Lipeczeem: Droge, rode, pijnlijke lippen door huidaandoening

Eczeem op de lippen (lipdermatitis of eczemateuze cheilitis) is een huidaandoening die rode, schilferende en droge lippen veroorzaakt. Lipeczeem ontstaat meestal na contact met irriterende stoffen of allergenen, hoewel de huidaandoening in sommige gevallen het gevolg is van een infectie. Verschillende behandelmethoden en huismiddeltjes verlichten de symptomen van een patiënt. Bij patiënten met eczeem, dus ook lipeczeem, zijn meestal levenslang perioden van opflakkeringen en remissie aanwezig. Dankzij een behandeling zijn de vooruitzichten echter meestal goed. Tot slot zorgen enkele tips er voor dat (een nieuwe uitbarsting van) eczeem op de lippen minder snel tot uiting komt.

• Oorzaken van eczemateuze cheilitis
• Risicofactoren van lipdermatitis
• Soorten lipeczeem
• Symptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose van huidaandoening op lippen
• Preventie van eczemateuze cheilitis

Oorzaken van eczemateuze cheilitis

Meestal ontstaat lipeczeem na contact met stoffen die irritatie of een allergische reactie veroorzaken. Patiënten met atopische dermatitis (huidziekte met jeuk) ontwikkelen mogelijk eczeemklachten op of rond de lippen. Eczeem is over het algemeen niet besmettelijk, maar een uitzondering hierop vormt wel hoekige cheilitis.

Risicofactoren van lipdermatitis

Verschillende factoren dragen bij aan lipdermatitis zoals:

• bepaalde lipproducten, zoals specifieke chemicaliën in lippenstiften
• dierlijke huidschilfers
• een baan of activiteiten met irriterende stoffen
• een droge huid, die verergert bij koude, droge klimaten
• een familiegeschiedenis van eczeem of allergieën
• een gevoeligheid voor koude of warme klimaten
• geuren, zepen, huishoudelijke schoonmaakmiddelen en stoffen
• het gebruik van nieuwe producten met betrekking tot de mond, zoals lippenstift of tandpasta
• hormonale veranderingen (vooral bij vrouwen)
• luchtweginfecties zoals een verkoudheid of de griep
• pollen
• sigarettenrook
• specifieke voedingsmiddelen
• stress
• stuifmeel
• zweten

Soorten lipeczeem

Er zijn verschillende soorten eczeem op de lippen:

• Allergische contactcheilitis is een allergische reactie op lipproducten, tandheelkundige materialen, tandpasta of medicijnen.
• Contactcheilitis is irriterend als gevolg van uitwendige irritatie, zoals liplikken, cosmetica en omgevingsfactoren.
• Hoekige cheilitis ontwikkelt zich als gevolg van een schimmelinfectie (meestal Candida) of een bacteriële infectie. Een patiënt krijgt de infectie omdat liplikken, een kunstgebit of andere factoren speeksel doet ophopen in de mondhoeken. De besmettelijke infectie komt vaak voor bij patiënten met diabetes mellitus (suikerziekte).

Symptomen

De lippen zijn in te delen in drie gebieden: de buitenste zone bestaat uit de huid naast de lippen, de lippenrand (de overgang van het lippenrood naar de gewone huid van de lip) en het slijmvliesgedeelte. De eerste twee gebieden zijn het meest getroffen. De symptomen van lipeczeem verschijnen op één of beide lippen en tasten soms ook de huid binnen en rond de mond aan. Volgende kenmerken zijn mogelijk bij lipdermatitis:

• brandende lippen
• droogheid of schilfers
• een gebarsten huid
• een ontsteking
• een rode huiduitslag op of rond de lippen
• een wijziging in de kleur van de huid rond de lippen
• jeuk
• pijn

Diagnose en onderzoeken

Diagnostisch onderzoek
De arts gebruikt een plaktest (pleistertest), om de oorzaak van de allergie te bepalen. Hierbij plaatst hij een hele reeks van chemicaliën op de huid (meestal de rug) via een plakkertje. Ze blijven circa 48 uur op de huid zitten. De arts bekijkt na deze periode of de patiënt een allergische reactie ervaart. Levert dit onderzoek geen resultaten op, dan gebruikt de arts een priktest. Hierbij plaatst hij een druppel chemische stof op de binnenkant van de onderarm, zodat dit in de huid terechtkomt. Binnen twintig tot dertig minuten controleert de arts deze prikplaatsen. De arts injecteert erg kleine hoeveelheden allergenen en daarom blijft de eventuele allergische reactie enkel bepaald tot dit gebied.

Differentiële diagnose
Eczeem op de lippen verwarren mensen soms met:

• aften (mondzweren)
• een koortslip (virale infectie door herpesvirus)
• gebarsten lippen
• puistjes

Behandeling

Zelfzorg

In sommige gevallen is een combinatie van natuurlijke remedies nuttig. Het is echter het beste om altijd met een arts te praten en een huidpleistertest uit te voeren voordat de patiënt nieuwe producten gaat gebruiken om verdere huidirritatie te voorkomen. Hoewel deze behandelingen mogelijk effectief zijn voor het verlichten van de symptomen van eczeem, zijn ze geen remedie of een preventieve methode.

Alle huismiddeltjes die toegepast worden op de lippen, moeten eetbaar zijn. volgende natuurlijke remedies verlichten de symptomen van eczeem (op de lippen)

• acupressuur
• acupunctuur
• appelciderazijn: Appelciderazijn kan branden, dus mensen moeten testen op gevoeligheid van de huid door slechts een kleine hoeveelheid toe te passen bij de eerste keer dat ze het gebruiken.
• hypnose
• kokosnootolie
• probiotica
• vitamine D
• voldoende drinken
• zonnebloemolie

Professionele medische zorg

Voor het behandelen van hoekige cheilitis zet de arts antischimmelcrèmes in. Sommige medicinale crèmes met corticosteroïden (ontstekingsremmende crèmes) en lippenbalsems zijn ook inzetbaar.

Prognose van huidaandoening op lippen

Eczeem is een levenslange aandoening waarbij steeds opflakkeringen en rustigere perioden optreden. Dankzij een medische behandeling zijn de symptomen meestal goed onder controle te krijgen.

Preventie van eczemateuze cheilitis

De beste manier om eczeem te voorkomen is om eventuele oorzaken en uitlokkende factoren te identificeren en om ze te vermijden indien mogelijk.

Patiënten verminderen het risico op het ontwikkelen van lipeczeem door:

• de lippen regelmatig te bevochtigen
• een goede handhygiëne te hanteren waardoor de patiënt de bacteriën van de huid verwijdert
• een huidpleistertest uit te laten voeren voordat de patiënt nieuwe topische (op de huid toegepaste) producten gebruikt
• het identificeren van allergieën en het vermijden van allergenen, waaronder cosmetica of voedingsmiddelen
• het overschakelen op natuurlijke producten die minder chemicaliën en geurstoffen bevatten
• het verlagen van stress, omdat dit een veel voorkomende uitlokkende factor is voor eczeem
• het vermijden van extreme weersomstandigheden
• het vermijden van sigarettenrook
• onderliggende ziekten te laten behandelen

De patiënt noteert verder best de datum van de opflakkeringen en eventueel ook welke veranderingen dan net voordien zijn opgetreden in het dagelijks leven, zoals emotionele, ecologische, voedings- en leefstijlfactoren. Op deze manier is het vaak wel mogelijk om de nieuwe uitbraak op de lippen toe te wijzen aan een factor zodat de patiënt hiermee rekening kan houden in de toekomst.

Lees verder

• Eczeem: Chronische huidziekte met droge en jeukende huid
• Lipinfectie: Oorzaken en symptomen van infectie aan lip(pen)
• Droge lippen: Oorzaken van schrale, gebarsten lippen
• Hoekige cheilitis: Irritatie aan mondhoeken van lippen
• Lipverkleuring: Oorzaken van andere lippenkleur