Lipverkleuring: Oorzaken van andere lippenkleur

In sommige gevallen krijgen de lippen een lichtere of een donkerdere uitstraling. De andere lipkleur ontstaat vooral door hormonale veranderingen in het lichaam, zoals bij een zwangerschap, of het eten van bepaalde voedingsproducten. Af en toe is de anders gekleurde lip het gevolg van een ernstiger probleem, zoals een eetstoornis of een huidaandoening. De lipverkleuring gaat al dan niet gepaard met andere symptomen. Verder is de gehele of een deel van de lip aangetast. Soms is de hele bovenlip of onderlip donkerder of juist lichter gekleurd, maar het is ook mogelijk dat vlekjes aanwezig zijn op de lippen. Door het behandelen van het onderliggend probleem verdwijnt de lipverkleuring meestal ook.

• Epidemiologie van gewijzigde lippenkleur
• Aandoeningen en lipverkleuring
• Bloedarmoede
• Blootstelling aan de zon
• Cyanose
• Dermatitis
• Droge huid
• Eetstoornissen
• Geelzucht
• Irritatie aan de lippen
• Lentigo
• Melasma
• Mondkanker
• Peutz-Jeghers-syndroom
• Toxinen (giftige stoffen)
• Verkoudheid
• Omgevingsfactoren en anders gekleurde lippen
• Alcoholmisbruik
• Drugsmisbruik
• Hormonale veranderingen
• Koud weer
• Medicatie
• Roken
• Voeding en drank
• Huishoudmiddelen voor lipverkleuring

Epidemiologie van gewijzigde lippenkleur

Meestal kampen vrouwen met een lipverkleuring. Patiënten met een donkere huidtint zijn verder veel meer vatbaar voor gekleurde lippen. Bij Afro-Amerikanen is lipverkleuring bijvoorbeeld erfelijk. Verder komt de andere tint van de lippen voor op elke mogelijke leeftijd.

Aandoeningen en lipverkleuring

Bloedarmoede

Bloedarmoede (anemie) is de meest voorkomende oorzaak van een lipverkleuring bij vrouwen. Vrouwen zijn vooral aangetast tijdens de vruchtbare jaren. Ferriprieve anemie (tekort aan ijzer in het bloed) is vaak de oorzaak van de paarse lipverkleuring. Als de lipverkleuring te wijten is aan bloedarmoede, zet de arts mogelijk ijzersupplementen in.

Blootstelling aan de zon

Een langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht verhoogt de kans op een verdonkering van boven- en onderlip. Soms is de donkere kleur opvallender tijdens de zomerhitte en ebt de donkerdere kleur weg na verloopt van tijd. Ook donkere vlekjes op de bovenlip en het gezicht ontstaan sneller door blootstelling aan de zon. Sommige artsen geven het advies om lipverzorgingsproducten te gebruiken met een zonbeschermingsfactor van 15 of hoger als ze langdurig in de zon blijven. Op deze manier is het mogelijk om de verkleuring van de lippen te helpen voorkomen.

Cyanose

Bij cyanose ontstaat een blauwachtige verkleuring van sommige lichaamsdelen inclusief de lippen. Dit is te wijten aan een hoog gehalte aan zuurstofarm bloed in het lichaam. In het bloed is met andere woorden te weinig zuurstof aanwezig. De meest voorkomende oorzaak van cyanose zijn hart- en vaataandoeningen of longziekten. Lichaamsbeweging of koude temperaturen verergeren de cyanose (de blauwachtige tint is duidelijker ter hoogte van de lippen). Een behandeling voor de onderliggende aandoening noodzakelijk. Noodhulp is nodig als cyanose gepaard gaat met kortademigheid, een piepende ademhaling (stridor), bewustzijnsverlies / een verminderd bewustzijn, een koude huid en een klamme huid.

Dermatitis

Contactdermatitis (huiduitslag met roodheid en jeuk) (geassocieerd met een allergische reactie) en atopische dermatitis (atopisch eczeem: huidziekte met jeuk) zijn vaak voorkomende huidontstekingen die resulteren in een verkleurde lippen. Vrouwen kampen vaak met een allergische reactie door het gebruik van lipverzorgingsproducten (lipgloss, lippenstift, balsems, ...). De lippen worden donkerder van kleur (geen andere symptomen aanwezig zoals jeuk). Lotionverzorgingsproducten van lage kwaliteit of vervallen producten veroorzaken dergelijke problemen. Het gebruik van lipverzorgingsproducten op natuurlijke basis of op basis van kruiden zijn vaak een betere optie dan lippenstift waarin veel agressieve chemicaliën verwerkt zijn.

Droge huid

Een droge huid leidt sneller tot bleke of wit gekleurde lippen en vaak ook gebarsten, droge lippen. Zijn de lippen langdurig droog, dan krijgen ze een donkerbruine kleur. Voldoende water is nodig om alle gifstoffen uit het lichaam weg te spoelen en om de huid voldoende vochtig te houden. Hierdoor ontstaan minder snel donkere vlekken op de lippen.

Eetstoornissen

Eetstoornissen zoals boulimie (oncontroleerbare vreetbuien en compenserend gedrag) en anorexia nervosa veroorzaken een verkleuring van de lippen. De lipverkleuring bij boulimiepatiënten ontstaat door herhaaldelijk braken en de bijtende werking van maagzuur. Het is belangrijk om ondersteuning te zoeken voor de behandeling van de ziekte.

Geelzucht

Een gele verkleuring van de huid en het wit van de ogen is het kenmerkende symptoom van geelzucht (icterus). Enkele oorzaken van geelzucht zijn leverproblemen, pernicieuze anemie (falen van absorptie van vitamine B12 met een vitamine B12-tekort als gevolg), de ziekte van Wilson (koperstapeling in lever en hersenen) en kopervergiftiging. Het behandelen van het onderliggend probleem vermindert de geelachtige kleur aan de lippen.

Irritatie aan de lippen

Sommige vrouwen hebben licht haar rond de lippen. Wanneer vrouwen dit gebied waxen, ontstaat mogelijk irritatie aan de lippen waardoor deze kort nadien verdonkert. De lippen lopen ook schade op door medicatie voor de behandeling van acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren). De lippen verdonkeren kort na de behandeling wanneer de lippen blootgesteld worden aan de zon. De donkerdere dan normale teint behandelt de patiënt door het gebruik van een product dat actueel retinoïde, hydrocortison of kojinezuur bevat.

Lentigo

Lentigo veroorzaakt zwarte of bruine vlekken op de lippen en de huid. Blootstelling aan zonlicht gedurende een lange tijd is de grootste risicofactor voor deze huidaandoening.

Melasma

Melasma is een huidaandoening die tot stand komt door een verhoogd melaninegehalte in het lichaam. De ziekte tast de bovenkant van de huid aan en veroorzaakt hyperpigmentatie (donkerde huidvlekken). Vooral op de lichaamsdelen die zijn aangetast aan de zon, ontstaan symptomen. Soms ontstaan bijgevolg donkerdere plekken op de lippen. Jeuk en een huiduitslag komen normaal gesproken niet tot stand bij de aandoening.

Mondkanker

Een witachtige of vlekkerige verkleuring van de lippen is mogelijk een teken van mondkanker. Slikproblemen en een gezwel in de mond treden op. Wanneer deze symptomen ontstaan, is het belangrijk om een arts op te zoeken. Langdurige blootstelling aan de zon en roken zijn de belangrijkste risicofactoren voor kanker aan de mond.

Peutz-Jeghers-syndroom

Het syndroom is van Peutz-Jeghers veroorzaakt maag- en darmpoliepen, en hyperpigmentatie (een verdonkering) van de huid. Daarnaast is de slijmvliesbekleding van de mond (buccale mucosa) donkerder door de aandoening. Patiënten met deze ziekte hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van darmkanker.

Toxinen (giftige stoffen)

Een mogelijke lipverkleuring ontstaat door een accidentele inname van kwik, zilver, koper, bismut enzovoort. Chemische brandwonden veroorzaakt door de inname van giftige stoffen veroorzaken soms ook een andere lipkleur.

Verkoudheid

Een verkoudheid is een andere mogelijke oorzaak van een andere teint van de lippen.

Omgevingsfactoren en anders gekleurde lippen

Alcoholmisbruik

Donkere vlekken op de lippen zijn soms te wijten aan het misbruik van alcohol. Deze vlekjes ontstaan door de vergisting van zure stoffen.

Drugsmisbruik

Narcotica zoals crack-cocaïne of crystal meth (drugsmisbruik) veroorzaken mogelijk donkerdere lippen.

Hormonale veranderingen

De belangrijkste reden voor een lipverkleuring, vooral bij vrouwen, is hormonaal bepaald. Vrouwen met een donkerdere teint kampen vooral met een lipverkleuring door een zwangerschap (het lichaam produceert dan meer oestrogeen), het gebruik van anticonceptiepillen en het krijgen van hormoontherapie. Weinig of geen medische hulp is nodig wanneer hormonale veranderingen aan de basis liggen van de andere lippenkleur.

Koud weer

Een langdurige blootstelling aan koude leidt soms tot een blauwachtige tint van de lippen. Dit is namelijk het gevolg van een tekort aan hemoglobine.

Medicatie

Bepaalde medicijnen verhogen de kans op een andere lippenkleur met name

• antibiotica (tetracycline, minocycline)
• antimalariamiddelen (preventie / behandeling van malaria)
• antipsychotica (psychiatrische aandoeningen; fenothiazine - symptomatische behandeling van misselijkheid / braken)
• bleekmiddelen voor de huid (hydrochinon)
• chemotherapie (vorm van een kankerbehandeling)
• fotosensibiliserende geneesmiddelen (isotretinoïne, acitretine - behandeling van huidaandoeningen)
• tricyclische antidepressiva (imipramine, desipramine)

Roken

Roken staat er om bekend om de kleur van de lippen en ook de binnenkant van de mond te wijzigen. De donkerdere lippen en binnenkant van de mond veroorzaakt door chronisch roken staat bekend als ‘rokersmelanose’. Stoppen met roken is het beste advies.

Voeding en drank

Veel koffie of thee drinken resulteert soms ook in een lip die verkleurt. Het is belangrijk om het thee- en koffiegebruik te minderen wanneer de patiënt hierdoor een verkleuring van de lippen ervaart. Een overmatige hoeveelheid voedsel die rijk is aan ijzer zorgt soms ook voor een donkerder uiterlijk van de lippen. Minder ijzerrijke voedingsproducten consumeren is een ander advies. Overmatig pittig voedsel consumeren veroorzaakt mogelijk gênante vlekken op de lippen; deze vermijdt de patiënt dan ook best. De gele verkleuring van de lippen is soms ook bij mensen die buitensporige hoeveelheden voedsel consumeren dat bètacaroteen bevat (zoals wortelen). Minder voeding met bètacaroteen eten is nuttig.

Huishoudmiddelen voor lipverkleuring

Enkele huismiddeltjes voorkomen of verminderen de kans op het krijgen van een andere lippenkleur. Citroensap op de lippen aanbrengen resulteert vaak een gezond uiterlijk van de lippen. Bij donkere lippen is het nuttig om limoensap aan te brengen op de lippen voor bedtijd; dit type sap werkt als een bleekmiddel. Voor het behoud van de natuurlijke kleur van de lippen mag dagelijks vaseline op de lippen gesmeerd worden.

Lees verder

• Donkere vlekken op lippen: Oorzaken van zwarte vlekjes
• Verbrande lippen door blootstelling zon: Tips voor genezing
• Lipgezondheid: Tips voor gezonde en stralende lippen
• Lipeczeem: Droge, rode, pijnlijke lippen door huidaandoening
• Lipbijten: Oorzaken en behandelingen van bijten op lip