Meralgia paraesthetica: Gevoelloosheid en pijn aan de dij
Meralgia paraesthetica, ook bekend als het Bernhardt-Roth syndroom, is een aandoening die wordt gekenmerkt door compressie van de laterale femorale cutane zenuw, die naar de dij loopt. Deze compressie leidt tot branderige pijn aan de buitenzijde van de dij, gepaard met tintelingen en gevoelloosheid aan de zijkant van het bovenbeen. Hoewel de aandoening vaak mild is, kan het ongemak aanzienlijk zijn. Meralgia paraesthetica wordt vaak veroorzaakt door overgewicht of het dragen van te strakke kleding, maar er zijn ook andere mogelijke uitlokkende factoren. De diagnose is doorgaans eenvoudig, maar aanvullend onderzoek kan nodig zijn om andere aandoeningen uit te sluiten. De behandeling is meestal conservatief, met medicatie en soms een operatie in zeldzame gevallen.
Epidemiologie van meralgia paraesthetica
De jaarlijkse incidentie van meralgia paraesthetica bedraagt ongeveer 4,3 per 10.000 personen. Bij patiënten met
diabetes mellitus is de incidentie veel hoger, met een rapportage van 247 per 100.000 patiënten. De aandoening vertoont geen voorkeur voor specifieke raciale of etnische groepen. Meralgia paraesthetica wordt vaak gediagnosticeerd bij volwassenen van middelbare leeftijd, maar kan op elke leeftijd voorkomen. Kinderen worden zelden getroffen door deze aandoening.
Oorzaken van meralgia paraesthetica
Meralgia paraesthetica ontstaat door compressie van de laterale femorale cutane zenuw, die door de lies naar het bovenbeen loopt. Deze sensorische zenuw is verantwoordelijk voor de gevoeligheid aan het huidoppervlak van de dij. Compressie kan optreden door druk op de zenuw onder het liesligament, dat van de buik naar het bovenbeen loopt. Deze compressie kan ontstaan door verschillende factoren, waaronder:
- Overgewicht
- Strakke kleding
- Zwangerschap
- Littekenweefsel
- Lokaal trauma
- Buikligging na een operatie
- Liesoperatie
- Diabetes mellitus
Andere risicofactoren zijn langdurig zitten of liggen in een foetushouding en deelname aan bepaalde sporten zoals gymnastiek, honkbal, voetbal, bodybuilding, en andere zware lichamelijke activiteiten. Personen tussen de dertig en zestig jaar hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van meralgia paraesthetica.
Symptomen: Gevoelloosheid en brandende pijn aan de dij
De symptomen van meralgia paraesthetica zijn vaak eenzijdig, maar in ongeveer 20% van de gevallen zijn de klachten bilateraal (aan beide zijden). De symptomen omvatten:
- Brandende pijn
- Tintelingen
- Gevoelloosheid aan de buitenzijde van het bovenbeen
De klachten nemen vaak toe bij langdurig staan of lopen. Het getroffen gebied aan de buitenzijde van de dij, meestal ter grootte van een handpalm, kan gevoelig zijn en soms ook pijnlijk bij aanraking. De symptomen kunnen verergeren door druk op de zenuw, bijvoorbeeld door strakke kleding of andere uitlokkende factoren.
Diagnose en onderzoeken
Lichamelijk Onderzoek
De diagnose begint met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. De arts vraagt naar de aard van de pijn, de exacte locatie van de gevoelloosheid, en andere symptomen. Vervolgens wordt een neurologisch onderzoek uitgevoerd om de aard en locatie van de klachten te beoordelen. De arts kan vaak al een vermoeden hebben van meralgia paraesthetica op basis van het lichamelijk onderzoek.
Diagnostisch Onderzoek
Om andere aandoeningen uit te sluiten, worden aanvullende beeldvormende onderzoeken uitgevoerd. Een
röntgenfoto van de heup en het bekken wordt gemaakt om fracturen of tumoren uit te sluiten. Een
elektromyografie kan worden uitgevoerd om elektrische activiteit in de spieren te meten, hoewel de resultaten meestal normaal zijn bij meralgia paraesthetica. Ook kan een zenuwgeleidingsonderzoek worden ingezet om beschadigde zenuwen op te sporen.
Differentiële Diagnose
De diagnose kan soms vertraging oplopen doordat symptomen kunnen worden verward met andere aandoeningen zoals:
- Diabetische lumbosacrale plexopathie
- Peritoneale massa (bijvoorbeeld een tumor of iliacus hematoom)
- Lumbale degeneratieve discopathie
- Lumbale facet arthropathie
- Lumbale spondylolyse en spondylolisthesis
- Mononeuritis multiplex
- Neoplastische lumbosacrale plexopathie
Behandeling: Conservatief, Medicijnen en Soms Chirurgie
De behandeling van meralgia paraesthetica is voornamelijk gericht op symptomatische verlichting. Conservatieve maatregelen zijn vaak effectief. Deze kunnen bestaan uit:
- Draag lossere kleding en vermijd strakke riemen of korsetten[
- Vermijd overgewicht en verlies gewicht indien nodig
- Vrij verkrijgbare pijnstillers zoals ibuprofen of paracetamol kunnen helpen bij het verlichten van de symptomen. Voor neurogene pijn kunnen medicijnen zoals anti-epileptica of antidepressiva worden voorgeschreven. Corticosteroïde injecties kunnen nuttig zijn bij het verminderen van ontsteking en pijn.
Indien conservatieve maatregelen niet effectief zijn, kan in ernstige gevallen een chirurgische ingreep overwogen worden. Deze ingreep richt zich op het verlichten van de druk op de zenuw.
Fysiotherapie kan ook worden ingezet om de spieren te versterken en het ongemak te verminderen.
Prognose van meralgia paraesthetica
De prognose van meralgia paraesthetica is meestal goed. De meeste patiënten ervaren een aanzienlijke verbetering na conservatieve behandeling. Spontaan herstel komt vaak voor, hoewel in sommige gevallen de symptomen aanhouden, zelfs na een chirurgische ingreep. Het is belangrijk om door te gaan met het volgen van medische adviezen en eventuele aanpassingen in levensstijl om de symptomen te beheersen en verdere problemen te voorkomen.
Complicaties van meralgia paraesthetica
Hoewel meralgia paraesthetica vaak een milde aandoening is, kunnen er complicaties optreden:
- Chronische pijn: In sommige gevallen kan de pijn langdurig aanhouden, zelfs na behandeling. Dit kan leiden tot een verminderde levenskwaliteit en beperkingen in dagelijkse activiteiten.
- Gevoelloosheid: Aanhoudende gevoelloosheid aan de buitenzijde van de dij kan het risico op verwondingen verhogen, omdat de patiënt mogelijk minder bewust is van schade aan het getroffen gebied.
- Spierzwakte: Door langdurige compensatie of vermijdingsgedrag kan er spierzwakte ontstaan in het bovenbeen en de heupen, wat verdere bewegingsproblemen kan veroorzaken.
- Psychologische impact: Chronische pijn en ongemak kunnen leiden tot stress, angst, en depressie, wat het herstel verder kan bemoeilijken.
- Onvoldoende respons op behandeling: In sommige gevallen reageren patiënten niet goed op conservatieve behandelingen, waardoor een chirurgische ingreep noodzakelijk kan zijn. Deze ingrepen hebben hun eigen risico’s en complicaties.
Preventie van meralgia paraesthetica
Er zijn verschillende strategieën om het risico op meralgia paraesthetica te verminderen:
- Vermijd strakke kleding: Draag loszittende kleding en vermijd het dragen van strakke riemen of korsetten die druk op de lies en dij kunnen uitoefenen.
- Beheer je gewicht: Overgewicht kan extra druk op de zenuwen uitoefenen. Het handhaven van een gezond gewicht door middel van een gebalanceerd dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan helpen om het risico te verminderen.
- Pas je houding aan: Vermijd langdurig zitten of liggen in een foetushouding, vooral als dit ongemak veroorzaakt. Probeer af en toe van houding te veranderen en sta regelmatig op.
- Voorkom letsel: Wees voorzichtig tijdens fysieke activiteiten en sport om letsel en trauma aan de lies en dij te voorkomen.
- Beheer onderliggende aandoeningen: Als je lijdt aan aandoeningen zoals diabetes mellitus, zorg dan voor een goede beheersing van je bloedsuikerspiegel om complicaties te voorkomen die het risico op meralgia paraesthetica kunnen verhogen.
Door deze preventieve maatregelen te volgen, kunnen veel gevallen van meralgia paraesthetica worden voorkomen of de ernst van de symptomen worden verminderd.