Prostaatontsteking: symptomen, klachten en behandeling

Prostaatontsteking: symptomen, klachten en behandeling Prostaatontsteking symptomen bestaan onder meer uit pijn of een branderig gevoel bij het plassen, moeite met plassen, vaak moeten plassen (vooral 's nachts), troebele urine, bloed in de urine en pijn in de onderbuik, lies of onderrug. De medische term van prostaatontsteking is 'prostatitis'. Prostatitis is een ontsteking van de prostaat of voorstanderklier, die ongeveer de grootte en de vorm heeft van een walnoot. De prostaat is gevormd uit ongeveer 30-50 kleine klieren bij elkaar, die in spierweefsel zijn ingebed. Het produceert evenals de zaadblaasjes zaadvloeistof, die via een groot aantal openingen naar de urinebuis wordt afgevoerd. Het orgaan bevindt zich onder de urineblaas, rondom het bovenste deel van de urinebuis. Het ligt achter de schaambeenvoeg en voor het rectum. De prostaat kan onderzocht worden door een rectaal toucher, waarbij een gehandschoende vinger in het rectum wordt ingebracht.

Wat is een prostaatontsteking?

Prostaatontsteking of prostatitis is een ontsteking van de prostaat en veroorzaakt vaak klachten als pijnlijk of moeilijk urineren. Andere symptomen van prostatitis bestaan ​​uit pijn in de lies, het bekken (bekkenpijn) of genitaliën, en soms ook griepachtige symptomen. Prostatitis kan worden veroorzaakt door een aantal verschillende zaken. Als het door een bacteriële infectie wordt veroorzaakt, kan het vaak met succes worden behandeld. Niet altijd is de oorzaak te achterhalen. Afhankelijk van de oorzaak, kan prostatitis geleidelijk opkomen of plotseling. Prostatitis kan chronisch of acuut zijn.

Waar ligt de prostaat? / Bron: US National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)Waar ligt de prostaat? / Bron: US National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Ligging en functie van de prostaat

De prostaat wordt ook wel voorstanderklier genoemd. Het is een klier die bij de man vlak onder de blaas om de urinebuis heen zit. De functie van deze klier is het vervoeren van zaadcellen.

Prostaatontsteking symptomen en klachten

De symptomen van een prostaatontsteking variëren en zijn afhankelijk van de aard van de ontsteking. Klachten die kunnen optreden bij een prostatitis zijn:
  • Pijn of branderig gevoel bij het plassen (dysurie);
  • Moeite met plassen, zoals moeite met 'op gang komen', nadruppelen na het plassen;
  • Vaak moeten plassen, vooral 's nachts (nycturie);
  • Dringend moeten plassen;
  • Pijn in de (onder)buik, lies of de onderrug;
  • Pijn in het gebied tussen het scrotum en anus (perineum), wat bekend staat als perineale pijn;
  • Pijn of ongemak rond de basis van je geslachtsdeel (penispijn) en/of testikels (testikelpijn);
  • Pijnlijke ejaculaties;
  • Troebele urine;
  • Stinkende urine (naar vis of ammoniak);
  • Bloed in de urine;
  • Griepachtige symptomen (in geval van bacteriële prostatitis).

Urinewegen / Bron: La Gorda/Shutterstock.comUrinewegen / Bron: La Gorda/Shutterstock.com

Oorzaak van een prostaatontsteking

Bacteriële infectie

Acute prostatitis wordt meestal veroorzaakt door bacteriën. De bacteriële infectie verspreidt zich vanuit de urinewegen naar de prostaat. Chronische bacteriële prostatitis kan het gevolg zijn van kleine hoeveelheden bacteriën die niet worden geëlimineerd met antibiotica, omdat ze zich schuilhouden in de prostaat.

Bacterieloze ontstekingen

De meeste prostaatontstekingen worden echter niet veroorzaakt door bacteriën. In deze gevallen spreekt men van 'bacterieloze ontstekingen'. De klachten en kenmerken lijken echter sterk op die van een bacteriële prostaatontsteking. Uit de literatuur blijkt dat de meeste bacterieloze prostaatontstekingen zich voordoen bij jonge, seksueel actieve mannen en dat het vaak volgt op een ontsteking van de urinebuis waarvoor men ook al geen duidelijke oorzaak vond. Dit versterkt de indruk dat een seksueel overdraagbare aandoening, zoals Chlamydia trachomatis, de boosdoener is.

Risicofactoren

Risicofactoren voor een prostaatontsteking zijn onder meer:
  • De ziekte treft mannen op jonge, middelbare en oudere leeftijd;
  • Een eerder prostaatontsteking;
  • Een ontsteking in de blaas of de buis die sperma en urine transporteert naar de penis (urethra);
  • Bekkentrauma, zoals een letsel door fietsen of paardrijden;
  • Gebruik van een blaaskatheter;
  • Het hebben van hiv/aids;
  • Het ondergaan hebben van een prostaatbiopsie.

Complicaties

Complicaties van prostaatontsteking kunnen bestaan uit:

Er is geen direct bewijs dat prostaatontsteking kan leiden tot prostaatkanker.

Diagnose en onderzoek

Anamnese

Er zijn een aantal tests die gebruikt kunnen worden om uit te vinden of je prostaatontsteking hebt. Het kan enige tijd duren om een diagnose te krijgen, aangezien de symptomen van prostaatontsteking veel gelijkenis kunnen vertonen met andere problemen, zoals urineweginfecties, waardoor het moeilijk te diagnosticeren is. Je huisarts zal je vragen over je klachten en medische problemen die je in het verleden hebt gehad.

Urineonderzoek / Bron: Angellodeco/ShutterstockUrineonderzoek / Bron: Angellodeco/Shutterstock

Onderzoeken

De tests en onderzoeken variëren voor de verschillende soorten prostatitis, en bestaan onder meer uit:
  • een urinetest om te controleren op tekenen van infectie;
  • een bloedtest;
  • een lichamelijk onderzoek van je buik;
  • een lichamelijk onderzoek van de prostaat, wat een digitaal rectaal onderzoek (DRE) wordt genoemd, om de prostaat te bevoelen op afwijkingen en de omvang;
  • PSA-test (PSA, wat staat voor Prostaat Specifiek Antigeen, is een specifiek eiwit dat wordt gemaakt in de prostaat).

Voor een aantal onderzoeken moet je mogelijk een uroloog bezoeken in het ziekenhuis.

Differentiaal diagnose

Andere aandoeningen kunnen qua klachten veel gelijkenis vertonen met de klachten die je ervaart bij een prostaatontsteking. Deze staan bekend als differentiaal diagnose en bestaan uit:

Prostaatontsteking behandeling

Medische behandeling

De huisarts of uroloog zal een antibioticakuur voorschrijven, die veelal 4 tot 6 weken moet worden voortgezet, vooral bij een chronische of steeds weer terugkerende ontsteking. Eventueel kan de arts ook een lichte pijnstiller voorschrijven om pijnklachten te verlichten. Hete zitbaden doen de klachten verminderen en zijn vooral aan te bevelen bij chronische prostaatontsteking. Het is ook belangrijk dat je voldoende drinkt, ten minste 2 liter per dag. Daarnaast kunnen alflablokkers soelaas bieden. Deze middelen zorgen ervoor dat de blaashals ontspant waardoor je gemakkelijker en onder minder druk kan plassen.

Prostaatmassage bij chronische prostaatontsteking

Bij chronische prostaatontsteking geeft het masseren van de prostaat vaak verlichting van de klachten. Trek hierbij een wegwerp rubberen handschoen aan en maak de wijsvinger met een glijmiddel glad. Spreid de benen en breng de vinger voorzichtig via de anus naar binnen. Ongeveer 4 cm hogerop aan de buikzijde van de endeldarm, kan men de prostaatklier voelen. Druk krachtig op de prostaatklier en wrijf er stevig met de vingertop overheen. Op deze manier wordt de prostaat gemasseerd. Na enkele minuten zal men merken dat de prostaat minder hard aanvoelt. Via deze procedure wordt prostaatvocht uitgedrukt, waarbij mogelijk na afloop wat vochtverlies optreedt via je geslachtsdeel. Het blijkt dat deze zelfbehandeling het beste uitgevoerd kan worden in staande positie, bijvoorbeeld onder de douche. Prostaatmassage moet onder bescherming van antibiotica plaatsvinden.

Prognose

De prognose van acute bacteriële prostatitis is goed als de behandeling vroegtijdig wordt ingezet en adequaat is. Bij chronische prostaatontsteking met exacerbaties het van belang om de onderliggende oorzaak te identificeren en te behandelen. Behandeling van een uroloog is vaak vereist om een recidief te voorkomen.

Preventie

Ter voorkoming van een prostaatontsteking, is het belangrijk om dagelijks goede hygiëne toe te passen, en je penis schoon te houden. Drink dagelijks voldoende vocht zodat je regelmatig moet plassen. Streef naar vroegtijdige behandeling van een mogelijke infectie van de urinewegen, door tijdig met klachten de huisarts te bezoeken.

Voeding en supplementen

Drink veel water als je prostaatontsteking hebt. Vermijd alcohol, cafeïne, en kruidig ​​voedsel. Deze producten kunnen de prostaat irriteren.

Deze supplementen kunnen helpen bij een prostaatontsteking:

Cernilton

Cernilton is een merknaam voor een supplement dat wordt gemaakt van bloemstuifmeel, voornamelijk afkomstig van rogge (Secale cereale). Het wordt soms gebruikt als een natuurlijk product ter ondersteuning van de prostaatgezondheid. Onderzoek lijkt te suggereren dat dit pollenextract de symptomen van chronische niet-bacteriële prostaatontsteking kan helpen verlichten. Meer onderzoek is anno 2024 echter nodig voordat hier definitieve uitspraken over gedaan kunnen worden.

Quercetine

Quercetine is een natuurlijke antioxidant in thee en vele soorten groenten en fruit. Het is een antioxidant die helpt bij het bestrijden van ontstekingen. Het middel kan de pijn en de symptomen van chronische niet-bacteriële prostaatontsteking helpen verminderen. Gecombineerd met bromelaïne en papaïne lijft het nog meer effect te hebben. Bromelaïne en papaïne zorgen ervoor dat het lichaam quercetine beter absorbeert. Daarnaast hebben ze ook anti-inflammatoire effecten. Quercetine kunnen interacteren met een aantal medicijnen. Overleg daarom eerst met de arts of apotheker voordat je het gaat gebruiken. Zowel bromelaïne als quercetine kunnen het risico op bloedingen verhogen, vooral als je ook bloedverdunners gebruikt. Zeer hoge doses van quercetine zijn geassocieerd met nierbeschadiging. Je mag quercetine niet langer dan 2 tot 3 maanden nemen. Dan even een pauze inlassen.

Beta sitosterol

Bèta-sitosterol is een cholesterolachtige substantie die wordt gewonnen uit dennennaalden. Het wordt vaak gebruikt voor de behandeling van prostatitis. Wetenschappelijke ondersteuning ontbreekt vooralsnog.

Zink

Er is bewijs dat zink een vergrote prostaat kan verminderen, maar onderzoekers zijn er vooralsnog niet over uit of zink ook helpt ter behandeling van een prostaatontsteking. Een paar onderzoeken lijken te suggereren dat het nemen van zink met antibiotica beter dan alleen antibiotica voor het verminderen van de symptomen van prostatitis; dat is de stand van zaken in 2023. Hoge doses zink (meer dan 40 mg per dag) kent echter grote negatieve bijwerkingen, zoals een kopertekort. Overleg met je huisarts om de juiste dosis zink te bepalen.

Vitamine C bij prostaatontsteking / Bron: Istock.com/NatchaSVitamine C bij prostaatontsteking / Bron: Istock.com/NatchaS

Vitamine C

Hoewel er niet is onderzocht of vitamine C effectief is tegen bacteriële prostatitis, raden sommige artsen het aan bij een prostatitis. In reageerbuizen remt vitamine C de groei van E. coli, de meest voorkomende bacteriën die betrokken zijn bij bacteriële prostaatontsteking

Omega 3-vetzuren

Dit kan helpen om na verloop van tijd de ontsteking te verminderen, alhoewel het niet duidelijk is hoe omega 3-vetzuren prostatitis beïnvloeden. Omega 3-vetzuren kunnen het risico van bloedingen verhogen, vooral als je bloedverdunners gebruikt. Dit komt doordat deze vetzuren van nature de stolling van het bloed verminderen. Dus altijd eerst even overleggen met je arts voordat je dit als supplement gaat slikken.

Pompoenpitten

Van oudsher worden pompoenpitten gebruikt voor een gezonde prostaat, maar er is geen bewijs dat dit ondersteunt.

Probiotica

Voorlopig onderzoek suggereert dat het nemen van een antibioticum gevolgd door probiotica de progressie van prostatitis kan helpen voorkomen.

Kruiden bij prostaatontsteking

Zorg ervoor je eerst met je huisarts of behandeld arts overlegt voordat je supplementen of kruiden gaat gebruik bij een prostaatontsteking of andere klachten aan je prostaat. Sommige kruiden, supplementen en alternatieve geneeswijzen kunnen interfereren met de conventionele geneeskunde.

Afrikaanse Pygeum (Prunus africana)

De bast van de Afrikaanse boom Pygeum Africanum kan ingezet worden, bij klachten door een vergrote prostaat. Het kan ook helpen bij plasklachten bij zowel bacteriële als niet-bacteriële prostatitis.

Saw palmetto (Serenoa repens)

Serenoa repens of zegepalm is onderzocht voor de effecten bij goedaardige prostaatvergroting en wordt van oudsher gebruikt voor de behandeling niet-bacteriële prostatitis, maar uit voorlopig wetenschappelijk onderzoek blijkt het niet te helpen. Verscheidene onderzoeken tonen wel een gunstig effect op de symptomen nachtelijk plassen, urinestroomsnelheid en het residuele volume bij een vergrote prostaat.

Brandnetel (Urtica dioca)

Onderzoeken geven geen uitsluitsel of brandnetel een positief effect heeft bij prostaatontsteking.

Lees verder

© 2012 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Prostaatontsteking: symptomen en behandelingProstaatontsteking: symptomen en behandelingEen acute of chronische ontsteking van de prostaat, is meestal het gevolg van een infectie. Acute prostaatontsteking wor…
Prostatitis; ontsteking van de prostaatProstatitis; ontsteking van de prostaatAlle mannen hebben een prostaat. In de prostaat wordt het vocht aangemaakt waar de zaadcellen in zwemmen. Het is de klie…
Prostaatabces: symptomen en behandeling abces in de prostaatProstaatabces: symptomen en behandeling abces in de prostaatEen niet tijdig of adequaat behandelde prostaatontsteking (prostatitis) kan een abces in de prostaat veroorzaken, een zo…
Prostaatklachten: symptomen, oorzaak en behandelingProstaatklachten: symptomen, oorzaak en behandelingDe prostaat wordt ook wel 'voorstanderklier' genoemd. De prostaat is een klier die alleen bij mannen aanwezig is en is o…

De meest valide testen voor een schouder impingementDe meest valide testen voor een schouder impingementEen schouder impingement (inklemming) is een veel voorkomende aandoening. De problematiek die hierbij ontstaat is voorna…
Wortelkanaalbehandeling/Endodontische behandelingEen wortelkanaalbehandeling (endodontische behandeling) is ondanks alle misleidende mythen en misvattingen die er bestaa…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Istock.com/AW
  • http://mens-en-gezondheid.infonu.nl
  • http://www.merckmanual.nl
  • Mayo Clinic. Prostatitis; Symptoms and causes. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/prostatitis/symptoms-causes/dxc-20271417 (ingezien op 8-3-2017)
  • Medscape. Prostatitis Differential Diagnoses. http://emedicine.medscape.com/article/785418-differential (ingezien op 1-3-2017)
  • Patient.info. Prostatitis. http://patient.info/doctor/prostatitis#nav-9 (ingezien op 1-3-2017)
  • Prostate Cancer UK. How is prostatitis diagnosed? http://prostatecanceruk.org/prostate-information/other-prostate-problems/prostatitis/prostatitis-tests (ingezien op 1-3-2017)
  • Slingeland Ziekenhuis. Prostaatontsteking. https://urologie.slingeland.nl/kenniscentrum/ziekte-aandoening/prostaat/prostaatontsteking/22/27/82 (ingezien op 27-3-2021)
  • University of Maryland Medical Center. Prostatitis. http://umm.edu/health/medical/altmed/condition/prostatitis (ingezien op 15-3-2017)
  • WebMD. Prostatitis - Prevention. http://www.webmd.com/men/tc/prostatitis-prevention (ingezien op 1-3-2017)
  • WebMD. Rye Grass - Uses, Side Effects, and More. https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-466/rye-grass (ingezien op 8-2-2024)
  • Wikipedia. Prostaat. https://nl.wikipedia.org/wiki/Prostaat (ingezien op 24-6-2022)
  • Afbeelding bron 1: US National Cancer Institute, Wikimedia Commons (Publiek domein)
  • Afbeelding bron 2: La Gorda/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Angellodeco/Shutterstock
  • Afbeelding bron 4: Joshya/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 5: Istock.com/NatchaS
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 08-02-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 17
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.