Broze nagels: Nagelproblemen door veroudering of ziekte

Broze nagels zijn een veelvoorkomend probleem, vooral bij vrouwen. Dit symptoom treedt vaak op bij het ouder worden, of door langdurige blootstelling aan water. Ook bij verschillende aandoeningen, zoals schildklierproblemen of een schimmelnagelinfectie, komen broze nagels vaak voor. Normaal gesproken veroorzaken broze nagels geen pijn, maar andere symptomen kunnen zich wel voordoen, vooral wanneer er sprake is van een onderliggende aandoening. Diverse zelfzorgmaatregelen kunnen broze nagels verhelpen. Indien nodig zal de arts echter een behandeling voor de onderliggende ziekte inzetten. Anno september 2024 is dit een erkend en behandeld probleem in de medische praktijk.

• Epidemiologie broze nagels
• Prevalentie bij ouderen
• Geografische spreiding en variaties
• Beïnvloedende factoren
• Mechanisme
• Veranderingen in keratineproductie
• Inname van essentiële voedingsstoffen
• Invloed van onderliggende ziekten
• Oorzaken van nagelprobleem
• Risicofactoren
• Veroudering
• Voedingsdeficiënties
• Medische aandoeningen
• Risicogroepen
• Ouderen
• Mensen met bepaalde medische aandoeningen
• Mensen met een ongebalanceerd voedingspatroon
• Symptomen aan nagels (en huid)
• Alarmsymptomen
• Verandering in kleur of textuur
• Verdikkingen of vervormingen van de nagels
• Pijn of ontsteking rond de nagels
• Diagnose en onderzoeken
• Behandeling
• Prognose
• Goede prognose bij gezonde levensstijl en behandeling
• Minder gunstige prognose bij onderliggende aandoeningen
• Complicaties
• Preventie
• Gezonde voeding
• Bescherming tegen schadelijke invloeden
• Regelmatige nagelverzorging
• Praktische tips voor het leven met broze nagels
• Voedingspatroon en hydratatie
• Nagelverzorging en bescherming
• Verwarming en kou: beschermen tegen extreme temperaturen
• Vermijden van chemische producten
• Gebruik van nagelolie en verzorgende producten
• Vermijd langdurig watercontact
• Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Epidemiologie broze nagels

Broze nagels, een veelvoorkomend probleem bij zowel mannen als vrouwen, wordt vaak geassocieerd met veroudering, maar kan ook het gevolg zijn van onderliggende ziekten of andere gezondheidsproblemen. Het komt vaker voor bij ouderen, hoewel het ook kan optreden bij jongere mensen door genetische factoren, voedingstekorten, of bepaalde medische aandoeningen.

Prevalentie bij ouderen

Broze nagels zijn bijzonder prevalenter bij ouderen, waarbij tot 20-30% van de ouderen in sommige studies wordt getroffen. Naarmate mensen ouder worden, neemt de productie van keratine (het eiwit dat de nagels sterk maakt) af, wat leidt tot zwakkere en brozere nagels. Bovendien hebben ouderen vaker te maken met aandoeningen die bijdragen aan het verzwakken van de nagels.

Geografische spreiding en variaties

Er zijn aanwijzingen dat broze nagels vaker voorkomen in regio’s waar voedingstekorten en gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2 of schildklieraandoeningen prevaleren. In landen waar veroudering een belangrijke factor is, zoals in veel westerse landen, komt het ook vaker voor bij de oudere bevolking.

Beïnvloedende factoren

Het is belangrijk te benadrukken dat broze nagels in veel gevallen een symptoom zijn van een onderliggende aandoening, zoals een vitaminetekort, infecties of systemische ziekten. De prevalentie van broze nagels kan dus variëren afhankelijk van de algemene gezondheid en de aanwezigheid van risicofactoren bij verschillende bevolkingsgroepen.

Mechanisme

Het mechanisme achter broze nagels is vaak gerelateerd aan een combinatie van factoren, waaronder veroudering, voedingsdeficiënties, en systemische gezondheidsproblemen. Nagels zijn gemaakt van keratine, en wanneer de productie van dit eiwit vermindert of de kwaliteit ervan afneemt, kunnen nagels zwakker en brozer worden.

Veranderingen in keratineproductie

Naarmate mensen ouder worden, neemt de productie van keratine af, wat leidt tot broze nagels. Keratine is essentieel voor de sterkte van de nagels, en een afname in de productie ervan kan de nagels verzwakken, waardoor ze gemakkelijker breken of splijten.

Inname van essentiële voedingsstoffen

Nagels hebben bepaalde voedingsstoffen nodig, zoals vitamine A, vitamine C, biotine, zink en ijzer, om gezond te blijven. Een tekort aan deze voedingsstoffen kan de structuur van de nagels beïnvloeden, wat leidt tot broze nagels. Bijvoorbeeld, een gebrek aan biotine kan leiden tot een verslechtering van de nagels, wat zich uit in breuken en scheuren.

Invloed van onderliggende ziekten

Ziekten zoals hypothyreoïdie, psoriasis, en diabetes kunnen de nagelgezondheid beïnvloeden door de bloedcirculatie te verstoren of de opname van essentiële voedingsstoffen te belemmeren. Dit kan leiden tot broze, fragiele nagels die sneller breken of splijten.

Oorzaken van nagelprobleem

De vinger- en teennagels bevatten keratine (lagen van eiwitten). Het is eenvoudig om gezonde nagels te herkennen; deze hebben een glad uiterlijk en zien er stevig uit, zonder verkleuring of vlekken op de nagels. Zowel een aantal aandoeningen als omgevingsfactoren kunnen leiden tot broze nagels.

Aandoeningen
Broze nagels verschijnen bij een aantal ziekten:

• een huidziekte zoals
• acanthosis nigricans (verdikte en verkleurde huid)
• een schimmelnagel
• lichen planus (een aandoening met symptomen aan mond, huid en geslachtsorganen)
• nagelpsoriasis (psoriasis is een huidaandoening met een droge en schilferende huid)
• herhaalde verwondingen of een trauma aan de nagel, bijvoorbeeld door onychotillomanie (nerveus plukken aan de nagels) of nagelbijten
• het Marinesco-Sjögren-syndroom (ontwikkelingsstoornis met cataract, spierzwakte, verstandelijke handicap en skeletafwijkingen)
• hypoparathyreoïdie (te traag werkende bijschildklieren)
• reactieve artritis (zelden, aandoening met symptomen aan huid, maag, darmen en ogen)
• schildklierproblemen zoals:
• de ziekte van Hashimoto (verminderde schildklierfunctie)
• hyperthyreoïdie (een te snel werkende schildklier)
• hypothyreoïdie (een te traag werkende schildklier): vaak treden broze nagels hierbij op omdat het metabolisme in het lichaam vertraagt, waardoor de patiënt minder zweet, hetgeen zorgt voor een drogere huid en dus ook broze nagels.
• tekort aan ijzer: door een tekort aan ijzer in het bloed (ferriprieve anemie) ervaren patiënten sneller een slechtere nagelgezondheid, waaronder broze nagels.

Omgevingsfactoren
Volgende omgevingsfactoren zijn geassocieerd met broze nagels:

• blootstelling van nagels: herhalende of lange blootstelling van de nagels aan water (afwassen, zwemmen, …) en chemicaliën (zoals schoonmaakmiddelen, zeepjes, wasmiddelen, …), het gebruik van een nagellakverwijderaar (nagelrakremover) en/of het langdurig dragen van nagellak zijn enkele omgevingsfactoren die bijdragen aan broze nagels.
• frequent de handen wassen
• leven in een huis met weinig luchtvochtigheid
• langdurige blootstelling aan koud, droog weer
• veroudering: Bij de veroudering veranderen de textuur en kleuren van de nagels. Broze nagels komen voor bij ongeveer één op de drie vrouwen boven de vijftig jaar.
• zonnebrand (rode, pijnlijke huid door langdurige blootstelling aan de schadelijke UV-stralen van zonlicht)

Risicofactoren

Er zijn verschillende risicofactoren die bijdragen aan het ontstaan van broze nagels. Deze risicofactoren variëren van leefstijlfactoren tot onderliggende medische aandoeningen.

Veroudering

Naarmate mensen ouder worden, nemen de sterkte en elasticiteit van hun nagels af. Dit is een normaal verouderingsproces, waarbij de nagels dunner worden en gevoeliger voor breuken. Oudere volwassenen hebben vaak brozere nagels als gevolg van verminderde keratineproductie.

Voedingsdeficiënties

Een gebrek aan specifieke voedingsstoffen kan de gezondheid van de nagels negatief beïnvloeden. Voedingsstoffen zoals biotine, vitamine A, vitamine C, zink en ijzer zijn essentieel voor de opbouw en het onderhoud van sterke nagels. Een tekort aan deze stoffen kan leiden tot broze, zwakke nagels.

Medische aandoeningen

Ziekten zoals hypothyreoïdie, diabetes, psoriasis en aandoeningen van de huid en nagels kunnen bijdragen aan de verzwakking van de nagels. Diabetes, bijvoorbeeld, kan leiden tot een verminderde doorbloeding van de handen en voeten, wat de nagels minder sterk maakt. Evenzo kan psoriasis de nagels direct aantasten en leiden tot schilfering en breuken.

Risicogroepen

Bepaalde groepen lopen een verhoogd risico op het ontwikkelen van broze nagels door factoren zoals leeftijd, gezondheidsstatus of omgevingsomstandigheden.

Ouderen

Ouderen vormen de grootste risicogroep voor broze nagels, aangezien het verouderingsproces de keratineproductie in het lichaam beïnvloedt. Hierdoor wordt de sterkte van de nagels verminderd. Daarnaast hebben ouderen vaker last van ziekten die de nagels kunnen verzwakken.

Mensen met bepaalde medische aandoeningen

Personen met aandoeningen zoals hypothyreoïdie, diabetes, of auto-immuunziekten zoals lupus en psoriasis hebben een verhoogd risico op broze nagels. Deze ziekten kunnen de nagels direct beïnvloeden of het vermogen van het lichaam om voedingsstoffen goed op te nemen belemmeren.

Mensen met een ongebalanceerd voedingspatroon

Mensen die een voedingspatroon hebben dat arm is aan essentiële vitamines en mineralen, zoals biotine, zink, vitamine A, en ijzer, lopen meer risico op broze nagels. Ongezonde diëten kunnen leiden tot tekorten die de gezondheid van de nagels schaden.

Symptomen aan nagels (en huid)

Nagel- en huidproblemen
Zowel de vinger- als teennagels zijn mogelijk broos. Broze nagels zijn zwak, waardoor ze sneller breken, splijten (aan de uiteinden) of afschilferen (bij de nageltoppen). Verder zijn soms longitudinale randen aanwezig. De nagels groeien bovendien niet meer snel. Broze nagels zijn vaak het resultaat van nagels die geen vocht hebben. Als de nagels geen vocht hebben, geldt dit hoogstwaarschijnlijk eveneens voor de huid. De huid rondom de nagels is hierdoor eveneens gebarsten en ook bloedingen zijn hierin mogelijk.

Bijkomende symptomen
Ook een aantal andere tekenen zijn mogelijk bij de nagelafwijking. Wanneer deze tot uiting komen, is het verstandig om een arts te raadplegen, omdat dan vaak sprake is van een onderliggende ziekte:

• een bloeding rond de nagels
• een scheiding van de nagel van de omliggende huid
• veranderingen in nagelkleur, zoals verkleuring van de hele nagel of een donkere streep onder de nagel
• veranderingen in nagelvorm, zoals gekrulde nagels
• verdunning of verdikking van de nagels
• zwelling of pijn rond de nagels

Alarmsymptomen

Broze nagels kunnen gepaard gaan met andere symptomen die wijzen op een ernstiger onderliggend probleem. Het herkennen van deze symptomen is belangrijk om tijdig medische hulp te zoeken.

Verandering in kleur of textuur

Als de nagels niet alleen breken, maar ook van kleur veranderen (bijvoorbeeld geel of blauw) of als ze een ongewone textuur krijgen (bijvoorbeeld het ontstaan van putjes), kan dit wijzen op een onderliggende ziekte, zoals een schildklieraandoening of een schimmelinfectie.

Verdikkingen of vervormingen van de nagels

Nagels die verdikken, gaan krommen of vervormen kunnen wijzen op een ernstiger probleem, zoals psoriasis of een circulatiestoornis. Dit vereist vaak medische evaluatie om de oorzaak te achterhalen.

Pijn of ontsteking rond de nagels

Pijn of ontsteking rond de nagels kan duiden op een infectie of een andere aandoening die verder gaat dan alleen broze nagels. In dergelijke gevallen is medische interventie noodzakelijk.

Diagnose en onderzoeken

De diagnose van broze nagels begint meestal met een grondige anamnese en lichamelijk onderzoek. De arts zal vragen naar de levensstijl van de patiënt, medische geschiedenis en blootstelling aan mogelijke risicofactoren zoals water, chemicaliën of trauma's.

Aanvullende onderzoeken
In sommige gevallen zal de arts aanvullende onderzoeken aanbevelen, zoals:

• bloedonderzoek om te screenen op ijzertekort of schildklierproblemen
• nagelbiopsie om infecties zoals schimmels uit te sluiten
• dermatoscopie om de nagelstructuur en eventuele onderliggende huidaandoeningen nader te bekijken

Behandeling

Vaak geldt dat als de vingernagels broos zijn en de teennagels niet, sprake is van een blootstellingsprobleem (bijvoorbeeld water of chemicaliën). De arts behandelt in elk geval het onderliggend probleem indien dit aanwezig is.

Irriterende stoffen vermijden
Wanneer overmatig watergebruik of het gebruik van irriterende stoffen leidt tot de broze nagels, dan is het verstandig om de overmatige blootstelling aan water en irriterende stoffen te verminderen. Is het toch nodig om langdurig met water in aanraking te zijn, bijvoorbeeld bij het doen van de afwas, dan is het aanbevolen om beschermende handschoenen te dragen. Harde nagellakverwijderaar en kunstnagels zijn verder uit den boze, daar ze de problemen verergeren.

Nagels bevochtigen
Verder is het verstandig om de nagels regelmatig met een (natuurlijke) vochtinbrengende crème te bevochtigen om uitgedroogde nagels te voorkomen. Om de nagels voldoende te hydrateren, helpt een vochtinbrengende crème, maar ook waterrijke voedingsmiddelen versterken de nagelgezondheid, zoals watermeloenen en komkommers. Zij beschermen naast de nagels eveneens de huid en de haren.

Gezonde nagels
Broccolizaadolie - een natuurlijke olie gemaakt uit jonge broccolispruiten -, kokosolie of arganolie houden de nagels eveneens gezond. Slechts één druppel aanbrengen op de nagel is voldoende. Amandelen, eieren, zoete aardappel, ui, tomaat en haver zijn voorts goede voedingsmiddelen die de nagelgezondheid bevorderen. Deze voedingsproducten bevatten namelijk biotine, wat de broze nagels verbetert. Ook vitamine E (verkrijgbaar in capsules) is effectief voor het behandelen van broze nagels. De vloeistof die uit deze capsules komt, mag de patiënt met een beetje olie aanbrengen op elke nagel.

Prognose

De prognose voor broze nagels hangt sterk af van de onderliggende oorzaak en hoe vroeg de aandoening wordt aangepakt. In de meeste gevallen, wanneer de oorzaak goed wordt beheerd, kunnen de nagels weer sterker worden.

Goede prognose bij gezonde levensstijl en behandeling

Wanneer broze nagels het gevolg zijn van veroudering of tijdelijke voedingsdeficiënties, kunnen ze vaak worden verbeterd door voedingsaanpassingen, zoals het verhogen van de inname van biotine, zink en vitamine E. Bij een gezonde levensstijl en het vermijden van schadelijke omgevingsfactoren kunnen de nagels zich herstellen.

Minder gunstige prognose bij onderliggende aandoeningen

Als de oorzaak van broze nagels te maken heeft met een chronische ziekte, zoals diabetes of hypothyreoïdie, kan de prognose minder gunstig zijn. Het kan noodzakelijk zijn om de onderliggende aandoening te behandelen om de nagels te verbeteren. In sommige gevallen kunnen de nagels blijvende schade oplopen.

Complicaties

Bij een gebrek aan behandeling kunnen broze nagels leiden tot secundaire complicaties zoals:

• infecties door scheuren in de nagels of de omliggende huid
• chronische pijn door herhaalde breuken of splijtingen van de nagels
• psychosociale stress door de cosmetische impact van de nagels
• verergering van onderliggende aandoeningen zoals schimmelinfecties of psoriasis

Preventie

Hoewel het niet mogelijk is om broze nagels volledig te voorkomen, kunnen bepaalde preventieve maatregelen de kans op het ontwikkelen van broze nagels verminderen.

Gezonde voeding

Een evenwichtig voedingspatroon dat rijk is aan vitamines en mineralen, vooral biotine, vitamine A, vitamine C, zink en ijzer, kan de gezondheid van de nagels ondersteunen. Het toevoegen van voedingsmiddelen zoals eieren, noten, vis, en groene bladgroenten kan helpen om sterke nagels te behouden.

Bescherming tegen schadelijke invloeden

Het dragen van handschoenen bij het uitvoeren van huishoudelijke taken of het werken met chemicaliën kan de nagels beschermen tegen schade. Het vermijden van overmatige blootstelling aan water of agressieve schoonmaakmiddelen kan ook helpen om de nagels sterk te houden.

Regelmatige nagelverzorging

Het onderhouden van de nagels door ze regelmatig te knippen en te hydrateren kan ook bijdragen aan het behoud van gezonde nagels. Het gebruik van nageloliën en handcrèmes kan helpen om de nagels te voeden en te voorkomen dat ze uitdrogen en broos worden.

Praktische tips voor het leven met broze nagels

Broze nagels kunnen je dagelijks leven bemoeilijken, omdat ze sneller breken of scheuren, wat pijn kan veroorzaken of invloed kan hebben op je zelfvertrouwen. Het verzorgen van je nagels is essentieel om ze gezond en sterk te houden. Er zijn verschillende praktische manieren waarop je jouw nagels kunt ondersteunen en de kans op breken of scheuren kunt verminderen. Hieronder volgen enkele tips die je kunt toepassen om je nagels te beschermen en te versterken.

Voedingspatroon en hydratatie

Broze nagels kunnen een teken zijn van een tekort aan bepaalde voedingsstoffen, zoals biotine, vitamine E, vitamine B, zink en eiwitten. Het is belangrijk om je voeding aan te passen door voedingsmiddelen te eten die rijk zijn aan deze essentiële stoffen. Zorg voor een evenwichtig voedingspatroon met veel fruit, groenten, volle granen en eiwitrijke voedingsmiddelen zoals noten, zaden, vlees of peulvruchten. Daarnaast is het van belang om goed gehydrateerd te blijven, omdat uitdroging kan bijdragen aan het broos worden van je nagels. Drink voldoende water gedurende de dag en overweeg het gebruik van een vochtinbrengende crème voor je handen en nagels om ze gehydrateerd te houden.

Nagelverzorging en bescherming

Het verzorgen van je nagels is cruciaal om ze sterk en gezond te houden. Zorg ervoor dat je je nagels regelmatig knipt en vijlt om scheuren te voorkomen. Kies voor een vijl in plaats van schurende nagelknippers om te voorkomen dat je je nagels onnodig beschadigt. Vermijd het bijten of trekken aan je nagels, omdat dit de nagels kan verzwakken en zelfs infecties kan veroorzaken. Het aanbrengen van een beschermende laag nagellak of een speciaal versterkend nagelproduct kan helpen om je nagels te versterken en te beschermen tegen breken. Kies voor een nagellak die geen agressieve chemicaliën bevat, omdat deze de nagels verder kan uitdrogen.

Verwarming en kou: beschermen tegen extreme temperaturen

Bij extreme temperatuurverschillen kunnen je nagels droger en brozer worden. In de winter kunnen koude temperaturen de nagels verzwakken, terwijl te veel zon in de zomer eveneens uitdroging kan veroorzaken. Bescherm je handen en nagels tegen kou door handschoenen te dragen wanneer je naar buiten gaat. Als je je handen in water moet onderdompelen (bijvoorbeeld bij het schoonmaken), zorg dan dat je rubberen handschoenen draagt om je nagels te beschermen tegen zowel water als schoonmaakproducten die de nagels kunnen uitdrogen.

Vermijden van chemische producten

Sommige huishoudelijke schoonmaakproducten kunnen je nagels verzwakken, vooral als je regelmatig in contact komt met agressieve chemicaliën. Als je deze producten gebruikt, zorg er dan voor dat je rubberen handschoenen draagt om je nagels te beschermen tegen uitdroging en schade. Ook nagellakremovers met aceton kunnen je nagels uitdrogen, dus kies liever voor een acetonvrije variant en gebruik deze niet te vaak. Het verminderen van het contact met chemische producten helpt je nagels om sterker en gezonder te blijven.

Gebruik van nagelolie en verzorgende producten

Nagelolie is een uitstekende manier om broze nagels te verzorgen. Het voedt de nagels en het omliggende huidweefsel, waardoor de nagels sterker en gezonder kunnen groeien. Breng dagelijks een paar druppels olie aan op je nagels en masseer het voorzichtig in. Gebruik bij voorkeur oliën zoals vitamine E-olie, arganolie of jojobaolie, die bekend staan om hun hydraterende en voedende eigenschappen. Dit kan helpen om de flexibiliteit van je nagels te verbeteren, zodat ze minder snel breken.

Vermijd langdurig watercontact

Langdurig contact met water kan de nagels zwakker maken en het risico op breken vergroten. Probeer je handen niet te veel in water te houden, vooral bij het schoonmaken, afwassen of douchen. Als je lange tijd met water werkt, draag dan altijd rubberen handschoenen om te voorkomen dat je nagels uitgedroogd raken. Wanneer je je handen droogt, dep dan zachtjes in plaats van te wrijven om de nagels niet verder te beschadigen.

Wanneer moet je medische hulp zoeken?

Als je merkt dat je nagels ondanks de bovengenoemde maatregelen regelmatig broos blijven of als er andere ongewone symptomen optreden, zoals verkleurde nagels of pijn, is het belangrijk om medische hulp te zoeken. Broze nagels kunnen soms een teken zijn van onderliggende gezondheidsproblemen, zoals een tekort aan voedingsstoffen, schildklierproblemen of huidaandoeningen. Een arts of dermatoloog kan je helpen de oorzaak van het probleem vast te stellen en een behandeling adviseren.

Met deze praktische tips kun je je nagels gezond houden en de kans op breken of scheuren verminderen. Een goede voeding, bescherming en verzorging spelen hierbij een sleutelrol. Het is belangrijk om regelmatig aandacht te besteden aan je nagels en ervoor te zorgen dat ze niet blootgesteld worden aan schadelijke invloeden.

Lees verder

• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur
• Nagelbijten: Oorzaken en behandelingen van bijten aan nagels
• Nagelletsels: Oorzaken en behandeling van nagelverwondingen
• Gespleten nagels: Oorzaken & behandeling van gebarsten nagel