Subduraal hematoom: Bloeding onder schedel, buiten hersenen

Een subduraal hematoom is een ophoping van bloed tussen de hersenvliezen, specifiek tussen de dura mater (de buitenste, harde hersenvlies) en de arachnoïde (het spinnenwebvlies) die het oppervlak van de hersenen bedekken. Dit type bloeding is meestal het gevolg van een ernstig hoofdletsel en kan levensbedreigend zijn vanwege de verhoogde druk die het op de hersenen uitoefent. Subdurale hematomen kunnen acuut of chronisch zijn. De meest voorkomende symptomen zijn hoofdpijn en verwardheid. Sommige subdurale hematomen verdwijnen vanzelf, terwijl andere een chirurgische drainage vereisen. Een chronisch subduraal hematoom heeft doorgaans een betere prognose dan het acute type, hoewel de vooruitzichten sterk afhangen van de ernst van het hematoom, de leeftijd van de patiënt, en eventuele andere gezondheidsproblemen.

• Oorzaken van subduraal hematoom
• Soorten en risicofactoren
• Acuut subduraal hematoom
• Chronisch subduraal hematoom
• Symptomen
• Volwassenen
• Baby’s
• Diagnose van subduraal hematoom
• Behandeling van subduraal hematoom
• Klein hematoom
• Groot hematoom
• Prognose
• Complicaties van hoge druk in de schedel
• Preventie van subduraal hematoom

Oorzaken van subduraal hematoom

Een subduraal hematoom ontstaat door een bloeding in de ruimtes tussen de hersenvliezen, en niet in de hersenen zelf. De bloeding vindt plaats tussen de dura mater (de buitenste hersenvlies) en de arachnoïde laag. Naarmate het bloed zich ophoopt, neemt de druk op de hersenen toe, wat leidt tot de typische symptomen van een subduraal hematoom.

Soorten en risicofactoren

Acuut subduraal hematoom

Een acuut subduraal hematoom treedt op na een ernstig hoofdletsel, zoals bij een verkeersongeval, geweld of een valpartij. De bloedvaten die langs het oppervlak van de hersenen lopen, kunnen scheuren door de plotselinge impact, wat leidt tot een snelle bloeding. Patiënten met een bloedingsaandoening en patiënten die bloedverdunners zoals Warfarine gebruiken, lopen een groter risico op het ontwikkelen van een subduraal hematoom, zelfs bij relatief kleine hoofdtrauma's.

Chronisch subduraal hematoom

Een chronisch subduraal hematoom ontwikkelt zich meestal na een licht of herhaald hoofdletsel. Hierbij scheuren kleine aderen aan de buitenkant van de hersenen, wat leidt tot een langzame en kleinere bloeding in de subdurale ruimte. Dit verklaart waarom de symptomen vaak pas dagen of weken na het letsel verschijnen. Ouderen zijn bijzonder vatbaar voor een chronisch subduraal hematoom vanwege het krimpen van de hersenen (hersenatrofie), wat de aderen langer en kwetsbaarder maakt.

Symptomen

De symptomen van een subduraal hematoom variëren sterk en zijn afhankelijk van de grootte van de bloeding, de leeftijd van de patiënt en andere onderliggende gezondheidsproblemen.

Volwassenen

Bij volwassenen kunnen de symptomen onder andere bestaan uit:

• apathie (gebrek aan motivatie)
• duizeligheid
• cognitieve disfunctie of geheugenverlies
• gebrek aan energie
• verdoofd gevoel
• epileptische aanvallen
• hoofdpijn
• incontinentie
• lethargie of overmatige slaperigheid
• misselijkheid en braken
• moeilijkheden met gang of balans
• motorische tekorten zoals bijvoorbeeld een hemiparese (zwakte aan één kant van het lichaam)
• persoonlijkheidsveranderingen
• spraakproblemen
• veranderingen in gedrag
• verminderd zicht of dubbelzien
• verwardheid
• zwakte

Baby’s

Bij baby’s zijn de symptomen van een subduraal hematoom onder andere:

• aanhoudend braken
• een hoge, scherpe schreeuw
• een verhoogde hoofdomtrek
• epileptische aanvallen
• gescheiden schedelnaden (de gebieden waar groeiende schedelbotten samenkomen)
• prikkelbaarheid
• uitpuilende fontanellen
• verhoogde slaperigheid of lethargie
• voedingsproblemen

Diagnose van subduraal hematoom

Lichamelijk onderzoek
Bij vermoeden van een subduraal hematoom is onmiddellijke medische hulp noodzakelijk. De arts controleert de vitale functies van de patiënt, waaronder de bloeddruk en de hartslag, om de ernst van de situatie in te schatten.

Diagnostisch onderzoek
De arts voert beeldvormende onderzoeken uit, zoals een CT-scan of MRI-scan, om de aanwezigheid van een subduraal hematoom te bevestigen. In sommige gevallen kan een angiografie van de hersenen nodig zijn om de bloeding verder te onderzoeken. Een bloedonderzoek wordt vaak uitgevoerd om eventuele bloedarmoede als gevolg van bloedverlies op te sporen.

Differentiële diagnose
Beeldvormende onderzoeken zijn cruciaal om andere aandoeningen met een gelijkaardig klinisch beeld uit te sluiten, zoals:

• andere hersenafwijkingen
• dementie
• een beroerte
• een hersentumor

Behandeling van subduraal hematoom

De behandeling hangt af van de grootte en ernst van het hematoom.

Klein hematoom

Bij kleine subdurale hematomen met milde symptomen kan een afwachtend beleid worden gevolgd. Regelmatige beeldvormende onderzoeken zijn echter nodig om de evolutie van het hematoom te monitoren.

Groot hematoom

Bij ernstige of levensbedreigende subdurale hematomen is een operatie noodzakelijk om de druk op de hersenen te verminderen. Dit kan gebeuren via verschillende procedures, zoals een trepanatie (waarbij een klein gaatje in de schedel wordt geboord om het bloed af te zuigen), een craniotomie (waarbij een groter deel van de schedel wordt geopend), of een craniectomie (waarbij een deel van de schedel langdurig wordt verwijderd om zwelling van de hersenen toe te laten). Patiënten hebben vaak intensieve zorg en soms levensondersteunende maatregelen nodig. Revalidatie, waaronder fysiotherapie, kan nodig zijn om de patiënt te helpen weer normaal te functioneren.

Prognose

De prognose hangt sterk af van de ernst van het hoofdletsel, de grootte van het hematoom en de snelheid waarmee de behandeling wordt gestart. Acute subdurale hematomen hebben een hoog sterftecijfer, terwijl chronische subdurale hematomen vaak een betere prognose hebben. Bij chronische hematomen verdwijnen de symptomen vaak nadat het bloed is gedraineerd.

Complicaties van hoge druk in de schedel

Complicaties van een subduraal hematoom kunnen optreden zowel kort na het letsel als later, na behandeling. Deze complicaties omvatten:

• aanhoudende symptomen zoals geheugenverlies, duizeligheid, spierzwakte, gevoelloosheid, hoofdpijn, angst en concentratiestoornissen
• hersenoedeem: Als de druk in de schedel te hoog wordt, kan een subduraal hematoom leiden tot een bewusteloosheid en mogelijk de dood.
• epileptische aanvallen

De ernst van deze complicaties hangt af van de omvang van het hersenletsel en andere medische problemen die de patiënt mogelijk heeft.

Preventie van subduraal hematoom

Het risico op hoofdletsel, en dus op een subduraal hematoom, kan aanzienlijk worden verminderd door het nemen van voorzorgsmaatregelen. Dit omvat het dragen van beschermende uitrusting bij het werk, evenals het dragen van helmen tijdens het fietsen of motorrijden en het gebruik van veiligheidsgordels in voertuigen. Ouderen moeten extra voorzichtig zijn om valpartijen te voorkomen, aangezien zij een hoger risico lopen op een chronisch subduraal hematoom door hersenatrofie. Ook voor kinderen zijn er specifieke tips om hoofdletsel te voorkomen [ARTIKEL=192093].

Lees verder

• Subarachnoïdale bloeding: Bloeding tussen hersenvliezen
• Hersentrauma: Hoofdletsel door trauma met veel symptomen
• Hoofdletsels bij kinderen voorkomen: Tips en adviezen
• Hersenzwelling: Oorzaken en behandeling van cerebraal oedeem
• Hersenschudding: Mild hersenletsel door stoot tegen schedel