Eczeem op het gezicht: Behandeling van gezichtseczeem

Eczeem is een aandoening waarbij een patiënt een rode, schilferige en jeukende huid ontwikkelt. Deze chronische huidziekte kan verschillende lichaamsdelen treffen, en de symptomen kunnen variëren afhankelijk van het type eczeem. Bij gezichtseczeem ervaren patiënten vooral roodheid, pijn en schilfering op de huid van het gezicht. De behandeling van symptomen op de gezichtshuid gebeurt meestal voorzichtig en met zachte middelen. Als deze maatregelen onvoldoende werken, kan medicamenteuze of medische behandeling nodig zijn om de opflakkeringen onder controle te krijgen.

• Epidemiologie
• Oorzaken
• Risicofactoren
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Soorten eczeem op het gezicht
• Symptomen: Geïrriteerde en ontstoken gezichtshuid
• Alarmsymptomen
• Ernstige roodheid en zwelling
• Infectie
• Snel verslechterende symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van droge, rode en jeukende huid
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose
• Complicaties
• Huidinfecties
• Huidverdikking en littekenvorming
• Psychosociale effecten
• Preventie
• Identificeren en vermijden van triggers
• Regelmatig gebruik van vochtinbrengende middelen
• Huidverzorging aanpassen

Epidemiologie

Eczeem is een veelvoorkomende huidziekte die wereldwijd voorkomt. Ongeveer 10-20% van de kinderen en 1-3% van de volwassenen lijdt aan eczeem. De prevalentie varieert afhankelijk van geografische en etnische factoren. Het komt vaker voor in ontwikkelde landen dan in ontwikkelingslanden, wat mogelijk gerelateerd is aan omgevingsfactoren en levensstijl. Bij kinderen kan eczeem vaak beginnen in de vroege kindertijd en kan het op latere leeftijd verbeteren of aanhouden. Bij volwassenen kan eczeem beginnen op elk moment van het leven en kan het variëren in ernst.

Oorzaken

Artsen weten anno september 2024 niet precies wat eczeem veroorzaakt, maar vermoedelijk zijn genetische factoren betrokken. Veel patiënten worden geboren met bepaalde genen die hen vatbaarder maken voor eczeem. Dit kan leiden tot een verstoorde huidbarrière en een verhoogde gevoeligheid voor allergenen en irritanten.

Risicofactoren

Niet alle patiënten met eczeem hebben dezelfde uitlokkende factoren. Vooral baby’s en peuters kampen met gezichtseczeem, maar eczeem op het aangezicht kan op elke leeftijd verschijnen. Risicofactoren voor gezichtseczeem zijn onder andere:

Aandoeningen

Het hebben van een familiegeschiedenis van de ziekte, stress, hormonale schommelingen, astma (chronische ontsteking van de luchtwegen in de longen), een allergie en een auto-immuunziekte zijn risicofactoren voor gezichtseczeem.

Omgevingsfactoren

Talloze factoren kunnen opflakkeringen van eczeem veroorzaken, zoals koud weer, warm water, voedselgevoeligheden, zon, zweet, chemicaliën, irriterende stoffen, make-up, gezichtsproducten, gezichtsmaskers en andere allergenen.

Soorten eczeem op het gezicht

Atopische dermatitis, een vorm die vaak voorkomt in de adolescentie, is het meest voorkomende type eczeem. De wangen en kind zijn het vaakst aangetast, evenals het gebied rond de ogen, de lippen en de kin. Ook contactdermatitis, waarbij de gezichtshuid symptomen vertoont na contact met bijvoorbeeld sierraden en parfums, is een bekende vorm van eczeem. Seborreïsche dermatitis (hoofdroos) is tot slot een minder bekende vorm van eczeem waarbij vooral tekenen ontstaan rond de zijkanten van de neus, de wenkbrauwen en de haarlijn.

Symptomen: Geïrriteerde en ontstoken gezichtshuid

Eczeem verwijst naar een groep aandoeningen die ervoor zorgen dat de huid droog, rood, intens jeukend, ruw, hobbelig, schilferig en ontstoken raakt. Aangezien de gezichtshuid gevoelig is, kunnen sommige patiënten met eczeem op het gezicht ook pijn en stekende of brandende gevoelens ervaren. Blaarvorming is eveneens een mogelijk teken van gezichtseczeem. Patiënten met ernstige eczeem in het gezicht kunnen tevens vaker kampen met een gebarsten huid en zelfs bloedingen. Het is belangrijk om bij jeuk niet te krabben aan het gezicht, omdat hierdoor donkere, dikkere en geïnfecteerde huidgebieden kunnen ontstaan.

Alarmsymptomen

Enkele alarmsymptomen die kunnen wijzen op een ernstige verergering van gezichtseczeem zijn:

Ernstige roodheid en zwelling

Intense roodheid en zwelling die niet verbeteren met zelfzorgmaatregelen kunnen duiden op een ernstige opflakkering van eczeem.

Infectie

Symptomen zoals pusvorming, verhoogde temperatuur en pijn kunnen wijzen op een secundaire infectie van de huid.

Snel verslechterende symptomen

Als de symptomen snel verergeren of niet verbeteren met behandeling, is het belangrijk om medische hulp in te roepen.

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek

Een dermatoloog (huidarts) bevestigt indien nodig de diagnose van eczeem op het gezicht. De diagnose gebeurt op basis van de medische geschiedenis, familiale geschiedenis, symptomen en een visuele inspectie van de gezichtshuid. De arts kan aanvullende testen uitvoeren, zoals een huidpleistertest, een huidschraaptest en/of een huidbiopsie.

Differentiële diagnose

Acne, rosacea (roodheid en zwelling in het gezicht) en xerose (droge huid) vormen differentiële diagnoses voor eczeem op het gezicht.

Behandeling van droge, rode en jeukende huid

Zelfzorg

Huid bevochtigen

De beste manier om te voorkomen dat de huid uitdroogt, is door deze te bevochtigen (hydrateren) met dikke crèmes (Cetaphil, Eucerin) en zalven (Aquaphor, Vaseline), in plaats van dunnere lotions. De beste tijd om dit te doen is direct nadat het gezicht gewassen is. Als zalven te vettig zijn voor het gezicht, gebruikt de patiënt deze het beste alleen ’s nachts.

Huid voorzichtig reinigen

Zeep kan huidirritatie veroorzaken. De huid enkel met water reinigen is mogelijk niet voldoende, vooral als de huid van het gezicht vet is. Milde gezichtsreinigingsmiddelen worden in dat geval aanbevolen.

Temperatuur en luchtvochtigheid in de gaten houden

Het gezicht kort wassen met koud of lauw water is het beste advies om gezichtseczeem onder controle te krijgen. Warme omgevingen of activiteiten die leiden tot zweten, kunnen jeuk verergeren. Te droge of te vochtige lucht kan soms ook tot een eczeemaanval leiden.

Zonlicht opzoeken of beperken

Eczeem verergert bij sommige patiënten bij blootstelling aan zonlicht, terwijl de huidziekte voor anderen juist verlicht wordt door blootstelling aan de zon.

Professionele medische zorg

Enkele medische en medicamenteuze behandelingen kunnen gezichtseczeem verlichten.

Antischimmelmedicatie

De arts schrijft mogelijk antischimmelzalven of -crèmes voor als eczeem het gevolg is van een schimmelinfectie. Hoge niveaus van één soort schimmel die normaal op de huid voorkomt, kunnen jeuk en eczeem veroorzaken.

Steroidcrèmes

Steroidcrèmes kunnen helpen bij het verminderen van ontstekingen en jeuk. Bij toepassing is het belangrijk dat ze volgens de aanwijzingen van een arts worden gebruikt om bijwerkingen te voorkomen.

Immunosuppressiva

Als eczeem niet reageert op andere behandelingen, kan een arts topische immunosuppressiva (calcineurine-remmers zoals tacrolimus of pimecrolimus) aanbevelen.

Antihistaminica

Bij ernstige jeuk kan een arts antihistaminica voorschrijven om jeuk te verminderen en de patiënt beter te laten slapen.

Prognose

Bij een goede behandeling en het vermijden van triggers kunnen de meeste mensen met gezichtseczeem een aanzienlijke verbetering van hun symptomen ervaren. In veel gevallen kunnen patiënten de symptomen onder controle houden en een normale levenskwaliteit behouden. Bij sommige mensen kan eczeem echter chronisch zijn en periodiciteit vertonen, waarbij de symptomen terugkomen na perioden van verbetering. Bij vroege en effectieve behandeling is het mogelijk om de frequentie en ernst van de opflakkeringen te minimaliseren.

Complicaties

Onbehandeld of slecht behandeld gezichtseczeem kan leiden tot ernstige complicaties, zoals:

Huidinfecties

Voortdurend krabben aan de aangetaste huid kan leiden tot bacteriële infecties zoals cellulitis of impetigo.

Huidverdikking en littekenvorming

Chronische ontsteking kan leiden tot verdikking van de huid (lichenificatie) en littekenvorming.

Psychosociale effecten

De zichtbaarheid en symptomen van gezichtseczeem kunnen psychosociale effecten hebben, zoals verminderd zelfvertrouwen en angst.

Preventie

Het voorkomen van eczeem op het gezicht kan uitdagend zijn, maar enkele maatregelen kunnen helpen om opflakkeringen te verminderen:

Identificeren en vermijden van triggers

Patiënten moeten proberen om triggers zoals bepaalde voedingsmiddelen, omgevingsfactoren en huidverzorgingsproducten te identificeren en te vermijden.

Regelmatig gebruik van vochtinbrengende middelen

Dagelijks gebruik van een geschikte vochtinbrengende crème helpt bij het behouden van een gezonde huidbarrière.

Huidverzorging aanpassen

Gebruik milde, hypoallergene huidverzorgingsproducten en vermijd irriterende stoffen en sterke chemicaliën.

Lees verder

• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid
• Droge huid op gezicht: Behandeling van droogheid
• Jeukend gezicht: Oorzaken en behandeling van jeuk aan gelaat
• Gezichtspijn: Oorzaken van pijn aan gelaat of aangezicht
• Roodheid van huid: Oorzaken van rode huiduitslag