Chronische vermoeidheid: symptomen, oorzaken en behandeling

Chronische vermoeidheid: symptomen, oorzaken en behandeling Vermoeidheid is een normaal verschijnsel. Je slaapt een nacht goed of je neemt voldoende rust en je voelt je vaak weer opgeladen. Sommige mensen zijn echter ondanks voldoende slaap en lange rustperioden niet fit en klagen over chronische vermoeidheid of chronische uitputting. Vermoeidheid is meestal een indicatie dat je iets tekort komt, zoals slaap, zuurstof, vocht, lichaamsbeweging. Soms duidt vermoeidheid erop dat je lichaam zich actief ergens tegen verdedigt, bijvoorbeeld tegen ziekteverwekkers, en daarom in toenemende mate de afweer van het lichaam mobiliseert. Dat maakt je moe. Je kunt je ook moe voelen door dagelijkse problemen en stress. Het is een troost dat dergelijke vermoeidheidsperioden, die vaak als onaangenaam worden ervaren, kunnen worden opgelost of snel kunnen worden verholpen. Wanneer je vermoeidheid evenwel een dagelijks terugkerend probleem is, heb je misschien last van chronische vermoeidheid.
Chronische vermoeidheid moet onderscheiden worden van een burn-out / Bron: Istock.com/dolgachovChronische vermoeidheid moet onderscheiden worden van een burn-out / Bron: Istock.com/dolgachov

Wat is chronische vermoeidheid?

Bij chronische vermoeidheid heeft het lichaam een ​​permanente behoefte aan slaap; je voelt je doorlopend moe. Chronische vermoeidheid kan verschillende oorzaken hebben. Aanhoudende vermoeidheid heeft een negatief effect op de kwaliteit van leven. Chronische vermoeidheid wordt gekenmerkt door een constant gebrek aan mentale en fysieke energie, die echter niet kan worden verholpen door slaap of rust. Als deze toestand langer dan een half jaar aanhoudt, is de term chronische vermoeidheid geschikt. Deze aandoening staat ook wel bekend als het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Chronische vermoeidheid moet worden onderscheiden van een burn-out, wat een uitputtingsreactie van lichaam en geest is op een (jaren)lange periode van (werk)stress.

Symptomen van aanhoudende vermoeidheid

Het belangrijkste symptoom van chronische vermoeidheid is extreme moeheid en lusteloosheid. Bovendien kunnen mensen met chronische vermoeidheid andere symptomen hebben, waaronder:

De ernst van de symptomen kan van dag tot dag variëren, of zelfs binnen een dag.

Complicaties

Chronische vermoeidheid kan tot verschillende complicaties leiden. In ernstige gevallen wordt de algemene dagelijkse routine zodanig beïnvloed dat je je dagelijkse taken niet naar behoren kan vervullen. Het algemene welzijn, het prestatieniveau en de motivatie zijn verminderd. De toegenomen behoefte aan slaap maakt het moeilijk om je werk of dagelijkse activiteiten uit te oefenen. Het gevolg is mogelijk (langdurig) ziekteverzuim.

Bovendien kunnen sociale verplichtingen binnen het gezin en de directe omgeving worden aangetast. Meningsverschillen, misverstanden en conflicten zijn het gevolg. Vanwege de verminderde deelname aan dagelijkse taken en sociale activiteiten, kan er een vermindering van sociale contacten zijn. Er is een risico op psychosomatische ziekten die kunnen leiden tot een vermindering van het zelfvertrouwen en, in ernstige gevallen, depressie. Chronische vermoeidheid door een vitamine- en mineralentekort kan leiden tot andere organische problemen.

Schildklieronderzoek / Bron: Image Point Fr/Shutterstock.comSchildklieronderzoek / Bron: Image Point Fr/Shutterstock.com

Oorzaken van chronische moeheid

Mogelijke oorzaken

Mogelijke oorzaken van chronische vermoeidheid zijn:

Beschrijving

De oorzaken van chronische vermoeidheid zijn zeer divers. Als chronische vermoeidheid ontstaat, kunnen micro-organismen zoals virussen, schimmels of allergenen verantwoordelijk zijn. Chronische vermoeidheid kan verschijnen in de context van verschillende psychische aandoeningen en het kan worden veroorzaakt door aanhoudende fysieke en mentale stress. Sommige (chronische of aanhoudende) lichamelijke ziekten zijn ook verantwoordelijk voor chronische vermoeidheid. Dit kunnen hormonale aandoeningen zijn, sommige auto-immuunziekten, ziekten van afzonderlijke organen zoals de longen, hart, schildklier, lever of nieren, evenals lage bloeddruk. Bloedarmoede, uitdroging als gevolg van onvoldoende vochtinname en leeftijdsgebonden lichamelijke aftakeling kunnen ook chronische vermoeidheid veroorzaken.

Risicofactoren

Factoren die het risico op chronische vermoeidheid kunnen verhogen, zijn onder meer:
  • Leeftijd: chronische vermoeidheid treft meestal mensen in de veertig en vijftig.
  • Geslacht: veel meer vrouwen dan mannen worden getroffen door chronische vermoeidheid (of zij melden zich vaker met dergelijke klachten bij hun huisarts).
  • Spanning en stress: moeilijkheden bij het omgaan met stress kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van chronische vermoeidheid.

Overleg met de huisarts bij chronische vermoeidheid / Bron: Syda Productions/Shutterstock.comOverleg met de huisarts bij chronische vermoeidheid / Bron: Syda Productions/Shutterstock.com

Huisarts raadplegen

In het geval van chronische vermoeidheid is het belangrijk om je huisarts te raadplegen, vooral als de klachten interfereren met de uitvoering van je dagelijkse taken en bezigheden. Zodra de gevolgen van vermoeidheid de werkprestaties zo ernstig beïnvloeden dat je baan gevaar loopt, moet onmiddellijk een arts worden geraadpleegd. Ook als de klachten van invloed zijn op je huwelijk en sociale leven, is het verstandig een arts te raadplegen. Een depressie of depressieve stemming kan ook chronische vermoeidheid veroorzaken. Raadpleeg ook in dat geval je huisarts. Een grondig onderzoek kan bepalen wat de oorzaak is van je klachten. In sommige gevallen gaat het 'slechts' om een vitamine- of ijzertekort, maar er kan ook een ziekte aan ten grondslag liggen. Voor de zekerheid is het altijd de moeite waard om met je huisarts te praten.

Onderzoek en diagnose

Bij het diagnosticeren van chronische vermoeidheid is allereerst de door de patiënt verstrekte informatie van belang. Middels een vraaggesprek zal de arts vragen stellen over je klachten. Chronische vermoeidheid wordt gekenmerkt door een aanhoudend gevoel van uitputting en zwakte: je kan het dagelijkse leven nauwelijks aan, je trekt je steeds meer terug en isoleert je van (sociale) activiteiten. Chronische vermoeidheid kan zorgen voor stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en een depressieve stemming. Chronische vermoeidheid wordt vaak geassocieerd met slaapstoornissen en geheugenstoornissen, evenals pijnklachten of jeuk. De huisarts zal vragen stellen over je symptomen en medische geschiedenis. Je kunt ook bloedonderzoek en urinetests ondergaan.

Cognitieve gedragstherapie bij chronische vermoeidheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.comCognitieve gedragstherapie bij chronische vermoeidheid / Bron: Wavebreakmedia/Shutterstock.com

Behandeling van chronische vermoeidheid

Chronische vermoeidheid kan min of meer succesvol worden behandeld met (een combinatie van) verschillende behandelvormen:
  • het behandelen van een eventuele onderliggende ziekte of aandoening
  • cognitieve gedragstherapie (CGT)
  • een gestructureerd oefenprogramma gericht op een geleidelijke uitbreiding van je activiteiten met graduele oefentherapie (GET)
  • geneesmiddelen tegen pijn, misselijkheid en slaapproblemen

Vooruitzichten en prognose

De kansen op herstel en het verloop van chronische vermoeidheid zijn afhankelijk van de oorzaak. In sommige gevallen kan het jaren duren voordat er wezenlijke een verbetering optreedt. Bij een vitaminetekort leidt suppletie vaak al snel tot een verbetering van de klachten. Als chronische vermoeidheid is gebaseerd op een psychische aandoening, moet deze worden behandeld en genezen zodat de chronische vermoeidheid afneemt. In veel gevallen zijn er schommelingen in het verloop van de ziekte of een zeer langzame verbetering. Als medicatie chronische vermoeidheid veroorzaakt, verminderen de symptomen alleen wanneer de medicatie wordt stopgezet. Dit mag echter nooit worden gedaan zonder een arts te raadplegen, omdat er een risico is op verdere gezondheidsproblemen.

Bij sommige mensen kan chronische vermoeidheid te wijten zijn aan slechte slaapomstandigheden. Ademonderbrekingen (apneu) tijdens de nachtrust en onrustige of onderbroken slaap leiden tot vermoeidheid. Apneu sloopt je gezondheid en put je uit. Een verandering in de slaapomstandigheden en een behandeling voor ademhalingsmoeilijkheden veroorzaken een duidelijke verbetering van de klachten en dus een positief vooruitzicht. Chronische vermoeidheid treedt vaak op in een stressvolle levensperiode. De redenen hiervoor zijn gevarieerd en individueel bepaald. De symptomen zullen verbeteren zodra de uitdagingen zijn overwonnen en je je balans weer hebt gevonden.

Water drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.comWater drinken is gezond / Bron: Mimagephotography/Shutterstock.com

Preventie

Teneinde chronische vermoeidheid te voorkomen, is het belangrijk om aandacht te schenken aan een gezonde levensstijl en goed met stress om te gaan en te zorgen voor voldoende ontspanning. Een uitgebalanceerd dieet met veel vitamines en mineralen, regelmatige lichamelijke beweging en voldoende (water) drinken zijn goede maatregelen om chronische vermoeidheid te voorkomen. Bovendien is rustgevende slaap belangrijk, evenals een goede copingstrategie voor individuele problemen. Factoren die verslaving en slaapstoornissen bevorderen, moeten worden vermeden om chronische vermoeidheid te voorkomen. De juiste inname van voorgeschreven medicijnen voor bepaalde reeds bestaande aandoeningen is ook nuttig om jezelf te beschermen tegen chronische vermoeidheid.

Lees verder

© 2020 - 2024 Tartuffel, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Chronische vermoeidheid; van oorzaak tot behandelingChronische vermoeidheid; van oorzaak tot behandelingChronische vermoeidheid, vaak ook wel aangeduid als het chronische vermoeidheidssyndroom (CVS), werd oorspronkelijk gebr…
Chronischevermoeidheidssyndroom (CVS): symptomen & remediesChronischevermoeidheidssyndroom (CVS): symptomen & remediesCVS of het chronischevermoeidheidssyndroom is een diagnose die pas gesteld wordt na uitsluiting van andere aandoeningen…
Chronische vermoeidheidssyndroomChronische vermoeidheidssyndroomChronisch vermoeidheidssyndroom (CVS) wordt gekenmerkt door intense vermoeidheid en lichaamszwakte die niet verminderen…
Vermoeidheid als probleemVeel Nederlanders klagen over vermoeidheid. Nu is moe-zijn natuurlijk geen vreemd verschijnsel. Maar als iemand voortdur…

Eczeem op het gezicht: Behandeling van gezichtseczeemEczeem op het gezicht: Behandeling van gezichtseczeemEczeem is een aandoening waarbij een patiënt een rode schilferige en jeukende huid krijgt. De chronische huidziekte tref…
Innestelingsbloeding: Bloedverlies bij begin zwangerschapInnestelingsbloeding: Bloedverlies bij begin zwangerschapSommige vrouwen ervaren tijdens de vroege zwangerschap een innestelingsbloeding. Dit is een milde vaginale bloeding die…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Wokandapix, Pixabay
  • https://www.margriet.nl/fitengezond/chronische-vermoeidheid-oorzaken-dit-eraan-doen/
  • https://www.nhs.uk/conditions/chronic-fatigue-syndrome-cfs/
  • https://medlineplus.gov/chronicfatiguesyndrome.html
  • https://www.healthline.com/health/chronic-fatigue-syndrome
  • https://hulpgids.nl/informatie/ziektebeelden/burn-out/
  • https://www.womenshealth.gov/a-z-topics/chronic-fatigue-syndrome
  • https://www.medicalnewstoday.com/articles/184802.php
  • https://med.stanford.edu/news/all-news/2019/04/biomarker-for-chronic-fatigue-syndrome-identified.html
  • https://nl.wikipedia.org/wiki/Chronischevermoeidheidssyndroom
  • https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/chronic-fatigue-syndrome/diagnosis-treatment/drc-20360510
  • https://demonitor.kro-ncrv.nl/artikelen/oefentherapie-bij-mecvs-waardevol-of-waardeloos
  • Prof. dr. R.O.B. Gans, prof. dr. P.E.Y. Van Schil, prof. dr. J.P. Vandenbroucke, prof. dr. C. van Weel (hoofdred.). Codex Medicus. Reed Business, Amsterdam, 13e geheel herziene en opnieuw bewerkte druk, 2009, tweede en derde oplage 2010 en 2012.
  • Afbeelding bron 1: Istock.com/dolgachov
  • Afbeelding bron 2: Image Point Fr/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 3: Syda Productions/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 4: Wavebreakmedia/Shutterstock.com
  • Afbeelding bron 5: Mimagephotography/Shutterstock.com
Tartuffel (2.972 artikelen)
Laatste update: 17-04-2023
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 18
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.