Cognitieve gedragstherapie (CGT): Vorm van psychotherapie

Cognitieve gedragstherapie (CGT) is een behandelingsmethode die de geestelijke gezondheid wil verbeteren. Een psychotherapeut wil hiermee namelijk niet-realistische of nutteloze gedachten, overtuigingen, houdingen en gedragen veranderen, de emotionele regulatie verbeteren en persoonlijke copingstrategieën aanleren om huidige problemen op te lossen. Diverse psychische en lichamelijke aandoeningen zijn te behandelen met cognitieve gedragstherapie. Vaak is cognitieve gedragstherapie een onderdeel van een behandelprogramma waarbij de patiënt ook nog medicatie neemt om de fysieke en/of geestelijke problemen te behandelen. De psychiater Aaron beck ontwikkelde aan het einde van de jaren zestig van de twintigste eeuw CBT. [L][/L]

• Doel en werking van cognitieve gedragstherapie
• Wat kan een patiënt leren dankzij CGT?
• Toepassingen van cognitieve gedragstherapie
• Lichamelijke aandoening
• Psychische ziekte
• Toegangsmethoden van vorm van psychotherapie

Doel en werking van cognitieve gedragstherapie

Het CBT-model is gebaseerd op de combinatie van de basisprincipes uit gedrags- en cognitieve psychologie. CGT een ‘probleemgerichte’ en ‘actiegerichte’ vorm van therapie. De psychotherapeut gebruikt deze methode voor de behandeling van specifieke problemen in verband met een gediagnosticeerde psychische stoornis. De therapeut helpt de patiënt bij het vinden en in praktijk brengen van effectieve strategieën om de vastgestelde doelen aan te pakken en de symptomen van de aandoening te verminderen. CGT is gebaseerd op de overtuiging dat vervormde gedachten en onaangepast gedrag een rol spelen bij de ontwikkeling en instandhouding van psychische stoornissen. Symptomen van deze aandoeningen en de bijbehorende stress verminderen doordat de psychotherapeut aan de patiënt nieuwe informatieverwerkende vaardigheden en copingmechanismen aanleert.

Wat kan een patiënt leren dankzij CGT?

Cognitieve gedragstherapie is een vorm van psychotherapie die problemen behandelt en het geluk bevordert door het veranderen van disfunctionele emoties, gedragingen en gedachten. CBT concentreert zich op oplossingen, waarbij patiënten worden aangemoedigd om vervormde cognities aan te vechten en destructieve gedragspatronen te veranderen.

Een patiënt leert dankzij cognitieve gedragstherapie een aantal zaken aan zoals:

• angsten en fobieën onder ogen zien in plaats van ze te vermijden
• begrijpen hoe ervaringen uit het verleden de huidige gevoelens en overtuigingen kunnen beïnvloeden
• de acties en motivaties van anderen beter begrijpen
• een bewustzijn van automatische gedachten ontwikkelen
• een positievere manier ontwikkelen rond het overzien van situaties
• een situatie overzien vanuit een ander perspectief
• generalisaties vermijden
• haalbare doelen stellen
• het inzien dat onderliggende aannames verkeerd zijn
• niet zwart-witdenken
• onderscheid maken tussen feiten en irrationele gedachten
• problemen duidelijker identificeren
• stoppen met de schuld volledig op zich te nemen
• stoppen met vrezen voor het ergste
• zich focussen op hoe dingen zijn in plaats van na te denken over hoe ze zouden moeten zijn
• zich meer bewust worden van hun eigen humeur
• zichzelf beschrijven, accepteren en begrijpen in plaats van zichzelf of anderen te beoordelen

Toepassingen van cognitieve gedragstherapie

Lichamelijke aandoening

Bij volgende lichamelijke aandoeningen is CGT bruikbaar:

• chronisch lage rugpijn en andere chronische pijnen
• middelenmisbruik zoals alcoholverslaving, drugsverslaving en roken
• obesitas (zwaarlijvigheid)
• periode na een ruggenmergletsel
• slapeloosheid
• ticstoornissen

Psychische ziekte

Veel psychische ziekten zijn te behandelen met cognitieve gedragstherapie zoals:

• angststoornissen zoals angst voor de tandarts
• boosheid
• een depressie
• een obsessieve-compulsieve stoornis (aandoening met obsessie en dwanghandelingen)
• een paniekstoornis
• een psychose (verlies van realiteit met wanen en hallucinaties)
• eetstoornissen zoals boulimie en anorexia nervosa
• gokverslaving
• het posttraumatische stresssyndroom
• huwelijksproblemen
• internetverslaving
• lichaamsdysmorfiestoornis
• persoonlijkheidsstoornissen zoals een borderline persoonlijkheidsstoornis
• schizofrenie (aandoening met onder andere waanideeën en hallucinaties)
• sociale fobie
• stemmingsstoornissen zoals een bipolaire stoornis
• suïcidaliteit (zelfmoordgedachten)
• trichotillomanie (terugkerende drang om haren uit te trekken) en andere repetitieve gedragsstoornissen

Toegangsmethoden van vorm van psychotherapie

De vorm van psychotherapeut is het meest gekend als één op één sessies bij de psychotherapeut, maar ook andere toegangsmethoden zijn beschikbaar:

• apps op smartphone
• gecomputeriseerde cognitieve gedragstherapie of cognitieve gedragstherapie die via het internet beschikbaar is
• groepsopleiding
• zelfhulpmaterialen lezen