Anti-angstmedicatie: Medicijnen voor behandeling van angst

Angst is een veel voorkomende aandoening die veel patiënten treft. Verschillende soorten medicijnen behandelen angst en angstgevoelens. Deze medicijnen staan in medische termen bekend als ‘anxiolytica’. Deze zijn vooral nuttig in combinatie met cognitieve therapie en andere therapieën. Meestal zet de arts een antidepressivum in, maar ook andere klassen van geneesmiddelen behandelen angststoornissen en angstproblemen. Patiënten met een angststoornis werken best in nauw overleg samen met de arts om het juiste individuele behandelplan te vinden. Ervaart een patiënt bijwerkingen door de medicatie, dan raadplegen ze best hun arts en gaan ze niet zelf stoppen met de medicijnen.

• Bijwerkingen van anti-angstmedicatie
• Benzodiazepines
• Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's)
• Serotonine-norepinefrine heropnameremmers (SNRI's)
• Tricyclische antidepressiva (TCA's)
• Bètablokkers en behandeling van angststoornissen
• Buspirone en verlichten van angst
• Monoamine oxidase-remmers en verminderen van angstgevoelens

Bijwerkingen van anti-angstmedicatie

De arts zet vaak antidepressiva maar ook andere geneesmiddelen in tegen angst. Deze medicijnen veroorzaken bij sommige patiënten bijwerkingen. Deze verdwijnen vaak na een paar weken, maar het is van cruciaal belang om een arts te raadplegen als deze ondraaglijk zijn of niet verdwijnen. Sommige artsen adviseren om de anti-angstmedicatie met voedsel in te nemen om bijwerkingen te minimaliseren of om anders om ze voor het slapengaan in te nemen, zodat het medicijn de slaap niet verstoort. De bijwerkingen die een patiënt ervaart, variëren en hangen af van het type medicatie. Om bijwerkingen te verlichten, past de arts geleidelijk de dosering aan of schrijft hij een ander medicijn of een andere vorm van therapie voor. Het is essentieel om nooit te stoppen met het nemen van medicatie zonder medisch toezicht, omdat dit mogelijk ontwenningsverschijnselen veroorzaakt.

Benzodiazepines

Werking

Benzodiazepines zijn een soort sedativum dat de fysieke symptomen van angst vermindert, zoals spierspanning. Deze medicijnen stimuleren ook ontspanning. Hun effecten vinden binnen enkele minuten plaats. Sommige patiënten gebruiken benzodiazepines om angst op korte termijn te beheersen. Patiënten met vliegangst zijn bijvoorbeeld gebaat met deze medicatie. Soms gebruiken patiënten een benzodiazepine naast een SSRI gedurende een paar weken totdat de SSRI gaat werken.

Voorbeelden

Voorbeelden van benzodiazepines omvatten:

• alprazolam (Xanax)
• chloordiazepoxide (Librium)
• diazepam (Valium)
• lorazepam (Ativan)

Bijwerkingen
Hoewel deze geneesmiddelen zeer effectief zijn op korte termijn, schrijven artsen zelden benzodiazepines voor omdat ze na verloop van tijd minder effectief worden en soms zorgen voor medicatieverslaving. Benzodiazepines zijn bijgevolg niet aanbevolen voor gebruik langer dan één maand. Ook andere bijwerkingen komen voor zoals.

• concentratieproblemen
• duizeligheid
• een wazig gezichtsvermogen
• geheugenverlies
• hoofdpijn
• maagpijn
• problemen met balans of coördinatie (ataxie)
• slaperigheid of vermoeidheid
• spraakproblemen
• verwardheid

Intrekking

Intrekking van benzodiazepinen leidt tot:

• angst en rusteloosheid
• auto-ongevallen, omdat deze de rijvaardigheid van een patiënt aantasten
• een cognitieve achteruitgang
• een depressie
• een overdosis, vooral in combinatie met opioïde medicatie of alcohol
• epileptische aanvallen
• heupfracturen
• slaapproblemen
• verslaving
• zweten

Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's)

Werking

Selectieve serotonine heropnameremmers (SSRI's) is een type antidepressivum dat artsen vaak voorschrijven voor patiënten met angststoornissen en obsessief-compulsieve stoornissen (OCS). SSRI’s verlichten symptomen door de reabsorptie (heropname) van serotonine door bepaalde zenuwcellen in de hersenen te blokkeren. Serotonine is een chemische stof die een vitale rol speelt in de regulering van de stemming. SSRI's zijn ‘selectief’ omdat ze alleen invloed hebben op serotonine en niet op andere neurotransmitters (boodschapperstoffen). Deze medicijnen beginnen meestal te werken binnen twee tot zes weken, maar ze werken niet voor iedereen even goed. Patiënten nemen meestal tot twaalf maanden deze medicijnen om angsten te behandelen, en vervolgens bouwen ze geleidelijk de dosering af. Deze medicijnen zijn niet verslavend.

Voorbeelden

Voorbeelden van SSRI's voor angst omvatten:

• citalopram (Celexa)
• escitalopram (Lexapro)
• fluoxetine (Prozac)
• fluvoxamine (Luvox)
• paroxetine (Paxil, Pexeva)
• sertraline (Zoloft)

Bijwerkingen
De bijwerkingen van SSRI's bestaan uit bijvoorbeeld:

• agitatie of rusteloosheid
• duizeligheid
• een droge mond
• een gewichtstoename
• een wazig gezichtsvermogen
• hoofdpijn
• maagklachten
• misselijkheid
• seksuele problemen of erectiestoornissen
• slaapproblemen
• slaperigheid of vermoeidheid

Serotonine-norepinefrine heropnameremmers (SNRI's)

Werking

Serotonine-norepinefrine heropnameremmers (SNRI's) zijn een andere klasse van antidepressiva die depressie en angst behandelen. Artsen kunnen ze ook voorschrijven om sommige chronische pijnaandoeningen te behandelen. Deze medicijnen werken door de reabsorptie van de hersenen van de chemicaliën serotonine en norepinefrine te verminderen. De medicijnen zijn pas effectief na enkele weken.

Voorbeelden

Voorbeelden van SNRI’s die angst behandelen zijn::

• duloxetine (Cymbalta)
• venlafaxine (Effexor XR)

Bijwerkingen

De bijwerkingen van SNRI's zijn vergelijkbaar met deze van SSRI's en omvatten:

• constipatie
• droge mond
• duizeligheid
• een gewichtstoename
• een verhoogde bloeddruk
• een verlies van eetlust
• hoofdpijn
• maagpijn
• misselijkheid
• overmatig zweten (hyperhidrose)
• seksuele problemen of erectiestoornissen
• slaapproblemen
• slaperigheid of vermoeidheid

Tricyclische antidepressiva (TCA's)

Werking

Tricyclische antidepressiva (TCA's) zijn een oudere klasse van antidepressiva. Hoewel ze mogelijk effectief zijn voor de behandeling van een depressie en angst, schrijven artsen nu vaker SSRI's voor, omdat ze minder bijwerkingen veroorzaken. TCA’s zijn echter nuttig voor sommige patiënten, vooral als andere medicijnen geen verlichting bieden.

Voorbeelden

Voorbeelden van TCA's voor de behandeling van angst zijn:

• amitriptyline (Elavil)
• imipramine (Tofranil)
• nortriptyline (Pamelor)

Bijwerkingen

De bijwerkingen van TCA’s zijn variabel omdat hun werking zo verschillend is. Mogelijke bijwerkingen zijn:

• constipatie
• duizeligheid
• een droge mond
• een lage bloeddruk na het opstaan (orthostatische hypotensie)
• een toegenomen eetlust
• een wazig gezichtsvermogen
• gewichtsverlies of een gewichtstoename
• moeite met plassen
• overmatig zweten
• seksuele problemen of erectiestoornissen
• slaperigheid
• tremoren (bevingen)

Bètablokkers en behandeling van angststoornissen

Veel andere geneesmiddelen helpen bij de behandeling van angst, hoewel artsen ze meestal alleen voorschrijven als SSRI's of soortgelijke geneesmiddelen niet werken. Bètablokkers verlichten ook angstgevoelens.

Werking

Bètablokkers zijn een veelgebruikt medicijn voor de behandeling van een hoge bloeddruk en hartaandoeningen. Artsen gebruiken ze af en toe voor het verlichten van angst. Bètablokkers verminderen de effecten van norepinefrine, wat betekent dat ze enkele fysieke symptomen van angst verlichten. Voorbeelden van bètablokkers zijn atenolol (Tenormin) en propranolol (Inderal).

Bijwerkingen

Mogelijke bijwerkingen van bètablokkers zijn onder meer:

• een depressie
• een gewichtstoename
• een lage bloeddruk
• extreme vermoeidheid
• kortademigheid
• koude handen en voeten
• slaapproblemen

Patiënten met astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen) moeten bètablokkers vermijden. Patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte) moeten ook voorzichtig zijn met deze medicijnen en een arts raadplegen over de mogelijke risico's.

Buspirone en verlichten van angst

Werking

Deze anti-angst medicatie behandelt angst op korte of lange termijn. Buspirone (BuSpar) werkt veel langzamer dan benzodiazepines en behandelt mogelijk niet alle soorten angststoornissen, maar het veroorzaakt minder bijwerkingen en heeft een lager risico op afhankelijkheid.

Bijwerkingen
De bijwerkingen van buspirone bestaan mogelijk uit:

• een wazig gezichtsvermogen
• diarree
• duizeligheid
• slaperigheid
• een droge mond
• vermoeidheid
• hoofdpijn
• spierpijn
• misselijkheid
• concentratieproblemen
• rusteloosheid of nervositeit
• slaapproblemen
• zweten
• zwakte

Monoamine oxidase-remmers en verminderen van angstgevoelens

Monoamineoxidaseremmers (MAO-remmers) zijn één van de eerste soorten antidepressiva. Artsen schrijven ze sporadisch voor om de symptomen van een paniekstoornis en sociale fobie te behandelen.

Voorbeelden

Bekende typen MAO-remmers omvatten:

• isocarboxazid (Marplan)
• phenelzine (Nardil)
• selegiline (Emsam)
• tranylcypromine (Parnate)

Bijwerkingen

Potentiële bijwerkingen van MAOI's zijn onder andere:

• constipatie
• diarree
• duizeligheid
• een droge mond
• een gewichtstoename
• een lage bloeddruk
• hoofdpijn
• misselijkheid
• moeite met plassen
• seksuele disfunctie
• slaapproblemen
• slaperigheid
• zweten

Deze medicijnen hebben ook een wisselwerking met verschillende andere geneesmiddelen, evenals met sommige voedingsmiddelen en dranken. Patiënten die MAO-remmers moeten nemen, vragen best advies aan de arts omdat ze mogelijk bepaalde medicijnen, voedingsmiddelen en dranken moeten vermijden.

Lees verder

• Angst & angstgevoelens: Soorten & symptomen angststoornissen
• Antidepressiva: Medicatie tegen een depressie en pijn
• Benzodiazepinen: Medicatie bij angst en slaapproblemen
• Bètablokkers: Medicatie die hartslag en bloeddruk verlaagt
• Fobie: Soorten fobieën (intense en irrationele angst)