Tetracyclines: Soort antibiotica voor bacteriële infecties

Tetracycline (cycline) zit in een klasse van medicijnen die bekend staat als tetracycline-antibiotica. Het antibioticum werkt door de groei en verspreiding van bacteriën te voorkomen. Tetracyclines zijn actief tegen grampositieve en gramnegatieve bacteriën en behandelen hierdoor veel bacteriële infecties. Het gebruik van antibiotica wanneer deze niet nodig zijn, verhoogt het risico om later een infectie te krijgen die resistent is tegen een antibioticabehandeling.

• Soorten van medicijn
• Indicatie: Behandeling van bepaalde bacteriële infecties
• Tetracycline
• Tigecycline
• Werkingsmechanisme van type antibiotica
• Interacties van tetracyclines
• Antacida (maagzuurremmers)
• IJzerproducten
• Zinkproducten
• Inname van tetracycline
• Bijwerkingen van soort antibioticum

Soorten van medicijn

Tetracyclines zijn bacteriostatische geneesmiddelen (remt de groei van bacteriën) die een vierringige kern bezitten. Tot de tetracyclines behoren:

• Demeclocycline
• Doxycycline
• Lymecycline
• Minocycline
• Oxytetracycline
• Tetracycline

Tigecycline is een injecteerbaar glycylcycline dat structureel verwant is aan de tetracyclines.

Indicatie: Behandeling van bepaalde bacteriële infecties

Tetracycline

Tetracycline is een medicijn dat de arts inzet voor de behandeling van infecties veroorzaakt door zowel gramnegatieve als grampositieve bacteriën, waaronder:

• bepaalde darminfecties
• bepaalde huidinfecties: De arts zet een tetracycline samen met andere medicijnen in voor de behandeling van acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren) en rosacea (huidaandoening met roodheid en zwelling in het gezicht)
• bepaalde infecties aan de genitale en urinewegsystemen
• bepaalde infecties aan het lymfesysteem
• bepaalde infecties die worden verspreid door teken, luizen, mijten en geïnfecteerde dieren
• bepaalde ooginfecties
• een longontsteking en andere luchtweginfecties: Antibioticaresistentie (geen werking meer van antibioticum) is wel gebruikelijk wanneer de longontsteking het gevolg is van Streptococcus pneumoniae.

Het medicijn kan ook worden gebruikt bij patiënten die niet met penicilline kunnen worden behandeld om bepaalde soorten voedselvergiftiging en antrax (miltvuur: infectie met symptomen aan huid en longen) te behandelen. Tetracycline zet de arts soms ook in om de ziekte van Lyme en malaria (infectieziekte met koorts, geelzucht en zwakte) te behandelen en om pest en tularemie (bacteriële infectie door besmette wilde dieren) te voorkomen bij patiënten die zijn blootgesteld aan pest- of tularemische kiemen.

Tigecycline

Tigecycline is werkzaam tegen veel organismen die resistent zijn tegen tetracycline en andere antibiotica zoals vancomycineresistente enterokokken (MRSA) en multidrug-resistente gramnegatieve bacillen, waaronder Acinetobacter spp. De arts schrijft deze medicijnen voor voor gecompliceerde huid- en weke delen infecties en intra-abdominale sepsis (bloedvergiftiging in de buikholte).

Werkingsmechanisme van type antibiotica

Tetracyclines remmen de bacteriële eiwitsynthese door de ribosomale functie te onderbreken (transfer RNA).

Interacties van tetracyclines

De werkzaamheid van tetracyclines wordt verminderd door het gebruik van bepaalde medicijnen.

Antacida (maagzuurremmers)

Antacida (soort maagzuurremmers) die magnesium, aluminium, calcium of natriumbicarbonaat bevatten, calciumsupplementen, magnesiumhoudende laxeermiddelen interfereren met tetracyclines. De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of zes uur na het gebruik van antacida, calciumsupplementen, zinkproducten en magnesiumhoudende laxeermiddelen in.

IJzerproducten

De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of vier uur in na de inname van ijzerpreparaten en vitamineproducten die ijzer bevatten.

Zinkproducten

De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of twee uur na de inname van zinkbevattende producten in.

Inname van tetracycline

Tetracycline wordt geleverd als een capsule voor oraal gebruik (inname via de mond). De patiënt moet dit meestal twee of vier keer per dag innemen. Tetracycline moet op een lege maag worden ingenomen, minstens één uur vóór of twee uur na de maaltijd of snacks. De patiënt drinkt een vol glas water bij elke dosis tetracycline. Hij neemt geen tetracycline in met voedsel, en zeker niet met zuivelproducten zoals melk, yoghurt, kaas en ijs. Hij volgt de aanwijzingen die door de apotheker worden meegegeven. De patiënt mag niet meer of minder medicatie innemen of tetracyclines vaker innemen dan door de arts is voorgeschreven.

Bijwerkingen van soort antibioticum

Tetracyclines zijn over het algemeen veilige geneesmiddelen, maar ze kunnen reeds aanwezige of beginnende nierinsufficiëntie versterken, hoewel doxycycline veiliger is dan andere in deze groep. Ook wanneer patiënten het medicijn gebruiken na de uiterste vervaldatum, ontstaat mogelijk tot nierschade omdat dit leidt tot het Fanconi-syndroom (aandoening met schade aan nierbuisjes). Verder veroorzaken de medicijnen een bruine verkleuring van groeiende tanden en vertragen ze mogelijk de botopbouw, en daarom worden deze geneesmiddelen niet aan kinderen of zwangere vrouwen gegeven. Misselijkheid, braken en diarree (antibiotica geassocieerde diarree) zijn de meest voorkomende bijwerkingen van tigecycline. Lichtgevoeligheid is een andere mogelijke complicatie van het gebruik van tetracyclines. De huid wordt bijgevolg gevoelig voor de blootstelling aan zonlicht. De patiënt moet mogelijk onnodige of langdurige blootstelling aan zonlicht vermijden en beschermende kleding, zonnebrillen en zonnebrandmiddelen dragen als hij tetracyclines gaat innemen.

Lees verder

• Antibiotica: Geneesmiddelen tegen een bacteriële infectie
• Antibioticaresistentie: Geen werking meer van antibiotica
• Doxycycline: Gebruik en bijwerkingen van soort antibioticum