Seroom: Verzameling van vloeistof na operatie of verwonding

Een seroom is een ophoping van sereus vocht in het lichaam. Dit treedt vaak op als complicatie na een operatie, maar kan ook ontstaan na een verwonding. Kenmerken van seromen zijn pijn, gevoeligheid en afscheiding. Hoewel de meeste seromen onschadelijk zijn en vanzelf verdwijnen, kunnen ze soms geïnfecteerd raken of complicaties veroorzaken die het herstel en de duur van het ziekenhuisverblijf verlengen. Voor grotere of geïnfecteerde seromen zijn er verschillende medische behandelingen beschikbaar.

• Oorzaken van seromen
• Operatie
• Verwonding
• Symptomen
• Behandeling van seromen
• Klein seroom
• Groot seroom
• Geïnfecteerd seroom
• Sclerotherapie
• Prognose van seroomvorming
• Complicaties
• Infectie
• Verkalking
• Preventie van seroomvorming

Oorzaken van seromen

Operatie

Een seroom ontstaat meestal als gevolg van een operatie. Bij chirurgische ingrepen waarbij lichaamsweefsel wordt verplaatst, kunnen bloed- en lymfevaten beschadigd raken. Het vocht (serum) lekt uit deze beschadigde vaten, wat leidt tot zwelling en de vorming van een knobbel die op een grote cyste lijkt. Seromen ontwikkelen zich doorgaans op de plaats van de chirurgische incisie (insnijding) of daar waar weefsel is verwijderd. Hoewel chirurgen vaak drainagebuisjes gebruiken om overtollig vocht af te voeren en seromen te voorkomen, kan er soms nog wat vocht achterblijven, wat later kan leiden tot een seroom. Het risico op het ontstaan van een seroom neemt toe wanneer er geen drainagebuisjes worden gebruikt.

Een seroom kan ontstaan na elke uitgebreide operatie, zoals:

• Buikchirurgie
• Hernia-reparatie (bijvoorbeeld bij een maagbreuk)
• Keizersnede
• Mastectomie (borstamputatie)
• Plastische chirurgie
• Borstvergroting
• Borstverkleining
• Buikwandcorrectie
• Liposuctie
• Reconstructie

Elke patiënt die een chirurgische ingreep ondergaat, loopt het risico op het ontwikkelen van een seroom, vooral bij langdurige of uitgebreide operaties waarbij veel weefsel wordt verplaatst.

Verwonding

Een seroom kan zich ook ontwikkelen na een verwonding, zoals een valpartij of een auto-ongeluk. Als gevolg van de verwonding kan een ontstekingsreactie optreden, waardoor een seroom kan ontstaan.

Symptomen

Seromen verschijnen meestal zeven tot tien dagen na de operatie, na verwijdering van de drainagebuisjes. Ze kunnen variëren in grootte.

De symptomen van een seroom kunnen zijn:

• Een gezwollen knobbeltje gevuld met vloeistof
• Een heldere afscheiding die zich onder de huid ophoopt en soms naar het huidoppervlak lekt
• Gevoeligheid op en rond het gezwollen gebied
• Pijn bij aanraking van het getroffen gebied
• Roodheid en warmte nabij de operatieplaats

Behandeling van seromen

Klein seroom

Bij een klein seroom kan het aanbrengen van warmte het genezingsproces versnellen. Een verwarmingskussen of warm kompres kan om de paar uur ongeveer vijftien minuten worden aangebracht. Dit bevordert de afvoer van vocht en biedt extra comfort. Het is belangrijk dat het kompres niet te warm is en niet te lang wordt toegepast, om te voorkomen dat er extra vochtophoping ontstaat. Ook het verhogen (elevatie) van het getroffen gebied kan de afvoer van vocht bevorderen.

Groot seroom

Bij grotere seromen kan het nodig zijn dat de arts de vloeistof met een spuit (aspiratie) afzuigt. Dit kan meerdere keren nodig zijn voordat het seroom verdwijnt. Als de aspiratie niet succesvol is, kan een operatie nodig zijn om de gehele seromaholte te verwijderen.

Geïnfecteerd seroom

Als een seroom geïnfecteerd raakt en zich ontwikkelt tot een abces, is aanvullende medische behandeling noodzakelijk. Onbehandeld kan een abces zich verspreiden naar de bloedbaan en het risico op sepsis verhogen, een ernstige systemische infectie. Bij een geïnfecteerd seroom worden meestal antibiotica toegediend. Bij uitgebreide infecties kan intraveneuze (via een ader) toediening van antibiotica vereist zijn.

Sclerotherapie

Bij sclerotherapie vult de chirurg de seromaholte met een irriterende stof die het gebied afdicht. Dit kan talk (voorgesteld voor gebruik in talkpoeder) en tetracyclines (een soort antibiotica) omvatten.

Prognose van seroomvorming

Een klein seroom verdwijnt meestal vanzelf of wordt binnen een maand via het huidoppervlak afgevoerd. In sommige gevallen kan het seroom echter tot een jaar aanhouden voordat het verdwijnt.

Complicaties

Infectie

Soms raakt een seroom geïnfecteerd, wat kan leiden tot de vorming van een abces. Een abces is een ophoping van pus in het weefsel, wat kan leiden tot roodheid, pijn en zwelling. Mogelijke tekenen van een geïnfecteerd seroom zijn:

• Bloeddrukschommelingen
• Veranderde kleur van de afscheiding
• Bloederige afscheiding
• Stinkende geur van het seroom
• Verhoogde bloeddruk (hypertensie)
• Verhoogde hartslag (tachycardie)
• Koorts
• Koude rillingen
• Verwardheid

Verkalking

Onbehandeld kan een seroom verkalken, wat leidt tot de vorming van harde knopen. Calcificatie (verkalking) ontstaat wanneer calcium zich geleidelijk ophoopt in het weefsel. Dit kan de werking van aangetaste organen verstoren.

Preventie van seroomvorming

Tijdens sommige operaties gebruikt de chirurg drainagesystemen om het risico op seroomvorming te verminderen. Soms worden intraveneuze steroïden toegediend om de ontstekingsreactie te remmen en seromen te voorkomen, hoewel de resultaten gemengd kunnen zijn. Deze behandeling kan bijwerkingen hebben, zoals een verzwakt immuunsysteem. Daarnaast kan het dragen van speciale compressiekleding helpen om de huid en weefsels sneller te laten genezen en de kans op seroomvorming te verminderen.