Claustrofobie: Irrationele angst voor afgesloten ruimtes
Claustrofobie is een vorm van een angststoornis waarbij een patiënt een irrationele angst heeft voor kleine, afgesloten ruimtes. De patiënt ervaart hierdoor paniekgevoelens, zoals zweten en een verhoogde hartslag. Conditionering en genetische factoren zijn betrokken bij de totstandkoming van de psychische aandoening. Diverse tips en behandelingen helpen patiënten om hun angst te overwinnen. Claustrofobie treft tot slot ongeveer 5 tot 10% van de bevolking.
Oorzaken: Traumatische gebeurtenis in jeugd
Vaak is claustrofobie het gevolg van een traumatische gebeurtenis die zich al vroeg in de jeugd heeft afgespeeld. Als de patiënt bijvoorbeeld als klein kind in een afgesloten ruimte zat, ontwikkelt hij mogelijk claustrofobie als volwassene. Soms krijgen kinderen met een ouder met claustrofobie, zelf ook claustrofobie door afgesloten ruimtes in verband te brengen met de
angst van de volwassene en zich hulpeloos te voelen om de geliefde te troosten.
Risicofactoren van claustrofobie
Veel dingen veroorzaken de angst die gepaard gaat met claustrofobie:
- auto's met centrale vergrendeling
- autowasbeurten
- draaideuren
- een MRI-scanner
- het dragen van nauwsluitende kledij (soms)
- hotelkamers met afgesloten ramen
- kleedkamers in winkels
- liften
- metro’s
- publieke toiletten
- treinen
- tunnels
- vliegtuigen
Symptomen van paniekaanval en irrationele, onvrijwillige angst
Patiënten met claustrofobie ervaren een irrationele, onvrijwillige angst voor krappe, kleine ruimtes. Patiënten gaan vaak tot het uiterste om kleine ruimtes en situaties te voorkomen die de paniek en angst tot stand brengen. Sommige patiënten met claustrofobie reageren alleen met milde angst wanneer ze zich in een afgesloten ruimte bevinden, terwijl anderen ernstige angst hebben of met een
paniekaanval te maken krijgen. De symptomen verschijnen meestal tijdens de kindertijd of adolescentie.

Hoofdpijn is één van de mogelijke tekenen van claustrofobie /
Bron: Geralt, PixabayLichamelijke tekenen
Paniekaanvallen komen veel voor bij patiënten met claustrofobie. Ze zijn heel angstaanjagend en schrijnend. Meestal verschijnen de klachten zonder waarschuwing. Naast overweldigende gevoelens van angst, leidt een paniekaanval ook tot diverse
fysieke symptomen:
Psychische tekenen
Patiënten met ernstige claustrofobie ervaren eveneens psychische symptomen, zoals:
- angst om de controle te verliezen
- angst om flauw te vallen
- angst om te sterven
- angst voor schade of ziekte
- gevoelens van angst
- verwardheid of desoriëntatie
Diagnose en onderzoeken
Als een patiënt zich de afgelopen zes maanden ongerust heeft gevoeld over een beperkte ruimte of een drukke plaats, of als hij om deze reden afgesloten ruimtes en drukke plaatsen heeft vermeden, lijdt hij waarschijnlijk aan claustrofobie.
Behandeling van angst voor kleine afgesloten ruimtes
Hulp krijgen
De meeste patiënten met een
fobie zijn zich er volledig van bewust dat ze lijden aan een angststoornis. Veel patiënten leven met claustrofobie zonder dat de diagnose officieel gesteld is. Ze zorgen er gewoon voor dat ze afgesloten ruimtes vermijden. Het is echter nuttig om hulp te krijgen van de arts en een specialist met ervaring in gedragstherapie, zoals een psycholoog.
Alternatieve behandelingen
Sommige patiënten vinden verlichting door middel van hypnose en andere alternatieve behandelingsvormen. Anderen hebben baat bij zelfhulpmethoden zoals visualisatie. Het is steeds belangrijk om de goedkeuring van een arts te krijgen alvorens te starten met alternatieve behandelingsmethoden.
Blootstellingstherapie
Claustrofobie is met succes te behandelen en de patiënt geneest door geleidelijke blootstelling aan aan de situatie die de angst veroorzaakt. Dit staat in
medische termen bekend als desensibilisatie of zelfblootstellingstherapie. Dit is zelf uit te proberen of gebeurt met de hulp van een professional.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie (vorm van psychotherapie) is voorts vaak zeer effectief voor patiënten met fobieën. Bij deze therapie leert de patiënt over zijn gedachten, gevoelens en gedrag. Zo ontwikkelt hij praktische manieren om effectief met de fobie om te gaan.

Soms zijn medicijnen nodig voor de behandeling van claustrofobie /
Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen
Antidepressiva en relaxantia bestrijden de symptomen van claustrofobie, maar ze lossen het onderliggende probleem niet op.
Ontspanningsoefeningen
Diep ademhalen, mediteren en spierversterkende oefeningen helpen de patiënt om om te gaan met negatieve gedachten en angsten. Eventueel is een verwijzing naar een fysiotherapeut of manueel therapeut nuttig om deze technieken aan te leren.
Omgaan met een paniekaanval
Indien mogelijk moet de patiënt op dezelfde plek blijven tijdens een paniekaanval. De paniekaanval houdt mogelijk tot één uur aan. Bestuurt hij op dat moment een auto, dan moet hij misschien stoppen en rustig op zoek gaan naar een veilige plaats om te parkeren. De patiënt moet er tijdens een paniekaanval aan denken dat de angstaanjagende gedachten en sensaties een teken van paniek zijn en uiteindelijk voorbij zullen gaan. De patiënt concentreert zich het best op iets dat niet-bedreigend en zichtbaar is, zoals de tijd die hij wacht, of voorwerpen in een supermarkt.
Prognose van angststoornis
De symptomen van een paniekaanval pieken normaal gesproken binnen de tien minuten. De meeste aanvallen duren tussen de vijf minuten en een half uur.
Lees verder