Gekneusde enkel: symptomen, oorzaken, behandeling & prognose

Bij een gekneusde enkel of een verstuiking van de enkel klapt je voet plotsklaps naar binnen, als gevolg waarvan de enkelband uitrekt of inscheurt en de enkel dik wordt. Een ongeluk zit in een klein hoekje. Een ongeluk is de belangrijkste oorzaak van een verwonding of een breuk. Niemand is ervan gevrijwaard; het kan iedereen overkomen. Atleten, dansers, mensen die betrokken zijn bij zware lichamelijke arbeid en kinderen lopen meer risico op ongelukken. De meest getroffen gebieden zijn de elleboog, schouder, hand, knie, hand en voet. Een gekneusde enkel is een veel voorkomend verschijnsel bij lichamelijk actieve mensen. Bij een verstuikte enkel voel je plotseling een scherpe pijn, veelal aan de buitenkant van de enkel. Later treedt zwelling op en vormt er zich een balvormige blauwe plek door de bloeduitstorting onder de huid.

• Gekneusde enkel
• Oorzaken van een verstuikte enkel
• Symptomen: zwelling, blauwe plek en pijn
• Wanneer medische hulp inschakelen?
• Huisarts
• Spoedeisende hulp
• Onderzoek en diagnose
• Behandeling van een enkelverstuiking
• Preventie
• Prognose
• Duur van het herstel
• Hoelang blijft een gekneusde enkel dik?

Gekneusde enkel

In het enkelgewricht komen drie botten tezamen, het scheenbeen, het kuitbeen en het sprongbeen. Het is een plek die vaak getroffen wordt door een verwonding of breuk. Bij een gekneusde enkel klapt je voet plotsklaps naar binnen wanneer de voet verkeerd neerkomt of wanneer er een ongebruikelijke hoeveelheid kracht op het gewricht wordt uitgeoefend. Dergelijke verwondingen aan de pezen en banden (ligamenten) van de enkel treden vooral op tijdens het sporten, hardlopen of wandelen, maar het kan ook gebeuren tijdens zoets triviaals als uit je bed stappen. Enkelblessures zijn vaak pijnlijk en kunnen je flink belemmeren in het uitvoeren van je dagelijkse activiteiten.

Oorzaken van een verstuikte enkel

Bij een gekneusde enkel komt de enkelband onder spanning te staan en rekt uit en/of scheurt in. Dit gebeurt meestal wanneer de voet naar binnen of buiten wordt gedraaid. Dit kan op onder meer de volgende manieren plaatsvinden:

• Op een onhandig manier je voet plaatsen tijdens het hardlopen, traplopen of bij het opstaan uit bed.
• Op een onregelmatige ondergrond stappen, zoals in een gat of over een loszittende tegel struikelen.
• De ene speler stapt op de andere tijdens het sporten.

Symptomen: zwelling, blauwe plek en pijn

Wanneer een enkel geblesseerd is geraakt treedt er een ontsteking op. Bloedvaten gaan lekken en laten bloed doorsijpelen in het zachte weefsel rondom het gewricht, wat blauwe plekken en zwelling tot gevolg heeft. Er treden de volgende symptomen op:

• Enkelzwelling als gevolg van toegenomen vocht in het weefsel.
• Soms is de enkelzwelling dermate dat er een putje in de huid achterblijft als je er met je vinger opdrukt.
• Pijn omdat de zenuwen gevoeliger zijn: het gewricht doet pijn en kan kloppen.
• Een verstuikte of gekneusde enkel doet de eerste 10 dagen vaak zo zeer dat lopen schier onmogelijk is.
• De pijn wordt vaak erger als je op het aangedane gebied drukt, door de voet in bepaalde richtingen te bewegen, of door het gewricht te belasten (door erop te lopen of te staan).
• Roodheid en warmte, wat wordt veroorzaakt door een verhoogde bloedtoevoer naar het getroffen gebied.
• Er ontstaat een balvormige blauwe plek wat het gevolg is van de bloeduitstorting onder de huid. Na een tijdje zakt het bloed naar onderen. Later verkleurt de plek groen en geel.

Wanneer medische hulp inschakelen?

Huisarts

Het is meestal niet nodig om met een gekneusde enkel naar de huisarts te gaan. Het probleem is om een ​​verstuiking te onderscheiden van een ernstiger letsel zoals een gebroken enkel. Neem in de volgende gevallen contact op met een arts:

• De pijn in de enkel is ernstig of verergert, ondanks het gebruik van vrij verkrijgbare pijnstillers en zelfzorgmaatregelen.
• Je kunt niet lopen of je kunt niet lopen zonder hevige pijn te ervaren.
• Je enkel verbetert niet binnen 5-7 dagen. De pijn hoeft niet weg te zijn, maar de kneuzing moet wel verbeteren.

Spoedeisende hulp

De indicaties om naar de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis te gaan, zijn vergelijkbaar met die waarvoor je je huisarts moet raadplegen:

• Ernstige pijnklachten.
• Voet of enkel is misvormd of ernstig opgezwollen.
• Je kunt niet lopen zonder pijnklachten.
• Ernstige pijn bij het drukken op de knobbel aan de binnen- of buitenzijde van de enkel.

Onderzoek en diagnose

De arts zal controleren of er sprake is van een breuk of andere ernstige verwonding, die een medische ingreep behoeft. Bij het lichamelijke onderzoek zal de arts ook bekijken of je niet de zenuwen of slagaders aan de voet hebt verwond. De arts zal de voet en enkel verplaatsen en bewegen om te bepalen welke gebieden erbij betrokken zijn. De arts zal ook de achillespees controleren om te kijken of deze gescheurd is. Röntgenfoto's kunnen een breuk uitsluiten.

Behandeling van een enkelverstuiking

Behandeling is gericht op het verminderen van de pijn en bevorderen van genezing en herstel:

• Rust voorkomt verder letsel en vermijdt verdere belasting van het ontstoken en aangedane weefsel.
• Leg je enkel hoog, idealiter in een stand iets hoger dan je hart.
• Koel de plek met een ice pack en herhaal dit meerdere keren per dag in de eerste dagen na het incident. IJs zal de verhoogde bloedstroom naar het geblesseerde gebied tegengaan. Het vermindert de zwelling, roodheid en warmte.
• Compressie kan helpen de zwelling te verminderen. Een tapebandage of brace kan enige stevigheid geven, maar je moet ze niet strak aanbrengen. Ook mag deze bandage pas worden aangelegd als de enkel niet meer gezwollen is.
• Paracetamol helpt tegen de pijn. Anti-inflammatoire pijnstillers (NSAID's) verminderen de pijn en bestrijden de zwelling. Verscheidene zijn beschikbaar zonder recept, zoals ibuprofen en naproxen. Raadpleeg echter eerst de bijsluiter, want deze middelen zijn niet voor iedereen geschikt.

Neem contact op met je huisarts als de pijn of zwelling na 4 of 5 dagen nog niet aanzienlijk zijn verminderd.

Preventie

Preventie van een gekneusde enkel kan door de volgende maatregelen:

• Het dragen van de juiste schoenen; stevig en ondersteunend.
• Houd je enkels krachtig en wendbaar. Neem zo nodig contact op met je huisarts of fysiotherapeut voor spierversterkende oefeningen als je zwakke enkels hebt.
• Draag de juiste schoenen voor de activiteit die je op dat moment doet. Je moet altijd stevige schoenen dragen die je enkels de juiste ondersteuning geven. Draag voetbalschoenen als je gaat voetballen en draag loopschoenen als je gaat wandelen, etc.
• Als je deelneemt aan een sport of sportactiviteit, kun je overwegen om extra ondersteuning te bieden aan je enkels als deze zwak zijn. Als je herhaaldelijk je enkels verstuikt, kan het dragen van een enkelbrace helpen.
• Zorg ervoor dat het speelveld vrij is van losliggende elementen waar je over kunt vallen of gaten waar je met je voet in kunt stappen.
• Verwijder eventuele obstakels (zoals een matje of hoge drempel) waar je overheen kunt struikelen uit je huis of tuin.

Prognose

Duur van het herstel

Meestal geneest een gekneusde enkel zonder complicaties of blijvende klachten. Na 3 of 4 dagen wordt de pijn minder en vaak kun je 2 weken weer gewoon lopen, fietsen, dansen en springen.

Hoelang blijft een gekneusde enkel dik?

Na een paar dagen wordt je enkel meestal weer minder dik. Toch kun je zo'n 10 dagen last blijven houden van een zwelling. Het kan dus heel goed dat je na een lichte kneuzing weer snel (goed) kunt lopen, terwijl je nog een gezwollen enkel hebt.

Lees verder

• Verstuikte enkel: oorzaken, behandeling, tapen en herstel
• Pijn in de enkel: oorzaken van pijnlijke enkel of enkelpijn