Arachnoïditis: Ontsteking in hersenen met chronische rugpijn
Het middelste hersenvlies is in medische termen gekend als het arachnoïdea of spinnenwebvlies. Het arachnoïdea omringt en beschermt de zenuwen van het ruggenmerg. Bij een arachnoïditis of arachnitis ontsteekt het arachnoïdea. Vooral een infectie maar ook een trauma en nog andere oorzaken leiden tot deze ontsteking. De patiënt kent door arachnoïditis chronische (rug)pijn en neurologische problemen. De ontsteking behandelen is moeilijk en ondanks vele ondersteunende en pijnverlichtende behandelingsmethoden, verbeteren de meeste symptomen bij patiënten niet.
Epidemiologie arachnoïditis
Arachnoïditis, de
medische term van
ontsteking van het spinnenwebvlies, treft het vaakst kinderen en jongvolwassenen tot de leeftijd van 40 jaar. Mannen zijn dubbel zo vaak getroffen als vrouwen.
Alcoholisme, chronische
vermoeidheid, vaak respiratoire virale infecties, herhaalde letsels en een zware lichamelijke inspanning bij ongunstige weersomstandigheden verhogen het risico op arachnoïditis. Exacte cijfers en nog extra informatie met betrekking tot de geografische en raciale voorliefde zijn niet gevonden in de geraadpleegde bronnen.
Oorzaken ontsteking van het arachnoïdea
Arachnoïditis kent veel mogelijke oorzaken:
- brucellose
- cytomegalovirus
- chronische compressie van ruggenmergzenuwen of complicaties van ruggenmergchirurgie of andere invasieve ruggenmergprocedures. Hiertoe hoort ook spinale anesthesie, verdoving via een lumbale punctie (ruggenprik: onderzoek van hersenvocht), bij een medische behandeling of ingreep.
- een direct trauma (letsel) aan de wervelkolom
- een infectie door bacteriën of virussen (botulisme (ernstige infectieziekte door toxine van bacterie),
- een irritatie van chemicaliën (bij het toedienen van een contrastmiddel van myelografie = het röntgenologisch zichtbaar maken van het ruggenmerg)
- influenza
- mazelen (virale infectieziekte die gepaard gaat met symptomen aan de ogen (oogbindvliesontsteking) en een huiduitslag)
- meningitis (hersenvliesontsteking met hoofdpijn, koorts en een stijve nek)
- neurosyfilis (complicatie van syfilis die zich verspreid heeft naar het centraal zenuwstelsel)
- tuberculose
- varicella (waterpokken: meestal milde virale infectie met algemene symptomen en huiduitslag)
Symptomen: Chronische rugpijn en neurologische problemen
De ernst en uitgebreid van de symptomen zijn individueel bepaald. De symptomen variëren eveneens per patiënt, maar verergeren naarmate de ziekte vordert. Door de
ontsteking ontstaan littekenweefsel,
verklevingen en
cysten (abnormaal gevormde holten in lichaam) waardoor de ruggenmergzenuwen aan elkaar vastplakken. Als de ontsteking interfereert met de functie van één of meer van deze zenuwen, ontwikkelt de patiënt een aantal symptomen. Enkele symptomen omvatten gevoelloosheid,
tintelingen en een karakteristieke stekende en brandende
pijn in de onderrug (
lage rugpijn) of benen.
Chronische rugpijn is de meest voorkomende klacht. Sommige patiënten met arachnoïditis hebben slopende
spierkrampen,
spiertrekkingen of spasmen (
krampen). Voor sommige patiënten wegen de kledingstukken die ze dragen zelfs te zwaar. In ernstige gevallen leidt arachnoïditis tot
verlamming van de onderste ledematen. Barstende
hoofdpijn pijn bij het bewegen van de ogen, een verhoogde druk in de ogen,
fotofobie (lichtschuwheid),
misselijkheid en
braken zijn eveneens mogelijk. Daarnaast treden gehoorproblemen op zoals
tinnitus aurium (oorsuizen),
gehoorverlies en hierdoor ook
duizeligheid. De patiënt verdraagt bovendien slecht scherpe geluiden. Tot slot zijn de blaas, de darmen en de seksuele functie mogelijk aangetast.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk onderzoek
De arts voert een uitgebreid lichamelijk en
neurologisch onderzoek uit bij de patiënt. Ook bevraagt hij de patiënt over zijn
medische geschiedenis zodat hij eventueel hij dit eventueel kan koppelen met de huidige symptomen.
Diagnostisch onderzoek
De diagnose gebeurt aan de hand van een CAT-scan (gecomputeriseerde axiale tomografie) of
MRI-scan. Het stellen van de diagnose is wel moeilijk te stellen. Daarnaast voert de arts een
elektromyografie (EMG) (registratie van de elektrische spieractiviteit) uit om de ernst van de ernst van de schade te beoordelen. Andere onderzoeken omvatten een
CT-scan, een
echografie, een EEG, een lumbaalpunctie, een uitgebreid
oogheelkundig onderzoek en een KNO-onderzoek. Verder
radiografisch onderzoek is meestal niet nuttig.
Differentiële diagnose
Vaak verwart de arts arachnoïditis met volgende aandoeningen of syndromen:
- het rugoperatiesyndroom
- multiple sclerose (chronische neurologische auto-immuunaandoening)
- fibromyalgie (chronische aandoening met pijn en vermoeidheid)
- reflex sympathische dystrofie
- het chronisch pijnsyndroom (lichamelijke en mentale symptomen)
- het Caudasyndroom
- syringomyelie (multipele-holtevorming in de grijze stof van het ruggenmerg)
- sommige ruggenmergtumoren (spinale tumoren)
Behandeling van ontsteking spinnenwebvlies in hersenen
De behandeling van arachnoïditis is complex en is vooral ondersteunend en symptomatisch gericht. De arts schrijft
pijnstillers voor. Daarnaast zijn fysiotherapie, lichaamsbeweging en psychotherapie vaak aanbevolen. Een chirurgische ingreep is controversieel omdat de resultaten over het algemeen slecht zijn en alleen op korte termijn verlichting bieden.
Prognose aandoening is vrij onvoorspelbaar
Arachnoïditis is slecht te behandelen waardoor
chronische pijn en neurologische problemen veelal niet significant verbeteren. Ook chirurgie brengt slechts een tijdelijke verlichting. De vooruitzichten voor een patiënt met arachnoïditis zijn onvoorspelbaar evenals de ernst van de symptomen. Veelal is een patiënt echter niet in staat om te gaan werken en is de kwaliteit van leven verlaagd.
Lees verder