darmflora te herstellen en kunnen indirect bijdragen aan een normale urinegeur. Denk aan een dagelijkse dosis probiotische yoghurt of een supplement uit de apotheek. Je darmen zullen je dankbaar zijn en je neus ook!

Vaginale gezondheid op peil houden

Bij bacteriële vaginosis (BV) kan een antibioticakuur in de vorm van pillen of crèmes uitkomst bieden. Maar dat is niet het enige! Houd de boel ‘down under’ schoon, maar niet té schoon. Overdreven wassen met zeep kan de natuurlijke balans verstoren. Gebruik milde, pH-neutrale producten en draag ademend katoen ondergoed. Heb je een spiraaltje? Bespreek met je arts of dit mogelijk de oorzaak is en of een ander anticonceptiemiddel beter zou zijn.

Stress verminderen

Oké, deze klinkt wat minder ‘medisch’, maar onderschat het niet! Stress kan je lichaam behoorlijk in de war brengen. Zoek manieren om je hoofd te legen en je rust te vinden: ademhalingsoefeningen, een wandeling in het bos, of een heerlijk warme douche aan het eind van de dag. Hoe meer je je stress onder controle krijgt, hoe groter de kans dat je lichaam weer in balans komt – inclusief die urinegeur.

Pas je dieet aan – wat je eet, dat ruik je

Sommige voedingsmiddelen kunnen behoorlijk pittig ruiken als ze je lichaam verlaten. Denk aan knoflook, koffie, asperges, en gekruide gerechten. Als je merkt dat je urine ruikt na het eten van bepaalde dingen, probeer deze dan een tijdje te vermijden of in ieder geval te verminderen. En vergeet niet: voldoende water drinken helpt om alles sneller door je systeem te spoelen. Voedingsaanpassingen kunnen een subtiele, maar effectieve manier zijn om vieze luchtjes de deur uit te werken.

Medicijnen op de schop – overleg met je arts

Als bepaalde medicijnen de oorzaak zijn van de geur, zoals antibiotica of supplementen, dan is het verstandig om dit met je arts te bespreken. Misschien kan de dosering aangepast worden of is er een alternatief medicijn dat minder invloed heeft op de geur van je urine. Soms is het slechts een kwestie van finetunen om weer in balans te komen.

Prognose

De ontdekking dat je urine naar vis ruikt kan je flink in verwarring brengen en zelfs een beetje laten schrikken. Misschien dacht je eerst dat het kwam door iets wat je gegeten had, zoals een gerecht met veel knoflook of vis, maar als die geur aanhoudt, begin je je toch zorgen te maken. Gelukkig hoeft een visachtige geur in je urine niet meteen te betekenen dat er iets ernstig mis is. In de meeste gevallen is de prognose gunstig en kan het probleem relatief eenvoudig worden aangepakt. Maar wat mag je precies verwachten? Laten we de mogelijke scenario's bekijken.

Het goede nieuws: vaak onschuldig en snel op te lossen
In de meeste gevallen is een visachtige geur in je urine geen reden tot paniek. Een van de meest voorkomende oorzaken is voeding. Denk bijvoorbeeld aan het eten van sterk geurende voedingsmiddelen zoals vis, knoflook, of asperges. Het lichaam breekt deze voedingsstoffen af en de bijproducten daarvan kunnen de geur van je urine beïnvloeden. Zodra deze stoffen uit je lichaam zijn, keert de urinegeur meestal snel terug naar normaal. Dit kan al binnen een dag of twee gebeuren, vooral als je voldoende water drinkt om je lichaam goed door te spoelen.

• Marloes ontdekte dat haar urine naar vis rook nadat ze een avondje sushi en knoflooksaus had gegeten. Na een paar dagen flink water drinken en haar dieet even aan te passen, merkte ze dat de geur weer verdween. Simpel en effectief.

Een andere oorzaak: een onschuldig maar vervelend syndroom
Soms kan de geur van vis in je urine ook wijzen op een aandoening zoals trimethylaminurie, ook wel bekend als het "visgeursyndroom." Dit is een zeldzame, erfelijke aandoening waarbij het lichaam moeite heeft om de stof trimethylamine af te breken, een verbinding die van nature voorkomt in bepaalde voedingsmiddelen. Deze stof komt vervolgens vrij via lichaamsvocht, waaronder urine, en geeft die karakteristieke visgeur.

De prognose bij trimethylaminurie is niet ernstig, maar het kan wel een uitdaging zijn omdat er (nog) geen genezing voor bestaat. De behandeling bestaat voornamelijk uit het aanpassen van je dieet en levensstijl, zoals het vermijden van voedingsmiddelen die rijk zijn aan trimethylamine (denk aan vis, eieren, en sommige bonen). Met een goede begeleiding en de juiste aanpassingen kan de geur aanzienlijk worden verminderd en het leven aangenamer worden.

Wist je dat? Trimethylaminurie is een zeldzame aandoening die naar schatting bij minder dan 1 op de 200.000 mensen voorkomt. Hoewel het geen ernstige gezondheidsrisico vormt, kan het wel een grote impact hebben op iemands zelfvertrouwen en sociale leven.

Wanneer je alert moet zijn: onderliggende gezondheidsproblemen
In sommige gevallen kan een visachtige geur in de urine wijzen op een onderliggende infectie, zoals een urineweginfectie (UWI) of een blaasontsteking. Deze infecties worden vaak veroorzaakt door bacteriën die de urinewegen binnendringen en zich vermenigvuldigen. De bacteriën kunnen stoffen produceren die de geur van je urine beïnvloeden, wat resulteert in een onaangename, visachtige geur. Gelukkig zijn deze infecties meestal goed te behandelen met antibiotica, waarna de geur snel weer verdwijnt. Als de infectie tijdig wordt ontdekt en behandeld, is de prognose uitstekend.

Feit: Onbehandelde urineweginfecties kunnen zich verspreiden naar de nieren en ernstigere problemen veroorzaken. Daarom is het belangrijk om bij aanhoudende of verergerende symptomen, zoals pijn bij het plassen of koorts, direct contact op te nemen met een arts. Met de juiste behandeling verdwijnen zowel de infectie als de geur vaak binnen een paar dagen.

Tot slot: wees gerust, er zijn oplossingen
De prognose voor urine die naar vis ruikt is in de meeste gevallen positief. Als de oorzaak bij voeding ligt, keert de geur snel terug naar normaal zodra je je dieet aanpast. Als het gaat om een aandoening zoals trimethylaminurie, kan de geur effectief beheerst worden met een aangepast voedingspatroon en levensstijl. In het geval van een infectie kan snelle behandeling met antibiotica de symptomen verhelpen en verdere complicaties voorkomen.

Belangrijk: Blijf je last houden van een visachtige geur in je urine of ervaar je bijkomende symptomen zoals pijn, koorts, of een branderig gevoel? Twijfel dan niet om een arts te raadplegen. Een deskundige diagnose kan veel zorgen wegnemen en je helpen op weg naar een oplossing.

Lees verder

• Urine ruikt naar ammoniak: oorzaken urine met ammoniakgeur
• Urine ruikt naar koffie: oorzaken van koffiegeur van urine
• Urine kleur: blauwe of groene urine en oranje-rode plas
• Stinkende urine: oorzaken urine die stinkt bij vrouw en man
• Urineweginfectie: symptomen, oorzaken en behandeling