Zwangerschapsdiabetes: Verhoogde bloedsuikerspiegel

Zwangerschapsdiabetes: Verhoogde bloedsuikerspiegel Tot 9% van de zwangere vrouwen lijdt aan zwangerschapsdiabetes. Bij deze aandoening treedt een gestoorde koolhydraatstofwisseling op die uitsluitend tijdens de zwangerschap plaatsvindt. Door de zwangerschapshormonen is de functie van insuline verstoord. Hierdoor ontstaat een verhoogde bloedsuikerspiegel. Veelal leidt dit niet tot klachten, maar in milde gevallen ontstaan onder andere symptomen van meer dorst, meer plassen en vermoeidheid. Deze aandoening valt reeds voor de geboorte te identificeren. Dankzij een goede voeding en soms het toedienen van insuline is de vrouw in staat om zowel haar gezondheid als die van de baby te verbeteren. Dit leidt in de meeste gevallen tot een probleemloze zwangerschap en bevalling. Wel ontstaat onder andere een verhoogd risico op een grotere dan normale baby’s, wat complicaties met zich meebrengt.

Epidemiologie

Zwangerschapsdiabetes komt wereldwijd voor en heeft een prevalentie van ongeveer 1% tot 9% van alle zwangerschappen, afhankelijk van de bevolkingsgroep en de gebruikte diagnostische criteria. Het risico op zwangerschapsdiabetes varieert per regio en bevolkingsgroep. In veel westerse landen, zoals de Verenigde Staten en Europa, ligt de prevalentie aan de hogere kant, terwijl in andere regio’s de cijfers lager kunnen zijn. Er zijn weinig gedetailleerde epidemiologische gegevens over de prevalentie in verschillende etnische groepen of geografische gebieden, maar het blijkt dat zwangerschapsdiabetes geen specifieke voorkeur vertoont voor een bepaalde demografische groep.

Oorzaken: Verstoorde functie van insuline

De placenta ondersteunt het kind bij het groeiproces. Hormonen uit de placenta helpen de baby bij de ontwikkeling. Maar deze hormonen blokkeren ook de werking van insuline van de moeder in haar lichaam, hetgeen bekend staat als “insulineresistentie”. Insulineresistentie maakt het moeilijk voor de moeder om insuline te gebruiken. Daarom heeft ze soms tot drie keer meer insuline nodig. Zonder voldoende insuline, is glucose niet in staat om het bloed te verlaten. De glucose hoopt zich op in het bloed waardoor “hyperglykemie” (een verhoogde bloedsuikerspiegel) ontstaat.

Risicofactoren van zwangerschapsdiabetes

Zwangerschapsdiabetes ontstaat sneller bij vrouwen die:
  • afkomstig zijn uit een etnische groep die een hoger risico loopt zoals Latijns-Amerikaanse, afro-Amerikaanse, indiaanse of Zuidoost-Aziatische vrouwen
  • bevallen zijn van een baby die meer dan 4 kg wogen of een baby met een aangeboren afwijking ter wereld hebben gebracht
  • een familiegeschiedenis van diabetes mellitus hebben
  • een hoge bloeddruk (hypertensie) hebben
  • een onverklaarbare miskraam of doodgeboorte hebben gehad
  • een voorgeschiedenis van zwangerschapsdiabetes hebben
  • het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS: hormonale veranderingen) hebben
  • ouder zijn dan 25 jaar tijdens de zwangerschap
  • overgewicht vóór de zwangerschap hadden
  • te veel gewicht tijdens de zwangerschap zijn bijgekomen
  • te veel vruchtwater (polyhydramnion) hebben

Plotseling wazig zien komt voor bij zwangerschapsdiabetes / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)Plotseling wazig zien komt voor bij zwangerschapsdiabetes / Bron: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)

Symptomen verhoogde bloedsuikerspiegel

De aandoening verloopt meestal asymptomatisch. Milde symptomen, zoals een verhoogde dorst of trillen, zijn bij sommige vrouwen aanwezig. Deze symptomen zijn meestal niet levensbedreigend voor de zwangere vrouw. Andere symptomen omvatten meer plassen, een (plotseling) wazig gezichtsvermogen, vermoeidheid en frequente infecties zoals een blaasontsteking, vaginitis en een huidontsteking.

Diagnose en onderzoeken

Zwangerschapsdiabetes begint meestal halverwege de zwangerschap. Alle zwangere vrouwen krijgen een orale glucosetolerantietest tussen de 24ste en 28ste zwangerschapsweek om de aandoening op te sporen. Bij zwangerschapsdiabetes is sprake van glucosurie (suiker in de urine) Vrouwen die een verhoogd risico lopen, krijgen deze test mogelijk eerder tijdens de zwangerschap. Zodra de arts de diagnose gesteld heeft, is de vrouw in staat om thuis het glucosegehalte te meten. Hierbij prikt de vrouw in de vinger en plaatst ze een druppel bloed op een toestelletje dat een glucosemeting uitvoert en op een schermpje laat zien.

Een gezonde, gevarieerde voeding is nodig bij zwangerschapsdiabetes / Bron: Jill111, PixabayEen gezonde, gevarieerde voeding is nodig bij zwangerschapsdiabetes / Bron: Jill111, Pixabay

Behandeling via voeding en insuline

Voeding

De behandeling van zwangerschapsdiabetes bestaat eerst en vooral uit een gezonde, gevarieerde voeding die bestaat uit matige vetten en eiwitten, en verder zijn fruit, groenten en complexe koolhydraten (zoals brood, granen, pasta en rijst) nodig. Voedingsmiddelen die veel suiker bevatten zoals frisdranken, vruchtensappen en gebak, vermijdt de vrouw.

Insuline

Een aantal vrouwen heeft wel insuline nodig tijdens de zwangerschap. Insuline passeert de placenta niet. Veel orale (via de mond ingenomen) geneesmiddelen passeren de placenta en zet de arts meestal niet in omdat dit risico’s met zich meebrengt voor de foetus. De arts houdt verder nauwlettend de gezondheid van de baby in de gaten via een elektronische foetale monitor waarbij hij het patroon van de hartslag van de baby vergelijkt met de bewegingen.

Zwangerschapsdiabetes versus ontwikkeling diabetes tijdens de zwangerschap

Zwangerschapsdiabetes is vaak de voorbode van diabetes mellitus type 2 op latere leeftijd. Echter is diabetes tijdens de zwangerschap niet altijd een teken van zwangerschapsdiabetes. Echte diabetes mellitus type 1 ontwikkelt zich namelijk mogelijk ook tijdens de zwangerschap. Een snelle diagnose is essentieel om de complicatie diabetische ketoacidose te voorkomen. Wanneer de vrouw symptomen vertoont van zwangerschapsdiabetes, of ketonurie (ketonen in urine) of een verhoogde bloedsuikerspiegel heeft, is een ziekenhuisopname vereist.

Invloed van zwangerschapsdiabetes op een baby

Zwangerschapsdiabetes brengt risico’s met zich mee wanneer de bloedsuikerspiegel niet op peil staat. Dankzij een goede controle, verlopen de meeste zwangerschappen zonder problemen.

Geen aangeboren afwijkingen

Zwangerschapsdiabetes tast de moeder laat in de zwangerschap aan, nadat het lichaam van de baby gevormd is, maar de baby nog wel groeit. Hierdoor heeft zwangerschapsdiabetes niet het soort aangeboren afwijkingen die soms optreden bij baby's van wie de moeder diabetes had vóór de zwangerschap.

Wel grotere baby

Wel komen baby’s van vrouwen met zwangerschapsdiabetes, vaak groter dan normaal ter wereld bij de geboorte (macrosomie), waardoor tijdens de bevalling een hoger risico ontstaat op een geboorteletsel (trauma) als gevolg van een grote omvang van de baby. Soms is hierdoor ook een keizersnede vereist. Tijdens de eerste paar dagen van het leven heeft de baby tevens meer kans op periodes van een lage bloedsuikerspiegel (hypoglykemie).

Andere complicaties

Moeders met zwangerschapsdiabetes hebben tot slot een verhoogd risico op een depressie, een hoge bloeddruk (hypertensie) en pre-eclampsie (ernstige zwangerschapscomplicatie met eiwit in urine en hoge bloeddruk) tijdens de zwangerschap.

Prognose aandoening bij vrouw

De hoge bloedsuikerspiegel krijgt weer een normaal bereik, maar de vrouw moet zich vijf tot tien jaar na de bevalling laten opvolgen op tekenen van diabetes.

Complicaties

Moeders met zwangerschapsdiabetes hebben tot slot een verhoogd risico op een depressie, een hoge bloeddruk (hypertensie) en pre-eclampsie (ernstige zwangerschapscomplicatie met eiwit in urine en hoge bloeddruk) tijdens de zwangerschap.

Preventie

Vroege prenatale (voor de geboorte) zorg is nodig om zowel de gezondheid van de moeder als dit van de baby te verbeteren. Dankzij prenatale screening die plaatsvindt tussen 24 tot 28 weken van de zwangerschap, detecteert de arts in een vroeg stadium zwangerschapsdiabetes. Obese vrouwen krijgen het advies om af te vallen om het risico op zwangerschapsdiabetes te verminderen.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
ZwangerschapsdiabetesZwangerschapsdiabetesIedere zwangere vrouw met diabetes mellitus in de familie heeft een verhoogde kans op het krijgen van een zwangerschapsd…
Wat zwangerschapsdiabetes isWat zwangerschapsdiabetes isZwangere vrouwen kunnen na de 24e week last krijgen van (meestal) tijdelijke zwangerschapsdiabetes. Naar schatting krijg…
Zwangerschapsdiabetes: oorzaak, symptomen, behandelingZwangerschapsdiabetes: oorzaak, symptomen, behandeling1 op de 50 vrouwen krijgt tijdens de zwangerschap te maken met zwangerschapsdiabetes. Het komt meer voor bij vrouwen die…
Zwangerschapsdiabetes: wat is het en wat zijn de gevolgen?Zwangerschapsdiabetes: wat is het en wat zijn de gevolgen?Zwangerschapsdiabetes is een vorm van diabetes die slechts tijdens de zwangerschap kan ontstaan. Diabetes is een ziekte…

Gastritis: symptomen, oorzaak, behandeling en complicatiesGastritis: symptomen, oorzaak, behandeling en complicatiesGastritis symptomen bestaan onder meer uit brandende pijn in de maagstreek, misselijkheid en een opgeblazen gevoel. Gast…
Terry's nagels: witte nagels met donkere of bruine randTerry's nagels: witte nagels met donkere of bruine randTerry's nagels of Terry's nails duiden op het fenomeen waarbij alle nagels voor een groot deel wit verkleurd zijn met ee…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 15 februari 2017:
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Gestational diabetes, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1058-1059
  • Gestational Diabetes, http://www.diabetes.org/diabetes-basics/gestational/what-is-gestational-diabetes.html
  • Gestational diabetes, https://www.niddk.nih.gov/health-information/diabetes/overview/what-is-diabetes/gestational
  • What is Gestational Diabetes?, http://www.diabetes.org/diabetes-basics/gestational/what-is-gestational-diabetes.html?referrer=https://www.google.be/
  • Afbeelding bron 1: Nufkin, Flickr (CC BY-2.0)
  • Afbeelding bron 2: Jill111, Pixabay
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 10-09-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 8
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.