Glossitis: Ontsteking van tong met glad & rood tongoppervlak

Glossitis is een ontsteking van het slijmvlies van de tong, wat vaak resulteert in een gezwollen, verkleurde tong en een gladde tongoppervlak. Deze aandoening kan ongemak veroorzaken en, in ernstige gevallen, leiden tot complicaties zoals ademhalingsproblemen. Glossitis kan veroorzaakt worden door verschillende factoren, zoals infecties, allergieën, trauma, en andere aandoeningen. De behandeling bestaat doorgaans uit medicijnen en aanpassingen in levens- en voedingsstijl, evenals het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Een goede mondhygiëne speelt een cruciale rol in zowel de behandeling als de preventie van glossitis.

• Epidemiologie van glossitis
• Oorzaken van glossitis
• Symptomen van glossitis
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van glossitis
• Prognose
• Complicaties van glossitis
• Preventie van glossitis

Epidemiologie van glossitis

Glossitis komt wereldwijd voor en kan mensen van alle leeftijden treffen. De aandoening kan zowel acuut als chronisch zijn en de prevalentie varieert afhankelijk van de onderliggende oorzaak. Bij volwassenen wordt glossitis vaak geassocieerd met vitaminetekorten en chronische ziekten, terwijl bij kinderen een infectie of trauma vaak de oorzaak is.

Oorzaken van glossitis

Glossitis kan veroorzaakt worden door een breed scala aan factoren, waaronder:

Aandoeningen

Glossitis kan een symptoom zijn van verschillende aandoeningen, zoals:

• Coeliakie - Een auto-immuunziekte waarbij het eten van gluten leidt tot ontsteking en beschadiging van de darmen, wat kan resulteren in glossitis door ondervoeding.
• Hartnupziekte - Een erfelijke stofwisselingsziekte die huiduitslag, mentale en lichamelijke afwijkingen kan veroorzaken, inclusief glossitis.
• Vitamine- en mineralentekorten, zoals vitamine B12-tekort, ijzertekort, en foliumzuurtekort.
• Infecties door bacteriën, schimmels, of virussen (zoals orale herpes).
• Een droge mond (xerostomie), vaak geassocieerd met het Sjögren-syndroom.
• Trauma zoals brandwonden, ruwe tanden, of een slecht passende prothese.
• Paterson-Kelly-syndroom - Geassocieerd met slikproblemen en bloedarmoede door ijzertekort (ferriprieve anemie).
• Pernicieuze anemie - Een aandoening waarbij de opname van vitamine B12 wordt verstoord, wat leidt tot bloedarmoede en neurologische symptomen.
• Hormonale factoren zoals veranderingen tijdens de zwangerschap of de menopauze.
• Huidaandoeningen die de mond aantasten, zoals pellagra en vitiligo.
• Psychische aandoeningen zoals depressie en angst.
• Orale candidiasis (mondspruw), veroorzaakt door een schimmelinfectie.
• Tropische spruw () - Een aandoening in tropische gebieden die leidt tot een overgroei van bacteriën in de darmen en verminderde opname van voedingsstoffen.
• Zenuwbeschadiging door tandextractie of andere mondprocedures.

Irriterende stoffen

• Tabak ([ARTIKEL=185497]roken)
• Alcohol
• Warm voedsel
• Kruiden en andere irriterende stoffen
• Allergische reacties op mondwater, tandpasta, ademverfrissers, of andere mondverzorgingsproducten

Medicatie

Glossitis kan ook het gevolg zijn van het gebruik van bepaalde medicijnen, zoals:

• Diabetesmedicatie
• Diuretica (plaspillen)
• ACE-remmers (medicijnen tegen hoge bloeddruk)

Symptomen van glossitis

De symptomen van glossitis kunnen variëren afhankelijk van de oorzaak en de ernst van de aandoening. Veelvoorkomende symptomen zijn:

• Een gladde, gezwollen tong (macroglossie)
• Veranderingen in de tongkleur, meestal felrood (rode tong)
• Afteuze mondzweren of andere mondletsels
• Brandend gevoel, pijn (tongpijn), of gevoeligheid in de tong
• Tongtintelingen (een tintelend gevoel)
• Veranderingen in de smaakzin
• Mogelijke ademhalingsproblemen, slikproblemen (kauwproblemen), of moeite met spreken
• Keelpijn, mondpijn, droge mond, en toegenomen dorst
• Glossitis dissecans - Kenmerkend door de vorming van diepe kloven op de tong

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van glossitis wordt meestal gesteld door een arts of tandarts op basis van:

• Lichamelijk onderzoek - De arts zoekt naar ontbrekende vingervormige papels (papillae) op de tong en een gezwollen tong.
• Gesprek over de gezondheidsgeschiedenis en levensstijl om de mogelijke oorzaak te identificeren.
• Bloedonderzoek kan worden uitgevoerd om vitaminetekorten, infecties of andere medische aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling van glossitis

De behandeling van glossitis richt zich op het verlichten van de symptomen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak:

• Een goede mondverzorging, waaronder twee keer per dag tandenpoetsen en eenmaal per dag flossen.
• Gebruik van antibiotica, antimycotica, of corticosteroïden indien een infectie of ontsteking aanwezig is.
• Aanpassingen in dieet en het gebruik van supplementen indien er sprake is van tekorten, zoals vitamine B12, ijzer of foliumzuur.
• Voldoende water drinken om een goede speekselproductie te ondersteunen en bacteriegroei te voorkomen.
• Vermijden van irriterende stoffen zoals kruiden, warm voedsel, alcohol, en tabak.
• Behandeling van eventuele onderliggende aandoeningen, zoals vitaminetekorten of auto-immuunziekten.

Prognose

De prognose van glossitis is meestal goed, vooral als de oorzaak effectief wordt behandeld. De symptomen verdwijnen vaak na behandeling van de onderliggende oorzaak en verbetering van mondhygiëne.

Complicaties van glossitis

Als glossitis niet goed wordt behandeld, kunnen er complicaties optreden:

• Ernstige zwelling van de tong, wat kan leiden tot ademhalingsproblemen.
• Langdurige pijn en ongemak.
• Moeite met spreken, kauwen (kauwproblemen), of slikken.

Preventie van glossitis

Preventieve maatregelen omvatten:

• Een goede mondhygiëne, zoals dagelijks tandenpoetsen en flossen.
• Regelmatige tandartsbezoeken voor controle en reiniging.
• Vermijden van irriterende stoffen zoals tabak, alcohol, en extreem heet of gekruid voedsel.
• Het handhaven van een evenwichtig dieet om vitaminetekorten te voorkomen.
• Behandeling van bestaande medische aandoeningen die glossitis kunnen veroorzaken.

Lees verder

• Tongpijn: Oorzaken van pijnlijke tong (pijn aan tong)