Tetracyclines: Soort antibiotica voor bacteriële infecties

Tetracycline (cycline) behoort tot een klasse van medicijnen die bekend staat als tetracycline-antibiotica. Dit antibioticum werkt door de groei en verspreiding van bacteriën te remmen. Tetracyclines zijn effectief tegen zowel grampositieve als gramnegatieve bacteriën en worden gebruikt voor de behandeling van diverse bacteriële infecties. Het onnodig gebruik van antibiotica verhoogt echter het risico op het ontwikkelen van antibioticaresistentie, waardoor toekomstige infecties moeilijker te behandelen zijn.

• Soorten van medicijn
• Indicatie: Behandeling van bepaalde bacteriële infecties
• Werkingsmechanisme van tetracyclines
• Interacties van tetracyclines
• Inname van tetracycline
• Bijwerkingen van tetracyclines
• Veiligheidsmaatregelen en waarschuwingen
• Praktische tips voor het leven met / omgaan met tetracyclines
• Neem het medicijn precies zoals voorgeschreven
• Vermijd bepaalde voedingsmiddelen en dranken
• Houd je huid beschermd tegen de zon
• Wees alert op bijwerkingen en raadpleeg je arts bij problemen
• Gebruik probiotica om de darmflora te ondersteunen
• Informeer je arts over andere medicijnen die je gebruikt
• Zorg voor een goede mondhygiëne tijdens de behandeling
• Blijf goed gehydrateerd
• Volg controleafspraken nauwgezet op
• Misvattingen rond tetracyclines
• Tetracyclines zijn geschikt voor iedereen
• Tetracyclines mogen op elk moment van de dag worden ingenomen
• Een korte kuur tetracyclines is altijd voldoende
• Tetracyclines veroorzaken geen bijwerkingen
• Tetracyclines hebben geen interacties met andere medicijnen
• Tetracyclines zijn enkel geschikt voor bacteriële infecties

Soorten van medicijn

Tetracyclines zijn bacteriostatische geneesmiddelen (remmen de groei van bacteriën) die een vierringige kernstructuur bezitten. Enkele voorbeelden van tetracyclines zijn:

• Demeclocycline
• Doxycycline
• Lymecycline
• Minocycline
• Oxytetracycline
• Tetracycline

Tigecycline is een injecteerbaar glycylcycline dat structureel verwant is aan de tetracyclines.

Indicatie: Behandeling van bepaalde bacteriële infecties

Tetracyclines worden voorgeschreven voor de behandeling van infecties veroorzaakt door zowel gramnegatieve als grampositieve bacteriën, waaronder:

• Bepaalde darminfecties
• Bepaalde huidinfecties: Tetracyclines worden samen met andere medicijnen ingezet voor de behandeling van acne (huidaandoening met ontsteking van talgklieren) en rosacea (huidaandoening met roodheid en zwelling in het gezicht)
• Bepaalde infecties aan de genitale en urinewegen
• Bepaalde infecties aan het lymfestelsel
• Bepaalde infecties verspreid door teken, luizen, mijten en geïnfecteerde dieren
• Bepaalde ooginfecties
• Longontsteking en andere luchtweginfecties: Antibioticaresistentie is echter gebruikelijk wanneer de longontsteking veroorzaakt wordt door Streptococcus pneumoniae

Daarnaast worden tetracyclines gebruikt bij patiënten die allergisch zijn voor penicilline voor de behandeling van bepaalde soorten voedselvergiftiging en antrax (miltvuur: infectie met symptomen aan huid en longen). Soms worden tetracyclines ook ingezet voor de behandeling van de ziekte van Lyme, malaria (infectieziekte met koorts, geelzucht en zwakte), en voor de preventie van pest en tularemie (bacteriële infectie door besmette wilde dieren) bij patiënten die zijn blootgesteld aan deze ziekten.

Tigecycline is werkzaam tegen veel organismen die resistent zijn tegen tetracycline en andere antibiotica zoals vancomycineresistente enterokokken (MRSA) en multidrug-resistente gramnegatieve bacillen, waaronder Acinetobacter spp. Dit medicijn wordt voorgeschreven voor gecompliceerde huid- en weke delen infecties en intra-abdominale sepsis (bloedvergiftiging in de buikholte).

Werkingsmechanisme van tetracyclines

Tetracyclines remmen de bacteriële eiwitsynthese door de ribosomale functie te verstoren (transfer RNA).

Interacties van tetracyclines

De werkzaamheid van tetracyclines kan worden verminderd door het gebruik van bepaalde medicijnen.

Antacida (maagzuurremmers)
Antacida (maagzuurremmers) die magnesium, aluminium, calcium of natriumbicarbonaat bevatten, calciumsupplementen en magnesiumhoudende laxeermiddelen interfereren met tetracyclines. De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of zes uur na het gebruik van antacida, calciumsupplementen, zinkproducten en magnesiumhoudende laxeermiddelen in.

IJzerproducten
De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of vier uur na de inname van ijzerpreparaten en vitamineproducten die ijzer bevatten.

Zinkproducten
De patiënt neemt tetracycline twee uur vóór of twee uur na de inname van zinkbevattende producten in.

Inname van tetracycline

Tetracycline wordt geleverd als een capsule voor oraal gebruik. De patiënt neemt het meestal twee of vier keer per dag in. Tetracycline moet op een lege maag worden ingenomen, minstens één uur vóór of twee uur na een maaltijd of snack. De patiënt drinkt een vol glas water bij elke dosis tetracycline en vermijdt inname met voedsel, vooral zuivelproducten zoals melk, yoghurt, kaas en ijs. Hij volgt de aanwijzingen van de apotheker op en mag niet meer of minder medicatie innemen dan door de arts is voorgeschreven.

Bijwerkingen van tetracyclines

Tetracyclines zijn over het algemeen veilige geneesmiddelen, maar ze kunnen reeds bestaande of beginnende nierinsufficiëntie verergeren, hoewel doxycycline veiliger is dan andere tetracyclines. Gebruik na de uiterste vervaldatum kan leiden tot nierschade door het Fanconi-syndroom (aandoening met schade aan nierbuisjes). Verder kunnen tetracyclines een bruine verkleuring van groeiende tanden veroorzaken en de botopbouw vertragen, waardoor ze niet aan kinderen of zwangere vrouwen worden gegeven. Misselijkheid, braken en diarree (antibiotica geassocieerde diarree) zijn de meest voorkomende bijwerkingen. Lichtgevoeligheid is een andere mogelijke complicatie, waarbij de huid gevoeliger wordt voor zonlicht. De patiënt moet onnodige of langdurige blootstelling aan zonlicht vermijden en beschermende kleding, zonnebrillen en zonnebrandmiddelen gebruiken tijdens het gebruik van tetracyclines.

Veiligheidsmaatregelen en waarschuwingen

Bij het gebruik van tetracyclines zijn er verschillende belangrijke voorzorgsmaatregelen en waarschuwingen waar men rekening mee moet houden. Deze antibiotica kunnen aanzienlijke bijwerkingen en risico’s met zich meebrengen, afhankelijk van de gezondheidstoestand van de patiënt.

Zwangerschap en borstvoeding
Tetracyclines worden niet aanbevolen voor gebruik tijdens de zwangerschap, aangezien ze schadelijk kunnen zijn voor de ongeboren baby. Ze kunnen leiden tot aandoeningen zoals tandverkleuring en verstoring van de botontwikkeling bij de foetus. Bovendien kunnen tetracyclines in de moedermelk terechtkomen, wat schadelijk kan zijn voor de baby. Vrouwen die borstvoeding geven, wordt geadviseerd om alternatieve behandelingen te overwegen.

Kinderen
Het gebruik van tetracyclines bij kinderen jonger dan acht jaar wordt sterk afgeraden, tenzij specifiek voorgeschreven door een arts. Dit komt door de risico’s op tandverkleuring en verstoringen in de botontwikkeling. De antibiotica kunnen de normale groei en de mineralisatie van de tanden en botten belemmeren, wat later in het leven problemen kan veroorzaken, zoals verzwakte tanden of gebitsproblemen.

Nier- en leverproblemen
Patiënten met een voorgeschiedenis van nier- of leverproblemen dienen extra voorzichtig te zijn bij het gebruik van tetracyclines. Deze medicijnen worden gedeeltelijk uitgescheiden via de nieren en kunnen de leverfunctie beïnvloeden. Het is essentieel dat patiënten met nier- of leveraandoeningen hun arts op de hoogte stellen voordat ze tetracyclines gebruiken. Aanpassingen in de dosering of het gebruik van alternatieve antibiotica kunnen noodzakelijk zijn.

Allergische reacties
Hoewel zeldzaam, kunnen tetracyclines allergische reacties veroorzaken, die variëren van milde huiduitslag tot ernstige reacties zoals ademhalingsproblemen of zwelling van het gezicht en de keel. Bij symptomen van een allergische reactie is het belangrijk om onmiddellijk medische hulp in te schakelen. Dit kan levensbedreigend zijn, vooral bij ernstige reacties zoals anafylaxie.

Langdurig gebruik
Langdurig of herhaald gebruik van tetracyclines kan het risico op secundaire infecties, zoals schimmelinfecties, verhogen. Dit komt omdat het antibiotica niet alleen de schadelijke bacteriën doodt, maar ook de nuttige bacteriën in het lichaam kan verminderen. Schimmelinfecties, zoals candida, kunnen daardoor gemakkelijker de overhand krijgen, vooral in de mond of in de geslachtsdelen.

Door deze voorzorgsmaatregelen te volgen en altijd de aanwijzingen van de arts of apotheker op te volgen, kunnen de risico's op bijwerkingen en complicaties aanzienlijk worden verminderd. Het is essentieel om medicatie-instructies strikt na te leven en eventuele ongewone symptomen onmiddellijk te melden.

Praktische tips voor het leven met / omgaan met tetracyclines

Tetracyclines zijn een veelgebruikte groep antibiotica die effectief kunnen zijn tegen een breed scala aan bacteriële infecties. Het is belangrijk om tetracyclines op de juiste manier in te nemen om de beste resultaten te bereiken en complicaties te voorkomen. Hier zijn enkele praktische tips die je kunnen helpen omgaan met tetracyclines en het gebruik ervan.

Neem het medicijn precies zoals voorgeschreven

Het is essentieel om tetracyclines precies volgens de aanwijzingen van je arts in te nemen. Dit houdt in dat je de voorgeschreven dosis niet mag overslaan en de kuur volledig moet afmaken, zelfs als je je beter voelt. Het onterecht stopzetten van de behandeling kan leiden tot de terugkeer van de infectie of bacteriële resistentie. Volg de dosis en het tijdstip nauwkeurig op om de effectiviteit van de behandeling te waarborgen.

Vermijd bepaalde voedingsmiddelen en dranken

Tijdens het gebruik van tetracyclines is het belangrijk om te letten op je voedingspatroon. Zuivelproducten zoals melk en kaas kunnen de opname van tetracyclines verminderen, wat de effectiviteit van de behandeling kan beïnvloeden. Het is raadzaam om deze producten ten minste een uur voor of twee uur na het innemen van je medicatie te vermijden. Ook antacida die magnesium, calcium of ijzer bevatten kunnen de werking van tetracyclines belemmeren. Houd hier rekening mee om ervoor te zorgen dat het medicijn optimaal werkt.

Houd je huid beschermd tegen de zon

Tetracyclines kunnen je huid gevoeliger maken voor zonlicht. Dit vergroot de kans op zonnebrand, zelfs bij geringe blootstelling aan de zon. Het is belangrijk om tijdens de behandeling zonnebrandcrème met een hoge SPF te gebruiken en langdurige blootstelling aan de zon te vermijden. Dit helpt niet alleen om je huid te beschermen, maar voorkomt ook andere huidproblemen die door de medicatie kunnen worden verergerd.

Wees alert op bijwerkingen en raadpleeg je arts bij problemen

Hoewel tetracyclines over het algemeen goed worden verdragen, kunnen ze bij sommige mensen bijwerkingen veroorzaken, zoals misselijkheid, braken of diarree. Ook huidreacties, zoals uitslag, kunnen optreden. Het is belangrijk om naar je lichaam te luisteren en eventuele veranderingen of ongemakken die je ervaart, met je arts te bespreken. Als je ernstige bijwerkingen hebt, zoals ademhalingsproblemen of verwardheid, neem dan onmiddellijk contact op met je arts of ga naar de spoedeisende hulp.

Gebruik probiotica om de darmflora te ondersteunen

Tetracyclines kunnen de balans van bacteriën in je darmen verstoren. Dit kan leiden tot maagklachten of diarree. Het gebruik van probiotica tijdens en na de kuur kan helpen om de gezonde darmbacteriën weer op peil te brengen. Probiotica helpen niet alleen om de spijsvertering te ondersteunen, maar kunnen ook helpen bij het voorkomen van ongemakken die gepaard gaan met het gebruik van antibiotica. Overleg met je arts welk type probiotica het beste voor jou is.

Informeer je arts over andere medicijnen die je gebruikt

Tetracyclines kunnen wisselwerkingen aangaan met andere medicijnen. Het is dus van groot belang dat je je arts op de hoogte stelt van alle medicijnen die je gebruikt, zowel op recept als vrij verkrijgbare medicijnen en supplementen. Bepaalde medicijnen zoals antacida, ijzersupplementen of geneesmiddelen voor hart- en vaatziekten kunnen de opname van tetracyclines verminderen. Je arts kan je adviseren hoe je deze medicijnen het beste kunt combineren of wanneer je ze moet innemen om interacties te voorkomen.

Zorg voor een goede mondhygiëne tijdens de behandeling

Antibiotica kunnen soms de samenstelling van de mondflora veranderen, wat kan leiden tot mondinfecties of een droge mond. Het is belangrijk om tijdens het gebruik van tetracyclines extra aandacht te besteden aan je mondhygiëne. Poets je tanden regelmatig, gebruik mondwater en zorg voor voldoende vochtinname. Als je last hebt van een droge mond, kan je ook suikervrije kauwgom proberen om de speekselproductie te stimuleren.

Blijf goed gehydrateerd

Een goede vochtbalans is belangrijk wanneer je antibiotica gebruikt. Het drinken van voldoende water helpt niet alleen om de medicatie effectief door je lichaam te laten circuleren, maar kan ook helpen bij het voorkomen van bijwerkingen zoals een droge mond of maagklachten. Zorg ervoor dat je dagelijks voldoende water drinkt en vermijd uitdroging, vooral als je last hebt van diarree of braken door het gebruik van tetracyclines.

Volg controleafspraken nauwgezet op

Het is belangrijk om de controleafspraken die je arts heeft gepland goed na te komen, zodat je behandeling goed kan worden opgevolgd. Tijdens deze afspraken kan je arts de voortgang van je herstel beoordelen en mogelijk bijsturen als dat nodig is. Het kan ook nodig zijn om bloedonderzoeken te laten doen om te controleren of er geen bijwerkingen van de tetracyclines optreden, zoals schade aan de lever of de nieren. Door regelmatig controleafspraken in te plannen, kun je ervoor zorgen dat je behandeling soepel verloopt.

Met deze tips kun je het gebruik van tetracyclines optimaal benutten en tegelijkertijd mogelijke bijwerkingen en complicaties minimaliseren. Het is essentieel om goed samen te werken met je arts en alle voorgeschreven aanwijzingen zorgvuldig op te volgen om de beste resultaten te behalen bij de behandeling van bacteriële infecties.

Misvattingen rond tetracyclines

Tetracyclines zijn een groep geneesmiddelen die vaak worden voorgeschreven voor de behandeling van bacteriële infecties. Ze worden ingezet bij aandoeningen zoals luchtweginfecties, acne en sommige seksueel overdraagbare aandoeningen. Ondanks hun brede toepassing bestaan er veel misvattingen over tetracyclines.

Tetracyclines zijn geschikt voor iedereen

Niet iedereen kan tetracyclines veilig gebruiken. Ze worden afgeraden voor kinderen jonger dan acht jaar, omdat ze de ontwikkeling van het skelet en de tanden kunnen beïnvloeden. Ook zwangere vrouwen moeten deze antibiotica vermijden vanwege mogelijke schadelijke effecten op de ongeboren baby.

Tetracyclines mogen op elk moment van de dag worden ingenomen

De opname van tetracyclines kan worden beïnvloed door voedsel en bepaalde dranken. Zuivelproducten en supplementen met mineralen zoals calcium, magnesium of ijzer kunnen de werking verminderen. Daarom moeten deze antibiotica meestal op een lege maag of met voldoende tussenpozen ten opzichte van bepaalde voedingsmiddelen worden ingenomen.

Een korte kuur tetracyclines is altijd voldoende

Sommige patiënten stoppen met tetracyclines zodra ze zich beter voelen, maar dit vergroot het risico op incomplete bestrijding van de infectie en antibioticaresistentie. Het is belangrijk om de kuur volledig af te maken, zoals voorgeschreven door de arts.

Tetracyclines veroorzaken geen bijwerkingen

Hoewel tetracyclines over het algemeen goed worden verdragen, kunnen ze bijwerkingen veroorzaken. Vaak voorkomende klachten zijn maag-darmproblemen en verhoogde gevoeligheid van de huid voor zonlicht, wat kan leiden tot zonnebrand of andere huidaandoeningen.

Tetracyclines hebben geen interacties met andere medicijnen

Tetracyclines kunnen in wisselwerking staan met andere medicijnen, zoals bloedverdunners en bepaalde anticonceptiemiddelen. Daarom is het essentieel om de arts te informeren over alle medicatie die gebruikt wordt om ongewenste interacties te voorkomen.

Tetracyclines zijn enkel geschikt voor bacteriële infecties

Hoewel tetracyclines voornamelijk worden voorgeschreven voor bacteriële infecties, kunnen ze ook worden ingezet bij andere aandoeningen, zoals bepaalde ontstekingen en chronische huidziekten. Daarnaast worden ze soms gebruikt voor de behandeling van ziekten die worden overgedragen door teken, zoals de ziekte van Lyme.

Lees verder

• Antibiotica: Geneesmiddelen tegen een bacteriële infectie
• Antibioticaresistentie: Geen werking meer van antibiotica
• Doxycycline: Gebruik en bijwerkingen van soort antibioticum