Niet-allergische rhinitis: Chronische symptomen aan neus
Niet-allergische rhinitis is een aandoening die symptomen vertoont die vergelijkbaar zijn met allergische rhinitis en hooikoorts. De precieze oorzaak van deze aandoening is vaak onbekend. Bekende risicofactoren voor niet-allergische rhinitis zijn irriterende stoffen, voeding en drank, en hormonale veranderingen. Chronisch niezen en een verstopte neus zijn enkele veelvoorkomende symptomen. Diverse zelfzorgtips en medicijnen kunnen de chronische klachten verlichten die optreden bij deze neusaandoening. Niet-allergische rhinitis kan soms leiden tot complicaties zoals problemen met het reukvermogen en het obstructief slaapapneusyndroom.
Epidemiologie
Niet-allergische rhinitis komt veel voor en is een belangrijke oorzaak van verstopte neus, vooral in ontwikkelde landen. In de Verenigde Staten alleen wordt geschat dat ongeveer 10-30% van de bevolking getroffen wordt door niet-allergische rhinitis. De prevalentie kan variëren afhankelijk van omgevingsfactoren, zoals luchtvervuiling en klimaatomstandigheden.
Prevalentie bij volwassenen
Niet-allergische rhinitis is een veelvoorkomende aandoening bij volwassenen, met een grotere prevalentie bij mensen van middelbare leeftijd. De symptomen kunnen mild zijn of leiden tot aanzienlijke verstoring van het dagelijks leven, vooral als de aandoening chronisch wordt.
Seizoensgebonden versus langdurige vorm
Er zijn twee vormen van niet-allergische rhinitis: seizoensgebonden en langdurige. De seizoensgebonden vorm komt vaker voor in de lente en de herfst, wanneer er meer omgevingsirritanten zijn, terwijl de langdurige vorm het hele jaar door kan optreden.
Mechanisme
De precieze oorzaken van niet-allergische rhinitis zijn vaak moeilijk te identificeren, maar er zijn verschillende mechanismen die bijdragen aan de ontsteking van de neusslijmvliezen. Het wordt gekarakteriseerd door een ontstekingsreactie die niet wordt veroorzaakt door allergische reacties, maar door andere prikkels.
Neurogene ontsteking
Een van de belangrijkste mechanismen achter niet-allergische rhinitis is neurogene ontsteking, waarbij zenuwuiteinden in de neus worden geprikkeld door omgevingsfactoren, zoals irritanten of veranderingen in het weer. Deze prikkels veroorzaken een ontstekingsreactie zonder dat het immuunsysteem betrokken is zoals bij allergieën.
Invloed van omgevingsfactoren
Luchtvervuiling, sterke geuren, rook, en droge lucht kunnen allemaal bijdragen aan de symptomen van niet-allergische rhinitis. Bij sommige mensen kunnen bepaalde voedingsmiddelen of medicijnen de symptomen verergeren, hoewel dit niet bij iedereen het geval is.
Oorzaken van niet-allergische rhinitis
Niet-allergische rhinitis is een aandoening die wordt gekarakteriseerd door ontsteking van het neusslijmvlies zonder dat er een allergische reactie op stoffen zoals pollen of huisstofmijt aanwezig is. De oorzaken van niet-allergische rhinitis zijn divers en kunnen zowel interne als externe factoren omvatten. Hieronder worden enkele van de belangrijkste oorzaken besproken.
Infecties
Virale en bacteriële infecties zijn een van de meest voorkomende oorzaken van niet-allergische rhinitis. Verkoudheid en griep kunnen leiden tot verstopte neus, verergering van symptomen en ontsteking van het neusslijmvlies. Daarnaast kunnen nasale infecties zoals sinusitis ook bijdragen aan chronische symptomen van niet-allergische rhinitis.
Omgevingsfactoren
Omgevingsfactoren zoals luchtvervuiling, tabaksrook, chemische stoffen en sterke geuren kunnen het neusslijmvlies irriteren en leiden tot ontsteking. Blootstelling aan deze omgevingsfactoren kan verergeren bij mensen die gevoelig zijn voor luchtvervuiling of chemische stoffen. Deze irriterende stoffen kunnen het slijmvlies in de neus beschadigen, wat bijdraagt aan de ontwikkeling van rhinitis.
Medicatiegebruik
Langdurig gebruik van bepaalde medicijnen, zoals decongestiva in neussprays, kan een belangrijke oorzaak zijn van niet-allergische rhinitis. Het langdurig gebruik van deze medicijnen kan leiden tot medicijn-geïnduceerde rhinitis, een aandoening die optreedt wanneer de medicijnen het neusslijmvlies aantasten en ontsteking veroorzaken.
Hormonale veranderingen
Hormonale veranderingen, zoals tijdens de zwangerschap, menstruatie of het gebruik van anticonceptiepillen, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van niet-allergische rhinitis. Hormonale schommelingen kunnen de bloedvaten in de neus verwijden en de slijmvliezen irriteren, wat leidt tot de symptomen van rhinitis.
Luchtvochtigheid en temperatuur
Extreem lage of hoge luchtvochtigheid en temperatuurschommelingen kunnen de symptomen van niet-allergische rhinitis verergeren. Dit komt doordat de neusslijmvliezen gevoelig zijn voor veranderingen in omgevingsomstandigheden. Koude lucht kan de bloedvaten in de neus doen vernauwen, terwijl droge lucht de slijmvliezen kan uitdrogen, wat leidt tot verstopte neusholtes.
Voedingsmiddelen en additieven
Bepaalde voedingsmiddelen en additieven kunnen de symptomen van niet-allergische rhinitis verergeren. Dit kan onder andere pittig voedsel, alcohol en bepaalde conserveringsmiddelen omvatten. Deze stoffen kunnen de bloedvaten in de neus verwijden of een allergische reactie veroorzaken, wat de symptomen van rhinitis verergert.
Stress en emoties
Emotionele stress en angst kunnen de symptomen van niet-allergische rhinitis ook beïnvloeden. Stress kan leiden tot de afgifte van stoffen zoals histamine, die de ontsteking in de neus kan verergeren en symptomen zoals verstopte neus en verergering van de symptomen kan veroorzaken.
Risicofactoren van niet-allergische rhinitis
Aandoeningen
Virale infecties zoals een
verkoudheid of de
griep kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van niet-allergische rhinitis.
Omgevingsfactoren

Niet-allergische rhinitis kan ontstaan door hormonale veranderingen tijdens de zwangerschap /
Bron: PublicDomainPictures, Pixabay Hormonale veranderingen
Niet-allergische rhinitis komt vaak voor tijdens perioden van
hormonale onbalans, zoals tijdens de puberteit, menstruatie of zwangerschap. De aandoening begint meestal rond de tweede maand van de zwangerschap en kan aanhouden tot de bevalling. Hormonale aandoeningen zoals
hypothyreoïdie (een traag werkende schildklier) kunnen ook bijdragen aan de symptomen van niet-allergische rhinitis.
Illegale drugs
Het gebruik van cocaïne en andere illegale
straatdrugs kan leiden tot chronische niet-allergische rhinitis.
Irriterende stoffen
Omgevingsirritanten zijn veelvoorkomende triggers voor niet-allergische rhinitis. Deze stoffen kunnen zowel thuis als op de werkplek aanwezig zijn. Irriterende stoffen die symptomen kunnen veroorzaken, zijn onder meer:
- chloor
- haarlak
- houtstof
- latex
- lijm
- metaalzouten
- parfum
- reinigingsoplossingen
- sigarettenrook
- smog
- uitlaatgassen
- wasmiddelen

Sommige medicijnen kunnen niet-allergische rhinitis verergeren /
Bron: Stevepb, Pixabay Medicatie
Bepaalde
medicijnen kunnen niet-allergische rhinitis veroorzaken, waaronder:
Voeding en drank
Sommige voedingsmiddelen en dranken kunnen niet-allergische rhinitis uitlokken. Voorbeelden zijn:
- alcoholische dranken, met name bier en wijn
- heet voedsel, zoals soep
- pittig voedsel
Weersveranderingen
Plotselinge veranderingen in weer of temperatuur kunnen niet-allergische rhinitis veroorzaken. Bijvoorbeeld, skiërs ervaren vaak een loopneus door blootstelling aan koude lucht. Sommige patiënten ontwikkelen symptomen na het verlaten van een koude kamer met airconditioning.
Risicogroepen
Er zijn bepaalde groepen mensen die meer kans hebben om niet-allergische rhinitis te ontwikkelen, afhankelijk van hun omgeving en gezondheidstoestand.
Volwassenen met andere luchtwegaandoeningen
Volwassenen die lijden aan astma, chronische sinusitis, of andere luchtwegaandoeningen hebben een verhoogd risico om niet-allergische rhinitis te ontwikkelen. Het kan ook voorkomen bij mensen met een voorgeschiedenis van sinusinfecties of een verminderde immuunfunctie.
Mensen die werken met irriterende stoffen
Beroepen die blootstelling aan stof, chemicaliën of andere luchtvervuilende stoffen met zich meebrengen, zoals bij landbouwers, fabrikanten, of schoonmakers, kunnen het risico op niet-allergische rhinitis verhogen.
Soorten niet-allergische rhinitis
Atrofische rhinitis
Atrofische rhinitis wordt gekenmerkt door het verdunnen en verharden van de neusslijmvliezen (turbinaatweefsel), wat leidt tot verwijding en uitdroging van de neusholtes.
Infectieuze rhinitis
Infectieuze rhinitis, ook wel virale rhinitis genoemd, ontstaat vaak door een virale infectie zoals verkoudheid of griep. Het slijmvlies in de neus en keel raakt ontstoken door het virus, wat leidt tot verhoogde slijmproductie, niezen en een loopneus.
Vasomotorische rhinitis
Vasomotorische rhinitis treedt op wanneer de bloedvaten in de neus overgevoelig reageren en abnormaal worden aangestuurd door zenuwen. Dit leidt tot ontsteking van de neusslijmvliezen. Factoren zoals chemische irriterende stoffen, parfums, verfdampen, rook, temperatuurveranderingen, alcoholgebruik, gekruid voedsel en mentale stress kunnen deze aandoening verergeren.
Symptomen: Niezen en een loopneus
Niet-allergische rhinitis ontwikkelt zich meestal bij volwassenen en kan het hele jaar door aanhouden.
Veel voorkomende symptomen van niet-allergische rhinitis zijn:
Niet-allergische rhinitis veroorzaakt meestal geen
jeukende neus,
jeukende ogen of een
jeukende keel, die vaak voorkomen bij
allergieën zoals
hooikoorts.
Alarmsymptomen
Hoewel de symptomen van niet-allergische rhinitis vaak lijken op die van allergische rhinitis, kunnen er bepaalde alarmsymptomen zijn die wijzen op een ernstiger probleem, zoals een infectie of een andere onderliggende aandoening.
Chronische verstopte neus en drainageproblemen
Een langdurig verstopte neus die niet reageert op gangbare decongestiva kan wijzen op niet-allergische rhinitis. Als dit gepaard gaat met hoofdpijn of pijn in de sinussen, kan het ook wijzen op een bijkomende infectie of een meer ernstige aandoening.
Bloederige afscheiding
Hoewel bloederige afscheiding zeldzaam is bij niet-allergische rhinitis, kan het duiden op een infectie of verwonding in de neusholtes. In dergelijke gevallen is het belangrijk om een arts te raadplegen.
Diagnose en onderzoeken
Omdat allergische en niet-allergische rhinitis veel symptomen delen, zijn specifieke allergietests en
bloedonderzoeken nodig om beide aandoeningen te onderscheiden en infecties uit te sluiten. Om sinusinfecties uit te sluiten, kunnen een
neusendoscopie en een
CT-scan worden uitgevoerd.
Behandeling van niet-allergische rhinitis
Hoewel niet-allergische rhinitis niet volledig te genezen is, kunnen de symptomen worden beheerst met behulp van zelfzorgstrategieën en medische behandelingen.
IMAGE=238316977812=RIGHT roken moet worden vermeden#[/IMAGE]
Zelfzorg
Enkele huismiddeltjes die de klachten van niet-allergische rhinitis kunnen verlichten zijn:
- neusspoelingen met zoutwater – een zoutoplossing – één of meerdere keren per dag
- vermijden van chemische stoffen en materialen die symptomen veroorzaken
- gebruik van huismiddeltjes zoals neusspoelingen
- vermijden van kachels en open haarden die symptomen kunnen verergeren
- niet roken of passief roken vermijden
- vermijden van schoonmaakmiddelen, huishoudsprays, parfums en geurige producten die symptomen kunnen veroorzaken
- uitlokkende factoren vermijden
- gebruik van vrij verkrijgbare medicijnen indien nodig
Medicijnen
Alternatieve medicijnen
Als de patiënt medicijnen gebruikt die bijdragen aan de symptomen, kan de arts alternatieve medicijnen voorschrijven. Dit dient altijd in overleg met de arts te gebeuren.
Nasale antihistaminica
Nasale
antihistaminica kunnen snel verlichting bieden bij symptomen zoals postnasale drip, verstopte neus en niezen. Ze zijn het meest effectief bij regelmatig gebruik.
Nasale glucocorticoïden
Het dagelijks gebruik van nasale glucocorticoïden kan de symptomen verminderen, hoewel het vaak enkele dagen of weken duurt voordat de volledige effecten merkbaar zijn. Soms kunnen een combinatie van nasale antihistaminica en nasale glucocorticoïden nuttig zijn.
Nasale ipratropium
Ipratropiumbromide is effectief voor de behandeling van waterige neusafscheiding veroorzaakt door bepaalde voedingsmiddelen en dranken.
Decongestiva
Orale decongestiva kunnen helpen bij een verstopte neus door de zwelling van het neusslijmvlies te verminderen, maar worden meestal niet aanbevolen tenzij andere behandelingen niet effectief zijn. Neussprays met oxymetazoline (Afrin) of fenylefrine (Neo-synephrine) mogen niet langer dan twee of drie dagen worden gebruikt om reboundcongestie te voorkomen.
Prognose
De prognose voor patiënten met niet-allergische rhinitis is meestal goed, vooral wanneer de aandoening goed wordt beheerd met zelfzorgstrategieën en geschikte medicatie. Hoewel de symptomen vaak chronisch kunnen zijn, kunnen de meeste mensen verlichting vinden en hun kwaliteit van leven verbeteren door een combinatie van aanpassingen in de levensstijl en medische behandelingen.

Slaperigheid kan optreden als bijwerking van de behandeling /
Bron: Unsplash, PixabayComplicaties van chronische niet-allergische rhinitis
Niet-allergische rhinitis kan net zo storend zijn als allergische rhinitis en kan leiden tot de volgende complicaties:
Andere mogelijke complicaties van niet-allergische rhinitis zijn:
Preventie
Preventie van niet-allergische rhinitis kan moeilijk zijn, vooral omdat de oorzaak vaak onbekend is. Echter, door bekende risicofactoren te vermijden, zoals irriterende stoffen en bepaalde voedingsmiddelen, kunnen sommige symptomen mogelijk worden voorkomen. Het vermijden van roken, zowel actief als passief, en het minimaliseren van blootstelling aan schadelijke stoffen kan ook helpen bij het verminderen van symptomen. Regelmatige controle door een arts en het volgen van aanbevolen behandelingen kan helpen bij het beheersen van de aandoening en het voorkomen van complicaties.
Praktische tips voor het leven met / omgaan met niet-allergische rhinitis
Niet-allergische rhinitis is een aandoening waarbij de binnenkant van de neus ontstoken raakt zonder dat allergieën de oorzaak zijn. Het kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals luchtvervuiling, veranderingen in het weer, bepaalde geuren of infecties. De symptomen, zoals verstopte neus, loopneus en niezen, kunnen behoorlijk vervelend zijn, maar er zijn verschillende praktische stappen die je kunt nemen om de symptomen te verminderen en de aandoening beter te beheren.
Houd je omgeving schoon en stofvrij
Een van de belangrijkste maatregelen om de symptomen van niet-allergische rhinitis te verminderen, is het vermijden van irriterende stoffen in je omgeving. Dit kan betekenen dat je je huis vaker schoonmaakt om stof, schimmels en andere verontreinigende stoffen te verminderen. Zorg ervoor dat je de ventilatie in je huis goed regelt, en overweeg het gebruik van luchtzuiveraars om de luchtkwaliteit te verbeteren. Vermijd het gebruik van sterke geuren of parfums, omdat deze je symptomen kunnen verergeren. Ook roken in de buurt van je huis of in gesloten ruimtes kan je klachten verergeren, dus het is belangrijk om dit te vermijden. Het verbeteren van de luchtkwaliteit heeft ook invloed op je
longen en ademhalingssystemen.
Gebruik medicatie zoals voorgeschreven
Het gebruik van de juiste medicatie is een cruciaal onderdeel van het beheren van niet-allergische rhinitis. Vaak worden antihistaminica, decongestiva of corticosteroïde neussprays voorgeschreven om ontstekingen te verminderen en je symptomen te verlichten. Het is belangrijk om de medicatie volgens het advies van je arts in te nemen en niet zomaar te stoppen met de behandeling, zelfs als je je beter voelt. Bij het gebruik van neussprays moet je voorzichtig zijn en de aanbevolen dosering niet overschrijden, omdat overmatig gebruik kan leiden tot verergering van de symptomen. Neem regelmatig contact op met je arts om te evalueren of de medicatie nog steeds effectief is of dat je behandeling moet worden aangepast. De medicatie kan bijvoorbeeld invloed hebben op je
medicatie of de behandeling van andere aandoeningen.
Vermijd irriterende stoffen en triggers
Net als bij allergische rhinitis kunnen bepaalde irriterende stoffen je symptomen verergeren. Identificeer welke omgevingsfactoren of activiteiten jouw rhinitis verergeren en probeer deze zoveel mogelijk te vermijden. Veelvoorkomende triggers zijn tabaksrook, chemische dampen, vervuilde lucht, veranderingen in het weer en zelfs stress. Probeer je blootstelling aan deze factoren te minimaliseren door bijvoorbeeld binnen te blijven op dagen met veel luchtvervuiling of extreme weersomstandigheden. Het kan ook nuttig zijn om je omgeving te controleren voor irriterende stoffen zoals schimmels of huisstofmijten, die invloed kunnen hebben op je
mentale gezondheid.
Zorg voor een goede neushygiëne
Een goede neushygiëne kan helpen bij het verlichten van de symptomen van niet-allergische rhinitis. Het spoelen van je neus met een zoutoplossing kan helpen om slijm en verontreinigende stoffen te verwijderen die zich in je neus ophopen. Dit kan vooral nuttig zijn bij verstopte neusholtes. Gebruik een netipot of een speciaal neusspoelsysteem om dit op een veilige en effectieve manier te doen. Zorg ervoor dat je altijd schone materialen gebruikt om besmetting te voorkomen. Het regelmatig reinigen van je neus kan helpen om je symptomen te verlichten en de kans op infecties te verminderen. Dit heeft een positief effect op je
mond, keel en algemene ademhaling.
Zorg voor een gezond ademhalingsklimaat
De luchtvochtigheid in je omgeving kan een grote invloed hebben op je rhinitis-symptomen. Te droge lucht kan je neus irriteren en verergeren, terwijl te vochtige lucht de groei van schimmels kan bevorderen. Overweeg het gebruik van een luchtbevochtiger, vooral in de winter wanneer de lucht vaak droger is. Zorg ervoor dat je de luchtbevochtiger regelmatig schoonmaakt om de groei van bacteriën en schimmels te voorkomen. Houd de luchtvochtigheid in je huis op een comfortabel niveau van ongeveer 40-60%. Dit kan helpen om je neus te hydrateren en de symptomen van niet-allergische rhinitis te verminderen, wat gunstig is voor je
spieren, gewrichten en algehele welzijn.
Plan regelmatige controleafspraken
Als je niet-allergische rhinitis hebt, is het belangrijk om regelmatig controleafspraken met je arts te plannen om je symptomen te monitoren en de effectiviteit van je behandeling te evalueren. Je arts kan je helpen bij het aanpassen van je medicatie of het voorstellen van nieuwe behandelingen als je symptomen niet goed onder controle zijn. Het is ook een kans om andere factoren die je rhinitis kunnen beïnvloeden, zoals bijkomende infecties of andere gezondheidsproblemen, te bespreken. Door een actieve rol te spelen in je zorg en regelmatig met je arts te overleggen, kun je beter omgaan met de aandoening en je kwaliteit van leven verbeteren.
Misvattingen rond niet-allergische rhinitis
Niet-allergische rhinitis is een veelvoorkomende aandoening waarbij chronische neusklachten optreden zonder dat er sprake is van een allergische reactie. Omdat de oorzaak niet altijd even duidelijk is, bestaan er veel misvattingen over deze vorm van rhinitis.
Niet-allergische rhinitis wordt veroorzaakt door allergieën
In tegenstelling tot allergische rhinitis, die een immuunreactie op allergenen zoals pollen of huisstofmijt is, heeft niet-allergische rhinitis andere oorzaken. Factoren zoals luchtvervuiling, weersveranderingen, geuren, hormonale schommelingen en zelfs bepaalde vormen van
medicatie kunnen bijdragen aan de klachten.
Niet-allergische rhinitis is altijd tijdelijk
Hoewel sommige gevallen van niet-allergische rhinitis kortdurend zijn, kan deze aandoening ook chronisch worden. Langdurige blootstelling aan irriterende stoffen of onderliggende medische aandoeningen kunnen ervoor zorgen dat de symptomen maanden of zelfs jaren aanhouden zonder duidelijke oplossing.
Alleen volwassenen krijgen niet-allergische rhinitis
Hoewel niet-allergische rhinitis vaker voorkomt bij volwassenen, kunnen kinderen en zelfs een
baby er last van hebben. Hormonale veranderingen, blootstelling aan sterke geuren of temperatuurschommelingen kunnen bij kinderen ook klachten veroorzaken.
Niet-allergische rhinitis heeft geen invloed op de algemene gezondheid
Langdurige neusverstopping en overmatige slijmproductie kunnen leiden tot andere problemen, zoals slaapstoornissen, vermoeidheid en een verhoogd risico op
huidinfectie rondom de neus door constant wrijven en snuiten. Daarnaast kan de aandoening de kwaliteit van leven aanzienlijk beïnvloeden.
Neusspoelingen helpen niet bij niet-allergische rhinitis
Het spoelen van de
neus met een zoutoplossing kan juist een effectieve manier zijn om irriterende stoffen te verwijderen en de symptomen te verlichten. Dit helpt bij het verminderen van zwelling en kan bijdragen aan een vrijere ademhaling, vooral bij mensen met chronische klachten.
Niet-allergische rhinitis wordt niet beïnvloed door voeding en levensstijl
Bepaalde voedingsmiddelen en gewoonten kunnen de symptomen verergeren. Bijvoorbeeld, het drinken van
alcohol kan bij sommige mensen leiden tot verwijding van de bloedvaten in de neus, wat congestie kan veroorzaken. Ook pittig eten en roken kunnen de klachten verergeren.
Niet-allergische rhinitis vereist geen medische behandeling
Hoewel sommige gevallen vanzelf verbeteren, hebben veel mensen baat bij een medische behandeling. Dit kan variëren van het vermijden van uitlokkende factoren tot het gebruik van neussprays of andere vormen van therapie. In sommige gevallen kunnen
beeldvormende onderzoeken nodig zijn om onderliggende structurele problemen uit te sluiten.
Niet-allergische rhinitis is een complexe aandoening die veel verschillende oorzaken kan hebben. Het begrijpen van de juiste informatie en behandelmogelijkheden kan helpen om klachten beter onder controle te krijgen.
Lees verder