Paresthesieën: Tintelingen in ledematen door druk op zenuw

Paresthesieën: Tintelingen in ledematen door druk op zenuw Iedereen heeft wel eens tijdelijk last gehad van paresthesieën. Dit is het tintelende, jeukende en/of brandende gevoel of de gevoelloosheid in de ledematen dat ontstaat door druk op een zenuw, bijvoorbeeld door langdurig de benen te kruisen. Een breed scala van aandoeningen kan echter ook deze tintelingen veroorzaken, zoals een beroerte, diabetes of een infectie. De symptomen kunnen constant zijn, met tussenpauzes optreden of chronisch zijn. Ook de locatie en frequentie van de paresthesieën kunnen variëren. De behandeling van deze stoornis in de gevoelswaarneming is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. De vooruitzichten zijn eveneens variabel. Patiënten met paresthesieën waarbij de oorzaak onbekend is, de klachten langdurig aanhouden, of waarbij andere symptomen optreden, doen er goed aan een arts te raadplegen om de oorzaak vast te stellen en zo snel mogelijk te behandelen.

Oorzaken: Door druk op een zenuw

Meestal verschijnen paresthesieën wanneer mensen te lang in een bepaalde positie blijven zitten of liggen, zoals met de benen gekruist, waardoor druk op de zenuw die bloed aan een ledemaat levert ontstaat. Wanneer deze druk vermindert of verdwijnt, verdwijnt meestal ook het symptoom. Bij sommige patiënten kan echter sprake zijn van een langdurige stoornis in de gevoelswaarneming, wat kan wijzen op een zenuwprobleem of een andere aandoening.

Een zwangerschap kan soms leiden tot paresthesieën / Bron: PublicDomainPictures, PixabayEen zwangerschap kan soms leiden tot paresthesieën / Bron: PublicDomainPictures, Pixabay

Tijdelijke paresthesieën

Bij zwangerschap, hallucinaties (waanvoorstellingen en verstoorde percepties), een angstaanval en hyperventilatie kunnen tijdelijk paresthesieën optreden. Ook situaties zoals met de arm onder het hoofd slapen, langdurig met gekruiste benen zitten, enzovoort, kunnen leiden tot een beknelde zenuw.

Chronische paresthesieën: Oorzaken en aandoeningen

Tal van aandoeningen, medische situaties en omgevingsfactoren kunnen leiden tot chronische paresthesieën. De onderstaande lijst is niet uitputtend, en sommige aandoeningen kunnen onder meerdere hoofdcategorieën vallen.

Aandoeningen

Auto-immuunaandoeningen
Enkele auto-immuunaandoeningen kunnen gevoelsstoornissen veroorzaken.

Infecties
Bij infecties kunnen ook paresthesieën optreden.

Gewrichts-, spier- en skeletaandoeningen
Gewrichts-, spier- en skeletaandoeningen kunnen ook paresthesieën veroorzaken.

Metabole aandoeningen en schildklierafwijkingen
Diverse metabole aandoeningen en schildklierafwijkingen kunnen paresthesieën veroorzaken:

Migraine
Bepaalde vormen van migraine kunnen ook gepaard gaan met tintelingen en gevoelloosheid.

Neurologische aandoeningen
Een aantal neurologische aandoeningen kan zenuwschade veroorzaken, wat leidt tot het symptoom paresthesieën (verstoorde gevoelservaringen zoals tintelingen of gevoelloosheid). Enkele aandoeningen die hieraan kunnen bijdragen zijn:


Ondervoeding en vitaminetekort
Paresthesieën kunnen ook voorkomen bij ondervoeding en vitaminetekort. Voorbeelden zijn:


Syndromen
Een syndroom kan meerdere lichaamsstructuren aantasten, wat mogelijk leidt tot compressie van zenuwen:


Wervelkolomaandoeningen en ruggenmergschade
Bij aandoeningen van de wervelkolom of schade aan het ruggenmerg kunnen paresthesieën optreden:


Andere aandoeningen en medische behandelingen
Diverse andere aandoeningen en medische behandelingen kunnen ook paresthesieën veroorzaken:


Medicijnen kunnen mogelijk gevoelsstoornissen veroorzaken / Bron: Stevepb, PixabayMedicijnen kunnen mogelijk gevoelsstoornissen veroorzaken / Bron: Stevepb, Pixabay

Omgevingsfactoren

Diverse omgevingsfactoren kunnen ook bijdragen aan paresthesieën:


Risicofactoren voor beknelde zenuw of druk op zenuw

Sommige factoren verhogen het risico op een beknelde zenuw en daarmee de kans op paresthesieën:

  • Diabetes: Bij mensen met diabetes kan zenuwschade optreden, wat bekend staat als diabetische neuropathie.
  • Geslacht: Vrouwen hebben meer kans op het carpaletunnelsyndroom, mogelijk door een smaller zenuwkanaal.
  • Langdurige bedlegerigheid: Langdurig in dezelfde positie liggen kan de druk op zenuwen verhogen, wat het risico op paresthesieën vergroot.
  • Obesitas: Extra gewicht kan druk uitoefenen op de zenuwen.
  • Overmatig gebruik: Herhaalde bewegingen van de handen, ellebogen of voeten verhogen de kans op beknelde zenuwen, tintelingen en zenuwschade.
  • Reumatoïde artritis: Bij reumatoïde artritis ontstaat ontsteking van de gewrichten, wat mogelijk druk op de zenuwen in de gewrichten veroorzaakt.
  • Schildklierziekte: Een schildklieraandoening kan het risico op het carpaletunnelsyndroom verhogen.
  • Zwangerschap: Tijdens de zwangerschap kan extra gewicht en vochtretentie leiden tot zwelling en druk op de zenuwen.

Symptomen: Tintelingen in ledematen

Patiënten kunnen tintelingen (prikkelingen, kriebelingen) ervaren, vaak in de ledematen (armen, handen en/of vingers, benen, voeten en/of tenen), hoewel dit ook op andere plekken in het lichaam kan voorkomen. Gevoelsstoornissen zoals een verdoofd gevoel, gevoelloosheid of verminderd gevoel, samen met branderigheid, jeuk of een ‘slapend’ gebied, kunnen gepaard gaan met paresthesieën. Sommige patiënten beschrijven dit als ‘prikken met spelden en naalden’. Pijn (bijvoorbeeld pijn aan de vinger) kan al dan niet aanwezig zijn bij paresthesieën. De symptomen kunnen tijdelijk, constant of intermitterend zijn (met tussenpozen). Ze kunnen op dezelfde locatie blijven of zich naar andere lichaamsgebieden verspreiden.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts begint met het vragen naar de mogelijke oorzaak, ernst, frequentie en duur van de symptomen. Er wordt ook een grondige medische geschiedenis doorgenomen. Een lichamelijk en neurologisch onderzoek zijn vaak noodzakelijk.

Soms is een bloedonderzoek nodig, vooral bij een infectie / Bron: Frolicsomepl, PixabaySoms is een bloedonderzoek nodig, vooral bij een infectie / Bron: Frolicsomepl, Pixabay
Diagnostisch onderzoek
Afhankelijk van de symptomen en de bevindingen tijdens het lichamelijke en neurologische onderzoek, kan de arts aanvullende diagnostische onderzoeken laten uitvoeren:
  • Bloedonderzoek (nuttig voor het opsporen van infecties of andere aandoeningen)
  • Echografie: Dit onderzoek maakt beelden van het lichaam, waardoor de arts structuren in detail kan beoordelen.
  • Elektromyografie (EMG): Dit onderzoek meet de elektrische activiteit van zenuwen en spieren om zenuwschade te detecteren.
  • MRI-scan: Deze beeldvormende techniek helpt bij het identificeren van aandoeningen met zenuwcompressie of zenuwschade, zoals bij het carpaletunnelsyndroom.
  • Zenuwgeleidingsonderzoek: Hierbij wordt gemeten hoe snel zenuwimpulsen zich door de zenuwen verspreiden.

Verwijzing naar specialist

In sommige gevallen kan een verwijzing naar een specialist nodig zijn. Neurologen, orthopeden, en reumatologen kunnen betrokken zijn bij het verder onderzoeken en behandelen van de onderliggende oorzaak van paresthesieën. Indien een specifieke oorzaak zoals een auto-immuunziekte of ernstige infectie wordt vermoed, kan een specialist aanvullende behandelingen en tests aanbevelen.

Behandeling van stoornis in gevoelswaarneming

Zelfzorg

Acupunctuur en massage kunnen bij sommige patiënten verlichting van symptomen bieden. Zelfmassage met aromatische oliën kan ook nuttig zijn. Loszittende kleding en goed passende schoenen kunnen bijdragen aan het verlichten van klachten.

Professionele medische zorg

De behandeling richt zich op de onderliggende oorzaak van de paresthesieën. Dit kan bestaan uit rust en het gebruik van braces, fysiotherapie, medicatie en, indien nodig, chirurgie.

Rust en braces
Bij een beknelde zenuw is rust vaak de beste aanpak. De weefsels hebben tijd nodig om te genezen. Soms is het dragen van een brace noodzakelijk. Een polssteun kan bijvoorbeeld helpen bij het carpaletunnelsyndroom. Langdurig gebruik van een brace kan echter andere gezondheidsproblemen veroorzaken, dus het is belangrijk om het advies van een arts te volgen bij het gebruik van dergelijke hulpmiddelen.

Fysiotherapie
Op advies van een arts kan fysiotherapie worden ingezet. Onder begeleiding van een fysiotherapeut kan de patiënt de spieren versterken die de aangetaste zenuw omringen. Versterkte spieren kunnen de druk op de zenuwen verminderen en de kans op terugkeer van paresthesieën verkleinen. Fysiotherapie kan ook de flexibiliteit, het bewegingsbereik en de algehele mobiliteit verbeteren.

Medicijnen
Verschillende medicijnen kunnen helpen bij pijnverlichting, zoals ibuprofen en naproxen. In sommige gevallen kunnen steroïdinjecties worden toegepast om pijn, zwelling en ontsteking te verminderen. Voor aandoeningen zoals fibromyalgie kunnen specifieke medicijnen worden voorgeschreven, zoals pregabaline (Lyrica) of duloxetine (Cymbalta).

Chirurgie
Als andere behandelingen niet effectief zijn, kan een operatie noodzakelijk zijn om de beknelde zenuw te verhelpen. De arts zal de oorzaak van de gevoelsstoornis identificeren en de meest geschikte chirurgische techniek toepassen.

Prognose van gevoelsstoornissen

Een kortstondige beknelde zenuw veroorzaakt doorgaans geen permanente schade. Bij aanhoudende zenuwcompressie kan echter permanente schade ontstaan, wat leidt tot chronische pijn en verlies van functie of gevoel.

Langetermijnbeheer en nazorg

Bij chronische aandoeningen die paresthesieën veroorzaken, kan een langetermijnbeheerplan noodzakelijk zijn. Dit kan bestaan uit regelmatige opvolgingsafspraken, aanpassingen in de behandeling, en voortdurende monitoring van de symptomen. Het doel is om de kwaliteit van leven te verbeteren en complicaties te voorkomen.

Complicaties van paresthesieën

Chronische pijn

Aanhoudende paresthesieën kunnen leiden tot chronische pijn, waarbij de gevoelstoornissen niet meer tijdelijk zijn maar een constante bron van ongemak vormen.

Verlies van functie

Bij langdurige zenuwcompressie kan er verlies van functie optreden, wat resulteert in beperkte bewegingsvrijheid of verminderde kracht in het aangetaste gebied.

Verlies van gevoel

Paresthesieën kunnen leiden tot een gedeeltelijk of volledig verlies van gevoel in de betrokken ledematen, wat het vermogen om normale dagelijkse activiteiten uit te voeren kan beïnvloeden.

Spieratrofie

Langdurige paresthesieën kunnen spieratrofie veroorzaken door verminderde activiteit en gebruik van de spieren rondom de aangetaste zenuw.

Verminderde kwaliteit van leven

De symptomen van paresthesieën kunnen de levenskwaliteit beïnvloeden, met name als ze leiden tot chronische pijn, verminderde mobiliteit, en beperkingen in dagelijkse activiteiten.

Psychologische Impact

Chronische paresthesieën kunnen ook leiden tot psychologische problemen zoals angst en depressie, als gevolg van aanhoudend ongemak en beperkingen in de levensstijl.

Gecompliceerde genezing

Soms kan de onderliggende aandoening die de paresthesieën veroorzaakt, gecompliceerde genezing of langdurige behandeling vereisen, wat de herstelperiode verlengt en de symptomen verergert.

Preventie van gevoelsstoornissen

Hoewel sommige paresthesieën niet volledig te voorkomen zijn, kunnen risicofactoren verminderd worden. Een ergonomische houding helpt om onnodige druk op de zenuwen te vermijden. Regelmatig van positie veranderen voorkomt zenuwcompressie. Herhaalde bewegingen moeten worden vermeden, of als dit niet mogelijk is, dienen voldoende pauzes te worden genomen. Een gezond lichaamsgewicht helpt overbelasting te voorkomen, en regelmatige lichaamsbeweging is belangrijk voor sterke en gezonde spieren.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Tintelende voeten en handen: oorzaken van tintelingenTintelende voeten en handen: oorzaken van tintelingenHeel veel mensen hebben bij tijd en wijle last van tintelende handen en/of tintelende voeten. Deze tintelende sensatie i…
Prikkelingen: oorzaken en behandeling van een prikkende huidPrikkelingen: oorzaken en behandeling van een prikkende huidPrikkelingen of een prikkende huid na het douchen, zwemmen of bij warmte, wordt vaak veroorzaakt door uitdroging van de…
Perifere neuropathiePerifere neuropathiePerifere neuropathie is een vervelende aandoening aan de zenuwen. Lees hieronder meer over deze aandoening.
Tinteling binnenzijde onderarm en pink: zenuw telefoonbotjeTinteling binnenzijde onderarm en pink: zenuw telefoonbotjeJe tegen de achterkant van de arm stoten, kan door de lokale zenuw tintelingen of een vervelend pijnlijk gevoel geven. H…

Gezwollen baarmoeder: Oorzaken van baarmoedervergrotingGezwollen baarmoeder: Oorzaken van baarmoedervergrotingNormaal gesproken is de baarmoeder ongeveer ter grootte van een gebalde vuist of een peer. Tijdens een zwangerschap groe…
Wratjes op de hand: weghalen en verwijderen van handwrattenWratjes op de hand: weghalen en verwijderen van handwrattenWratjes op je handen (handwratten) worden veroorzaakt door een virus, het humaan papillomavirus (HPV). Als dit virus in…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Granderboy, Pixabay
  • Geraadpleegd op 11 augustus 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Paresthesia Information Page, https://www.ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Paresthesia-Information-Page
  • Paresthesia: Causes, Symptoms, Diagnosing & Treatment, https://www.disabled-world.com/health/neurology/paresthesia.php
  • What is paresthesia? Causes and symptoms, http://www.medicalnewstoday.com/articles/318845.php
  • What Is Paresthesia?, http://www.healthline.com/health/paresthesia
  • What Is Paresthesia?, http://www.webmd.com/brain/paresthesia-facts
  • Afbeelding bron 1: PublicDomainPictures, Pixabay
  • Afbeelding bron 2: Stevepb, Pixabay
  • Afbeelding bron 3: Frolicsomepl, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 15-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 11
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.