Meralgia paraesthetica: Gevoelloosheid en pijn aan de dij

Meralgia paraesthetica, ook bekend als het Bernhardt-Roth syndroom, is het gevolg van een compressie van een gevoelszenuw die naar de dij loopt. Hierdoor heeft de patiënt brandende pijn aan de buitenzijde van de dij in combinatie met tintelingen en gevoelloosheid aan de zijkant van het bovenbeen. Deze vaak milde aandoening is meestal het gevolg van overgewicht of het dragen van te strakke kledij, al zijn daarnaast nog enkele andere uitlokkende factoren bekend. De diagnose van deze ziekte is niet moeilijk maar meestal voert de arts nog bijkomende onderzoeken uit om andere aandoeningen uit te sluiten. De behandeling verloopt conservatief, via medicijnen of zeer sporadisch via een operatie.

• Epidemiologie meralgia paraesthetica
• Oorzaken aandoening
• Risicofactoren van problemen met deel van bovenbeen
• Symptomen: Gevoelloosheid en brandende pijn aan de dij
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling: Conservatief, medicijnen en soms chirurgieg
• Prognose is meestal goed

Epidemiologie meralgia paraesthetica

De jaarlijkse incidentie van meralgia paraesthetica bedraagt 4,3 per 10.000 personen. Bij patiënten met diabetes mellitus is een incidentie van 247 per 100.000 patiënten gerapporteerd. De ziekte heeft geen raciale of etnische voorliefde. De meeste patiënten krijgen de diagnose rond middelbare leeftijd, maar meralgia paraesthetica komt op elke leeftijd voor. Kinderen zijn echter nauwelijks getroffen door de ziekte.

Oorzaken aandoening

De aandoening is zeker niet het gevolg van zwakte of uitstralingspijn van de rug. Bij de meeste patiënten lopen de laterale femorale cutane zenuwen door de lies naar het bovenbeen. Dit zijn sensorische zenuwen van de huid die zorgen voor het gevoel aan het huidoppervlak van de dij. Bij meralgia paraesthetica raakt de laterale femorale cutane zenuw ingesloten (beklemd) onder het liesligament, die loopt langs de lies van de buik naar het bovenbeen. Meralgia paresthetica resulteert dus uit compressie (druk) van deze zenuwen.

Risicofactoren van problemen met deel van bovenbeen

De aandoening is vaak het gevolg van het dragen van te strakke kleding (strakke broek, riem, korset), overgewicht of een gewichtstoename (bijvoorbeeld door het dragen van kogelvrije kledij), een zwangerschap of littekenweefsel. Andere uitlokkende factoren zijn een lokaal trauma (in de buurt van het liesligament), een buikligging na een operatie aan de rug, een liesoperatie of een ziekte zoals diabetes mellitus (suikerziekte). Nog een mogelijke risicofactor is het langdurig liggen (in een foetushouding). Bepaalde sporten verhogen tevens de kans op meralgia paraesthetica zoals gymnastiek, honkbal, voetbal, bodybuilding en zware lichamelijke inspanning. Tot slot lopen patiënten van tussen de dertig en zestig jaar meer kans op het krijgen van deze ziekte.

Symptomen: Gevoelloosheid en brandende pijn aan de dij

Meestal is slechts één deel van het lichaam getroffen; maar in 20% van de patiënten presenteren de symptomen zich dubbelzijdig (medische term: bilateraal). Bij de meeste patiënten is sprake van milde symptomen. De klachten nemen voorts toe bij het lopen of staan. Bij meralgia paraesthetica treedt een gedeeltelijke gevoelloosheid (doof gevoel), prikkelingen en tintelingen aan de buitenzijde van het bovenbeen op, wat gepaard gaat met pijnlijke steken en brandende pijn op het oppervlak van de buitenzijde van de dij. Dit stukje aan de dij (zijkant van het bovenbeen) – meestal ongeveer een handpalm groot – is gevoelig en soms eveneens pijnlijk bij aanraking.

Diagnose en onderzoeken

Lichamelijk onderzoek

De arts bevraagt de patiënt eerst over de soort pijn, de precieze locatie van de gevoelloosheid of pijnlijke plek op het been (beenpijn). Daarna voert hij een lichamelijk en neurologisch onderzoek uit, waarbij hij eveneens het been betast. Wanneer de arts de medische geschiedenis van de patiënt doorloopt en hem lichamelijk onderzoekt, heeft hij meestal reeds een idee over de aanwezigheid van meralgia paraesthetica.

Diagnostisch onderzoek
Om andere aandoeningen uit te sluiten, is beeldvormend onderzoek nodig. Een röntgenfoto van de heup en het bekken is hierbij vereist (om een fractuur breuk) of kanker uit te sluiten). Ook voert de arts een elektromyografie uit, waarbij hij de elektrische ontladingen geproduceerd in de spieren meet, wat helpt bij het evalueren en diagnosticeren spier- en zenuwaandoeningen. De arts plaats bij dit onderzoek een dunne naald elektrode in de spier om de elektrische activiteit te registreren. De resultaten van deze test zijn normaal bij meralgia paraesthetica. Een ander nodig onderzoek is een zenuwgeleidingsonderzoek, zodat de arts in staat is om beschadigde zenuwen op te sporen.

Differentiële diagnose

De diagnose verloopt bij sommige patiënten vertraging op omdat de arts dit mogelijk toewijst aan rugpijn of heuppijn. Ook volgende aandoeningen verwart de arts mogelijk met meralgia paraesthetica:

• Diabetische lumbosacrale plexopathie
• Een massa in de peritoneale ruimte (buikvlies) bijvoorbeeld een tumor of een iliacus hematoom
• Lumbale degeneratieve discopathie
• Lumbale facet arthropathie
• Lumbale spondylolyse en spondylolisthesis (verschuiving van wervel met pijn en zwakte)
• Mononeuritis multiplex
• Neoplastische lumbosacrale plexopathie

Behandeling: Conservatief, medicijnen en soms chirurgieg

De behandeling voor meralgia paraesthetica is symptomatisch en ondersteunend gericht. De meerderheid van de patiënten krijgt een conservatieve behandeling. Ze krijgen het advies van de arts om lossere kleding te dragen en gewicht te verliezen. Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol verlichten daarnaast soms de symptomen. Medicijnen voor de behandeling van neurogene pijn, zoals anti-epileptica of antidepressiva, verlichten de pijn. Het verminderen van een ontsteking en zwelling, en het tijdelijk verlichten van de pijn is mogelijk dankzij corticosteroïde injecties. Wanneer de symptomen ernstig zijn en aanhouden, is een chirurgische ingreep aan de sensorische zenuwen mogelijk. De arts zet af en toe fysiotherapie in om de spieren van de benen en billen te versterken en het letsel aan de heupen te verminderen.

Prognose is meestal goed

Meralgia paraesthetica heeft meestal een goede prognose. In de meeste gevallen verbetert meralgia paraesthetica dankzij de conservatieve behandeling en soms herstelt de patiënt zelfs spontaan. Een chirurgische ingreep is niet altijd even effectief. Meestal herstelt de patiënt maar af en toe blijft de gevoelloosheid wel aanwezig.