Vaak plassen: oorzaken veel plassen 's nachts of overdag

Vaak plassen, maar geen blaasontsteking? Wat zijn de mogelijke oorzaken vaak plassen of frequent urineren bij man en vrouw? Moet je de hele tijd naar het toilet om te plassen? Plasproblemen –zoals heel vaak naar het toilet moeten en 's nachts vaak opstaan om te plassen– zijn klachten die vaak voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Het is niet iets waar we gemakkelijk over praten, waardoor de klachten vaak te lang niet behandeld worden. De meeste mensen moeten 4 tot 8 keer per dag plassen. Als je meer dan acht keer per dag naar het toilet moet om te plassen of 's nachts (meerdere keren) wakker wordt om naar de wc te gaan, zou dat kunnen betekenen dat je overmatig drinkt of te veel drinkt in de uren voordat je naar bed gaat. Het kan echter ook duiden op een onderliggend gezondheidsprobleem. De meest voorkomende oorzaken van frequent urineren of vaak plassen zijn diabetes (suikerziekte), zwangerschap en prostaatproblemen.

• Vaak plassen (pollakiurie)
• Veel voorkomende oorzaken van veel plassen 's nachts of overdag
• Frequent plassen door diabetes
• Vaak plassen als gevolg van zwangerschap
• Vaak plassen bij een man door prostaatproblemen
• Urineweginfectie
• Vaak plassen door blaasontsteking
• Blaasontsteking bij de vrouw
• Blaasontsteking bij de man
• Interstitiële cystitis
• Vaak plassen door een overactieve blaas
• Veel plassen en drinken door diabetes insipidus
• Beroerte of andere neurologische aandoeningen
• Blaaskanker
• Wat is blaaskanker?
• Symptomen gevorderde blaaskanker
• Vaak plassen door medicatie
• Frequent plassen door stress
• Eten en drinken
• Te veel drinken
• Voedingsmiddelen
• Vaak plassen door een soa
• Vaak plassen bij een kind
• 's Nacht frequent urineren
• Nycturie
• Onderliggende aandoening
• Vaak plassen tijdens menstruatie
• Vocht vasthouden
• Endometriose
• Bijkomende symptomen
• Wanneer medische hulp inschakelen?

Vaak plassen (pollakiurie)

Veel mensen hebben last van pollakisurie. Dit houdt in dat er reeds bij weinig urine in de blaas een grote drang is om naar het toilet te gaan. Pollakiurie wijst op een toename van het aantal urinelozingen per dag zónder dat de dagelijks geproduceerde hoeveelheid urine toeneemt. Dit laatste staat bekend als 'polyurie', waarbij je grote hoeveelheden plast. De meeste mensen plassen gewoonlijk vier tot acht keer per dag. Als je bij een normale vochtinname (1500-2000 ml) meer dan acht keer per dag moet plassen of als je 's nachts meer dan één tot twee keer wakker wordt om naar het toilet te gaan, dan is er sprak van frequent urineren. Hoewel de blaas vaak tot 600 ml urine kan vasthouden, komt de drang om te urineren meestal bij 350-500 ml. Als je reeds een aandranggevoel hebt bij 150-200 ml en hier regelmatig aan toegeeft door vaak te plassen, krijgt je blaas niet de kans zich te ontplooien tot een normale blaascapaciteit. Vaak plassen kan hinderlijk zijn en sommige mensen gaan hierdoor minder drinken, maar dit werkt averechts. Te weinig drinken leidt namelijk tot geconcentreerde urine en dit prikkelt de blaas en kan zelfs een blaasontsteking in de hand werken.

Veel voorkomende oorzaken van veel plassen 's nachts of overdag

Veel voorkomende oorzaken voor vaak plassen (pollakiurie) zijn:

• Urineweginfecties: Typische klachten van een urineweginfectie zijn pijn bij het plassen, klachten van aandrang en frequent kleine beetjes plassen.
• Diabetes: Door een hoge bloedsuikerspiegel kunnen er klachten ontstaan, zoals veel dorst, veel plassen, etc.
• Zwangerschap: Hormonale veranderingen en druk op de blaas kan leiden tot het feit dat je vaker moet urineren.
• Prostaatproblemen: Vaak plassen bij mannen komt meestal door een vergrote prostaat, vooral als de man boven de 50 jaar is.
• Overactieve blaas: Hierbij moet je opeens nodig plassen. Je gaat ook heel vaak naar het toilet, omdat je het gevoel hebt dat je moet plassen.
• Diuretica: Het gebruik van plaspillen kan leiden tot meer urineproductie en vaker plassen.
• Neurologische aandoeningen: Schade aan het zenuwstelsel is van invloed op de blaascontrole beïnvloeden waardoor je vaker moet plassen.

Frequent plassen door diabetes

Frequent urineren, veel dorst hebben, vermoeidheid en afvallen (gewichtsverlies) zijn de kenmerkende symptomen voor alle typen van diabetes, ofwel suikerziekte. Bij onbehandelde diabetes blijft de glucosespiegel in het bloed te hoog en als gevolg daarvan zullen de nieren het overtollige suiker zoveel mogelijk proberen uit te scheiden in de urine. Dit gaat gepaard met veel plassen (polyurie). Je raakt daardoor veel vocht kwijt en je krijgt van dat vele plassen een enorme dorst. Je verliest gewicht doordat de lichaamscellen onvoldoende glucose als brandstof kunnen opnemen, ondanks de hoge glucosespiegel in het bloed. Doordat de cellen niet langer gevoed worden met glucose, gaat het lichaam op zoek naar een alternatieve energiebron en begint het spierweefsel en vet af te breken voor energie.

Vaak plassen als gevolg van zwangerschap

Tijdens de zwangerschap moet je vaker plassen. Vanaf de eerste weken van de zwangerschap legt de groeiende baarmoeder een steeds grotere druk op de blaas, waardoor je frequent moet urineren. Zolang de zwangere vrouw geen pijn in de onderbuik heeft én normale hoeveelheden plast, hoort het gewoon erbij.

Vaak plassen bij een man door prostaatproblemen

De prostaat gaat groeien bij het ouder worden en dat kan op een gegeven ogenblik hinderlijke plasproblemen geven. Een vergrote prostaat kan de urinebuis (de buis waardoor de urine uit het lichaam verwijderd wordt) dichtdrukken en daarmee de doorstroming van urine blokkeren. Als de klachten ernstiger worden, zijn er een aantal behandelingen beschikbaar.

Urineweginfectie

Een urineweginfectie komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Frequent urineren kan een symptoom van verschillende problemen, maar als frequent urineren gepaard gaat met koorts, een branderig gevoel tijdens of vlak na het plassen, en pijn of ongemak in de buik, heb je mogelijk een urineweginfectie. De urinewegen bestaan uit het nierbekken, de urineleiders, de blaas en de plasbuis. Een urineweginfectie duidt op een infectie of ontsteking van het slijmvlies aan de binnenkant van de urinewegen.

Vaak plassen door blaasontsteking

Een blaasontsteking is een veel voorkomende oorzaak van frequent plassen, vooral bij meisjes en vrouwen.De belangrijkste boosdoeners zijn bacteriën, meestal E. coli. Deze bacteriën leven in je darm en meestal vormen ze geen probleem. Iedereen heeft ze. Maar als ze in de urethra komen, kunnen ze in de blaas terechtkomen en aldaar een infectie veroorzaken.

Blaasontsteking bij de vrouw

Blaasontstekingen komen vaker voor bij vrouwen dan mannen en wel om verschillende redenen. De vrouwelijke urethra is korter dan die van een man, en het ligt dicht bij de vagina en anus, waar bacteriën leven. Het hebben van geslachtsgemeenschap, het afvegen van de billen van achteren naar voren nadat je hebt gepoept, het plaatsen van een tampon, zijn allemaal manieren waarop bacteriën bij je naar binnen kunnen gaan.

Tijdens de zwangerschap kan de baby op je blaas drukken, waardoor je de blaas niet helemaal leeg kan plassen en bacteriën meer kans hebben om zich te vermenigvuldigen. Na de menopauze hebben vrouwen een lagere niveau van het hormoon oestrogeen. Dat zorgt ervoor dat de binnenbekleding van de urethra of plasbuis dunner wordt en het kan het evenwicht van bacteriën in de vagina veranderen, waardoor blaasontsteking vaker voorkomen.

Blaasontsteking bij de man

Wanneer mannen een blaasontsteking krijgen, is een prostaatontsteking meestal de oorzaak. Maar elke blokkade, zoals bij een blaassteen of vergrote prostaat, die ervoor zorgt dat de blaas niet helemaal kan worden leeg geplast, kan een ontsteking veroorzaken.

Interstitiële cystitis

Interstitiële cystitis of blaaspijnsyndroom is is een vrij zeldzame en pijnlijke vorm van chronische blaasontsteking (cystitis), welke zich vooral bij vrouwen manifesteert en waarvan de oorzaak onduidelijk is. Het treft vaker vrouwen dan mannen. Bij deze aandoening raakt de wand van de blaas geïrriteerd. Deze rekt daardoor minder gemakkelijk op, als gevolg waarvan de capaciteit van de urineblaas afneemt. Daardoor heb je sneller het pijnlijke 'volle blaas gevoel'. Typische klachten zijn aandrang om te plassen, vaak plassen en pijn in de onderbuik.

Vaak plassen door een overactieve blaas

Een overactieve blaas komt veel voor. Evenveel mannen als vrouwen hebben er last van. Bij een overactieve blaas geeft de urineblaas regelmatig een signaal af dat deze vol zit, terwijl dit niét het geval is. Op dit signaal kun je geen enkele invloed uitoefenen. Meerdere klachten kunnen duiden op een overactieve blaas, de belangrijkste is een abnormale drang tot plassen. Dit kan gepaard gaan met ongewild urineverlies, omdat je je plas moeilijk op kunt houden. Mogelijke andere klachten zijn frequent urineren -dat wil zeggen meer dan acht keer per dag- of 's nachts meer dan een keer naar het toilet moeten om te plassen. Al deze klachten worden veroorzaakt door een overmatige activiteit van de blaas.

Veel plassen en drinken door diabetes insipidus

Bij diabetes insipidus moet je niet alleen heel vaak, maar ook heel veel plassen en daardoor heb je veel dorst en moet je veel drinken. Een stoornis van het antidiuretisch hormoon (ADH) veroorzaakt de ziekte. Dit hormoon zorgt ervoor dat je lichaam voldoende water vasthoudt. Diabetes insipidus wordt veroorzaakt door het ontbreken van antidiuretisch hormoon (ADH), ook bekend als vasopressine. Hierrdoor geeft je lichaam teveel water af via de urine.

Beroerte of andere neurologische aandoeningen

Schade aan zenuwen die de blaas- en/of darmfuncties regelen, kan leiden tot problemen met de blaasfunctie, inclusief frequente en plotselinge aandrang om te urineren. Het kan voorkomen dat je, vlak na een beroerte, je plas of ontlasting niet goed kan ophouden (incontinentie) of juist niet goed kan (uit)plassen. Deze verschijnselen verdwijnen vaak vanzelf binnen enkele weken. Een beroerte of andere neurologische aandoeningen, kunnen echter ook schade aan zenuwen veroorzaken die naar de blaas gaan, wat kan leiden tot blijvende problemen met de blaasfunctie, waaronder frequent urineren.

Naast beroerte, zijn er andere andere voorbeelden van neurologische aandoeningen die kunnen leiden tot vaak plassen (pollakiurie), zoals:

• Multiple sclerose (MS): Een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem de beschermende laag rond de zenuwvezels aantast, wat de signaaloverdracht van en naar de blaas kan verstoren.
• Ziekte van Parkinson: Een progressieve aandoening die kan leiden tot onder andere problemen met je blaas(controle).
• Een dwarslaesie: Dit kan de zenuwsignalen naar de blaas verstoren. Afhankelijk van de hoogte van de dwarslaesie zal de blaas anders reageren dan je gewend was.
• Spina bifida of “'open rug': Een aangeboren afwijking die het gevolg is van een ontwikkelingsstoornis van ruggenmerg en wervelkolom. Het kan onder meer leiden tot problemen met de blaas.
• Syringomyelie: Een zeldzame neurologische aandoening waarbij het ruggenmerg wordt aangetast. Het kan leiden tot onder andere blaasproblemen.

Blaaskanker

Wat is blaaskanker?

Blaaskanker ontstaat doordat cellen in de blaas zich ongecontroleerd geen delen en een kwaadaardig gezwel vormen. Een tumor die ruimte inneemt in de blaas of bloedt, kan leiden tot frequent urineren. In de meeste gevallen is bloed in de urine (hematurie) het eerste symptoom van blaaskanker. Blaaskanker kan soms mictieklachten veroorzaken, zoals:

• Vaker plassen dan gebruikelijk;
• Pijn of brandend gevoel tijdens het urineren;
• Gevoel dat je direct moet plassen, zelfs als de blaas niet vol is;
• Problemen hebben met het urineren of een zwakke urinestroom hebben.

Deze symptomen passen ook goed bij een urineweginfectie, blaasstenen, een overactieve blaas of een vergrote prostaat (bij mannen). Toch is het belangrijk dat je bij dergelijk klachten een arts raadpleegt, zodat de oorzaak kan worden gevonden en behandeld.

Symptomen gevorderde blaaskanker

En tumor in de blaas die groot is geworden of zich verspreid heeft naar andere delen van het lichaam, kan soms andere symptomen veroorzaken, zoals:

• Niet kunnen plassen;
• Rugpijn aan één kant;
• Verlies van eetlust en gewichtsverlies;
• Moe of zwak voelen;
• Zwelling in de voeten;
• Botpijn.

Vaak plassen door medicatie

Medicijngebruik kan leiden tot frequent urineren. Een diureticum (of plastablet) is een middel dat de uitscheiding van water door de nieren bevordert. Je krijgt hierdoor een verhoogde urineproductie. Deze medicijnen worden gebruikt om bijvoorbeeld hoge bloeddruk te behandelen.

Frequent plassen door stress

Angst, nervositeit en stress kunnen aanleiding geven tot frequent plassen. Spierspanning is een van de meest waarschijnlijke oorzaken van veelvuldig urineren. Als je angstig bent, spannen je spieren zich aan. Deze spanning zet druk op je blaas, waardoor je voelt dat je meer moet urineren dan je anders zou doen.

Eten en drinken

Te veel drinken

Als je meer drinkt dan je lichaam nodig heeft, dan moet je ook vaker naar jet toilet. Wat je dagelijks aan vocht verliest, moet weer aangevuld worden. Door voldoende te drinken houd je de vochtbalans het best op peil, maar vocht zit ook in eten. Het lichaam houdt de vochtbalans automatisch op peil door minder urine uit te scheiden als je te veel vocht verliest, en je krijgt dan een dorstgevoel. En als je te veel drinkt, zul je vaker moeten plassen.

Voedingsmiddelen

Alcohol en cafeïne kunnen fungeren als diuretica. Deze stoffen hebben een vochtafdrijvend effect, waardoor je frequenter moet plassen. Koolzuurhoudende dranken, kunstmatige zoetstoffen en citrusvruchten kunnen de blaas irriteren, waardoor je vaker naar het toilet moet.

Vaak plassen door een soa

Een seksueel overdraagbare aandoening (soa), zoals chlamydia of gonorroe, kunnen wel plasklachten veroorzaken zoals pijn en een branderig gevoel bij het plassen, maar je hoeft er normaal gesproken niet vaker door te plassen.

Vaak plassen bij een kind

Frequent plassen is een relatief vaak voorkomend symptoom bij jonge kinderen. Vaak ligt er geen medische aandoening aan ten grondslag. De blaas van een kind is klein en bevat niet zo veel urine als de blaas van een volwassene. Om deze reden is het normaal dat een kind wat vaker plast en wijst het niet per se op een probleem. Je kind kan meer plassen omdat hij of zij extra veel drinkt, zich nerveus voelt of gewoon door gewoonte. Frequent plassen kan ook betekenen dat je kind een urineweginfectie heeft. Symptomen daarvan variëren afhankelijk van de leeftijd van een kind. Bij vermoeden van een urineweginfectie bij een kind, moet je direct contact opnemen met je huisarts.

's Nacht frequent urineren

Nycturie

Een frequente behoefte om 's nachts op te staan ​​en naar de badkamer te gaan om te urineren, heet 'nycturie'. Dit is een algemene oorzaak van slaapgebrek, vooral bij oudere volwassenen. De meeste mensen zonder nycturie kunnen 6 tot 8 uur slapen zonder te plassen. Sommige onderzoekers geloven dat één keer plassen per nacht binnen de normale grenzen ligt; twee of meer keren plassen per nacht, kan leiden tot vermoeidheid overdag. Mensen met een ernstige vorm van nycturie kunnen wel vijf of zes keer in de nacht opstaan ​​om naar de badkamer te gaan.

Onderliggende aandoening

Nycturie is vaak een symptoom van een onderliggende medische aandoeningen, waaronder een urineweginfectie, een tumor in de blaas of de prostaat, een blaasverzakking of aandoeningen die van invloed zijn op de twee sfincters die de blaasuitgang afsluiten. Bij vrouwen kan nachtelijk plassen veroorzaakt worden door verzwakte bekkenbodemspieren, wat vaak gepaard gaat met een blaasverzakking en/of baarmoederverzakking. Nachtelijk plassen is ook gebruikelijk bij mensen met hartfalen, leverfalen, slecht gecontroleerde diabetes mellitus, of diabetes insipidus. Zwangerschap en plaspillen zijn ook geassocieerd met nycturie.

Vaak plassen tijdens menstruatie

Vocht vasthouden

Vlak voor de menstruatie intreedt, houdt een vrouw meestal vocht vast. Tijdens of na de menstruatie, zal dit extra vocht het lichaam weer verlaten. Hierdoor kan een vrouw tijdelijk iets vaker moeten plassen, dit is normaal en is meestal ook snel weer over.

Endometriose

Endometriose is een chronische aandoening bij vrouwen waarbij het slijmvliesweefsel dat normaal de binnenkant van de baarmoeder bekleedt, ook buiten de baarmoeder voorkomt, bijvoorbeeld in de buikholte, op of in de eierstokken, tussen de baarmoeder en de blaas of de endeldarm, in de darmwand of in de blaas, etc. Vrouwen met endometriose kunnen tijdens de menstruatie klachten hebben als buikpijn hebben, maar ook vaker plassen als het slijmvliesweefsel in de blaas terecht is gekomen en een gevoel veroorzaken dat de blaas vol zit. Het kan ervoor zorgen dat je het gevoel hebt dat je de hele tijd moet plassen, bijna als bij een blaasontsteking.

Bijkomende symptomen

Hoewel er veel mogelijke oorzaken zijn voor veelvuldig urineren, zijn de symptomen over het algemeen hetzelfde. Afhankelijk van de oorzaak, kan vaak plassen gepaard gaan met andere klachten, zoals:

• Onvolledige blaaslediging: residu.
• Moeite om de straal op gang te krijgen: startdysurie.
• De urinestraal is onderbroken: gesaccadeerde straal.
• Loze aandrang: de aandrang hebben om te plassen, terwijl de blaas niet vol is.
• Urine-incontinentie, ook wel onvrijwillig urineverlies genoemd, is een urologische aandoening waarbij de beheersing over de blaas verloren is.
• Dysurie: pijn of brandend gevoel tijdens of direct na het urineren. Dit kan een teken zijn van een urineweginfectie.
• Hematurie: Bloed in de urine in kleine hoeveelheden, bloedstolsels of grote hoeveelheden. Dit veroorzaakt meestal dat de urine donkerder van kleur wordt.
• Nocturia: nachtelijk plassen.
• Pollakisurie (pollakiurie): toename van het aantal urine-lozingen per dag zonder dat de dagelijks geproduceerde hoeveelheid urine toeneemt.
• Het nadruppelen duurt langer dan normaal: dribbling.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Schakel medische hulp in als frequent urineren gepaard gaat met één van de volgende symptomen:

• Koorts;
• Buikpijn;
• Pijn in de rug of pijn in de zij;
• Bloedige, donkere of troebele urine;
• Braken;
• Rillingen;
• Verhoogde eetlust of overmatige dorst;
• Vermoeidheid;
• Afscheiding bij vrouwen of bij mannen.

Als veelvuldig urineren incontinentie, nachtelijk urineren of op een andere manier je leven op een negatieve manier beïnvloedt, raadpleeg dan je huisarts.

Lees verder

• Pijn bij het plassen bij man en vrouw: symptomen en oorzaak
• Pijn in buik na plassen of buikpijn na plassen: oorzaken
• Urine of plas: afwijkingen in kleur of hoeveelheid urine
• Urine: moeilijk urineren (plassen), retentie, incontinentie
• Pijn bij plassen: oorzaken branderig gevoel bij het plassen