Subduraal hematoom: symptomen en behandeling

De hersenen hebben verschillende vliezen. Als door een letsel een bloedvat tussen deze vliezen scheurt, kan er een bloeding ontstaan. Deze bloeding noemt men een subduraal hematoom. Dit kan zowel acuut als chronisch voorkomen. Deze aandoening moet zo snel mogelijk behandeld worden. Zonder behandeling sterft de patiënt aan de druk in zijn hersenen.

Wat is een subduraal hematoom?

Letterlijk vertaald is een hematoom een bloeduitstorting onder de huid. Dit is in de volksmond gekend als een blauwe plek. Subduraal wil zeggen de ruimte tussen de dura mater, ook wel het harde hersenvlies genoemd, en arachnoïdea, ook wel het spinnenwebvlies genoemd. Met andere woorden is er een bloeding in de hersenen tussen de dura mater en de arachnoïdea. Met een CT-scan kan de bloeding zichtbaar worden en heeft de arts een idee van de grootte van de bloeding.

Een subduraal hematoom kan acuut optreden door een plots ongeval. Denk hierbij vooral aan verkeersongevallen of geweld. Tijdens deze gebeurtenis scheuren bloedvaten in de hersenen af. Daardoor kan het bloed tussen de verschillende vliezen lopen. Dit heeft als gevolg dat de druk in de hersenen met een hoge snelheid zal toenemen. Wanneer de druk te groot wordt voor de hersenen ontstaan er uitvalsverschijnselen. Welke verschijnselen dit zijn is afhankelijk van welk hersendeel het begeeft onder de druk.

Een andere mogelijkheid is een chronisch subduraal hematoom. Dit hematoom komt vooral voor bij de oudere bevolking. Ook zijn er beïnvloedende factoren die deze vorm in de hand werken. Zo heeft een oudere patiënt meer ruimte omdat zijn hersenweefsel afneemt naarmate hij ouder wordt. Daardoor is er meer ruimte voor een bloeduitstorting.

Bij een chronisch subduraal hematoom is de patiënt meestal gevallen. Dit kan een kleine val zijn of een letsel zoals het hoofd ergens tegen stoten. De patiënt heeft nergens last van en doet gewoon verder met de dagelijkse bezigheden. Vaak weet de patiënt zelfs niet dat hij zich gekwetst heeft. Toch is er in de hersenen een bloedvat gescheurd. De persoon voelt dit niet en geleidelijk aan sijpelt het bloed uit het gescheurde bloedvat in de subdurale ruimte. De patiënt zal als de subdurale ruimte goed gevuld is met bloed pas last krijgen van symptomen door de druk. Omdat deze symptomen zo sluipend zijn, wordt er vaak te laat behandeld.

Beïnvloedende factoren

Een aantal aandoeningen leiden tot een verhoogd risico zoals epilepsie en de ziekte van Parkinson. Dit omdat je meer risico hebt op een val met deze aandoeningen. Verder heb je een groter risico op een subduraal hematoom als je bloedverdunnende middelen neemt. Als je bloed dunner is, wil dit zeggen dat het minder snel stolt. Als je dan een scheur krijgt in een bloedvat zal het ook veel heviger bloeden en zal het moeilijker zijn om deze bloeding terug te stoppen. Verder heeft alcohol ook een negatieve invloed.

Symptomen van een subduraal hematoom

Veel voorkomende symptomen van een subduraal hematoom zijn:

• Hoofdpijn
• Misselijkheid of braken
• Verlamming van een ledemaat of het halve lichaam
• Spraakproblemen
• Epilepsie of schokken in de ledematen
• Sufheid en slaperig worden
• Plotseling krachtverlies in een arm of been
• Verminderde geestelijke vermogens zoals geheugenverlies, verwardheid of gedragsveranderingen

• Bewusteloosheid
• Coma

Soms lijken de symptomen op dementie.

Prognose

Bij een acuut hematoom is het belangrijk om er zo snel mogelijk bij te zijn. Met een spoedoperatie kan de patiënt gedeeltelijk genezen. Bij een chronisch hematoom is de kans op herstelling kleiner. De arts bepaalt de prognose aan de hand van:

• De leeftijd
• De klinische conditie van de patiënt tijdens opname. Als de patiënt er heel slecht aan toe is, is de kans op genezing ook kleiner
• De snelheid en kwaliteit van de heelkundige ingreep
• De bijkomende hersenschade. De chirurg kan het bloed wel wegnemen, maar de schade die de hersenen hebben opgelopen door de druk kunnen niet verholpen worden

Behandeling

Als het hematoom klein genoeg is, kiest de arts er voor om het spontaan te laten genezen. Net zoals bij een andere bloeduitstorting wordt het bloed terug door het lichaam opgenomen.

In de meeste gevallen zal de chirurg heelkundig moeten ingrijpen. De operatie kan zowel onder plaatselijke verdoving als onder algemene verdoving. Deze operatie noemt men een trepanatie. De arts maakt een klein sneetje in de hoofdhuid. Dan zal hij een of meerdere kleine gaatjes boren in de schedel van de patiënt. De arts zal door het boorgat een kleine snee maken in de dura mater. Na dit sneetje zal het bloed dat in de subdurale ruimte zit onmiddellijk beginnen vloeien. De chirurg plaatst een buisje in de subdurale ruimte en laat zo al het bloed wegvloeien.

Als het meeste bloed is afgevoerd, plaatst de arts een reservoir op het slangetje. Dit blijft nog enkele dagen aanwezig. In dit reservoir worden resten bloed opgevangen. De verpleegkundige houdt dit bij. Als er enkele dagen niets meer in het reservoir komt, verwijdert de arts het slangetje uit het hoofd. Vlak na de operatie, als de patiënt bij bewustzijn is, zullen de symptomen die aanwezig waren zoals verlammingen, spraakstoornissen en gedragsstoornissen verdwijnen. Er is geen zekerheid dat alle symptomen voorgoed zullen verdwijnen. Na enkele dagen is de patiënt goed genoeg hersteld om terug naar huis te gaan. In uitzonderlijke gevallen, als de prognose niet goed was, kan de patiënt toch overlijden aan deze aandoening.

Lees verder

• De schedel openen voor een operatie: trepanatie