Verstuikte knie: Oorzaken en behandeling van knieverstuiking
Ligamenten zijn sterke weefselbanden die botten met elkaar verbinden. Ligamenten ondersteunen de knie en houden het gewricht en de botten in de juiste positie. Sommige patiënten kampen met een verstuikte knie. Eén of meer ligamenten in de knie worden hierbij plotseling uitgerekt of scheuren hierbij af. Dit veroorzaakt onder andere pijn, zwelling en stijfheid van het kniegewricht. Bovendien kan de patiënt de knie maar beperkt of niet bewegen. Na een lichamelijk onderzoek en diverse beeldvormende onderzoeken, kan de arts de precieze locatie en de ernst van het letsel inschatten. Diverse zelfzorgmaatregelen verlichten de klachten, maar af en toe moet de arts wel medicatie voorschrijven en/of chirurgie uitvoeren. De prognose hangt af van diverse factoren maar mildere verstuikingen genezen meestal binnen de maand. Het is tot slot mogelijk om dankzij enkele tips het risico op een verstuikte knie zo veel mogelijk te verlagen.
Oorzaken van verstuikte knie
Gedwongen draaiing van de knie
Mogelijk draait het kniegewricht plotseling, hetgeen leidt tot een
verstuiking van de knie. Dit treedt bijvoorbeeld op wanneer een patiënt rent en plotseling stopt of van richting verandert, of wanneer hij slecht landt na het springen. Ook bij bepaalde sporten treedt een gedwongen draaiing van de knie sneller op zoals voetbal, basketbal, hockey en skiën.
Klap of slag op knie
Een klap op de voorkant van de knie terwijl de knie gebogen is en de voet stevig op de grond staat leidt mogelijk tot een knieverstuiking. Een verstuikte knie ontstaat ook door een directe slag op de zij-, buiten- of binnenkant van de knie. Een verstuiking treedt soms ook op als gevolg van een auto-ongeluk.
Risicofactoren
Aandoeningen
Enkele aandoeningen verhogen het risico op het ontwikkelen van een verstuiking van de knie met name:
- coördinatieproblemen
- een eerdere verstuiking
- evenwichtsproblemen
- losse gewrichten
- onvoldoende flexibiliteit en kracht in de spieren en ligamenten
Omgevingsfactoren
Daarnaast zorgen enkele omgevingsfactoren er voor dat mensen sneller hun knie verstuiken.
Symptomen
Patiënten met een knieverstuiking kampen met
kniepijn en
zwelling in de knie. Tijdens de verstuiking, hoort of voelt de patiënt tevens een pijnlijk knallend geluid. Daarnaast is het gebied rond het kniegewricht ook
stijf, gezwollen en
rood en bevinden zich ook
blauwe plekken rond de knie. Patiënten kunnen door de verstuiking de knie niet meer (goed) bewegen en daarnaast kunnen ze niet meer lopen met het getroffen been. Tot slot is het gebied gevoel waarbij het gewonde ligament zich hecht aan een bot in de knie.
Diagnose en onderzoeken
De patiënt meldt de symptomen alsook hoe het knieletsel is ontstaan. Het is belangrijk dat hij ook meldt dat hij een geluid gehoord of gevoeld heeft tijdens het ontstaan van het letsel. Daarna controleert de arts de knie op beweging, sterkte, stabiliteit en pijn. Hij bestelt vervolgens beeldvormende onderzoeken zoals een
röntgenfoto, een
CT-scan en/of
MRI-scan. Hiermee is het mogelijk om de knieschade te visualiseren. Voor sommige
beeldvormende onderzoeken is een injectie met contrastvloeistof nodig om de blessure beter op beeld te laten verschijnen. Het is belangrijk dat de arts op de hoogte is van eventuele
allergische reacties op deze mogelijke contrastvloeistof. Daarnaast moet de arts op de hoogte zijn van een eventuele aanwezigheid van metaal in het lichaam omdat dit mogelijk schade veroorzaakt wanneer een MRI-scan plaatsvindt. Soms is een minimaal invasieve procedure nodig om in de knie te kijken. Deze procedure staat in
medische termen bekend als een ‘
artroscopie’.
Ernst indelen via graden
Knieverstuikingen worden ingedeeld op basis van hun ernst.
- Graad 1: Uitrekking en kleine scheurtjes van ligamentweefsel
- Graad 2: Gedeeltelijke scheuring van ligamentweefsel, milde instabiliteit van het gewricht tijdens het knieonderzoek
- Graad 3: Ernstige of volledige scheur van ligamentweefsel, aanzienlijke instabiliteit van het gewricht
Behandeling van knieverstuiking
Zelfzorg
Rust (geen druk aanbrengen, dus niet lopen op het getroffen
been), ijs, compressie (druk toepassen door een elastisch verband aan te brengen) en de knie omhoog brengen boven het niveau van het
hart vormen de steunpilaar voor de behandeling van een verstuikte knie. Deze methoden verminderen namelijk het ongemak en de zwelling. Verder verlichten vrij verkrijgbare
pijnstillers de
pijn. Ook het toepassen van crèmes of pleisters over het gebied is nuttig. Om de knie te ontlasten, dragen patiënten vaak een kniebrace / kniespalk en/of gebruiken ze krukken om druk op de knie te vermijden. Sommige braces staan nog wel wat beweging toe en bieden ondersteuning bij de terugkeer naar activiteiten, maar bij andere braces kan de knie helemaal niet meer bewegen
Professionele medische zorg
Fysiotherapie is nuttig om de flexibiliteit, het bewegingsbereik en de kracht te herstellen. Chirurgie is soms nodig als een ligament volledig is gescheurd of wanneer andere behandelingen niet (voldoende) effectief zijn. De arts voert dan vaak een knieartroscopie uit om in het kniegewricht te kijken en schade te herstellen.
Prognose
De duur van het herstelproces van een knieverstuiking is voor elke patiënt anders. Dit hangt namelijk af van het type verstuiking van de knie, de ernst van de blessure, het gekozen revalidatieprogramma en de soorten sporten die een patiënt beoefent. Meestal genezen milde graad I en graad 2-verstuikingen binnen twee tot vier weken, maar andere soorten knieverstuikingen houden soms vier tot twaalf maanden aan.
Complicaties
Op de lange termijn ontwikkelen sommige patiënten met een verstuikte knie pijn door artrose in het geblesseerde kniegewricht. Dit symptoom treedt vaak pas vele jaren na de eerste knieblessure op.
Preventie van schade aan het kniegewricht
Om het risico op verstuikingen van de knie te verminderen, is het belangrijk om enkele maatregelen te treffen. Zo moeten mensen zich steeds opwarmen en strekken voor het sporten, en afkoelen na het sporten. Voelt een persoon zich moe door het sporten, dan is het verstandig om te luisteren naar het lichaam en tijdelijk een pauze in te lassen. Een trainingsprogramma moet bovendien geleidelijk opgebouwd worden (tijd, afstand en intensiteit). Beenversterkende oefeningen zijn voorts aanbevolen. Daarnaast moeten mensen steeds de juiste technieken gebruiken voor het sporten; eventueel kan een sportfysiotherapeut of sportinstructeur hierbij helpen. Dit vermindert de stress op alle spieren, ligamenten en pezen, (ook rond de knie). Verder gebruiken mensen de juiste sportuitrusting en geschikt schoeisel. Tot slot volgen mensen steeds de adviezen van de arts, bijvoorbeeld door het dragen van een beschermende kniebrace.
Lees verder