Ooreczeem: Huidaandoening met droge, rode en jeukende oren
Eczeem (atopische dermatitis) is een veel voorkomende chronische huidziekte die zich mogelijk overal op het lichaam manifesteert, inclusief de buitenkant van het oor of in de gehoorgang. Patiënten met eczeem in het oor ervaren onder andere een droge, schilferige huid in of rond de oren. Dit symptoom ontwikkelt zich zonder oorzaak of anders na contact met specifieke uitlokkende factoren, zoals schoonheidsproducten of metalen sieraden. Met behulp van diverse behandelings- en preventiemethoden is het vaak mogelijk om de klachten van eczeem te verminderen. De vooruitzichten zijn in de meeste gevallen goed, al is de aandoening vervelend en duurt het soms even alvorens een effectieve behandeling gevonden is voor de patiënt.

De blootstelling aan sigarettenrook veroorzaakt mogelijk ooreczeem /
Bron: Geralt, PixabayOorzaken van huidaandoening
Artsen weten anno oktober 2020 niet precies wat de oorzaak van
eczeem is, maar mogelijk spelen diverse factoren een rol. Mogelijk is een genmutatie (genetische verandering) betrokken waarbij het eiwit filaggrine aangetast is. Dat eiwit is nodig voor het maken van een beschermende barrière op de huid. Door de genmutatie is de huid kwetsbaar voor irritatie en infectie. Veel patiënten met eczeem hebben ook een overactief immuunsystemen. Wanneer ze een uitlokkende factor tegenkomen, reageert het immuunsysteem door een huidontsteking te veroorzaken.
Veel voorkomende uitlokkende factoren voor eczeem aan het oor zijn onder andere:
- geurende lotions, zepen en parfums
- infecties
- ruwe stoffen, zoals wol
- sigarettenrook
- sommige metalen, waaronder nikkel
- sommige ontsmettingsmiddelen
- spanning
- warmte
- zeepjes, afwasmiddelen en babydoekjes
Risicofactoren ooreczeem
Ooreczeem verschijnt soms zonder uitlokkende factoren, wat in medische termen bekend staat als ‘auditieve eczematoïde dermatitis’. Patiënten die vatbaar zijn voor seborreïsche dermatitis of psoriasis hebben vaker dan anderen auditieve eczematoïde dermatitis.
Contact met bepaalde irriterende stoffen veroorzaakt soms ook ooreczeem. Dit type eczeem staat bekend als ‘
contactdermatitis’. Zepen, haarkleurmiddelen en metalen sieraden veroorzaken mogelijk contactdermatitis in en rond de oren.
Baby's en kinderen krijgen vaak te maken met eczeem op het
gezicht (
gezichtseczeem), waaronder de oren. Deze inflammatoire huidaandoening is niet besmettelijk.
Droog weer en droge lucht zijn andere risicofactoren, want in de wintermaanden ervaren meer patiënten ooreczeem.
Symptomen: Droge, rode en jeukende oren
De symptomen van ooreczeem doen vaak denken aan de symptomen van eczeem op andere lichaamsdelen. Bij ooreczeem ontstaat een rode, jeukende
huiduitslag aan de buitenkant van het oor of in de gehoorgang.
Milde tot matige klachten
Patiënten met ooreczeem ervaren meestal volgende mogelijke klachten.
De symptomen van ooreczeem tasten soms ook het gebied achter het oor aan. Ook de plooi waar het oor aan het hoofd vastgehecht is, is mogelijk getroffen.
Ernstige klachten
Ooreczeem leidt mogelijk tot een infectie en
ontsteking van de gehoorgang (
acute otitis externa). Dit leidt dan tot volgende symptomen:
- een geïnfecteerde huid in de gehoorgang
- een rode, gezwollen of donkere huid
- gebieden met een zeer droge, gevoelige huid
- oorpijn
- schilferige vlekken die mogelijk ruw of leerachtig zijn
- sijpelende, bloedende of met een korst bedekte gebieden door de ontstoken huid
- zeer ernstige jeuk
Patiënten moeten krassen op eczeem vermijden, omdat dit leidt tot zeer ontstoken huidgebieden die gaan bloeden en de klachten verergeren.
Diagnose en onderzoeken
Vraaggesprek en lichamelijk onderzoek
Artsen diagnosticeren vaak eczeem met een routine lichamelijk onderzoek. Naast het uitvoeren van een visuele beoordeling van het gebied, stelt de arts vragen inzake de
medische geschiedenis en de eventuele symptomen. In sommige gevallen bestelt de arts een huidtest om de specifieke vorm van eczeem te diagnosticeren of vast te stellen welke allergenen (uitlokkende factoren) de symptomen van de patiënt veroorzaken.
Differentiële diagnose
Patiënten kunnen ooreczeem verwarren met andere
huidaandoeningen met vergelijkbare symptomen, waaronder:
Behandeling van eczeem in het oor

Het aanbrengen van vochtinbrengende middelen op de oren is aanbevolen /
Bron: Kiyok, Wikimedia Commons (CC BY-SA-3.0)Huismiddeltjes
Een patiënt is vaak gebaat met huismiddeltjes en veranderingen in de levensstijl.
Volgende huismiddeltjes behandelen ooreczeem:
- een hoed dragen die de oren bedekt bij koud weer, omdat koude temperaturen soms opflakkeringen veroorzaken
- elke avond de oren wassen met warm, maar niet te heet water
- irriterende stoffen vermijden die in het verleden eczeemaanvallen hebben veroorzaakt
- onmiddellijk na het baden geurvrije vochtinbrengende middelen op de oren gebruiken om vocht vast te houden
- overschakelen naar zachte reinigingsmiddelen en producten die geschikt zijn voor de gevoelige huid
- uitlokkende factoren vermijden, zoals sieraden die in contact komen met de oren
- vrij verkrijgbare anti-jeuk crèmes met hydrocortison gebruiken, wat de jeuk en zwelling vermindert
Professionele medische behandeling
Niet altijd zijn veranderingen in de levensstijl en huismiddeltjes effectief voor het behandelen van eczeem in het oor. Diverse (combinaties van) professionele behandelingen verminderen mogelijk de klachten:
- biologische geneesmiddelen (medicijnen die zijn gericht op de reactie van het immuunsysteem)
- fototherapie (uv-B-licht te op de getroffen huidgebieden)
- oordruppels (als het eczeem zich in de gehoorgang bevindt)
- systemische medicijnen (verminderen de reactie van het immuunsysteem op uitlokkende factoren)
- voorgeschreven huidcrèmes, zoals schimmelwerende crèmes, steroïden of barrièrecrèmes
Prognose van huidaandoening aan oor of oren
Ooreczeem is meestal niet ernstig. De jeuk en de droge huid zijn echter frustrerend voor veel patiënten en deze symptomen verergeren mogelijk als patiënten het getroffen gebied beschadigen. Eczeem in het oor maakt patiënten ook gevoelig voor
oorinfecties. Dankzij de juiste behandeling verdwijnt eczeem zonder complicaties, al is het wel mogelijk dat het even duurt vooraleer de juiste behandeling gevonden is.
Lees verder