Nagelpsoriasis: Afwijkingen aan nagels door psoriasis

Psoriasis is een chronische ontstekingsziekte die ongeveer 3% van de wereldbevolking treft. Bij gezonde huidcellen vernieuwen deze zich normaal gesproken elke 28 tot 30 dagen. Bij patiënten met plaquepsoriasis zorgt een overactief immuunsysteem ervoor dat huidcellen zich elke 3 tot 4 dagen vermenigvuldigen, wat resulteert in een dikke, rode, jeukende huid. Nagelpsoriasis, die vaak samen voorkomt met psoriasis, leidt tot diverse veranderingen aan de nagels en kan zowel fysiek als emotioneel ingrijpend zijn. De behandeling van nagelpsoriasis kan variëren in effectiviteit, afhankelijk van de ernst en de specifieke kenmerken van de aandoening.

• Epidemiologie
• Prevalentie
• Geografische spreiding
• Betrokkenheid bij psoriasis
• Mechanisme
• Immuunrespons en ontsteking
• Betrokkenheid van de nagelmatrix
• Genetische en omgevingsfactoren
• Oorzaken
• Immuunrespons en ontsteking
• Genetische factoren
• Omgevingsfactoren en triggers
• Risicofactoren
• Psoriasis en artritis psoriatica
• Genetische predispositie
• Fysieke trauma's aan de nagels
• Risicogroepen
• Patiënten met psoriasis
• Patiënten met artritis psoriatica
• Mensen met een familiale geschiedenis
• Soorten nagelafwijkingen door psoriasis
• Nagelloslating (onycholyse)
• Putjesnagels
• Schimmelnagel (onychomycose)
• Verdikking onder de nagel (subunguale hyperkeratose)
• Verkleuring van nagels
• Vervorming van nagels
• Geassocieerde symptomen
• Pitting van de nagels
• Veranderingen in de nagelstructuur
• Verlies of afbrokkelen van de nagels
• Pijn en ontsteking rondom de nagels
• Alarmsymptomen
• Pitting van de nagels
• Veranderingen in de nagelstructuur
• Pijn en ontsteking rondom de nagels
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorgmaatregelen bij nagelpsoriasis
• Huismiddeltjes
• Nagels beschermen
• Nagels verzorgen
• Professionele medische behandeling bij psoriasis aan het nagelgebied
• Corticosteroïde injecties
• Nagel cosmetisch behandelen
• Nagel verwijderen
• Pijn behandelen
• Schimmelinfectie behandelen
• Via Licht behandelen (fototherapie)
• Prognose van chronische huidziekte die nagels treft
• Langdurige schade aan de nagels
• Behandelingseffectiviteit en verbetering
• Complicaties van nagelpsoriasis
• Infecties
• Pijn en ongemak
• Functionele beperkingen
• Esthetische problemen
• Verergering van psoriasis
• Preventie van nagelpsoriasis
• Goed nagelonderhoud
• Bescherming tegen schade
• Voorkom trauma
• Behandel schimmelinfecties tijdig
• Vermijd onbewezen huismiddeltjes
• Ondersteunende therapieën

Epidemiologie

Nagelpsoriasis is een veel voorkomende manifestatie van psoriasis, een chronische inflammatoire huidaandoening. Ongeveer 50% van de patiënten met psoriasis heeft betrokkenheid van de nagels, en bij een aanzienlijk aantal van hen kan dit leiden tot een vermindering van de kwaliteit van leven door esthetische en functionele problemen.

Prevalentie

De prevalentie van nagelpsoriasis is relatief hoog onder patiënten met psoriasis, waarbij schattingen variëren van 20% tot 50% afhankelijk van de populatie. Het is ook vaak aanwezig bij patiënten met artritis psoriatica, een aandoening die het gewrichts- en bindweefsel aantast. Nagelpsoriasis komt minder vaak voor bij mensen zonder psoriasis, maar het kan ook een isoleerde manifestatie zijn.

Geografische spreiding

Er is geen significante geografische spreiding van nagelpsoriasis. De prevalentie lijkt wereldwijd consistent te zijn, hoewel verschillen in toegang tot zorg en diagnostische vaardigheden van invloed kunnen zijn op de herkenning van de aandoening.

Betrokkenheid bij psoriasis

Nagelpsoriasis is een veel voorkomende bijkomende aandoening bij psoriasis, een huidaandoening die gekarakteriseerd wordt door versnelde celdeling. De nagels kunnen het eerste deel zijn dat betrokken raakt, zelfs vóór de typische huidveranderingen. Bij patiënten met artritis psoriatica is de betrokkenheid van de nagels nog frequenter.

Mechanisme

Nagelpsoriasis ontstaat door de gelijktijdige betrokkenheid van het immuunsysteem en de groei van keratinocyten in de nagels. Dit wordt gekarakteriseerd door een ontsteking van de nagelmatrix, de plaats waar de nagel groeit, wat leidt tot abnormale nagelgroei en afwijkingen in de nagelstructuur.

Immuunrespons en ontsteking

De onderliggende oorzaak van nagelpsoriasis is een abnormale immuunrespons waarbij T-cellen (een type witte bloedcel) in het lichaam actief worden en ontsteking veroorzaken in de huid en nagels. Dit veroorzaakt een versnelling van de celdeling in de nagels, wat leidt tot onregelmatigheden zoals pitting, verkleuring en verdikking.

Betrokkenheid van de nagelmatrix

De nagelmatrix, het weefsel dat verantwoordelijk is voor de groei van de nagel, is meestal het belangrijkste getroffen gebied bij nagelpsoriasis. De ontsteking van dit gebied veroorzaakt misvormingen van de nagelplaat, waaronder de bekende pitting (putjes in de nagel), onregelmatige nagelranden en het afbrokkelen van de nagel.

Genetische en omgevingsfactoren

Er wordt aangenomen dat genetische aanleg een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van nagelpsoriasis. Personen met een familiegeschiedenis van psoriasis of andere auto-immuunziekten hebben een verhoogd risico. Ook omgevingsfactoren, zoals infecties of letsels aan de nagels, kunnen de ziekte triggeren of verergeren.

Oorzaken

Nagelpsoriasis wordt veroorzaakt door een abnormale immuunrespons die leidt tot ontsteking van de nagelmatrix, de plek waar de nagel groeit. Het mechanisme is vergelijkbaar met de ontstekingen die optreden bij psoriasis van de huid, maar in dit geval richt de immuunreactie zich op de cellen in de nagels.

Immuunrespons en ontsteking

Bij nagelpsoriasis speelt het immuunsysteem een cruciale rol. Het immuunsysteem van patiënten met psoriasis reageert abnormaal door T-cellen aan te maken die ontstekingen veroorzaken in de huid en nagels. Dit leidt tot een versnelling van de celdeling in de nagelmatrix, wat zorgt voor de onregelmatigheden in de nagelstructuur, zoals pitting en verdikking.

Genetische factoren

Er is een sterke genetische component betrokken bij de ontwikkeling van nagelpsoriasis. Mensen met een familiegeschiedenis van psoriasis hebben een verhoogd risico om zelf nagelpsoriasis te ontwikkelen. Specifieke genen die betrokken zijn bij het immuunsysteem, zoals de HLA-Cw6, worden vaak aangetroffen bij patiënten met psoriasis, wat wijst op een genetische predispositie.

Omgevingsfactoren en triggers

Naast genetische aanleg kunnen omgevingsfactoren zoals fysieke trauma’s aan de nagels, stress, infecties of andere huidirritaties bijdragen aan de ontwikkeling van nagelpsoriasis. Lichamelijk letsel aan de nagels of een infectie kan het ontstekingsproces in gang zetten, wat leidt tot de ontwikkeling van psoriasis op de nagels.

Risicofactoren

Nagelpsoriasis kan zich ontwikkelen bij mensen met een voorgeschiedenis van psoriasis of artritis psoriatica. Hoewel het een genetische component heeft, zijn er ook omgevingsfactoren die het risico kunnen verhogen.

Psoriasis en artritis psoriatica

Mensen die al lijden aan psoriasis of artritis psoriatica lopen een aanzienlijk verhoogd risico op het ontwikkelen van nagelpsoriasis. Het is bijzonder vaak bij patiënten met artritis psoriatica, met schattingen die variëren van 50% tot 80% van de gevallen van nagelpsoriasis die ook artritis psoriatica omvatten.

Genetische predispositie

Er is een sterke genetische component bij nagelpsoriasis. Personen die genetisch predisposeren voor psoriasis, of die een familiegeschiedenis van de aandoening hebben, zijn meer vatbaar voor het ontwikkelen van nagelbetrokkenheid.

Fysieke trauma's aan de nagels

Fysiek trauma aan de nagels, zoals herhaaldelijk gebruik of letsel aan de handen, kan een trigger zijn voor de ontwikkeling of verergering van nagelpsoriasis. Deze letsels kunnen de huidreactie versterken en de immuunrespons in de nagels beïnvloeden.

Risicogroepen

Nagelpsoriasis komt voor bij een breed scala aan patiënten, maar er zijn bepaalde groepen die een verhoogd risico lopen op het ontwikkelen van de aandoening.

Patiënten met psoriasis

Nagelpsoriasis komt vaak voor bij patiënten met psoriasis, een auto-immuun huidaandoening die leidt tot versnelde celdeling. Deze patiënten hebben meer kans om ook nagelbetrokkenheid te ontwikkelen, wat een aanzienlijke invloed kan hebben op hun kwaliteit van leven.

Patiënten met artritis psoriatica

Patiënten met artritis psoriatica, een vorm van ontstekingsartritis die samenhangt met psoriasis, hebben een bijzonder hoog risico op het ontwikkelen van nagelpsoriasis. De betrokkenheid van de nagels bij artritis psoriatica wordt vaak gezien als een indicatie van de ernst van de systemische aandoening.

Mensen met een familiale geschiedenis

Genetische aanleg speelt een cruciale rol in het ontwikkelen van nagelpsoriasis. Mensen met een eerste graad familiegeschiedenis van psoriasis hebben een aanzienlijk verhoogd risico op het ontwikkelen van nagelproblemen die gepaard gaan met deze aandoening.

Soorten nagelafwijkingen door psoriasis

Ongeveer 50% van de patiënten met psoriasis ervaart nagelveranderingen. Dit komt vooral voor bij patiënten met psoriatische artritis, een aandoening die zowel de gewrichten als de huid aantast. Enkele veelvoorkomende nagelafwijkingen bij psoriasis zijn:

Nagelloslating (onycholyse)

Bij nagelloslating raakt de nagel los van het nagelbed, wat kan leiden tot infecties en een gelige vlek aan de rand van de nagel.

Putjesnagels

Putjesnagels worden gekenmerkt door de aanwezigheid van ondiepe, scherpe putjes in het nageloppervlak. Deze putjes kunnen variëren in diepte en aantal en kunnen gepaard gaan met nagels die splijten, verdikken, of van de vinger loskomen. Dit kan het uitvoeren van dagelijkse taken bemoeilijken.

Schimmelnagel (onychomycose)

Patiënten met nagelpsoriasis hebben een verhoogd risico op schimmelinfecties, wat leidt tot verdikte nagels. Schimmelinfecties kunnen ook optreden zonder de aanwezigheid van psoriasis. Behandeling bestaat vaak uit antischimmelmiddelen die systemisch kunnen worden toegediend.

Verdikking onder de nagel (subunguale hyperkeratose)

Bij subunguale hyperkeratose kan zich een kalkachtige substantie onder de nagel ophopen, wat pijn en gevoeligheid bij druk kan veroorzaken. Dit kan vooral problematisch zijn bij het dragen van schoenen.

Verkleuring van nagels

Nagels bij nagelpsoriasis kunnen verkleuren, vaak naar een bruine of gelige tint.

Vervorming van nagels

Nagels kunnen in vorm en grootte veranderen, wat kan leiden tot cosmetische problemen en functionele beperkingen.

Geassocieerde symptomen

Nagelpsoriasis kan gepaard gaan met verschillende symptomen die de nagels beïnvloeden. Deze symptomen kunnen variëren in ernst en voorkomen afhankelijk van de mate van betrokkenheid.

Pitting van de nagels

Pitting, of kleine deukjes in de nagelplaat, is het meest kenmerkende symptoom van nagelpsoriasis. Het ontstaat door de onregelmatige groei van keratinocyten in de nagelmatrix. Deze putjes kunnen variëren van oppervlakkig tot diep en kunnen de nagels verzwakken.

Veranderingen in de nagelstructuur

Nagelpsoriasis kan ook leiden tot veranderingen in de nagelstructuur, waaronder verdikking van de nagelplaat, misvorming van de nagelranden en het loslaten van de nagel van de onderliggende huid (onycholyse). De nagel kan ook verkleuren, vaak naar een gelige tint, en kan een onregelmatig oppervlak ontwikkelen.

Verlies of afbrokkelen van de nagels

In ernstige gevallen kan nagelpsoriasis leiden tot het verlies van de nagels of het afbrokkelen van delen van de nagelplaat. Dit komt vaak voor bij patiënten die langdurig last hebben van de aandoening en die geen behandeling hebben gekregen voor hun nagelproblemen.

Pijn en ontsteking rondom de nagels

Nagelpsoriasis kan gepaard gaan met pijn of gevoeligheid rondom de nagels, vooral wanneer de nagelmatrix of het nagelbed ontstoken raakt. Dit kan leiden tot ongemak bij het aanraken of gebruiken van de handen. In sommige gevallen kan de ontsteking zich verder verspreiden naar de omliggende huid.

Alarmsymptomen

Nagelpsoriasis kan gepaard gaan met verschillende symptomen die wijzen op een verergering van de aandoening. Alarmsymptomen moeten tijdig worden herkend om verdere schade aan de nagels en mogelijke infecties te voorkomen.

Pitting van de nagels

Een van de meest herkenbare symptomen van nagelpsoriasis is pitting, kleine putjes of deukjes in de nagelplaat. Dit komt door de verstoring van de keratinocyten in de nagelmatrix en is vaak het eerste teken van de aandoening.

Veranderingen in de nagelstructuur

Naast pitting kunnen patiënten met nagelpsoriasis ook veranderingen in de nagelstructuur opmerken, zoals verdikking, verkleuring, het loslaten van de nagel (onycholyse) en gespleten nagels.

Pijn en ontsteking rondom de nagels

Bij meer ernstige gevallen van nagelpsoriasis kunnen patiënten pijn of ontsteking ervaren rond de nagels, die kan leiden tot verdere verzwakking van de nagels en zelfs infecties als gevolg van beschadigde nagelranden.

Diagnose en onderzoeken

Een grondige diagnose van nagelpsoriasis begint meestal met het uitsluiten van een schimmelinfectie. Dit kan door middel van een nagelkweek of biopsie. De arts kan ook gebruik maken van dermatoscopie of videodermatoscopie om de klinische symptomen duidelijker in beeld te brengen. Bij twijfel kan aanvullende diagnostiek, zoals een biopsie, nodig zijn om een definitieve diagnose te stellen.

Zelfzorgmaatregelen bij nagelpsoriasis

Huismiddeltjes

Hoewel sommige patiënten huismiddeltjes zoals bleekwater, azijn, etherische oliën of homeopathische middelen gebruiken, is er geen wetenschappelijk bewijs dat deze methoden effectief zijn bij het behandelen van nagelpsoriasis. Voor een effectieve behandeling is vaak medisch voorgeschreven therapie nodig.

Nagels beschermen

Het dragen van katoenen of rubberen handschoenen tijdens huishoudelijke taken en het omgaan met schoonmaakmiddelen kan helpen om de nagels te beschermen. Latex handschoenen worden afgeraden omdat ze de gevoelige huid verder kunnen irriteren.

Nagels verzorgen

Goede nagelverzorging is essentieel voor het voorkomen van infecties. Dit omvat het regelmatig bijknippen van de nagels, het reinigen met antibacterieel zeepwater, en het gebruik van een vochtinbrengend middel om de nagels en nagelriemen zacht te houden. Het vermijden van scherpe voorwerpen en het dragen van goed passende schoenen kan ook helpen om problemen zoals ingegroeide nagels te voorkomen.

Professionele medische behandeling bij psoriasis aan het nagelgebied

Nagelpsoriasis kan cosmetische problemen veroorzaken die patiënten motiveren om medische hulp te zoeken. Behandelingen kunnen bestaan uit:

Corticosteroïde injecties

Injecties met corticosteroïden in het nagelbed kunnen positieve resultaten opleveren, vooral in combinatie met lokale behandelingen.

Nagel cosmetisch behandelen

Voor cosmetische verbetering kunnen patiënten overwegen om nagelstylisten of manicure/pedicurebehandelingen te raadplegen. Kunstnagels kunnen echter verdere schade veroorzaken en worden daarom niet aanbevolen.

Nagel verwijderen

In ernstige gevallen kan een chirurgische verwijdering van de nagel nodig zijn. De nagel kan echter nog steeds een afwijkend uiterlijk vertonen bij de groei.

Pijn behandelen

Pijnstillers kunnen worden voorgeschreven voor pijnlijke nagels. Bij ernstige beperkingen kan systemische medicatie nodig zijn, hoewel het enige tijd kan duren voordat de nagels zichtbaar verbeteren.

Schimmelinfectie behandelen

Orale antimycotica kunnen worden voorgeschreven bij de aanwezigheid van een schimmelinfectie. Deze medicijnen kunnen bijwerkingen veroorzaken, zoals huiduitslag of leverschade.

Via Licht behandelen (fototherapie)

Fototherapie kan nuttig zijn voor sommige patiënten. Dit omvat het aanbrengen van psoraleen op de nagels gevolgd door blootstelling aan UV-A-licht. Meestal zijn 30 tot 40 behandelsessies nodig.

Prognose van chronische huidziekte die nagels treft

De prognose voor patiënten met nagelpsoriasis varieert sterk, afhankelijk van de ernst van de aandoening en de effectiviteit van de behandeling. In veel gevallen kan nagelpsoriasis chronisch zijn en moeilijk te behandelen, wat kan leiden tot langdurige nagelbeschadiging.

Langdurige schade aan de nagels

Zonder adequate behandeling kan nagelpsoriasis leiden tot blijvende schade aan de nagels, zoals onomkeerbare vervormingen, afbreken of verlies van de nagels. Dit kan leiden tot esthetische en functionele problemen, vooral voor patiënten die de handen veel gebruiken in hun dagelijkse werk.

Behandelingseffectiviteit en verbetering

Hoewel er momenteel geen genezing is voor nagelpsoriasis, kunnen verschillende behandelingen helpen om de symptomen te verminderen en de kwaliteit van de nagels te verbeteren. Behandelopties omvatten topische behandelingen, lichttherapie en in sommige gevallen systemische medicatie, afhankelijk van de ernst van de aandoening.

Complicaties van nagelpsoriasis

Nagelpsoriasis kan leiden tot diverse complicaties, die zowel fysiek als emotioneel belastend kunnen zijn:

Infecties

Door de beschadiging van de nagels kunnen bacteriële of schimmelinfecties ontstaan. Deze infecties kunnen de nagels verder beschadigen en de behandeling bemoeilijken.

Pijn en ongemak

Nagelpsoriasis kan pijn en ongemak veroorzaken, vooral als de nagels verdikt of loskomen. Dit kan de dagelijkse activiteiten en levenskwaliteit beïnvloeden.

Functionele beperkingen

Veranderingen in de nagels kunnen het moeilijk maken om dagelijkse taken uit te voeren, zoals het vasthouden van voorwerpen, schrijven of typen. Dit kan leiden tot beperkingen in de functionaliteit van de handen en voeten.

Esthetische problemen

De zichtbare veranderingen aan de nagels kunnen leiden tot cosmetische bezorgdheid en sociale schaamte. Dit kan de zelfwaardering en sociale interacties van de patiënt beïnvloeden.

Verergering van psoriasis

Nagelpsoriasis kan soms gepaard gaan met verergering van andere vormen van psoriasis, zoals plaque-psoriasis, wat de behandeling en het beheer van de aandoening kan compliceren.

Preventie van nagelpsoriasis

Hoewel er geen manier is om nagelpsoriasis volledig te voorkomen, kunnen de volgende maatregelen helpen om het risico op verergering te verminderen en de gezondheid van de nagels te bevorderen:

Goed nagelonderhoud

Regelmatig knippen van de nagels en het schoon en droog houden ervan helpt om infecties en verdere beschadiging te voorkomen. Vermijd het gebruik van scherpe voorwerpen onder de nagels en houd de nagels kort en recht.

Bescherming tegen schade

Draag handschoenen bij het omgaan met schoonmaakmiddelen of andere irriterende stoffen om de nagels te beschermen tegen schade en blootstelling. Kies voor katoenen of rubberen handschoenen in plaats van latex, dat de gevoelige huid kan irriteren.

Voorkom trauma

Voorkom het verwonden of trauma aan de nagels door voorzichtig te zijn met activiteiten die de nagels kunnen beschadigen. Dit omvat het dragen van goed passende schoenen om ingegroeide teennagels en andere verwondingen te vermijden.

Behandel schimmelinfecties tijdig

Bij tekenen van een schimmelinfectie, zoals verkleuring of verdikking van de nagels, is het belangrijk om snel een arts te raadplegen en een behandeling te starten om verdere complicaties te voorkomen.

Vermijd onbewezen huismiddeltjes

Gebruik geen onbewezen huismiddeltjes voor de behandeling van nagelpsoriasis. In plaats daarvan, raadpleeg een arts voor effectieve en wetenschappelijk onderbouwde behandelingsopties.

Ondersteunende therapieën

Overweeg aanvullende therapieën zoals fototherapie of corticosteroïde injecties, zoals aanbevolen door een arts, om de symptomen te beheersen en verdere verergering van de aandoening te voorkomen.

Lees verder

• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur
• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Gespleten nagels: Oorzaken & behandeling van gebarsten nagel
• Nagelgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende nagels