Postnasale drip: Overmatig veel slijm in achterkant van keel
Postnasale drip (posterieure rhinorree) is een aandoening waarbij een ophoping van neusslijm aanwezig is aan de achterkant van de neus en keel. Patiënten met postnasale drip moeten daarom meer dan normaal slijm doorslikken of uithoesten. Tevens ontstaan andere symptomen zoals onder andere een gele tong of keelpijn. Diverse huisremedies behandelen postnasale drip, maar soms is een medische behandeling vereist. In de meeste gevallen is de prognose uitstekend wanneer de arts de onderliggende ziekte behandelt of wanneer de patiënt de omgevingsfactor vermijdt of aanpakt.
Oorzaken: Overmatig veel slijm in achterkant van keel
Werking van de neus, keel en sinussen
De klieren in de neus, keel en sinussen produceren voortdurend
slijm (sputum). Slijm is een dikke en gladde vloeistof die er voor zorgt dat de luchtwegen niet uitdrogen. De lucht die mensen inademen zit vol kiemen, pollen en andere vuile stoffen. Het slijm zorgt ervoor dat al deze deeltjes uit het lichaam verdwijnen zodat ze geen problemen veroorzaken. Het slijm mengt zich door de dag met
speeksel en wordt dan ongemerkt ingeslikt.
Overmatige aanwezigheid van slijm
Wanneer een overmatige slijmproductie ontstaat, gaat een patiënt met nasale drip het slijm voelen aan de achterkant van de keel (
keelslijmen). Soms wordt het neusslijm niet gemengd met het speeksel, wat eveneens leidt tot de aandoening. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij
slikproblemen.
Risicofactoren van postnasale drip
Diverse risicofactoren zijn bekend voor deze overmatige slijmproductie.
Aandoeningen
Volgende aandoeningen leiden sneller tot postnasale drip:

Sigarettenrook leidt sneller tot postnasale drip /
Bron: Geralt, Pixabay Omgevingsfactoren
Postnasale drip resulteert eveneens uit enkele omgevingsfactoren:
- extreem droge lucht
- fel licht
- het gebruik van melkproducten
- irriterende chemicaliën van parfums, schoonmaakproducten of giftige dampen
- koude (hierdoor gaat het lichaam meer slijm produceren om de neusirritatie (die door de koude ontstaat) te bevochtigen en te verwarmen)
- medicijnen: contraceptiva (zoals de anticonceptiepil), bloeddrukmedicatie, anticholinergica (medicijnen waardoor het slijm zich ophoopt door geremde spierbewegingen)
- pittig voedsel
- rook
- vreemde voorwerpen in de neus (komt vaak voor bij kinderen)
Symptomen: Hoesten
De patiënt voelt slijm aan de achterkant van de keel zitten dat naar beneden druppelt. Daarnaast komen andere symptomen voor zoals:
Diagnose en onderzoeken
Contact met de arts
Wanneer de klachten langer dan tien dagen aanhouden, is medisch advies noodzakelijk. Contact met de arts is eveneens nodig bij verkleurd slijm dat niet verdwijnt, want dit duidt mogelijk op de aanwezigheid van een bacteriële of virale infectie. Een patiënt met postnasale drip die lijdt aan een bacteriële infectie, heeft namelijk een behandeling met
antibiotica nodig. Ook bloed in het neusslijm, slecht ruikend slijm,
reutels, een piepende ademhaling (
stridor) of significante
koorts zijn alarmtekens.
Diagnostisch onderzoek
Een juiste diagnose is vereist door middel van een gedetailleerd oor-, neus- en keelonderzoek. De arts beveelt mogelijk bijkomende onderzoeken aan, zoals een
bloedonderzoek, een
CT-scan, een
gastroscopie (om zure reflux op te sporen),
röntgenfoto’s en eventueel andere testen, afhankelijk van de aanwezige klachten.
Huisremedies
Naast het potentieel vermijden van de uitlokkend risicofactoren, zorgen enkele huisremedies voor een verlichting van postnasale drip.
Hoofd hoger leggen
Wanneer de ophoping van het neusslijm ’s nachts verergert, is het nodig om het hoofd een beetje hoger ten opzichte van de rest van het lichaam te plaatsen. Dit is mogelijk met behulp van het plaatsen van een paar kussens onder het hoofd en de schouders.
Lucht bevochtigen
Naast het nemen van medicijnen is het mogelijk om te werken met
luchtbevochtigers/luchtreinigers en dampverstuivers. Het gebruik van deze middelen verlicht postnasale drip, vooral wanneer dit geassocieerd is met verstopte sinussen.
Voldoende drinken
Het lichaam verliest water door een postnasale drip. Het drinken van veel vocht zorgt voor een snellere verdunning van het neusslijm.
Cafeïne is echter geen goede keuze. Warme thee en bouillon zorgen wel voor een verlichting van de symptomen alsook van andere klachten, zoals keelpijn. De stoom van de warme dranken vermindert tevens de tekenen van sinusitis. Een warme, stomende douche biedt dezelfde effecten.
Medische behandeling
Neussprays
Saline
neussprays gebruiken zout water om de slijmopbouw uit te spoelen. Hierdoor voorkomt de patiënt verstopte luchtwegen en vermindert het totale slijmgehalte.
Steroïde neusspray en/of een neusspray met antihistaminica zijn verder soms noodzakelijk bij patiënten met allergieën.
Slijm uitdrogen
Decongestiva zijn medicijnen die helpen bij het uitdrogen van het slijm. Deze medicijnen zijn effectief voor een deel van de patiënten, maar niet voor iedereen met postnasale drip. Sommige patiënten ervaren hier tevens een te
droge neus. Andere bijwerkingen van het medicijn omvatten
vermoeidheid, nervositeit of
duizeligheid. Niet-verdovende
antihistaminica zoals
loratadine (Claritin) en cetirizine (Zyrtec) veroorzaken minder snel deze bijwerkingen, waardoor patiënten die moeten werken of autorijden toch actief kunnen blijven. Niettemin veroorzaken ook deze medicijnen soms bijwerkingen. Patiënten die reeds geneesmiddelen nemen, overleggen het best met de arts over het medicatiegebruik omdat medicijnen voor de behandeling van postnasale drip mogelijk interageren met de andere medicijnen.
Slijm verdunnen
Het is eveneens mogelijk om het slijm uit te drogen met vrij verkrijgbare medicijnen, zoals guaifenesin (Mucinex).
Prognose van aandoening aan neus en keel
Bij de meeste patiënten verdwijnt de veel voorkomende aandoening post nasale drip spontaan, al is deze aandoening soms wel vervelend. Meestal is het gebruik van medicijnen en/of huisremedies succesvol in de behandeling van postnasale drip.
Complicaties
Het is belangrijk om de aandoening tijdig te behandelen om complicaties te vermijden. Afhankelijk van de oorzaak zijn complicaties mogelijk bij onbehandelde postnasale drip. Zo ontstaat bijvoorbeeld de kans op een infectie indien ziektekiemen het lichaam binnendringen. Het overmatige slijm zorgt dan voor verstopte sinussen of een verstopte buis van Eustachius. In de neus-keelholte bevinden zich namelijk toegangen tot de buis van Eustachius (verbinding met het middenoor).