Broze nagels: Nagelproblemen door veroudering of ziekte

Broze nagels zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij vrouwen. Dit symptoom treedt vaak op bij het ouder worden, of door langdurige blootstelling aan water. Ook bij verschillende aandoeningen, zoals schildklierproblemen of een schimmelnagelinfectie, komen broze nagels vaak voor. Normaal gesproken veroorzaken broze nagels geen pijn, maar andere symptomen kunnen zich wel voordoen, vooral wanneer er sprake is van een onderliggende aandoening. Diverse zelfzorgmaatregelen kunnen broze nagels verhelpen. Indien nodig zal de arts echter een behandeling voor de onderliggende ziekte inzetten. Anno september 2024 is dit een erkend en behandeld probleem in de medische praktijk.

• Epidemiologie broze nagels
• Oorzaken van nagelprobleem
• Symptomen aan nagels (en huid)
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Complicaties
• Preventie

Epidemiologie broze nagels

Anno augustus 2024 lijdt ongeveer één op de vijf mensen wereldwijd aan broze nagels. Vooral vrouwen hebben hier vaak last van, waarbij de prevalentie stijgt met de leeftijd. In het bijzonder vrouwen boven de vijftig jaar zijn vatbaar voor broze nagels, door zowel hormonale veranderingen als omgevingsfactoren.

Oorzaken van nagelprobleem

De vinger- en teennagels bevatten keratine (lagen van eiwitten). Het is eenvoudig om gezonde nagels te herkennen; deze hebben een glad uiterlijk en zien er stevig uit, zonder verkleuring of vlekken op de nagels. Zowel een aantal aandoeningen als omgevingsfactoren kunnen leiden tot broze nagels.

Aandoeningen

Broze nagels verschijnen bij een aantal ziekten:

• een huidziekte zoals
• acanthosis nigricans (verdikte en verkleurde huid)
• een schimmelnagel
• lichen planus (een aandoening met symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• nagelpsoriasis (psoriasis is een huidaandoening met een droge en schilferende huid)
• herhaalde verwondingen of een trauma aan de nagel, bijvoorbeeld door onychotillomanie (nerveus plukken aan de nagels) of nagelbijten
• het Marinesco-Sjögren-syndroom (ontwikkelingsstoornis met cataract, spierzwakte, verstandelijke handicap en skeletafwijkingen)
• hypoparathyreoïdie (te traag werkende bijschildklieren)
• reactieve artritis (zelden, aandoening met symptomen aan huid, maag, darmen en ogen)
• schildklierproblemen zoals:
• de ziekte van Hashimoto (verminderde schildklierfunctie)
• hyperthyreoïdie (een te snel werkende schildklier)
• hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier): vaak treden broze nagels hierbij op omdat het metabolisme in het lichaam vertraagt, waardoor de patiënt minder zweet, hetgeen zorgt voor een drogere huid en dus ook broze nagels.
• tekort aan ijzer: door een tekort aan ijzer in het bloed (ferriprieve anemie) ervaren patiënten sneller een slechtere nagelgezondheid, waaronder broze nagels.

Omgevingsfactoren
Volgende omgevingsfactoren zijn geassocieerd met broze nagels:

• blootstelling van nagels: herhalende of lange blootstelling van de nagels aan water (afwassen, zwemmen, …) en chemicaliën (zoals schoonmaakmiddelen, zeepjes, wasmiddelen, …), het gebruik van een nagellakverwijderaar (nagelrakremover) en/of het langdurig dragen van nagellak zijn enkele omgevingsfactoren die bijdragen aan broze nagels.
• frequent de handen wassen
• leven in een huis met weinig luchtvochtigheid
• langdurige blootstelling aan koud, droog weer
• veroudering: Bij de veroudering veranderen de textuur en kleuren van de nagels. Broze nagels komen voor bij ongeveer één op de drie vrouwen boven de vijftig jaar.
• zonnebrand (rode, pijnlijke huid door langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht)

Symptomen aan nagels (en huid)

Nagel- en huidproblemen

Zowel de vinger- als teennagels zijn mogelijk broos. Broze nagels zijn zwak, waardoor ze sneller breken, splijten (aan de uiteinden) of afschilferen (bij de nageltoppen). Verder zijn soms longitudinale randen aanwezig. De nagels groeien bovendien niet meer snel. Broze nagels zijn vaak het resultaat van nagels die geen vocht hebben. Als de nagels geen vocht hebben, geldt dit hoogstwaarschijnlijk eveneens voor de huid. De huid rondom de nagels is hierdoor eveneens gebarsten en ook bloedingen zijn hierin mogelijk.

Bijkomende symptomen

Ook een aantal andere tekenen zijn mogelijk bij de nagelafwijking. Wanneer deze tot uiting komen, is het verstandig om een arts te raadplegen, omdat dan vaak sprake is van een onderliggende ziekte:

• een bloeding rond de nagels
• een scheiding van de nagel van de omliggende huid
• veranderingen in nagelkleur, zoals verkleuring van de hele nagel of een donkere streep onder de nagel
• veranderingen in nagelvorm, zoals gekrulde nagels
• verdunning of verdikking van de nagels
• zwelling of pijn rond de nagels

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van broze nagels begint meestal met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen naar de levensstijl van de patiënt, medische geschiedenis en blootstelling aan mogelijke risicofactoren zoals water, chemicaliën of trauma's.

Aanvullende onderzoeken

In sommige gevallen zal de arts aanvullende onderzoeken aanbevelen, zoals:

• bloedonderzoek om te screenen op ijzertekort of schildklierproblemen
• nagelbiopsie om infecties zoals schimmels uit te sluiten
• dermatoscopie om de nagelstructuur en eventuele onderliggende huidaandoeningen nader te bekijken

Behandeling

Vaak geldt dat als de vingernagels broos zijn en de teennagels niet, sprake is van een blootstellingsprobleem (bijvoorbeeld water of chemicaliën). De arts behandelt in elk geval het onderliggend probleem indien dit aanwezig is.

Irriterende stoffen vermijden

Wanneer overmatig watergebruik of het gebruik van irriterende stoffen leidt tot de broze nagels, dan is het verstandig om de overmatige blootstelling aan water en irriterende stoffen te verminderen. Is het toch nodig om langdurig met water in aanraking te zijn, bijvoorbeeld bij het doen van de afwas, dan is het aanbevolen om beschermende handschoenen te dragen. Harde nagellakverwijderaar en kunstnagels zijn verder uit den boze, daar ze de problemen verergeren.

Nagels bevochtigen

Verder is het verstandig om de nagels regelmatig met een (natuurlijke) vochtinbrengende crème te bevochtigen om uitgedroogde nagels te voorkomen. Om de nagels voldoende te hydrateren, helpt een vochtinbrengende crème, maar ook waterrijke voedingsmiddelen versterken de nagelgezondheid, zoals watermeloenen en komkommers. Zij beschermen naast de nagels eveneens de huid en de haren.

Gezonde nagels

Broccolizaadolie - een natuurlijke olie gemaakt uit jonge broccolispruiten -, kokosolie of arganolie houden de nagels eveneens gezond. Slechts één druppel aanbrengen op de nagel is voldoende. Amandelen, eieren, zoete aardappel, ui, tomaat en haver zijn voorts goede voedingsmiddelen die de nagelgezondheid bevorderen. Deze voedingsproducten bevatten namelijk biotine, wat de broze nagels verbetert. Ook vitamine E (verkrijgbaar in capsules) is effectief voor het behandelen van broze nagels. De vloeistof die uit deze capsules komt, mag de patiënt met een beetje olie aanbrengen op elke nagel.

Prognose

Broze nagels komen regelmatig voor en wijzen niet altijd op een ernstig onderliggend probleem. Ze zijn alleen wel cosmetisch storend voor de patiënt, vooral bij de vingernagels. Soms kan een broze nagel echter wijzen op een onderliggende gezondheidskwestie zoals een ijzertekort of schildklierproblemen.

Complicaties

Bij een gebrek aan behandeling kunnen broze nagels leiden tot secundaire complicaties zoals:

• infecties door scheuren in de nagels of de omliggende huid
• chronische pijn door herhaalde breuken of splijtingen van de nagels
• psychosociale stress door de cosmetische impact van de nagels
• verergering van onderliggende aandoeningen zoals schimmelinfecties of psoriasis

Preventie

Preventieve maatregelen zijn essentieel om de gezondheid van nagels te behouden:

• gebruik van milde zeep en het vermijden van overmatige blootstelling aan water
• regelmatig aanbrengen van hydraterende crèmes en nageloliën
• inname van een evenwichtig voedingspatroon rijk aan biotine en andere nagelversterkende voedingsstoffen
• vermijden van het gebruik van agressieve chemicaliën zoals nagellakremovers met aceton
• regelmatig knippen en vijlen van nagels om scheuren en splijten te voorkomen

Lees verder

• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur
• Nagelbijten: Oorzaken en behandelingen van bijten aan nagels
• Nagelletsels: Oorzaken en behandeling van nagelverwondingen
• Gespleten nagels: Oorzaken & behandeling van gebarsten nagel