Vitamine B2-tekort (riboflavine): Oorzaken en symptomen

Vitamine B2 (riboflavine) is één van de belangrijke vitaminen van het vitamine B-complex. Deze wateroplosbare vitamine wordt dagelijks uit het lichaam weggespoeld dus dagelijks moeten mensen voldoende vitamine B2 innemen om geen tekorten te krijgen. Vitamine B12 is verantwoordelijk voor het behoud van gezonde bloedcellen, de bescherming van de huid en ogen, maar ook voor het verhogen van het energieniveau. De vitamine reguleert het metabolisme en werkt als een antioxidant in het lichaam. Voor zwangere vrouwen is riboflavine essentieel voor de ontwikkeling van botten, spieren en zenuwen van de baby. Vitamine B2 verandert in vitamine B6 en foliumzuur (vitamine B9), zodat het lichaam dit kan gebruiken. Een vitamine B2-tekort komt zelden tot stand, want vitamine B2 komt voor in bijna alle gangbare voedingsmiddelen. Bloedarmoede, keelpijn en huidveranderingen zijn mogelijk bij een tekort.

• Voedingsbron van vitamine B2
• Aanbevolen dagelijkse inname
• Risicofactoren van vitamine B2-gebrek
• Risicogroepen van riboflavinedeficiëntie
• Symptomen
• Geboorteafwijkingen
• Neurologische en mentale symptomen
• Oogproblemen
• Pellagra
• Slechte ijzeropname en bloedarmoede
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van tekort aan riboflavine

Voedingsbron van vitamine B2

Vitamine B2 is in bijna alle voedingsmiddelen aanwezig.

• bonen en peulvruchten
• eieren
• gemoute gerst
• groene bladgroenten zoals spinazie
• mager vlees
• noten en zaden (zoals amandelnoten en sesamzaad)
• orgaanvlees zoals runderlever en nieren
• soja
• zuivelproducten zoals melk en yoghurt

Het malen van granen resulteert in een aanzienlijk verlies van vitamine B2 (tot 60%). Witte bloem, brood of kant-en-klare ontbijtgranen zijn bijgevolg soms verrijkt met vitamine B2. Gepolijste rijst is echter meestal niet verrijkt omdat de grimmig gele kleur van de vitamine de rijst visueel onaanvaardbaar zou maken voor de grote rijstconsumerende bevolking. Het grootste deel van het flavinegehalte van de hele bruine rijst wordt echter behouden als de rijst vóór het malen wordt gestoomd.

Aanbevolen dagelijkse inname

De aanbevolen dagelijkse inname is als volgt:

• Mannen: Ouder dan 19 jaar: 1,3 mg
• Vrouwen: Ouder dan 19 jaar: 1,1 mg
• Zwangere vrouwen: 1,4 mg
• Vrouwen die borstvoeding geven: 1,6 mg

Risicofactoren van vitamine B2-gebrek

Riboflavine wordt continu uitgescheiden via de urine, waardoor het risico op een vitamine B2-deficiëntie toeneemt wanneer de inname via de voeding onvoldoende is. Een tekort aan vitamine B2 in het lichaam is zeldzaam, maar is voornamelijk te wijten aan slechte vitaminebronnen in de dagelijkse voeding of aan aandoeningen die de opname in de darm aantasten.

Risicogroepen van riboflavinedeficiëntie

Sommige patiënten lopen een groter risico op vitamine B2-deficiëntie

• alcoholisten
• ouderen
• patiënten met anorexia nervosa of andere eetstoornissen
• patiënten met frequente spijsverteringsproblemen
• patiënten met malabsorptiesyndromen
• patiënten met ondergewicht
• tienermeisjes die melk vermijden en zelden groenten eten
• veganisten / iedereen die niet regelmatig zuivel of melk consumeert
• vegetarische atleten vanwege de manier waarop lichaamsbeweging en verwante stress het metabolisme van het lichaam aantasten
• zogende moeders
• zwangere vrouwen

Symptomen

De symptomen van een tekort aan vitamine B2 zijn binnen een paar dagen zichtbaar. Veel voorkomende symptomen van vitamine B2-tekort:

Geboorteafwijkingen

Een vitamine B2-deficiëntie tijdens de zwangerschap leidt tot aangeboren afwijkingen, waaronder aangeboren hartafwijkingen en ledemaatafwijkingen.

Neurologische en mentale symptomen

Een patiënt met een gebrek aan vitamine B2 kampt met neerslachtigheid, lethargie en vermoeidheid, prikkelbaarheid en constante angst. Mogelijk lijdt de patiënt aan hypochondrie. Hij gelooft of vreest dan dat normale lichaamsfuncties zoals zweten een aanwijzing zijn voor een vreselijke ziekte. Hij maakt zich verder zorgen over de gezondheid van specifieke organen zoals het hart of het spijsverteringsstelsel.

Oogproblemen

Een chronisch vitamine B2-tekort maakt de patiënt vatbaar voor de vorming van cataract (vertroebeling van de ooglens). De patiënt krijgt dan te maken met jeukende ogen of rode ogen en een wazig gezichtsvermogen. Verder is de patiënt meer lichtgevoelig (fotofobie), waardoor hij oogpijn heeft of waterige ogen heeft wanneer hij te veel zonlicht ziet.

Pellagra

Gastro-intestinale symptomen
Pellagra is het resultaat van een tekort aan meerdere B-vitaminen, waaronder B2. Riboflavinedeficiëntie en de resulterende pellagra tasten soms ook het spijsverteringsstelsel aan diarree, een brandend gevoel in de bovenbuik en/of misselijkheid.

Huidproblemen
De patiënt kampt met dermatitis (huidontsteking) of seborreïsche dermatitis (hoofdroos met rode en schilferige hoofdhuid). andere huidproblemen komen tot uiting zoals:

• gezwollen, gebarsten en droge lippen (cheilosis)
• letsels die lijken op zonnebrand in gebieden die zijn blootgesteld aan direct zonlicht zoals de armen en benen, het voorhoofd en de lagere nek.
• pijnlijke zweren in de mondhoeken (hoekige stomatitis)
• schilferende huid
• verbranding en jeuk van de huid

Neurologische en psychologische symptomen
Naast de fysieke symptomen komen bij pellagra ook neurologische en psychologische symptomen tot uiting:

• angst
• apathie (gebrek aan motivatie in het leven)
• depressie
• duizeligheid
• hoofdpijn
• prikkelbaarheid
• tremoren (bevingen)
• vermoeidheid

Ongeveer 4 tot 10% van de patiënten met pellagra ontwikkelen mentale problemen zoals dementie.

Zwelling van de mond en tong
Naast de zichtbare zwelling van de mond en tong ontstaan mogelijk nog een felrode gezwollen tong (glossitis), een overmatige speekselproductie, pijn in de mond, een gezwollen keel en keelpijn (door een keelontsteking).

Slechte ijzeropname en bloedarmoede

Een riboflavinedeficiëntie vermindert ook de absorptie van andere B-vitaminen, waardoor eventuele bijkomende B-vitaminedeficiënties tot stand komen. Het ontbreken van voldoende vitamine B2 in het lichaam tast het vermogen van het lichaam aan om ijzer te gebruiken. Hierdoor kan het beenmerg onvoldoende rode bloedcellen produceren, waardoor de patiënt kampt met bloedarmoede, vooral wanneer de ijzerinname laag is. Anemie kenmerkt zich door één of meer van volgende tekenen:

• duizeligheid
• een bleke huid / gelige huid
• een klamme huid
• een snelle / onregelmatige hartslag
• hoofdpijn
• kortademigheid
• koude handen / voeten
• oorsuizen (tinnitus aurium)
• pijn in de borst
• zwakte

Diagnose en onderzoeken

Om het tekort aan vitamine B2 te detecteren, voert de arts een bloedonderzoek uit.

Behandeling van tekort aan riboflavine

De arts zet doses van riboflavine in voor de behandeling van een tekort. De arts moet wel op de hoogte zijn van het supplementen-, kruiden- en medicatiegebruik van de patiënt omdat de riboflavinesupplementen hiermee mogelijk infereren.

Lees verder

• Vitamine B-complex: Voedingsbron, functie en tekort
• Vitaminen en mineralen: Functie, tekort & overmatige inname
• Vitamine B1: Functies, voedingsmiddelen, voordelen en tekort
• Vitamine B4: Functie, bronnen en symptomen van tekort
• Vitamine B5: Functie, symptomen van tekort en behandeling