Subduraal hematoom: Bloeding onder schedel, buiten hersenen

Een subduraal hematoom is een verzameling bloed tussen de bedekking van de hersenen (dura) en het oppervlak van de hersenen. Subdurale hematomen zijn meestal het gevolg van een ernstig hoofdletsel. De bloeding en verhoogde druk op de hersenen van een subduraal hematoom is potentieel levensbedreigend. Subdurale hematomen zijn acuut of chronisch. Hoofdpijn en verwardheid zijn de meest voorkomende symptomen bij een subduraal hematoom. Sommige subdurale hematomen stoppen en verdwijnen spontaan, anderen vereisen een chirurgische drainage. Een chronisch subduraal hematoom heeft tot slot betere vooruitzichten dan het acute type, al hangt de prognose ook af van de ernst van het hematoom, de leeftijd van de patiënt en eventuele andere gezondheidsproblemen van de patiënt.

• Oorzaken van subduraal hematoom
• Soorten en risicofactoren: Hoofdletsel
• Acuut subduraal hematoom
• Chronisch subduraal hematoom
• Symptomen
• Volwassenen
• Baby’s
• Diagnose van subduraal hematoom
• Behandeling van subdurale hematomen
• Klein hematoom
• Groot hematoom
• Prognose
• Complicaties van hoge druk in schedel
• Preventie van bloeding buiten hersenen, onder schedel

Oorzaken van subduraal hematoom

Bij een subduraal hematoom treedt een bloeding niet op in de hersenen zelf, maar wel in de bedekkende lagen. De bloeding ontstaat namelijk tussen de dura (buitenste harde hersenlaag) en de volgende bedekkende laag, de arachnoïdea (spinnenwebvlies). De bloeding van een subduraal hematoom bevindt zich onder de schedel en buiten de hersenen. Naarmate het bloed zich ophoopt, neemt de druk op de hersenen echter toe. Door de toegenomen druk ontstaan de typische tekenen klachten van een subduraal hematoom.

Soorten en risicofactoren: Hoofdletsel

Acuut subduraal hematoom

Een hoofdletsel, zoals een botsing met een motorvoertuig, geweld of een valpartij, liggen vaak aan de basis van een subduraal hematoom. De bloedvaten die langs het oppervlak van de hersenen lopen, scheuren door de plotselinge klap (acuut subduraal hematoom). Patiënten met een bloedingsaandoening en patiënten die bloedverdunners (zoals Warfarine) gebruiken, krijgen vaker te maken met een subduraal hematoom. Door zelfs maar een kleine wonde aan het hoofd, ontstaat soms al een bloeding onder de schedel, buiten de hersenen.

Chronisch subduraal hematoom

Een licht of herhaald hoofdletsel veroorzaakt meestal een chronisch subduraal hematoom. Bij dit type subduraal hematoom scheuren kleine aderen aan de buitenkant van de hersenen. Dit resulteert in een kleinere en langzamere bloeding in de subdurale ruimte, hetgeen verklaart waarom patiënten soms pas na enkele dagen pas symptomen vertonen. Ouderen kampen het vaakst met een chronisch subduraal hematoom als gevolg van het krimpen van de hersenen (hersenatrofie). De kleine aderen worden namelijk langer uitgerekt bij het verouderen, waardoor ze sneller scheuren.

Symptomen

De symptomen van subduraal hematoom hangen grotendeels af van de grootte van de bloeding, de leeftijd van de patiënt en eventuele andere medische aandoeningen bij de patiënt. Soms komt de patiënt meteen in een coma terecht, terwijl patiënten met een chronisch subduraal hematoom vaak pas na enkele dagen of weken langzaam tekenen vertoont.

Volwassenen

De tekenen van een subduraal hematoom bij volwassenen bestaan uit bijvoorbeeld:

• apathie (gebrek aan motivatie in het leven)
• duizeligheid
• cognitieve disfunctie of geheugenverlies
• een gebrek aan energie
• een verdoofd gevoel
• epileptische aanvallen
• hoofdpijn
• incontinentie
• lethargie of overmatige slaperigheid
• misselijkheid en overgeven
• moeilijkheden met gang of balans
• motorische tekorten zoals bijvoorbeeld een hemiparese (zwakte aan één kant van het lichaam)
• persoonlijkheidsveranderingen
• spraakproblemen
• veranderingen in gedrag
• verminderd zien of dubbelzien
• verwardheid
• zwakte

Baby’s

Wanneer een subduraal baby’s treft, zijn volgende symptomen mogelijk:

• aanhoudend braken
• een hoge schreeuw
• een verhoogde hoofdomtrek
• epileptische aanvallen
• gescheiden schedelnaden (de gebieden waar groeiende schedelbotten samenkomen)
• prikkelbaarheid
• uitpuilende fontanellen
• verhoogde slaperigheid of lethargie
• voedingsproblemen

Diagnose van subduraal hematoom

Lichamelijk onderzoek
Dringende medische hulp is nodig. De arts controleert de vitale tekenen bij de patiënt met name de bloeddruk en de hartslag.

Diagnostisch onderzoek
De arts voert een CT-scan of MRI-scan uit van het hoofd. Deze beeldvormende onderzoeken detecteren een subduraal hematoom. In zeldzame gevallen zet de arts een angiografie van de hersenen in voor het opsporen van een subduraal hematoom. Verder is een bloedonderzoek nodig want bij een laag aantal rode bloedcellen is wellicht sprake van aanzienlijk bloedverlies.

Differentiële diagnose
De arts moet de beeldvormende onderzoeken uitvoeren om volgende aandoeningen uit te kunnen sluiten met een gelijkaardig klinisch beeld:

• andere hersenafwijkingen
• dementie
• een beroerte
• een hersentumor

Behandeling van subdurale hematomen

De behandeling van subdurale hematomen hangt af van de grootte van het letsel.

Klein hematoom

Bij kleine subdurale hematomen met milde symptomen is soms een afwachtend beleid voldoende. Herhaalde beeldvormende onderzoeken zijn vaak nodig om een verbetering van het subdurale hematoom vast te stellen.

Groot hematoom

Wanneer een patiënt kampt met een ernstig of gevaarlijk subduraal hematoom, is een operatie nodig waarbij de chirurg de hersendruk wil verminderen. Hiervoor bestaan diverse technieken, namelijk een trepinatie (gat in schedel boren en bloed wegzuigen), een craniotomie (chirurgische opening van groter deel van schedel om de druk te verlagen) en een craniectomie (langdurig een deel van de schedel verwijderen zodat het zwellen van de hersenen geen probleem vormt). Deze patiënten hebben vaak levensondersteuning met behulp van toestellen nodig. De arts behandelt andere problemen ondersteunend via medicatie of medische procedures. Fysiotherapie is soms nodig om de patiënt te helpen weer normaal te functioneren.

Prognose

De vooruitzichten zijn afhankelijk van het type en de locatie van het hoofdletsel, de grootte van de bloedafname en hoe snel de behandeling gestart is. Acute subdurale hematomen hebben hoge percentages van overlijden. Chronische subdurale hematomen hebben in de meeste gevallen betere resultaten. De symptomen verdwijnen vaak nadat het bloed is gedraineerd.

Complicaties van hoge druk in schedel

Complicaties van subdurale hematomen verschijnen voorts kort na het letsel of ergens nadat het letsel is behandeld. Deze complicaties bestaan uit:

• aanhoudende symptomen zoals geheugenverlies, duizeligheid, spierzwakte, gevoelloosheid, hoofdpijn, angst en concentratiestoornissen
• een hersenhernia: Als de druk in de schedel tot een zeer hoog niveau stijgt, leidt een subduraal hematoom uiteindelijk tot bewusteloosheid en de dood.
• toevallen

De mate van complicaties hangt af van de ernst van het hersenletsel. Andere medische problemen zijn van invloed op chronische of acute subdurale hematomen.

Preventie van bloeding buiten hersenen, onder schedel

Mensen moeten altijd veiligheidsuitrusting op het werk dragen en veiligheidskledij dragen bij contactsporten om het risico op een hoofdletsel te verminderen. Ook het dragen van een veiligheidshelm, fietshelm of motorhelm en veiligheidsgordel is nodig. Voor kinderen zijn enkele tips voorhanden om een hoofdletsel te voorkomen. Vooral ouderen moeten tot slot voorzichtig zijn om valpartijen te voorkomen.

Lees verder

• Subarachnoïdale bloeding: Bloeding tussen hersenvliezen
• Hersentrauma: Hoofdletsel door trauma met veel symptomen
• Hoofdletsels bij kinderen voorkomen: Tips en adviezen
• Hersenzwelling: Oorzaken en behandeling van cerebraal oedeem
• Hersenschudding: Mild hersenletsel door stoot tegen schedel