Lichaamsgeur: normale geur & oorzaken van vieze of zure geur

Lichaamsgeur omvat alle geuren die door het lichaam worden afgescheiden via zweetklieren en lichaamsopeningen. Lichaamsgeurtjes hoeven niet per se onaangenaam te zijn. Ze geven ook informatie over of je op dat moment seksueel opgewonden of juist bang bent. In vergelijking met honden, ratten en vele andere zoogdieren is het reukvermogen van de mens slecht ontwikkeld. Mensen nemen op bewust niveau alleen zeer indringende geuren waar zoals een zweetgeur, de geur van knoflook of een slechte adem. Het opsnuiven van onaangename lichaamsgeurtjes kan voordelen hebben. Omdat lichaamsgeuren niet alleen irritant of hinderlijk zijn, maar ook een gezondheidswaarschuwing kan zijn.

• Normale lichaamsgeur
• Een specifieke lichaamsgeur
• Partnerkeuze
• Baby's
• Zweetgeur
• Zweet is geurloos
• Dieet of ziekte
• Bromhidrose
• Apocriene zweetklieren
• Eccriene zweetklieren
• Oorzaken van een vieze of zure geur
• Infectie en koorts
• Trimethylaminurie
• Overmatig zweten
• Trage schildklier
• Diabetes en nierziekten
• Geslachtelijke verschillen en voeding
• Vrouwen ruiken naar ui en mannen naar kaas
• Voedingsmiddelen
• Hormonale veranderingen
• Lichaamsgeur verbeteren
• Wanneer ontwikkelt zich lichaamsgeur bij kinderen?

Normale lichaamsgeur

Een specifieke lichaamsgeur

Ieder mens heeft een bepaalde eigen geur. Als lichaamsgeur echter onaangenaam wordt, duidt dit er meestal op dat er iets mis is. Lichaamsgeur ontstaat onder meer wanneer bacteriën geurloze stoffen omzetten. Slechte hygiëne en slechte voeding kunnen ook tot een onaangename of zure lichaamsgeur leiden.

De geur van een mens is samengesteld uit wel 300 natuurlijke stoffen. De zogenaamde chemische of olfactorische vingerafdruk van een persoon wordt bepaald door genen, maar ook door levensstijl en gezondheid. Voeding en bepaalde emotionele situaties leiden ook tot kleine variaties in de lichaamsgeur en dus ook in de zweetgeur.

Partnerkeuze

De lichaamsgeur helpt om te bepalen of je iemand leuk vindt of niet. De individuele natuurlijke geurcomposities van mannen en vrouwen spelen een grote rol bij met name het kiezen van een partner. Als beide de lichaamsgeur van de ander aantrekkelijk en aangenaam vinden, gaan ze waarschijnlijk genetisch goed samen. Het reukvermogen van vrouwen is vaak beter dan dat van mannen. Vrouwen vinden mannen vooral aantrekkelijk als hun zweet veel androsteron bevat. Deze testosteronachtige stof trekt vrouwen blijkbaar sterk aan. Tijdens seksuele opwinding bevat zweet stofjes die ook de partner prikkelen. Daarom wordt onder andere aanbevolen om niet te douchen voor de seks. Tenzij je toe bent aan een douche na een dag hard werken en zweten. Tijdens de vruchtbare dagen verandert de lichaamsgeur van een vrouw enigszins. Mannen nemen dit onbewust waar en zijn dan bijzonder geïnteresseerd en attent.

Baby's

Baby's herkennen zowel moeder als vader aan hun lichaamsgeur. Het werkt ook andersom: moeders kunnen de lichaamsgeur van hun baby duidelijk onderscheiden van die van anderen. De lichaamsgeur verandert merkbaar met het voortschrijden der jaren. Je lichaamsgeur verandert ook als je bang of angstig bent. De geuren die op angst duiden, worden duidelijk door andere mensen herkend en wekken mededogen op, of ook angst.

Zweetgeur

Zweet is geurloos

Zweet is op zichzelf genomen geurloos. Deze heldere lichaamsafscheiding die vrijkomt om je lichaam af te koelen, bestaat voor 99 procent uit water. De stoffen waaruit het resterende percentage bestaat, zijn mede verantwoordelijk voor de bekende nare zweetgeur: naast zout zijn dit vooral eiwitten, aminozuren, melkzuur, ureum, suiker en vet. De stank komt van de bacteriën die op de huid zitten die zich met deze stoffen voeden. Zweet ruikt echter niet overal op het lichaam even sterk. Een mensen heeft twee typen zweetklieren: de klieren in je oksels en je kruis scheiden melkzuur en ureum af, waarmee de bacteriën zich voeden. Tijdens het afbraakproces komen onder meer boterzuur en methylhexaanzuur vrij; deze zijn verantwoordelijk voor de vieze geur bij mensen die zweten. Hoe langer de bacteriën aan het werk zijn, hoe onaangenamer de geur wordt.

Dieet of ziekte

Als je zweet ruikt, zijn er eenvoudige hulpmiddelen: een douche en schone kleren en het probleem is als bij toverslag opgelost. Als de bron van de lichaamsgeur anders is, of als de lichaamsgeur wordt veroorzaakt door overmatig zweten, kan het oplossen van het probleem moeilijker zijn. Naast zweet kan onaangename lichaamsgeur ook te wijten zijn aan een dieet of ziekte.

Bromhidrose

Bromhidrose is een toestand waarbij er sprake is van een onaangename of vieze lichaamsgeur. Je hebt twee soorten zweetklieren: apocrien en eccrien. Bromhidrose is meestal gerelateerd aan zweetafscheiding door apocriene klieren. Maar beide soorten zweetklieren kunnen leiden tot een onaangename lichaamsgeur.

Apocriene zweetklieren

Apocriene klieren bevinden zich voornamelijk in je oksels, liezen en borsten. Wanneer apocrien zweet vrijkomt, is het kleurloos en geurloos. Wanneer bacteriën op het lichaam opgedroogd zweet beginnen af te breken, kan dit resulteren in een onaangename geur.

Eccriene zweetklieren

Eccriene zweetklieren bevinden zich over het hele lichaam. Eccrien zweet is in het begin ook geurloos en kleurloos, hoewel het wel een milde zoute oplossing bevat. Een slechte geur kan ook ontstaan wanneer bacteriën op de huid exocrien zweet afbreken. De geur van exocrien zweet kan ook beïnvloed worden door bepaalde voedingsmiddelen die je hebt gegeten (zoals knoflook), het drinken van alcohol of bepaalde medicijnen die je hebt ingenomen.

Oorzaken van een vieze of zure geur

Infectie en koorts

Als de geur van zweet verandert, kan dit duiden op een infectie. Koorts kan bijvoorbeeld de geur van zweet doen veranderen. Wanneer het afweersysteem van het lichaam op volle toeren draait en de stofwisseling verandert, verandert ook de geur.

Trimethylaminurie

Ernstiger zijn stofwisselingsstoornissen zoals trimethylaminurie (TMAU), een zeldzame genetische ziekte die ook bekendstaat als het visgeursyndroom. Bij deze stoornis komt bij patiënten een geur vrij die meestal wordt omschreven als de geur van rotte vis of een muffe geur. De sterke visgeur, die ook in de urine kan worden waargenomen (urine met een visgeur), wordt veroorzaakt door grote hoeveelheden trimethylamine die ook worden uitgescheiden. Deze stof wordt in de lever meestal omgezet in een reukloze stof. Als dit mechanisme faalt, wordt het stofje vervolgens in grote hoeveelheden uitgescheiden in de urine en via het zweet en dit is onder via de neus merkbaar.

Overmatig zweten

Aanhoudende zweetgeur kan ook worden opgemerkt bij mensen die lijden aan abnormaal en overmatig zweten, zogeheten hyperhidrose. Hierbij kun je last hebben van extreem zweten op de handen (zweethanden), onder de oksels of zelfs op de voeten (zweetvoeten), wat veroorzaakt wordt door een storing van de zenuwen die de zweetklieren aansturen.

Trage schildklier

Als je nachtkleding 's ochtends naar azijn ruikt, kan dit een aanwijzing zijn voor een traag werkende schildklier. Dit treft vooral vrouwen boven de 40 en leidt tot de uitscheiding van overtollige zuren via de zweetklieren. Controleer of je last hebt van andere symptomen van een trage schildklierfunctie. Naast de zure zweetgeur gaat een traag werkende schildklier vaak gepaard met vermoeidheid, gewichtstoename, haaruitval, droge huid en verhoogde gevoeligheid voor kou.

Diabetes en nierziekten

Bij diabetes kan een zoete lichaamsgeur ontstaan. Een zure lichaamsgeur geeft aan dat er mogelijk iets mis is met de nieren.

Geslachtelijke verschillen en voeding

Vrouwen ruiken naar ui en mannen naar kaas

Een lichte lichaamsgeur is normaal, want uiteindelijk ruikt iedereen. Twee Zwitserse onderzoekers hebben ontdekt dat beide geslachten hun eigen geur afgeven. De vrouwelijke, oestrogene geur bevat een hoog gehalte aan zwavel. Derhalve ruiken vrouwen een beetje naar ui. Volgens hetzelfde onderzoek hebben mannen een kaasgeur die sommigen ook als zweterig ervaren. Het is gebaseerd op het mannelijke geslachtshormoon testosteron.

Voedingsmiddelen

Bepaalde voedingsmiddelen zoals asperges, uien en knoflook kunnen ook tot veranderingen in lichaamsgeur leiden. Voedingsmiddelen zoals knoflook en uien bevatten zwavelverbindingen. Bij het afbreken komen ze ook via de huid vrij.

Hormonale veranderingen

Een hormonale verandering kan de zweetproductie van een persoon verhogen. Tijdens de puberteit en de overgang kan overmatige zweetproductie leiden tot intense lichaamsgeuren. Dit gaat vaak vanzelf weer over, alhoewel deze klachten tijdens de overgang jaren kunnen duren. Bij een zwangere vrouw is de lichaamsgeur vaak sterker aanwezig dan anders. Dit is ook een hormonale kwestie. Na de bevalling zal dit weer normaliseren.

Lichaamsgeur verbeteren

Er zijn enkele nuttige huismiddeltjes voor lichaamsgeur. Tarwegras, appelazijn, rozemarijn, zuiveringszout of tea tree olie zijn natuurlijke remedies tegen sterke (lichaams)geuren en hebben een antibacteriële en geurneutraliserende werking op de huid. Tea tree olie moet je overigens nooit onverdund op de huid aanbrengen. Chlorofyl-tabletten hebben ook een ontgiftende werking en kunnen onaangename lichaamsgeur op afstand houden.

Breng bijvoorbeeld appelciderazijn of citroensap aan op de aangetaste plekken met een watje voor je dagelijkse douche en laat de vloeistof twee minuten inwerken. Appelazijn en citroensap neutraliseren de pH van de huid en voorkomen de verspreiding van de bacteriën die verantwoordelijk zijn voor de penetrante geur.

Je kunt ook rozemarijnblaadjes brouwen in een kopje en dit toevoegen aan het badwater. Rozemarijn werkt van nature tegen lichaamsgeur vanwege het chlorofyl dat het bevat. Als alternatief kun je je inwrijven met rozemarijnolie.

Je kan ook een vieze of zure lichaamsgeur voorkomen door meer (water) te drinken of door bepaalde voedingsmiddelen te vermijden. Als de lichaamsgeur te wijten is aan een verstoorde werking van de nieren of een infectie, zullen zelfs de beste hygiënische gewoonten niet helpen. In dat geval zal je je huisarts moeten raadplegen.

Wanneer ontwikkelt zich lichaamsgeur bij kinderen?

Ondanks het zweten hebben kinderen een meer neutrale lichaamsgeur. Pas in de puberteit beginnen de zweetklieren volledig te werken en worden de geurklieren actief. De stoffen in de geurklieren kunnen gemakkelijker door bacteriën worden afgebroken, wat leidt tot een sterkere lichaamsgeur. Maar dat betekent niet dat kinderen altijd naar bloemen ruiken. Een lichte zweetlucht is ook normaal bij kinderen en is niets om je zorgen over te maken. Vooral kleding op hete zomerdagen kan een beetje ruiken.

Lees verder

• Stinkende zweetgeur oksels: oorzaak, behandeling en zelfzorg
• Veel zweten of hyperhidrosis: symptomen en oorzaken