Pijn tijdens zwangerschap in benen, rug, hoofd en buik

Tijdens de zwangerschap ondergaat het lichaam veel veranderingen want de baby groeit. Daarnaast vinden veranderingen in de hormoonspiegels plaats. Veel zwangere dames ervaren pijn in de benen, het hoofd, de buik en de rug tijdens de zwangerschap. Veelal zijn deze kwaaltjes perfect te verklaren en normaal. Enkele tips verminderen of voorkomen deze symptomen. Maar af en toe wijzen bepaalde tekenen toch op ernstige gezondheidsproblemen van de moeder en/of het kind en is professionele medische zorg vereist.

• Benen
• Gevoelloosheid en tintelingen
• Hoofd
• Buik
• Rug
• Met welke pijn tijdens de zwangerschap naar de dokter?

Benen

Lossere gewrichten

Door het extra gewicht tijdens een zwangerschap, krijgt de vrouw makkelijk pijn aan de rug en benen (beenpijn). Als gevolg van een aangemaakt hormoon tijdens de zwangerschap, ontstaan lossere gewrichtsbanden, wat nodig is als voorbereiding op de bevalling. Door deze lossere gewrichten ontwikkelt de patiënte gemakkelijker wonden, vooral in de rug. Het is daarom belangrijk om erg voorzichtig te zijn bij het optillen van objecten en bij het uitvoeren van lichaamsbeweging.

Krampen

Krampen in de benen komen vaak voor in de laatste maanden van de zwangerschap. Soms verminderen stretchoefeningen vlak voor het slapengaan de beenkrampen. Treedt zwelling en pijn op in één been en niet in het andere, dan wijst dit mogelijk op een bloedstolsel. De patiënte raadpleegt in deze situatie een arts.

Gevoelloosheid en tintelingen

Bij het groeien van de baarmoeder, ontstaat druk op de zenuwen in de benen. Dit veroorzaakt wat gevoelloosheid en tintelingen (gevoel van prikken van spelden en naalden) in de benen en tenen. Dit is normaal en verdwijnt na de bevalling. Gevoelloosheid en tintelingen houden gewoonlijk een paar weken tot maanden aan. Deze symptomen ontwikkelen zich mogelijk eveneens in de vingers en handen. Dit ervaart de zwangere vrouw gemakkelijker ’s morgens bij het ontwaken. Ook deze klachten verdwijnt na de bevalling, maar niet altijd meteen. ’s Nachts een brace dragen is een mogelijke oplossing. De patiënte bezoekt het best een arts bij aanhoudende gevoelloosheid, tintelingen, of zwakte in een ledemaat. De arts sluit bij een lichamelijk onderzoek mogelijk andere aandoeningen uit.

Hoofd

Hoofdpijn is gebruikelijk tijdens de zwangerschap. Af en toe wijst dit op pre-eclampsie (ernstige zwangerschapscomplicatie met eiwit in urine en hoge bloeddruk). Pre-eclampsie is de periode voorafgaand aan een eclamptische aanval (stuipen: oncontroleerbare fysieke bewegingen en veranderingen in het bewustzijn). Als een patiënte een hoge bloeddruk (hypertensie) en oedeemvorming vertoont en daarnaast eiwitten in de urine uitscheidt zijn dit tekenen van eclampsie (een zwangerschapsvergiftiging). Wanneer de hoofdpijn verergert en niet spontaan weggaat met paracetamol (Tylenol), raadpleegt de patiënte best de arts, en dit geldt zeker wanneer de patiënte tegen het einde van de zwangerschap is. Het klinkt namelijk verleidelijk om bij hoofdpijn meteen medicijnen te nemen, maar het best vraagt de zwangere vrouw steeds informatie aan de arts of dit toegelaten is en zoja, welke medicatie dan het meest is aangewezen. Ook ontspanningstechnieken zijn mogelijk nuttig bij hoofdpijn.

Buik

Een beetje buikpijn tijdens de zwangerschap is normaal. De organen verschuiven voortdurend, de baarmoeder groeit en de gewrichten zijn losser. Daarnaast is ook ochtendmisselijkheid (braken en misselijkheid) een vaak voorkomend symptoom bij zwangere vrouwen. Maar ook andere gastro-intestinale symptomen treden op bij zwangere dames. Veel symptomen zijn onschuldig, maar ook ernstige aandoeningen komen voor.

Milde symptomen

Constipatie en winderigheid
Constipatie en winderigheid zijn vaak onderdeel van de zwangerschap. Progesteron, een hormoon dat tijdens de zwangerschap verhoogt, vertraagt ​​de werking van het hele maag-darmkanaal, waardoor voedsel hier langzamer doorheen gaat. Veel water drinken en een vezelrijke voeding consumeren zijn nuttige tips voor het bestrijden van constipatie. Eventueel schrijft de verloskundige een laxeermiddel of vezelsupplementen voor.

Harde buik
Een harde buik is ook gekend door vele zwangere vrouwen. Dit vervelend maar goedaardig symptoom is geen teken van een vroeggeboorte. Echte contracties krijgt de vrouw steeds dichter bij elkaar. Een plotse, éénmalige contractie is wellicht geen teken van de arbeid, maar komen deze vaker na elkaar, dan is het nodig om de gynaecoloog te raadplegen. Uitdroging leidt ook tot een harde buik, dus veel drinken is wel nodig.

Urineweginfecties
Zwanger zijn maakt de vrouw meer vatbaar voor infecties van de urinewegen. De symptomen van een blaasontsteking (cystitis) omvatten pijn, ongemak, of een branderig gevoel bij het plassen (dysurie). Ook bekkenpijn of pijn in de onderbuik (vaak net boven het schaambeen) verschijnt frequent. Daarnaast heeft de vrouw een vaak oncontroleerbare drang om te plassen, zelfs wanneer ze zeer weinig urine in de blaas heeft. De urine is niet helder (troebele urine) en stinkt (stinkende urine), en soms bevindt zich hierin ook bloed (bloed in de urine = hematurie). Een onbehandelde blaasontsteking resulteert mogelijk in nefritis (nierontsteking) en vroeggeboorte dus een medische behandeling is wel vereist. Tekenen van een verspreiding van de urineweginfectie naar de nieren zijn onder andere hoge koorts, vaak met rillingen of zweten, pijn in de onderrug (lage rugpijn) of in de zij net onder de ribben, aan één of beide zijden (en eventueel ook in de buik), misselijkheid en overgeven en eventueel pus of bloed in de urine.

Andere milde symptomen
Een maagvirus of voedselvergiftiging (diarree door inname van besmet voedsel) veroorzaken mogelijk ook milde symptomen van buikpijn.

Ernstige symptomen

Pijn in de onderbuik of lies
Meestal ontstaat dit soort pijn tussen 18 en 24 weken zwangerschap. De patiënte voelt hierbij een soort trekkende pijn. Langzaam bewegen of een andere positie aannemen zijn de gouden oplossingen voor dit soort kwaaltjes. Milde pijn en pijn die gedurende korte tijd optreedt, is normaal. Maar constante pijn, hevige buikpijn, mogelijke weeën, of pijn in combinatie met bloedingen of koorts, zijn symptomen die wijzen op een ernstiger problemen zoals:

• Abruptio placentae: Bij deze aandoening laat de normaal in de baarmoeder gelegen placenta geheel of gedeeltelijk los (placentaloslating), voordat het kind is uitgedreven. De vrouw heeft ernstige, constante, steeds erger wordende onderbuikpijn. Af en toe heeft dit een voortijdige bevalling tot gevolg.
• Appendicitis: Hierbij is het wormvormig aanhangsel van de blinde darm ontstoken (blindedarmontsteking).
• Galstenen: Stenen in de galblaas komen vaker voor bij te zware vrouwen, vrouwen die boven de 35 jaar zijn, of vrouwen met een geschiedenis van galstenen. De pijn van galstenen (medische term: cholelithiasis) is ernstig en concentreert zich in de rechterbovenhoek kwadrant van de buik. In sommige gevallen straalt de pijn uit naar de rug en onder het rechterschouderblad.

Andere ernstigere symptomen
Buikpijn tijdens de zwangerschap is soms een kenmerk van een veel ernstiger probleem, hoewel dit zeldzaam is. Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap (ectopische zwangerschap) kenmerkt zich bijvoorbeeld door intense pijn en bloedingen tussen de zesde en tiende week van de zwangerschap. Buikpijn, ritmische krampen (zoals bij menstruatiepijn) en bloedingen in het eerste trimester van de zwangerschap zijn mogelijk symptomen die wijzen op een miskraam. Aanhoudende rugpijn en regelmatige weeën, al dan niet gepaard gaande met vaginaal vocht, bloedingen en minder foetale bewegingen voor 37 weken zwangerschap, duiden soms op een vroeggeboorte. Nierstenen, hepatitis, pancreatitis (ontsteking van de alvleesklier met buikpijn en spijsverteringsproblemen), vleesbomen (goedaardige gezwellen in de baarmoeder) en een darmobstructie (verstopping in darm met buikpijn en braken) zijn aandoeningen waarbij de patiënte eveneens ernstige buikgerelateerde symptomen vertoont.

Rug

Normale symptomen

Door een zwangerschap zijn de rug en houding van een vrouw aangespannen. Meestal ontstaan deze symptomen in de tweede helft van de zwangerschap. Dankzij enkele tips is het mogelijk om rugpijn / rugpijn bij het ontwaken te verminderen of voorkomen. Fysiek fit blijven, wandelen en regelmatig stretchoefeningen doen is belangrijk. Zwemmen en fietsen zijn bijvoorbeeld de meest geschikte sporten voor de zwangere vrouw. Objecten oprapen gebeurt door het buigen van de knieën. Hurken is met andere woorden beter dan bukken. Om de rugpijn te verlichten, mag de patiënte koude- of warmtekompressen toepassen. Verder is een ontspannende rugmassage ook aanbevolen, waarbij de masseur wel op de hoogte moet zijn van de zwangerschap. Om allerlei kwaaltjes te vermijden, draagt de zwangere dame lage hakken, staat ze niet te lang recht en tilt ze geen zware voorwerpen. Voorts is een stoel met een goede rugsteun aanbevolen. Een andere tip is om te slapen op de zij met een kussen tussen de benen. Slapen op de rug is overigens geen goed idee want dit versterkt de pijn. Bovendien is het dragen van steunkousen voor sommige zwangere dames een goede tip. De gewichtstoename van de vrouw mag bovendien niet te overdreven zijn, want ook dit veroorzaakt rugpijn. Tot slot voert de vrouw specifieke rugoefeningen uit die door de arts zijn voorgesteld.

Ernstige symptomen

In zeldzame gevallen gaat ernstige pijn in de rug gepaard met zwangerschapgerelateerde osteoporose (verlies van botmassa met risico op botbreuken), artrose (reumatische aandoening van gewrichtskraakbeen met pijn, stijfheid, gewrichtsgeluiden en hardheid) van de wervel, of septische artritis (ontsteking van gewricht door infectie). Ritmische pijn is dan weer mogelijk een symptoom van een vroeggeboorte.

Met welke pijn tijdens de zwangerschap naar de dokter?

Wanneer volgende symptomen optreden, contacteert de zwangere vrouw best de arts:

• Bloedingen of sterke krampen
• Buikpijn met of zonder bloeding vóór een zwangerschap van twaalf weken
• Ernstige buikpijn
• Ernstige hoofdpijn
• Ernstige zwelling van de handen, een zwelling van de benen of een zwelling van het gezicht
• Meer dan vier contracties in één uur gedurende minstens twee uur
• Pijn tijdens het plassen, moeite met plassen of bloed in de urine
• Problemen met het gezichtsvermogen

Lees verder

• Buikpijn tijdens zwangerschap: Oorzaken van pijnlijke buik
• Hoofdpijn tijdens zwangerschap: Soorten en oorzaken
• Zwangerschapscholestase: Jeuk & geelzucht bij zwangerschap
• Zwangerschapsdiabetes: Verhoogde bloedsuikerspiegel
• Zwangerschapshypertensie: Hoge bloeddruk bij zwangerschap