Neurologische verschijnselen door vitaminedeficiënties

Vitaminedeficiënties komen regelmatig voor en kunnen een verscheidenheid aan neurologische aandoeningen veroorzaken. Deze neurologische aandoeningen kunnen variëren van vervelend tot ernstige complicaties en zijn daarom belangrijk om vroegtijdig te herkennen. De meest bekende deficiënties zijn deficiënties van vitamine B1, B6 en B12. Vaak is er niet een tekort van slechts één vitamine, maar is er een gecombineerd gebrek van enkele vitaminen. Vitaminedeficiënties komen met name voor bij alcoholisten, patiënten met opnamestoornissen, anorexia patiënten, dialysepatiënten en mensen met zeer eenzijdige voedingsgewoonten. Vaak is niet bekend wat de daadwerkelijke factor is van de neurologische verschijnselen. Een voorbeeld hiervan is alcohol: zowel alcohol zelf als vitaminedeficiënties ten gevolge van alcoholgebruik kunnen soortgelijke neurologische verschijnselen veroorzaken.

Vitamine B1 tekort

Vitamine B1, ook wel thiamine genoemd, is een wateroplosbaar vitamine. Een gebrek aan dit vitamine wordt voornamelijk gezien bij chronisch overmatig alcoholgebruik. De belangrijkste ziektebeelden die kunnen ontstaan bij een gebrek aan vitamine B1 zijn polyneuropathie, Wernicke encefalopathie en het syndroom van Korsakoff.

Vitamine B6 tekort

Vitamine B6 wordt ook wel pyridoxine genoemd. Een tekort aan dit vitamine kan worden veroorzaakt door verschillende geneesmiddelen, waarvan de meest bekende isoniazide, hydralazine en penicillamine zijn. De belangrijkste neurologische aandoening ten gevolge van een vitamine B6 deficiëntie bij volwassenen is een polyneuropathie, terwijl het bij kinderen insulten kan veroorzaken. Het is belangrijk om te beseffen dat niet alleen een tekort, maar ook een overmaat aan vitamine B6 kan zorgen voor de symptomen van een polyneuropathie.

Vitamine B12 tekort

Vitamine B12 wordt ook wel cyanocobalamine genoemd. Een vitamine B12 deficiëntie ontstaat meestal bij mensen die een probleem hebben met de opname van voedingsstoffen in de darm. Dit kan bijvoorbeeld komen doordat een deel van de maag verwijderd is of bij de ziekte van Crohn. Bij een gebrek aan vitamine B12 kan er een megaloblastaire anemie ontstaan. Dit is de meest bekende aandoening die wordt veroorzaakt door een vitamine B12 gebrek. Echter, naast een anemie kunnen er ook neurologische aandoeningen ontstaan door een gebrek aan vitamine B12. De belangrijkste neurologische verschijnselen hierbij zijn polyneuropathie, visusstoornissen en gecombineerde strengziekte. De gecombineerde strengziekte wordt zo genoemd, omdat in het ruggenmerg de zij- en achterstrengen zijn aangedaan. Symptomen die hierbij onder andere kunnen optreden zijn tintelingen, stijfheid en zwakte van de benen en voeten.

Foliumzuur tekort

Een tekort aan foliumzuur is vaak aanwezig in combinatie met een tekort aan vitamine B12. Het is daarom niet helemaal duidelijk welke gevolgen een selectief tekort aan foliumzuur veroorzaken. Er zijn aanwijzingen dat een tekort aan foliumzuur kan zorgen voor polynueropathie, insulten en psychiatrische stoornissen, zoals depressies.

Polyneuropathie

Zoals hierboven beschreven is polyneuropathie een neurologische aandoening die bij verscheidene vitaminedeficiënties kan ontstaan. Dit is een progressieve aandoening, die zowel sensibele als motorische zenuwen kan aantasten. De eerste symptomen van polyneuropathie zijn een pijnlijk gevoel in de kuiten en onder de voetzolen. Dit wordt gevolgd door sensibiliteitsstoornissen van de uiteinden van de ledematen, die in de benen meer uitgesproken is dan in de armen. Onder sensibiliteitsstoornissen kan men verstaan dove gevoelens, tintelingen, pijn of een brandend gevoel. Een vaak voorkomende beschrijving is het gevoel op watten te lopen. Daarnaast kan er ook een verlies van kracht optreden. Als de polyneuropathie in een vroeg stadium wordt behandeld met suppletie van de vitaminen die te weinig aanwezig zijn, is de prognose van deze klachten goed.

Behandeling van vitamine deficiënties

De belangrijkste punten bij de behandeling van vitaminedeficiënties zijn het dagelijks eten van gezonde en gevarieerde voeding en stoppen van het overmatig gebruik van alcohol als dit het geval is. Bij dagelijks gevarieerde maaltijden krijgt men voldoende van elke vitamine binnen. Bij problemen met de opname van voedingsstoffen, waaronder vitaminen kan het raadzaam zijn dit tekort aan vitaminen te suppleren. Dit geldt ook voor een chronisch overmatig alcoholgebruik.