Bacteriële huidinfecties: Huidinfectie door bacteriën

Bacteriën zijn levende organismen die overal op het lichaam aanwezig zijn. Hoewel veel bacteriën onschadelijk of zelfs nuttig zijn voor de gezondheid, kunnen sommige bacteriën problemen veroorzaken. Een snede in de huid, bijvoorbeeld door een verwonding of een operatie, vergemakkelijkt de toegang voor bacteriën tot de huid. Vooral patiënten met een verzwakt immuunsysteem lopen risico op bacteriële huidinfecties als de huid beschadigd is. Symptomen zoals pijn, jeuk en huiduitslag kunnen wijzen op een huidinfectie. Bacteriële huidinfecties zijn doorgaans goed te behandelen met antibiotica, hoewel sommige bacteriën resistent kunnen zijn tegen deze medicijnen (antibioticaresistentie). Het handhaven van een schone en onbeschadigde huid helpt het risico op een bacteriële huidinfectie te verkleinen.

• Symptomen
• Milde symptomen
• Ernstige symptomen
• Wanneer naar de arts?
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling van bacteriële huidinfecties
• Preventie van geïnfecteerde huid door bacteriën
• Voorbeelden van bacteriële huidinfecties
• Cellulitis: Geïnfecteerde huid
• Erysipelas en bacteriële huidinfectie
• Erythrasma
• Folliculitis
• Hidradenitis suppurativa
• Hot tub folliculitis
• Impetigo
• MRSA en infecties die slecht reageren op antibiotica
• Necrotiserende fasciitis (vleesetende bacteriën)
• Steenpuisten en karbonkels

Symptomen

Milde symptomen

De symptomen van bacteriële huidinfecties kunnen sterk variëren, afhankelijk van het type infectie. De patiënt kan last hebben van een huiduitslag, die zich uit in kleine, rode bultjes die langzaam in omvang toenemen. Naast de roodheid van de huid, kunnen andere symptomen optreden zoals jeuk, pijn en gevoeligheid.

Ernstige symptomen

Als er blaren met pus ontstaan, de symptomen aanhouden of verergeren, is medische hulp noodzakelijk. Infecties kunnen zich soms verspreiden naar de bloedbaan, wat een levensbedreigende situatie kan zijn die onmiddellijke medische aandacht vereist. Bij de volgende symptomen moet men direct medische hulp inroepen:

• blaren
• een donkere, necrotische huid
• een pijnlijke huid
• een verkleurde huid
• destructie van de huid
• pusvorming
• huidvervelling

Wanneer naar de arts?

Het is cruciaal om medische hulp in te roepen als:

• Symptomen verergeren of niet verbeteren ondanks zelfzorgmaatregelen.
• Er tekenen zijn van een ernstige infectie zoals koorts, rillingen, of een snelle verspreiding van de symptomen.
• Er sprake is van grote blaren, een necrotische huid, of aanzienlijke pijn en huidbeschadiging.

Diagnose en onderzoeken

Een arts kan vaak al op basis van het uiterlijk en de locatie van de infectie een diagnose stellen. Indien nodig kan een huidbiopsie worden uitgevoerd om de aard van de infectie te bevestigen.

Behandeling van bacteriële huidinfecties

Het gebruik van antibiotische zalven op niet-geïnfecteerde kleine wonden wordt niet aanbevolen, omdat dit het risico kan verhogen op het ontwikkelen van een allergie voor het antibioticum. Antibiotische zalven zijn echter nuttig bij een actieve infectie. Grotere geïnfecteerde huidgebieden vereisen orale (via de mond ingenomen) antibiotica of antibiotica die door de arts worden toegediend via een injectie. Abcessen, die met pus gevulde holten zijn, moeten door een arts worden geopend zodat het pus kan worden afgevoerd (drainage). In sommige gevallen is een chirurgisch debridement nodig om dood weefsel te verwijderen.

Preventie van geïnfecteerde huid door bacteriën

Patiënten die chemotherapie ondergaan, ouderen, mensen met suikerziekte, en patiënten met hiv lopen een verhoogd risico op huidinfecties door bacteriën. Het is belangrijk om altijd te zorgen voor een schone en onbeschadigde huid om bacteriële infecties te voorkomen. Bij verwondingen is het cruciaal om de aangetaste huid direct te reinigen met water en zeep en te bedekken met een steriel verband. Het aanbrengen van vaseline op open wonden houdt het weefsel vochtig en vermindert het risico op bacteriële invasie.

Voorbeelden van bacteriële huidinfecties

Cellulitis: Geïnfecteerde huid

Cellulitis is een veelvoorkomende ernstige infectie van de huid en het onderliggende zachte weefsel. Deze bacteriële huidinfectie ontstaat wanneer bacteriën via een huidbreuk binnendringen en zich verspreiden. Hoewel vaak het onderbeen wordt aangetast, kunnen alle huidgebieden betrokken zijn. Het getroffen gebied is opgezwollen, warm en gevoelig. Bij ernstige gevallen kan de infectie zich in dieper weefsel verspreiden en de bloedbaan bereiken. Symptomen zoals rode strepen op de huid, koorts, koude rillingen, en pijn vereisen onmiddellijke medische aandacht. In ernstige gevallen worden intraveneuze (via een ader) antibiotica toegediend.

Erysipelas en bacteriële huidinfectie

Erysipelas is een bacteriële infectie die optreedt in de bovenste twee huidlagen. Deze aandoening veroorzaakt een intense, brandende sensatie. Erysipelas lijkt op cellulitis, maar beïnvloedt andere huidlagen. Streptokokkenbacteriën zijn meestal verantwoordelijk. De infectie leidt tot zeer rode en opgezwollen gebieden met een scherp gedefinieerde grens tussen normaal en geïnfecteerd huidweefsel.

Erythrasma

Erythrasma is een bacteriële huidinfectie die zich ontwikkelt in huidplooien, zoals de oksels, de liezen, of tussen de tenen. Door de locatie en het uiterlijk (roodbruine vlekken in huidplooien) wordt erythrasma vaak verward met schimmelinfecties zoals voetschimmel en liesschimmel. Als een infectie in deze gebieden niet reageert op een antischimmelbehandeling, kan erythrasma de oorzaak zijn en is een korte antibioticakuur vereist.

Folliculitis

Folliculitis ontstaat wanneer de haarzakjes (follikels) ontstoken raken, wat leidt tot een rode, jeukende, branderige huid, gevoeligheid en pijn. Bacteriën veroorzaken vaak folliculitis, maar ook schimmels en virussen kunnen verantwoordelijk zijn. Patiënten met acne (huidaandoening met ontsteking van de talgklieren) zijn vaker getroffen door deze infectie. Folliculitis verdwijnt vaak vanzelf, maar indien dit niet gebeurt, kan de arts een antibioticum of een schimmelwerende crème voorschrijven.

Hidradenitis suppurativa

Hidradenitis suppurativa is een complexe en vaak chronische infectie die de zweetklieren in de oksels, liezen, billen of hoofdhuid aantast. Hoewel de infectie niet direct door bacteriën wordt veroorzaakt, kunnen bacteriën de aandoening verergeren wanneer de huid openbarst. Dit probleem ontwikkelt zich soms ook onder de vrouwelijke borsten. De infectie kan jaren aanhouden en bestaat uit kleine, pijnlijke knobbels die openbreken en een vieze geur afgeven. Deze openbrekingen kunnen leiden tot lelijke tunnelvormige sporen in de huid. Hoewel er geen definitieve remedie is voor hidradenitis suppurativa, kan een combinatie van antibiotica, steroïde injecties, hormonen en immuunonderdrukkende middelen (immunosuppressiva) helpen bij het beheersen van de symptomen.

Hot tub folliculitis

Hot tub folliculitis is een infectie van de haarzakjes veroorzaakt door de bacterie Pseudomonas aeruginosa. Deze bacterie komt vaak voor in vervuilde bubbelbaden, glijbanen en zwembaden voor fysiotherapie. Kinderen lopen vaker risico op deze infectie dan volwassenen, gedeeltelijk vanwege hun kwetsbaardere huid en het feit dat ze langer in het water blijven.

Impetigo

Impetigo is een zeer besmettelijke bacteriële huidinfectie die voornamelijk kleuters en schoolkinderen treft. De symptomen verschijnen meestal op blootgestelde delen van het lichaam, zoals het gezicht, de nek, de handen, of het luiergebied. De infectie volgt vaak op huidirritatie door een andere aandoening, zoals een snede, een schaafwond, of een huiduitslag. De arts zal antibiotica voorschrijven (in de vorm van zalf, pillen of een vloeibaar preparaat).

MRSA en infecties die slecht reageren op antibiotica

Methicilline-resistente Staphylococcus aureus (MRSA) is een bacteriële infectie die vaak niet met standaard antibiotica kan worden behandeld. De stafylokokkenbacterie Staphylococcus aureus is verantwoordelijk voor MRSA. Patiënten hebben vaak milde huidzweren en soms huidabcessen die drainage vereisen. In ernstige gevallen kan MRSA echter leiden tot ernstige infecties die zich via de bloedbaan verspreiden naar andere organen zoals de longen of de urinewegen. Onbehandeld kan systemische MRSA levensbedreigend zijn. Personen die in ziekenhuizen of verpleeghuizen verblijven, of die veel huid-op-huidcontact hebben, zoals worstelaars of kinderopvangwerkers, hebben een verhoogd risico. De behandeling bestaat meestal uit een combinatie van verschillende antibiotica.

Necrotiserende fasciitis (vleesetende bacteriën)

Necrotiserende fasciitis is een levensbedreigende infectie die zich snel verspreidt en het zachte weefsel van het lichaam vernietigt (spieren, vet en ander weefsel dat spieren verbindt met botten). Gezonde personen met een sterk immuunsysteem hebben wellicht geen last van deze infectie. Bij een patiënt met necrotiserende fasciitis zijn antibiotica die intraveneus worden toegediend noodzakelijk, evenals chirurgische verwijdering van het geïnfecteerde weefsel (chirurgisch debridement).

Steenpuisten en karbonkels

Een steenpuist begint als een rode, gevoelige bult die steeds pijnlijker wordt naarmate deze zich vult met etter en uiteindelijk barst. Dit gebeurt wanneer bacteriën één of meerdere haarzakjes infecteren, vaak binnengedrongen via een snede of insectenbeet. Een karbonkel is een cluster van steenpuisten onder de huid. Het aanbrengen van een warm washandje op het gebied kan vaak de pijn verlichten en de steenpuist helpen verminderen. Bij grotere steenpuisten kan de arts een kleine snede maken om het pus af te voeren.

Lees verder

• Cellulitis: Huidinfectie met rode en gezwollen huid
• Karbonkel: Huidaandoening met verzameling van steenpuisten
• Erythrasma: Huidinfectie met roodbruine plekken in huidplooi
• Erysipelas: Vuurrode huiduitslag met verhoogde rand
• MRSA: Bacteriële infectie met resistentie tegen antibiotica