Het bloedonderzoek, veel aangevraagde testen

Het bloedonderzoek, veel aangevraagde testen Wanneer je met klachten bij de huisarts komt, wordt er vaak een bloedonderzoek aangevraagd. Met de uitslag van dit bloedonderzoek heeft de huisarts een globaal overzicht van je lichamelijke conditie. De uitslag laat zien of er sprake is van ontstekingen, bloedarmoede, problemen met de suiker, lever, schildklier, prostaat of nieren. Het bloedonderzoek geeft dus een duidelijk inzicht in je gezondheidsstatus. Wanneer je bloedonderzoek laat verrichten krijg je een papiertje mee, met een hele berg afkortingen. Wat betekenen de afkortingen van de meest voorkomende bloedonderzoeken nu eigenlijk en hoe hoog zijn de normaalwaarden?

BSE (BezinkSnelheid Erytrocyten)

De BSE is de meest aangevraagde bloedtest. Het is een algemene test die laat zien of er sprake is van infecties of ontstekingen in het lichaam. De normaalwaarden verschillen per leeftijd en geslacht maar globaal kan gezegd worden dat een BSE van meer dan 50 mm per uur licht verhoogd is en dat een BSE boven de 100 mm per uur sterk verhoogd is. Een BSE-onderzoek wordt nooit alleen aangevraagd, maar altijd in combinatie met andere onderzoeken. Hoe sneller de bezinking van rode bloedlichaampjes, hoe meer antistoffen of fibrinogeen er in het bloed zit, dus hoe ernstiger de infectie of ontsteking.

Normaal waarden BSE-onderzoek:
  • Mannen jonger dan 50 < 15 mm/uur
  • Mannen ouder dan 50 < 20 mm/uur
  • Vrouwen jonger dan 50 < 20 mm/uur
  • Vrouwen ouder dan 50 < 30 mm/uur
  • Kinderen jonger dan 10 jaar 3-13 mm/uur
  • Zwangeren < 30 mm/uur

CRP (C-Reactief Proteïne)

De C-reactief proteïne wordt ook wel het acutefase-eiwit genoemd. Dit stofje wordt aangemaakt door de lever wanneer er sprake is van een ontsteking in het lichaam. De normaalwaarde ligt onder de 10 mg per liter. Bij een waarde liggende tussen de 10 en de 40 mg per liter is er sprake van een lichte ontsteking of een virale infectie. Soms wordt een verhoogde waarde onder de 40 mg per liter ook gemeten tijdens een zwangerschap. Vermeld dus ook altijd aan de arts, dat je zwanger bent. Bij bacteriële infecties kan de waarde hoog oplopen, afhankelijk van de ernst van de infectie. Er kunnen bij ernstige bacteriële infecties zelfs waardes gemeten worden van boven de 200 mg per liter.

Voordeel van deze test ten opzichte van de BSE is dat de waardes reeds binnen enkele uren na het ontstaan van de infectie verhoogd zijn en dat de uitslag minder afhankelijk is van de leeftijd, het geslacht en het geneesmiddelengebruik van de patiënt. Ook deze test wordt vaak aangevraagd, meestal in combinatie met de al lang bestaande test BSE.

Normaalwaarde CRP < 10 mg/L

Hb (Hemoglobine-waarden)

Hemoglobine is de stof die de rode bloedcellen rood kleurt en die noodzakelijk is voor het transport van zuurstof door het bloed naar de lichaamscellen. Wanneer de Hb-waarde te laag is, spreekt men van bloedarmoede. Een Hb is normaal wanneer deze ligt tussen de 7,3 en 10,8 mmol per liter. Bloedarmoede gaat vaak gepaard met duizelingen, vermoeidheid en hoofdpijn. Bij ernstige bloedarmoede kan ook sprake zijn van oorsuizen, koude handen en voeten en zelfs flauwvallen.

Normaal waardenmannen Hemoglobine 8,5-11,0 mmol/L
Normaalwaarden vrouwen Hemoglobine 7,5-10 mmol/L
Normaalwaarden zwangeren 6,8-8,7 mmol/L

Glucose

Ook dit is een bloedonderzoek dat heel veel wordt aangevraagd. Hierbij wordt gekeken of er sprake is van suikerziekte. De normaalwaarden liggen voor een nuchtere test tussen de 3,5 en de 6,0 mmol per liter. Wanneer de patiënt heeft gegeten en/of gedronken voordat de test werd uitgevoegd, liggen de waarden tussen de 3,5 en de 7,8 mmol per liter. Diabetes type 2 (vroeger ouderdomsdiabetes genoemd) is één van de meest voorkomende ouderdomsziekten in de westerse wereld.

Glucose nuchter 3,5–6,0 mmol/l
Glucose niet nuchter 3,5-7,8 mmol/l

T4 (thyroxine)

T4 is een schildklierhormoon dat invloed heeft op de stofwisseling en bij kinderen ook op de groei. Op het laboratoriumformulier wordt een verschil gemaakt tussen T4 en vrij T4 (FT4). De normaalwaarden liggen voor het T4-onderzoek tussen de 64 en de 154 nmol per liter en voor het FT4-onderzoek tussen de 9 en de 24 pmol per liter. Een verhoogde waarde duidt op een te snel werkende schildklier (gewichtsverlies, snelle hartslag, opgejaagd) en een te lage waarde op een te langzaam werkende schildklier (gewichtstoename, vermoeidheid). Vaak wordt dit onderzoek gecombineerd met een onderzoek naar het schildklier-stimulerend hormoon (TSH) en naar de triiodothyronine (T3)-waarde.

T4 totaal normaalwaarde 64-154 nmol/l
T4 vrij normaalwaarde 9-24 pmol/l
TSH normaalwaarde 0,4–4,0 mU/l
T3 Totaal normaalwaarde 1,2-3,4 nmol/l
T3 Vrij normaalwaarde 3-8 pmol/l

PSA (ProstaatSpecifiek Antigeen)

Ook dit onderzoek wordt vaak aangevraagd en is bedoeld om te kijken of er afwijkingen zijn aan de prostaat. De normaalwaarden verschillen per leeftijd. Een waarde boven de 6,5 ng per ml is in ieder geval altijd te hoog.

Normaalwaarden PSA:
  • mannen jonger dan 40 jaar < 2,0 ng/ml
  • mannen tussen de 40 – 49 jaar < 2,5 ng/ml
  • mannen tussen de 50 – 59 jaar < 3,5 ng/ml
  • mannen tussen de 60 – 69 jaar < 4,5 ng/ml
  • mannen ouder dan 70 jaar < 6,5 ng/ml

Cholesterol

Een onderzoek naar het totaal cholesterol zegt eigenlijk niets. Wanneer het cholesterolgehalte wordt onderzocht, moet er altijd sprake zijn van een onderzoek naar het HDL (High Density Lipoproteïne), LDL (Low Density Lipoproteïne) en triglyceridegehalte. Het triglyceridegehalte is het onderdeel waar je zelf veel invloed op hebt. Wanneer dit te hoog is (boven de 2,2 mmol per liter), ligt dit aan je eetpatroon en/of leefpatroon. Je krijgt dan teveel vetten en koolhydraten binnen, beweegt te weinig of je drinkt veel alcohol.

De normaalwaarden van de HDL liggen tussen de 0,9 en de 1,7 mmol per liter. HDL wordt ook wel het goede cholesterol genoemd. Deze stof haalt het teveel aan LDL op en transport dit naar de lever. Je haalt dit deels uit je voeding, maar je lichaam maakt ook zelf HDL aan. Een (te) hoge HDL-waarde komt meestal voor bij magere mensen die gezond leven en regelmatig sporten. Het komt vaker voor bij vrouwen, omdat oestrogeen de eigenschap heeft het HDL-gehalte te verhogen. Soms wordt er een te hoog cholesterolgehalte gemeten met een thuistest, terwijl het algemene cholesterolgehalte niet zoveel zegt. Een te hoge HDL-waarde is geen probleem.

Het slechte cholesterol dat aan de vaatwanden blijft plakken is het LDL. Een te hoge LDL-waarde verhoogt de kans op hart en vaatziekten, zeker wanneer dit gecombineerd gaat met een lage HDL-waarde. De normaalwaarde voor LDL ligt tussen de 2,0 en de 4,5 mmol per liter.

De totaal cholesterolwaarde ligt normaal tussen de 1,5 en 6,5 mmol per liter, maar zoals uit het bovenstaande al blijkt, zonder kennis van het HDL, LDL en triglyceridegehalte zegt dit eigenlijk niets.

Totaal cholesterol normaalwaarde tussen de 1,5-6,5 mmol/l
HDL normaalwaarde tussen de 0,9-1,70 mmol/l
LDL normaalwaarde tussen de 2,0-4,5 mmol/l
Cholesterol/HDL normaalwaarde lager dan 8 ratio
Triglyceriden normaalwaarde tussen de 0,6-2,2 mmol/l
© 2016 - 2024 Katinka900, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Te snelle schildklier: symptomen, diagnose en behandelingTe snelle schildklier: symptomen, diagnose en behandelingHyperthyeroïdie is de naam voor de ziekte waarbij de schildklier te snel werkt. Er wordt dan een overschot aan schildkli…
Hyperthyreoïdie: oorzaken, symptomen, behandelingHyperthyreoïdie: oorzaken, symptomen, behandelingHyperthyreoïdie wil zeggen dat er teveel schildklierhormoon wordt aangemaakt, door een te hard werkende schildklier. Dit…
Hormoonstelsel onder de loep – de schildklierHormoonstelsel onder de loep – de schildklierDe schildklier maakt thyroxine aan, een hormoon dat een regulerende invloed heeft op tal van stofwisselingsprocessen. Bo…
Hypothyreoïdie, trage schildklier; symptomen en behandelingHypothyreoïdie oftewel een trage schildklier is een aandoening waarbij de schildklier te weinig schildklierhormoon (thyr…

Behandeling tegen griep: antigrippine gebruiken tegen griepBehandeling tegen griep: antigrippine gebruiken tegen griepBehandeling tegen griep met antigrippine tabletten. Helpt het? Antigrippine tabletten bevatten de werkzame stoffen parac…
Likdoorn zelf verwijderen met likdoornpen: hoe werkt het?Likdoorn zelf verwijderen met likdoornpen: hoe werkt het?Een likdoorn zelf verwijderen? Dat is mogelijk met de likdoornpen. Een likdoorn wordt vaak veroorzaakt door chronische d…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Jaytaix, Pixabay
  • http://www.ziekenhuis.nl/dossiers/bloedonderzoek/wanneer-is-een-bloedonderzoek-nodig/item25265
  • http://www.labuitslag.nl/bloedtest/
Katinka900 (661 artikelen)
Laatste update: 21-06-2016
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Diversen
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.