Nagelpsoriasis: Afwijkingen aan nagels door psoriasis

Psoriasis is een milde tot ernstige chronische ontstekingsziekte die 3% van de bevolking aantast. Normaalfunctionerende huidcellen reproduceren zich elke 28 tot 30 dagen. Bij een patiënt met plaquepsoriasis zorgt een overactief immuunsysteem ervoor dat de huidcellen zich elke 3 tot 4 dagen voortplanten. Het resultaat is dat de zichtbare huid dik en rood lijkt en gaat jeuken. Nagelpsoriasis komt vaak voor bij psoriasis omdat de nagels deel uitmaken van de huid. Hierbij ontstaan diverse veranderingen en afwijkingen aan de nagels. De psoriasis vormt zich in de nagelwortel. De vingernagels zijn vaker aangetast dan de teennagels omdat ze wellicht sneller groeien. Naast de veranderingen aan de nagels heeft nagelpsoriasis ook een grote emotionele impact op het leven van de patiënt. Diverse behandelingen zijn beschikbaar voor het verlichten van de klachten, al zijn de resultaten niet altijd even effectief.

• Soorten nagelafwijkingen door psoriasis
• Nagelloslating (onycholyse)
• Putjesnagels
• Schimmelnagel (onychomycose)
• Verdikking onder de nagel (subunguale hyperkeratose)
• Verkleuring van nagels
• Vervorming van nagels
• Alarmsymptomen
• Diagnose en onderzoeken
• Zelfzorgmaatregelen bij nagelpsoriasis
• Huismiddeltjes
• Nagels beschermen
• Nagels verzorgen
• Professionele medische behandeling bij psoriasis aan het nagelgebied
• Corticosteroïde injecties
• Nagel cosmetisch behandelen
• Nagel verwijderen
• Pijn behandelen
• Schimmelinfectie behandelen
• Via licht behandelen (fototherapie)
• Prognose van chronische huidziekte die nagels treft

Soorten nagelafwijkingen door psoriasis

Ongeveer de helft van de patiënten met de chronische huidziekte psoriasis is getroffen door nagelveranderingen. Vooral patiënten met psoriatrische artritis (aandoening met symptomen aan gewrichten en huid) lijden aan wijzigingen aan de nagel. Diverse wijzigingen komen voor, zoals een verkleuring of veranderingen in het nagelbed.

Nagelloslating (onycholyse)

Als de nagel losraakt van het nagelbed en een opening achterlaat, ontstaat een infectie in de nagel en de huid. In de nagelpunt ontstaat een gelige vlek die zich tot de nagelriem uitstrekt.

Putjesnagels

Vaak kampt een patiënt met nagelpsoriasis met putjesnagels. Er verschijnen maximaal twaalf ondiepe of diepe kleine, scherp afgebakende putjes in het nageloppervlak. De nagels gaan soms ook splijten, verdikken, verkruimelen of van de vinger wegtrekken. Hierdoor ontstaan problemen met sommige activiteiten zoals naaien.

Schimmelnagel (onychomycose)

Patiënten met nagelpsoriasis lijden sneller aan een schimmelinfectie waardoor de nagel verdikt. Een schimmelnagel komt ook vaak voor zonder de aanwezigheid van psoriasis. De arts zet antischimmelmiddelen in die het hele lichaam aanvallen.

Verdikking onder de nagel (subunguale hyperkeratose)

Bij patiënten met nagelpsoriasis ontwikkelt zich soms onder de nagel een kalkachtige substantie, waardoor er een opening ontstaat. Wanneer de patiënt drukt op de nagel, is deze pijnlijk of gevoelig. De teennagels doen voorts pijn bij het dragen van schoenen.

Verkleuring van nagels

Een nagelverkleuring komt voor bij nagelpsoriasis. Vaak zijn de nagels egelbruin van kleur.

Vervorming van nagels

De nagels veranderen mogelijk plots van vorm en grootte.

Alarmsymptomen

Als de nagels tekenen van psoriasis of een schimmelinfecties vertonen, is het aangewezen om een arts te raadplegen. Verbetert het uiterlijk van de nagel niet of verergert de toestand, dan is medische hulp ook noodzakelijk. Contact met de arts is ook nodig bij drukpijn want dit wijst mogelijk op een onderliggende oorzaak. De patiënt bezoekt bij onverklaarbare nagelveranderingen eveneens een arts.

Diagnose en onderzoeken

De arts moet alle patiënten met een vermoeden van nagelpsoriasis eerst testen op de aanwezigheid van een schimmelnagel alvorens een behandeling op te starten. Nagelpsoriasis behandelt de arts namelijk meestal met immunosuppressiva (medicijnen die het immuunsysteem onderdrukken) zoals steroïden, methotrexaat of biologische geneesmiddelen. Deze medicijnen verergeren echter mogelijk schimmelnagelinfecties.

In de meeste gevallen volgt nagelpsoriasis na cutane psoriasis (aantasting van de huid) waardoor de arts dit makkelijk kan diagnosticeren. Bij circa 5% van de patiënten met nagelpsoriasis komt de nagelaandoening geïsoleerd voor en is dit voor de arts een diagnostische uitdaging. Een dermatoscopie (loep met vergroting en verlichtingsbron) maakt de klinische symptomen duidelijker en helpt bij de diagnose. Een videodermatoscopie maakt hogere vergrotingen mogelijk dan de gebruikelijke handbediende dermatoscopen. Bij twijfel voert de arts een biopsie en/of een nagelkweek uit.

Zelfzorgmaatregelen bij nagelpsoriasis

Huismiddeltjes

Sommige patiënten gebruiken niet-wetenschappelijk bewezen huismiddeltjes om de schimmel te bestrijden zoals bleekwater, bier, azijn, etherische oliën, Vicks Vaporub en Listerine. Deze middeltjes werken misschien niet voor patiënten met systemische nagelpsoriasis. Op de markt zijn ook homeopathische antischimmelcrèmes, -gels en zalven beschikbaar, maar ook hierbij geldt dat deze niet altijd werken.

Nagels beschermen

Bij het schoonmaken of werken met schoonmaakmiddelen, moeten patiënten met deze nagelaandoening katoenen of rubberen handschoenen dragen om de nagels te beschermen, vooral tijdens het gebruik van topische (op de huid toegepaste) medicatie. Latex handschoenen zijn niet aanbevolen, omdat patiënten met psoriasis een zeer gevoelige huid hebben waardoor de aandoening verergert.

Nagels verzorgen

Een goede nagelverzorging voorkomt de ontwikkeling van infecties. Patiënten met psoriasis moeten de teennagels en vingernagels goed bijknippen en schoon en droog houden om te voorkomen dat bacteriën zich gaan ophopen. Ze moeten zowel de vingernagels als de teennagels aan het nagelbed recht afknippen. Om vuil van onder de nagel te verwijderen, is het belangrijk om de nagels te weken in antibacterieel zeepwater in plaats van gebruik te maken van een scherp voorwerp. De nagels blijven voldoende zacht door het gebruik van een vochtinbrengend middel in de nagel en nagelriem. Een zachte huid helpt ook om ingegroeide vingernagels of ingegroeide teennagels te voorkomen. Als de teennagels tegen de bovenkant van de schoen wrijven, leidt dit tot gekartelde en ingegroeide nagels. Het dragen van geschikte (grotere) schoenen is dan nuttig.

Professionele medische behandeling bij psoriasis aan het nagelgebied

Nagelpsoriasis veroorzaakt niet altijd fysieke pijn, maar doordat de nagelafwijkingen cosmetisch storend zijn, zoeken patiënten vaak de arts op. De onderliggende aandoening verergert dankzij een medische behandeling ook niet.

Corticosteroïde injecties

Sommige patiënten met nagelpsoriasis krijgen injecties met corticosteroïden (krachtige ontstekingsremmers) in het nagelbed. Dit levert vaak positieve resultaten op, vooral in combinatie met lokale behandelingen.

Nagel cosmetisch behandelen

Nagelpsoriasis veroorzaakt soms cosmetische problemen waarvoor patiënten zich schamen. Het bezoek aan een nagelstylist, een manicure en/of pedicure is dan nuttig om de verkleurde nagels te verbergen. Sommige patiënten opteren voor kunstnagels om het uiterlijk van de nagels te verbeteren, maar de chemicaliën in de lijm veroorzaken vaak verdere schade en irritatie aan het nagelbed en zijn daarom afgeraden.

Nagel verwijderen

Bij sommige patiënten met psoriasis van de nagels is een chirurgische verwijdering van de nagel nodig. De nagel heeft echter mogelijk nog steeds een afwijkend uiterlijk wanneer deze terug groeit.

Pijn behandelen

Als de geïnfecteerde nagels pijnlijk zijn, schrijft de arts pijnstillers voor. Als de nagelpsoriasis ernstige beperkingen veroorzaakt, zoals niet kunnen lopen, zet de arts systemische medicijnen in (behandelen het hele lichaam). Het duurt echter lang voordat de nagel een beter uiterlijk heeft, omdat de zichtbare nagel niet de nagel is die zich vormt.

Schimmelinfectie behandelen

Schimmeldodende medicijnen die de patiënt via de mond moet innemen (orale antimycotica) zijn inzetbaar wanneer tekenen aanwezig zijn van een schimmelinfectie. Deze medicijnen veroorzaken mogelijk bijwerkingen, zoals onder andere een huiduitslag of leverschade.

Via licht behandelen (fototherapie)

Sommige patiënten zijn gebaat met een behandeling via licht. Eerst behandelt de arts de aangetaste nagels met psoraleengel. Vervolgens belicht hij de nagels met uv-A-licht. De patiënt heft meestal dertig tot veertig behandelsessies nodig.

Prognose van chronische huidziekte die nagels treft

Nagelpsoriasis is meestal chronisch maar verbetert en verslechtert soms zonder bekende redenen. Een trauma speelt wel een belangrijke rol bij de verergering van nagelpsoriasis. Verder ervaart de patiënt mogelijk perioden zonder nagelveranderingen. Verder werken niet alle behandelingen even goed en keren de nagelafwijkingen vaak weer terug nadat de behandeling is stopgezet. Onbehandeld ontstaan diverse symptomen zoals een ontsteking aan de vingers en tenen, pijn, zwelling en misvormingen.

Lees verder

• Psoriasis: Chronische huidziekte met droge huid en schilfers
• Nagels: Veranderingen in kleur, sterkte en textuur
• Nagelafwijkingen: Veel voorkomende veranderingen aan nagels
• Gespleten nagels: Oorzaken & behandeling van gebarsten nagel
• Nagelgezondheid: Tips voor gezonde en goed uitziende nagels