Beenkrampen: Oorzaken en tips bij pijnlijke krampen in been
Krampen in de benen zijn een veel voorkomend en meestal goedaardig symptoom waarbij de spieren in het been plotseling verstrakken en pijnlijk worden. De kramp, die meestal enkele seconden tot minuten aanhoudt, ontstaat spontaan of anders als gevolg van een aandoening, medicatie of een probleem rond de lichaamsbeweging. Het verhelpen van het onderliggend probleem verlicht meestal ook de pijnlijke krampen in de benen. Ook bepaalde rekoefeningen zijn inzetbaar. Verder zijn nog enkele andere adviezen beschikbaar om beenkrampen te voorkomen of verminderen. Meestal is de prognose heel goed en verdwijnen de krampen uiteindelijk vanzelf.
Oorzaken van kramp in de benen
Zonder bekende reden
Krampen in de benen ontstaan soms zonder duidelijke reden, wat in
medische termen bekend staat als ‘idiopathische beenkrampen’.
Door een onderliggende oorzaak
Het is ook mogelijk dat de krampen in het been of de benen te wijten zijn aan aandoening. De krampen zijn dan een symptoom of een complicatie van het onderliggend probleem. Dit soort beenkrampen staat bekend als ‘secundaire beenkrampen’. Secundaire oorzaken van krampen in het been zijn te wijten aan aandoeningen of omgevingsfactoren, zoals lichaamsbeweging en medicatie.
Risicofactoren van secundaire spasmen in het been

Een zwangerschap veroorzaakt mogelijk pijnlijke krampen in het been /
Bron: PublicDomainPictures, PixabayAandoeningen
Enkele aandoeningen zijn geassocieerd met
pijnlijke krampen in het been:
Lichaamsbeweging
Ook door lichaamsbeweging ontstaat mogelijk een kramp in het been. Dit kent dan volgende mogelijke oorzaken:
- actief zijn bij hoge temperaturen
- geen rekoefeningen uitgevoerd
- krachttraining van de benen
- overbelasting van de kuitspieren tijdens het sporten
- recreatief hardlopen
- sporten die veel hardlopen vereisen, zoals voetbal of basketbal

Bepaalde medicijnen leiden sneller tot beenkrampen /
Bron: Stevepb, PixabayMedicatie
Volgende
medicijnen leiden sneller tot een kramp in het been:
Symptomen
Meestal zijn de kuitspieren getroffen, maar elk deel van het been is mogelijk aangetast, zoals de
voeten (
voetkrampen) en de dijen. Drie op de vier patiënten ervaart tijdens de slaap beenkrampen.
Tijdens een kramp krimpen (verkorten) de spieren plotseling, waardoor de
beenpijn tot stand komt. Dit staat bekend als een spasme. De patiënt kan hierbij de getroffen spier niet controleren. De spierkramp houdt enkele seconden tot tien minuten aan. Wanneer de beenkramp voorbij is, is het weer mogelijk om de aangetaste spier te controleren. Het is mogelijk dat een patiënt na de beenkramp nog enkele uren pijn en gevoeligheid ervaart in het been. De spierkrampen treden tot slot overdag en/of
tijdens de nacht op.
Alarmsymptomen
Contact met de huisarts is nodig als de kramp in de benen de kwaliteit van leven aantast; bijvoorbeeld als de patiënt vaak spasmen in de benen heeft of als
slaapproblemen ontstaan. Ook bij bijkomende tekenen is het verstandig om een arts te raadplegen.

Een urineonderzoek is mogelijk noodzakelijk /
Bron: Frolicsomepl, PixabayDiagnose en onderzoeken
De arts bevraagt de patiënt over de aanwezige klachten en onderzoekt daarna de benen en voeten. De arts wil ook weten of de patiënt kampt met andere symptomen, zoals
gevoelloosheid of een zwelling, wat mogelijk een teken is van secundaire krampen in de benen als gevolg van een onderliggende aandoening. De arts besluit bij een vermoeden van secundaire beenkrampen vaak om bijkomende onderzoeken uit te voeren, zoals een
bloedonderzoek en
urineonderzoek. Deze onderzoeken zijn nodig om andere aandoeningen uit te sluiten.
Behandeling van pijnlijke krampen in de benen
Zelfzorg
De meeste patiënten met beenkrampen hebben minder symptomen door de aangetaste spieren te trainen. Door overdag met de benen te oefenen, komen krampaanvallen minder snel tot stand. Om de kuitspieren te strekken, staat de patiënt met de met de voorste helft van de voeten op een trede, met de hielen aan de rand. Hij laat de hielen langzaam zakken zodat ze onder het niveau van de trede zijn. Dit houdt hij enkele seconden vast voordat hij de hielen weer omhoog brengt naar de startpositie. Deze oefening herhaalt hij een aantal keren.
Professionele medische behandeling
Medicatie is meestal alleen nodig bij patiënten die te maken krijgen met ernstige of frequent optredende beenkrampen waarbij lichaamsbeweging niet helpt. Als de patiënt secundaire krampen in de benen heeft, behandelt de arts de onderliggende oorzaak om de symptomen te verlichten. De behandeling van krampen die optreden als gevolg van een ernstige leverziekte is moeilijker. De arts schrijft mogelijk medicijnen zoals spierverslappers voor. Sommige patiënten zijn tot slot gebaat met
compressiekousen.
Prognose
Krampen in de benen die tijdens de zwangerschap optreden, verdwijnen nadat de
baby is geboren. Bij de meeste andere oorzaken verdwijnen de krampen ook na enkele minuten. Bij aanhoudende tekenen is het belangrijk om een arts te raadplegen. Terugkerende spierkrampen behandelen is niet mogelijk met medicijnen, maar als de krampen het gevolg zijn van een andere aandoening is het mogelijk om deze te verminderen door het aanpakken van het onderliggend probleem.
Preventie van en tips bij beenkrampen
Als de patiënt vaak krampen in de benen krijgt, moet de patiënt regelmatig de spieren in de onderbenen strekken. De krampen zijn hierdoor te voorkomen of anders vermindert hierdoor de frequentie. De kuiten strekken voor het naar bed gaan is eveneens nuttig. Als de patiënt op de rug ligt, moeten de
tenen naar boven wijzen. Hiervoor legt de patiënt een kussen aan het einde van de bed, met de voetzolen ertegenaan. Op deze manier behouden de voeten hun juiste positie. Slaapt de patiënt op de buik, dan hangt hij de voeten over het einde van het bed, zodat de voeten in een ontspannen houding blijven en de spieren in de kuiten niet samentrekken en aanspannen. De lakens en dekens mogen voorts niet te strak over de patiënt liggen. Meer voedingsmiddelen met
calcium en magnesium innemen is belangrijk; eventueel neemt de patiënt
calciumsupplementen of magnesiumsupplementen. Tot slot is het belangrijk om voldoende te blijven drinken om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen.
Lees verder