Langdurig hoesten en erg moe: oorzaken en behandeling
Last van langdurig hoesten? Een chronische hoest is een hoest die bij volwassenen 8 weken of langer duurt. Bij kinderen legt men gewoonlijk de grens bij vier weken. Langdurig hoesten is meer dan alleen een ergerlijke klacht. Een chronische hoest kan je nachtrust verstoren, waardoor je erg moe en uitgeput wakker wordt. Ernstige gevallen van langdurig hoesten kan resulteren in braken, een licht gevoel in het hoofd en er zijn zelfs gevallen bekend van een gebroken rib als gevolg van hevige hoestbuien. Hoewel het soms moeilijk is om te achterhalen wat de oorzaak is van langdurig hoesten, zijn de meest voorkomende oorzaken roken, postnasale drip, astma en zure reflux, ook bekend als brandend maagzuur of zuurbranden. Chronische hoest verdwijnt wanneer het onderliggende probleem adequaat is behandeld.
Hoesten
Door van tijd tot tijd te
hoesten worden longen en luchtwegen schoongehouden en wordt een infectie voorkomen. Soms kan een hoest echter een chronische aandoening worden. Een chronische of langdurige hoest wordt meestal gedefinieerd als een hoest acht weken of langer duurt. Bij kinderen hanteert men meestal een lagere grens bij vier weken. Hoewel hoesten meestal niet een teken is van een ernstig probleem, kan het vervelend zijn. Langdurige hoesten, waarbij je in allerlei situaties een hoestbui kunt krijgen, kan beschamend zijn. Ook kan veelvuldig hoesten je lichamelijk
moe maken en je 's nachts uit je slaap houden waardoor je een
slaaptekort oploopt. Verder kan het klachten geven als duizeligheid,
spierpijn veroorzaken en je kunt tijdens een hoestbui
druppeltjes plas verliezen (vooral bij vrouwen).
Langdurig hoesten symptomen
Een chronische hoest kan optreden met andere symptomen, welke kunnen bestaan uit:
Oorzaken van langdurig hoesten
Af en toe
hoesten is normaal; het helpt tegen irritaties door hoesten maakt je lichaam de luchtwegen schoon. Infectie worden hierdoor voorkomen. Een hoest die echter weken aanhoudt, is meestal het gevolg van een medisch probleem. In veel gevallen is er meer dan één oorzaak betrokken bij langdurige hoest. De volgende oorzaken, alleen of in combinatie, zijn verantwoordelijk voor de meeste gevallen van chronische hoest:
Postnasale drip
Als je neus of sinussen (bijholten) extra
slijm produceren, kan het naar de achterkant van je keel druppelen en een hoestreflex triggeren. Personen die getroffen worden door postnasale drip klagen vaak van een 'kriebel in de keel' en
kriebelhoest.
Astma
Een aan
astma gerelateerde hoest kan wisselen per seizoen en met de leeftijd en verschijnen na een bovenste luchtweginfectie zoals
verkoudheid of
griep en verergeren bij blootstelling aan koude lucht of bepaalde chemicaliën of geuren. In een type astma (hoestvariant astma) is een hoest het belangrijkste symptoom.
Gastro-oesofageale refluxziekte (GERD)
In geval van
gastro-oesofageale refluxziekte (GERD) stroomt maagzuur terug in de slokdarm. Dit veroorzaakt constante irritatie en dit kan leiden tot
chronisch hoesten. Het hoesten verergert weer de reflux, waarmee het een vicieuze cirkel is.
Infecties
Een hoest kan lang aanhouden nadat andere symptomen van een
longontsteking, griep, verkoudheid of een andere infectie van de luchtwegen zijn weggetrokken. Een andere, minder bekende oorzaak van een chronische hoest bij volwassenen is
kinkhoest, een infectieziekte van de luchtwegen die wordt veroorzaakt door een bacterie.
Bloeddrukmedicijnen
Zogeheten ACE-remmers, die vaak voorgeschreven worden voor
hoge bloeddruk en
hartfalen, staan erom bekend dat ze bij sommige mensen als bijwerking een chronische hoest kunnen veroorzaken.
Chronische bronchitis
Bij chronische
bronchitis zijn je bronchiën langdurig ontstoken. Dit kan leiden tot een hoest die gekleurde
sputum oplevert. De meeste mensen met
chronische bronchitis zijn (voormalige) rokers. Chronische bronchitis maakt onderdeel uit van COPD.
COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Longziekte) en is een verzamelnaam voor de ziekten chronische bronchitis en
longemfyseem.
Longkanker /
Bron: Muratart/Shutterstock.comMinder vaak voorkomende oorzaken
Minder algemeen kan chronische hoest worden veroorzaakt door:
- Aspiratie, een vorm van verslikking waarbij een vloeistof of voorwerp in de longen terechtkomt;
- Bronchiëctasieën (beschadigde luchtwegen)
- Bronchiolitis;
- Taaislijmziekte;
- Laryngofaryngeale reflux (maagzuur stroomt in de keel);
- Longkanker;
- Sarcoïdose, een auto-immuunziekte waarbij ontstekingen ontstaan in verschillende organen en weefsels van het lichaam.
Risicofactoren
Roken is een van de belangrijkste risicofactoren voor chronische hoest. Meeroken kan ook leiden tot hoesten en schade aan de longen. Vrouwen hebben over het algemeen meer gevoelige hoestreflexen dan mannen, zodat ze meer kans hebben op een langdurige hoest.
Complicaties
Een aanhoudende hoest kan ontzettend vermoeiend en zelfs uitputtend zijn. Hoesten kan je slaap danig verstoren en een aantal andere problemen veroorzaken, waaronder:
Huisarts met patiënt /
Bron: Istock.com/monkeybusinessimagesWanneer huisarts raadplegen?
Raadpleeg je huisarts als je langer dan een week hoest, vooral als je
slijm of bloed ophoest, je slaap wordt verstoord of wanneer de hoestklachten je school of werk beïnvloedt.
Onderzoek en diagnose
Anamnese en lichamelijk onderzoek
Je huisarts zal vragen stellen over je klachten en hij zal daarbij je medische geschiedenis in ogenschouw nemen. Daarna zal de huisarts een lichamelijke onderzoek uitvoeren. Hij zal je mond- en keelholte onderzoeken en met zijn stethoscoop naar de longen en luchtwegen (
ademgeluiden) luisteren. De arts kan ook vervolgonderzoek (laten) doen om de oorzaak van je chronische hoest te achterhalen.
Beeldvormend onderzoek
Röntgenfoto's kunnen longkanker, longontsteking en andere longziekten tonen. Een röntgenfoto van je bijholten kan aantonen dat er sprake is van een
bijholteontsteking. Een CT-scan kan gebruikt worden om je longen te controleren op omstandigheden die het hoesten veroorzaken of het controleren van je bijholten op aanwezigheid van een infectie.
Longfunctietesten
Met een spirometer kan je longfunctie gemeten worden. Deze eenvoudige, non-invasieve tests wordt gebruikt om astma en COPD te diagnosticeren. Het meet hoeveel lucht je longen kunnen inademen en hoe snel je uitademt. Een provocatietest is een andere test waarmee de longarts kan onderzoeken hoe goed je longen werken.
Laboratoriumonderzoek
Als je gekleurd slijm ophoest, kan de arts een monster ervan op bacteriën laten onderzoeken.
Bronchoscopie
Bij een bronchoscopie wordt een bronchoscoop ingebracht via je mond of neus, waarna de arts de conditie van je luchtwegen (bronchiën) kan beoordelen. Met een bronchoscoop kan de longarts naar je longen en luchtwegen kijken. Hij kan gelijk een stukje weefsel wegnemen (biopsie) om dit in een laboratorium op afwijkingen te laten onderzoeken.
Stoppen met roken /
Bron: Dmytro Zinkevych/Shutterstock.comBehandeling chronische hoest
De behandeling van langdurige hoest is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen kan meer dan één onderliggende aandoening de chronische hoest veroorzaken.
Maatregelen
Als je rookt, zal de (huis)arts adviseren om te
stoppen met roken. De praktijkondersteuner kan je daarbij zo nodig helpen. Ook zijn er allerlei hulpmiddelen om te stoppen met roken, zoals nicotinevervangers en medicatie om te stoppen met roken. Als je een ACE-remmer gebruikt, kan je arts overstappen naar een ander geneesmiddel dat geen hoest als bijwerking heeft. Stop nooit op eigen houtje met het gebruik van medicijnen, maar overleg dit altijd met de arts.
Medicatie bij langdurige hoest /
Bron: Stevepb, PixabayMedicatie
Geneesmiddelen die gebruikt worden om langdurige hoest te behandelen kunnen bestaan uit:
- Antihistamine, glucocorticoïde (steroïde-hormonenen) en decongestiva (doet gezwollen slijmvliezen slinken). Deze medicijnen zijn een standaardbehandeling voor allergieën en postnasale drip.
- Inhalatiemedicijnen, welke de hoeksteen van de behandeling van astma vormen. Deze verminderen ontsteking en maken de luchtwegen open.
- Antibiotica. Als een bacteriële infectie je chronische hoest veroorzaakt, kan de arts antibiotica voorschrijven.
- Maagzuurremmers. Naast voedingsadviezen en leefregels die de klachten kunnen verminderen, kan je worden behandeld met medicijnen die de zuurproductie remmen. Sommige mensen hebben een operatie nodig om het probleem op te lossen.
- Hoestonderdrukkers. Dit zijn medicijnen die helpen bij stoppen met overmatig of chronisch hoesten. Als de reden voor je hoest niet kan worden bepaald en het ernstige problemen veroorzaakt, zoals verstoring van de nachtrust, kan je arts een hoestonderdrukkend middel voorschrijven.
Lees verder