Hypoparathyreoïdie: Te traag werkende bijschildklier(en)

Hypoparathyreoïdie: Te traag werkende bijschildklier(en) Hypoparathyreoïdie is een aandoening waarbij de bijschildklieren in de hals onvoldoende parathyreoïdhormoon produceren. Deze hormonale tekortkoming leidt tot een zeldzame stofwisselingsstoornis die wordt gekenmerkt door een verlaagd calciumgehalte in het bloed en een verhoogd fosforgehalte. De aandoening kan ontstaan door verschillende oorzaken, waaronder chirurgische ingrepen. Symptomen kunnen variëren van droog haar en spierkrampen tot verwardheid en epileptische aanvallen. De behandeling bestaat doorgaans uit levenslange supplementen om de calcium- en fosforwaarden te normaliseren. Met een tijdige diagnose en adequate behandeling zijn de vooruitzichten doorgaans goed.

Epidemiologie van te traag werkende bijschildklier(en)

Hypoparathyreoïdie is een zeldzame aandoening. De prevalentie varieert, maar wordt geschat op ongeveer 1 op 30.000 mensen in de algemene bevolking. Het komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en kan op elke leeftijd voorkomen, hoewel het meestal wordt gediagnosticeerd bij volwassenen tussen de 20 en 50 jaar. De aandoening kan zowel primair als secundair zijn, waarbij secundaire hypoparathyreoïdie vaak wordt veroorzaakt door medische ingrepen of andere aandoeningen.

Oorzaken van hypoparathyreoïdie

Hypoparathyreoïdie treedt op wanneer de bijschildklieren niet genoeg parathyreoïdhormoon produceren, wat leidt tot een verstoring van de elektrolytenbalans in het lichaam. De meest voorkomende oorzaken zijn:
  • Schade aan de bijschildklieren door schildklier- of nekoperaties.
  • Auto-immuunziekten waarbij het eigen immuunsysteem de bijschildklieren aanvalt.
  • Erfelijke aandoeningen zoals familiële hypoparathyreoïdie, die kan optreden bij andere endocriene aandoeningen zoals de ziekte van Addison en het type I polyglandulaire auto-immuun syndroom (PGA I).
  • Behandeling met radioactief jodium voor hyperthyreoïdie (overactieve schildklier).
  • Een extreem laag magnesiumgehalte in het bloed (hypomagnesiëmie).
  • Het velocardiofaciaal syndroom, waarbij de bijschildklieren bij de geboorte afwezig kunnen zijn, vaak samen met andere gezondheidsproblemen.

Risicofactoren

De risicofactoren voor het ontwikkelen van hypoparathyreoïdie omvatten:
  • Vroegere schildklier- of nekoperaties die schade aan de bijschildklieren kunnen veroorzaken.
  • Auto-immuunziekten zoals de ziekte van Addison en andere auto-immuunziekten.
  • Genetische aanleg voor familiaire hypoparathyreoïdie.
  • Behandeling van hyperthyreoïdie met radioactief jodium.
  • Extreem laag magnesiumgehalte, vaak in combinatie met andere elektrolytenstoornissen.

Symptomen

Symptomen van hypoparathyreoïdie kunnen zowel fysiek als mentaal van aard zijn. Ze ontstaan als gevolg van een verstoorde calcium- en fosforbalans in het lichaam.

Fysieke symptomen


Mentale symptomen


Diagnose en onderzoeken

De diagnose van hypoparathyreoïdie wordt gesteld door een combinatie van klinische beoordeling en laboratoriumonderzoeken. De volgende stappen zijn gebruikelijk:
  • Bloedonderzoek om hypocalciëmie en hyperfosfatemie vast te stellen.
  • Urineonderzoek om hypocalciurie en hyperfosfaturie te controleren.
  • Een ECG kan worden uitgevoerd om een abnormaal hartritme te detecteren.
  • Een CT-scan kan nuttig zijn voor het identificeren van kalkaanslag in de hersenen.
  • Genetisch onderzoek kan ook worden overwogen bij vermoeden van erfelijke vormen van hypoparathyreoïdie.

Behandeling van hypoparathyreoïdie

De behandeling van hypoparathyreoïdie bestaat doorgaans uit:
  • Levenslange supplementen met calciumcarbonaat en vitamine D om de calcium- en fosforwaarden te normaliseren.
  • Regelmatige controles van de bloedspiegels om de effectiviteit van de behandeling te evalueren en de dosering aan te passen.
  • Een calciumrijke, fosforarme voeding kan aanbevolen worden.
  • Bij acute levensbedreigende aanvallen van hypocalciëmie kunnen intraveneuze calciuminjecties nodig zijn. Tijdens deze aanvallen worden patiënten zorgvuldig gemonitord op hartritmestoornissen en andere complicaties.
  • In sommige gevallen kunnen parathyreoïdhormooninjecties worden voorgeschreven als aanvullende behandeling.

Prognose

De prognose bij hypoparathyreoïdie is over het algemeen goed als de aandoening tijdig wordt gediagnosticeerd en behandeld. De meeste patiënten kunnen hun symptomen effectief beheersen met medicatie en een aangepast dieet. Bij kinderen die tijdens de ontwikkeling worden gediagnosticeerd, kunnen sommige symptomen, zoals veranderingen in tanden en staar, permanent zijn.

Complicaties

Onbehandelde hypoparathyreoïdie kan leiden tot verschillende ernstige complicaties, zoals:
  • Slechte groei, tandafwijkingen en een langzame geestelijke ontwikkeling bij kinderen.
  • Hypercalciëmie door te hoge doses vitamine D en calcium.
  • Nierproblemen zoals nierfalen door verhoogde calciumafzettingen in de urine.
  • Chronische hoofdpijn, epileptische aanvallen, flauwvallen en hartritmestoornissen bij langdurige en onbehandelde gevallen.
  • Congestief hartfalen kan zich ontwikkelen als gevolg van complicaties van de elektrolytenbalans.

Preventie van hypoparathyreoïdie

Aangezien hypoparathyreoïdie vaak een gevolg is van chirurgische ingrepen of auto-immuunziekten, is primaire preventie moeilijk. Het kan echter nuttig zijn om:
  • Preventieve maatregelen te nemen bij patiënten die een operatie ondergaan waarbij de bijschildklieren mogelijk beschadigd kunnen raken.
  • Genetische counseling te overwegen voor familieleden van patiënten met erfelijke vormen van hypoparathyreoïdie.
  • Voorlichting te geven over de symptomen van hypoparathyreoïdie bij patiënten met risicofactoren, zodat vroege herkenning en behandeling mogelijk zijn.
© 2017 - 2024 Miske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Hyperparathyreoïdie, te snel werkende bijschildklier(en)Hyperparathyreoïdie, te snel werkende bijschildklier(en)Ongeveer 1% van de bevolking krijgt te maken met hyperparathyreoïdie, oftewel te snel werkende bijschildklier(en). Soms…
Bijschildklierhyperplasie: Vergroting van bijschildklierenBijschildklierhyperplasie: Vergroting van bijschildklierenDe bijschildklieren bevinden zich in de nek, in de buurt van of aan de achterkant van de schildklier. Ze zorgen voor het…
Bijschildklier: functie en aandoeningenBijschildklier: functie en aandoeningenDe bijschildklier of de glandula parathyreoïdea is een zeer klein kliertje ter grootte van een rijstkorrel. De hoogte be…
De schildklier en alvleesklierDe schildklier en alvleesklierDe schildklier ligt in de hals, net onder het strottenhoofd. Aan de achterkant van de schildklier liggen vier kleine bij…

Leverfunctieonderzoek: verstoorde leverfunctie symptomenLeverfunctieonderzoek: verstoorde leverfunctie symptomenLeverfunctieonderzoek duidt op bloedonderzoek naar de verschillende functies van de lever (leverfunctie). Er wordt bloed…
Parelwratten, een waterwrat bij jonge kinderenParelwratten, een waterwrat bij jonge kinderenKinderen kunnen last krijgen van wratten. Ze zijn er ook gevoeliger voor. Een parelwrat is een wrat die heel typisch is…
Bronnen en referenties
  • Geraadpleegd op 20 februari 2017:
  • Causes, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoparathyroidism/basics/causes/con-20030780
  • Coëlho, Medisch Zakwoordenboek, digitale editie, versie 2010
  • Complications, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoparathyroidism/basics/complications/con-20030780
  • Definition, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoparathyroidism/basics/definition/con-20030780
  • Hypocalcaemia and hypoparathyroidism, boek: Clinical Medicine, Door: Parveen Kumar, Michael Clark, Uitgever: Elsevier, ISBN: 9780702029936, blz. 1162
  • Hypoparathyroidism, http://www.webmd.com/women/hypoparathyroidism-rare#1
  • Hypoparathyroidism, https://medlineplus.gov/ency/article/000385.htm
  • Hypoparathyroidism, https://rarediseases.org/rare-diseases/hypoparathyroidism/
  • Symptoms, http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hypoparathyroidism/basics/symptoms/con-20030780
Miske (4.039 artikelen)
Laatste update: 18-08-2024
Rubriek: Mens en Gezondheid
Subrubriek: Aandoeningen
Bronnen en referenties: 10
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.
Medische informatie…
Deze informatie is van informatieve aard en geen vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij medische problemen en/of vragen altijd een arts.