Vitamine B6-tekort: Oorzaken, symptomen en behandeling

Vitamine B6 (pyridoxine) speelt een belangrijke rol voor tal van lichaamsfuncties. Net als andere vitaminen uit het vitamine B-complex, is vitamine B6 nodig voor het behoud van een gezond metabolisme, een gezond zenuwstelsel, een goede balans van de bloedsuikerspiegel een goede leverfunctie, een gezonde huid, gezonde haren en gezonde ogen. Vitamine B6 (pyridoxine) is een in wateroplosbare vitamine, wat betekent dat het lichaam dit vaak moet aanvullen omdat het wordt weggespoeld indien dit niet wordt gebruikt. Vitamine B6 is aanwezig in verschillende dagelijkse voedingsmiddelen. Zelden komt een tekort aan vitamine B6 tot stand in westerse landen. Niettemin moeten mensen er voor zorgen dat ze genoeg vitamine B6 binnenkrijgen zodat er geen symptomen tot stand komen.

• Bronnen van vitamine B6
• Aanbevolen dagelijkse inname
• Risicofactoren en risicogroepen van gebrek aan vitamine B6
• Symptomen
• Algemene symptomen
• Specifieke symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van vitamine B6-deficiëntie
• Prognose van tekort aan vitamine B6
• Complicaties van te lage inname van vitamine B6

Bronnen van vitamine B6

Het menselijk lichaam kan vitamine B6 niet opslaan in het lichaam en daarom is een dagelijkse bron vereist. Normaal gesproken halen mensen alle vitaminen van het vitamine B-complex uit de voeding, al zijn er ook vitamine B6-supplementen beschikbaar. De belangrijkste voedingsmiddelen zijn:

• groenten zoals aardappelen, avocado, bonen, boerenkool, broccoli, gekookte spinazie, kikkererwten, knoflook, asperges, paprika, wortelen, …
• kastanjes
• kwark
• lever
• melk
• eieren
• noten, zaden en pitten zoals pistachenoten, zonnebloempitten, sesamzaad
• rijst
• verrijkte ontbijtgranen en broden
• vers fruit zoal bananen, pruimen, watermeloenen met uitzondering van citrus
• vette vis zoals tonijn
• vlees zoals grasgevoerd rundvlees, kalkoen, kip

Aanbevolen dagelijkse inname

De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is afhankelijk van de leeftijd en het geslacht. Voor de meeste volwassenen ligt de aanbevolen inname tussen 1,1 en 1,4 mg per dag. Zwangere vrouwen hebben 1,9 mg per dag nodig en vrouwen die borstvoeding geven, is 2,0 mg per dag vereist. De maximaal toelaatbare bovengrens voor volwassenen is 100 mg per dag en is lager bij adolescenten en zwangere of zogende vrouwen en neemt evenredig af voor kinderen.

Risicofactoren en risicogroepen van gebrek aan vitamine B6

Patiënten met een gebrek aan foliumzuur en een tekort aan vitamine B12 leiden sneller aan een vitamine B6-tekort. Een vitamine B6-tekort komt vaker voor bij patiënten met een leverziekte, een nieraandoening, een spijsverteringsaandoening (zoals coeliakie, de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa) of een auto-immuunziekte. Verder krijgen rokers, zwaarlijvige mensen, alcoholisten, zwangere vrouwen, ouderen en kinderen vaker te maken met een gebrek aan vitamine B6. Bariatrische chirurgie (operatie met als doel om gewicht te verliezen) vormt een andere risicofactor voor een tekort aan vitamine B6. Ook geneesmiddelen verlagen mogelijk het vitamine B6-gehalte in het lichaam. Dit geldt voor het tuberculosegeneesmiddel isoniazide. Ook penicillamine en levodopa, evenals sommige anticonvulsiva interfereren met het vitamine B6-metabolisme.

Symptomen

Algemene symptomen

In het beginstadium van een vitamine B6-tekort zijn de tekenen afwezig, vaag of van voorbijgaande aard. Na verloop van tijd kampt de patiënt met algemene en specifieke tekenen.

• een verergering van de symptomen van het premenstrueel syndroom
• een verlies van eetlust
• hoofdpijn
• kortademigheid
• oorsuizen (tinnitus aurium)
• spierpijn

Specifieke symptomen

Meer specifieke symptomen die verband houden met een tekort aan vitamine B6 zijn geelzucht (icterus), seborreïsche dermatitis (huiduitslag met rode, jeukende huid) gebarsten mondhoeken (gebarsten huid) en pijnlijke, rode en gezwollen lippen, glossitis (een rode tong, een gezwollen tong), aften, veranderingen of verlies van een gevoel van aanraking, minder pijn voelen, loopproblemen en problemen met het gezichtsvermogen.

Gebrek aan energie
Vitamine B6 helpt het lichaam van energie te voorzien door het metabolisme te verbeteren. Het lichaam kan dankzij vitamine B6 eiwitten afbreken waardoor snel energie geproduceerd kan worden. Weinig energie en vermoeidheid zijn enkele symptomen die optreden bij een tekort aan vitamine B6.

Hartaanval
Door een tekort aan vitamine B6 stijgen de waarden van het aminozuur homocysteïne in het lichaam. Hoge niveaus van homocysteïne verhogen het risico op een hartaanval. Het is bijgevolg belangrijk om te zorgen voor een voldoende inname van vitamine B6.

Slechtere hersenfunctie
Vitamine B6 is ook nodig voor het behoud van een goede hersenfunctie. Dankzij vitamine B6 communiceren de hersenen efficiënter met andere lichaamsdelen. Bij een tekort ontstaan diverse neurologische tekenen en psychische symptomen zoals angst, neerslachtigheid, prikkelbaarheid, stemmingsveranderingen en verwardheid.

Diagnose en onderzoeken

Een bloedonderzoek onthult een gebrek aan vitamine B6.

Behandeling van vitamine B6-deficiëntie

Het is belangrijk om vitamine B6-deficiëntie zo snel mogelijk te diagnosticeren en behandelen. Patiënten met vitamine B6-tekort krijgen vitamine B6-injecties, tabletten of tips voor voedingsaanpassingen.

Prognose van tekort aan vitamine B6

De meeste symptomen verbeteren dankzij de behandeling, maar sommige problemen veroorzaakt door het gebrek aan vitamine B6 zijn onomkeerbaar als de arts deze niet (tijdig) behandelt. Hoe langer het vitamine B6-tekort onbehandeld blijft, hoe groter de kans op blijvende schade.

Complicaties van te lage inname van vitamine B6

Vitamine B6-deficiëntie is gekoppeld aan een verhoogd risico op hartziekten en reumatoïde artritis (ontsteking van gewrichten en organen). Door langdurige tekorten ontstaat sneller zenuwschade met zenuwpijn, tintelingen, brandende gevoelens (bijvoorbeeld branderige handen of branderige voeten), een doof gevoel. Ook spierkrampen komen tot uiting bij chronische vitamine B6-deficiëntie. Verder ontwikkelen baby’s met dit vitaminetekort stuipen (oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn). Het immuunsysteem is tot slot verstoord bij een onbehandeld gebrek aan vitamine B6.

Lees verder

• Vitamine B-complex: Voedingsbron, functie en tekort
• Vitaminen en mineralen: Functie, tekort & overmatige inname
• Vitamine B2-tekort (riboflavine): Oorzaken en symptomen
• Vitamine B4: Functie, bronnen en symptomen van tekort
• Vitamine B5: Functie, symptomen van tekort en behandeling