Verstuikte knie: Oorzaken en behandeling van knieverstuiking

Ligamenten zijn sterke weefselbanden die botten met elkaar verbinden. Ze ondersteunen de knie en zorgen ervoor dat het gewricht en de botten in de juiste positie blijven. Bij een verstuikte knie worden één of meer ligamenten in de knie plotseling uitgerekt of gescheurd, wat leidt tot pijn, zwelling en stijfheid van het kniegewricht. De patiënt kan de knie beperkt of helemaal niet bewegen. Na een lichamelijk onderzoek en diverse beeldvormende onderzoeken kan de arts de precieze locatie en ernst van het letsel inschatten. Zelfzorgmaatregelen kunnen de klachten verlichten, maar soms zijn medicatie en/of chirurgie noodzakelijk. De prognose hangt af van verschillende factoren, maar mildere verstuikingen genezen meestal binnen een maand. Met enkele voorzorgsmaatregelen kan het risico op een verstuikte knie aanzienlijk worden verminderd.

• Oorzaken van verstuikte knie
• Gedwongen draaiing van de knie
• Klap of slag op de knie
• Risicofactoren
• Aandoeningen
• Omgevingsfactoren
• Symptomen van een verstuikte knie
• Diagnose en onderzoeken
• Ernst indelen via graden
• Behandeling van een knieverstuiking
• Zelfzorg
• Professionele medische zorg
• Prognose van een knieverstuiking
• Complicaties van een knieverstuiking
• Preventie van knieverstuikingen

Oorzaken van verstuikte knie

Gedwongen draaiing van de knie

Een knieverstuiking kan optreden wanneer het kniegewricht plotseling draait. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij snelle stops of richtingveranderingen tijdens het rennen, of bij een slechte landing na een sprongetje. Sporten zoals voetbal, basketbal, hockey en skiën verhogen het risico op een gedwongen draaiing van de knie.

Klap of slag op de knie

Een klap op de voorkant van de knie terwijl deze gebogen is en de voet stevig op de grond staat kan leiden tot een knieverstuiking. Ook een directe slag op de zijkant, buitenkant of binnenkant van de knie kan een verstuiking veroorzaken. Dit kan ook gebeuren bij een auto-ongeluk.

Risicofactoren

Aandoeningen

Enkele aandoeningen verhogen het risico op een knieverstuiking:

• Coördinatieproblemen
• Eerdere knieblessures of verstuikingen
• Evenwichtsproblemen
• Losse gewrichten
• Onvoldoende spierkracht en flexibiliteit in de spieren en ligamenten

Omgevingsfactoren

Enkele omgevingsfactoren die het risico op een verstuikte knie verhogen zijn:

• Het niet dragen van beschermende kleding
• Niet opwarmen of stretchen voor het sporten
• Overmatige inspanning of een plotselinge toename van de trainingsintensiteit
• Slecht passende schoenen
• Actieve deelname aan bepaalde sporten

Symptomen van een verstuikte knie

Patiënten met een knieverstuiking ervaren meestal kniepijn en zwelling in de knie. Tijdens het letsel kan een pijnlijk knallend geluid worden gehoord of gevoeld. Het gebied rond het kniegewricht is vaak stijf, gezwollen en rood, en er kunnen blauwe plekken ontstaan. Beweging van de knie is vaak beperkt en lopen met het getroffen been kan moeilijk of onmogelijk zijn. Ook kan het gebied gevoelig zijn bij de aansluiting van het ligament op het bot in de knie.

Diagnose en onderzoeken

De arts zal de symptomen en de oorzaak van het knieletsel bespreken met de patiënt, inclusief eventuele geluiden of gevoelens tijdens het letsel. Vervolgens zal de arts de knie onderzoeken op beweging, sterkte, stabiliteit en pijn. Beeldvormende onderzoeken zoals röntgenfoto's, CT-scans en/of MRI-scans kunnen worden besteld om de schade aan de knie te visualiseren. Voor sommige van deze onderzoeken kan een contrastvloeistof nodig zijn, waarbij de arts op de hoogte moet zijn van eventuele allergische reacties op het contrastmiddel. Indien er metaal in het lichaam aanwezig is, kan dit invloed hebben op de MRI-scan. Soms is een minimaal invasieve procedure, bekend als artroscopie, nodig om het kniegewricht direct te bekijken en schade te beoordelen.

Ernst indelen via graden

Knieverstuikingen worden ingedeeld op basis van hun ernst:

• Graad 1: Uitrekking en kleine scheurtjes in het ligamentweefsel
• Graad 2: Gedeeltelijke scheuring van het ligamentweefsel, met milde instabiliteit van het gewricht
• Graad 3: Volledige scheur van het ligamentweefsel, met aanzienlijke instabiliteit van het gewricht

Behandeling van een knieverstuiking

Zelfzorg

De basisbehandeling voor een verstuikte knie omvat rust (zonder druk op het getroffen been), ijs, compressie (door een elastisch verband aan te brengen) en het omhoog brengen van de knie boven het niveau van het hart. Deze methoden helpen bij het verminderen van ongemak en zwelling. Vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen de pijn verlichten, en crèmes of pleisters kunnen nuttig zijn. Een kniebrace of kniespalk kan helpen om de knie te ontlasten en ondersteuning te bieden bij het terugkeren naar activiteiten. Sommige braces bieden nog enige beweging, terwijl andere de knie volledig immobiliseren.

Professionele medische zorg

Fysiotherapie kan helpen om de flexibiliteit, het bewegingsbereik en de kracht van de knie te herstellen. In gevallen van een volledige scheur of als andere behandelingen onvoldoende effectief zijn, kan chirurgie nodig zijn. De arts kan een knieartroscopie uitvoeren om het kniegewricht te inspecteren en de schade te herstellen.

Prognose van een knieverstuiking

De hersteltijd van een knieverstuiking varieert per patiënt en is afhankelijk van de ernst van de blessure, het type verstuiking, het revalidatieprogramma en de aard van de fysieke activiteiten. Meestal genezen milde verstuikingen (graad I en II) binnen twee tot vier weken. Ernstigere verstuikingen kunnen echter vier tot twaalf maanden duren om volledig te genezen.

Complicaties van een knieverstuiking

Langdurige complicaties kunnen onder andere bestaan uit chronische pijn en artrose in het beschadigde kniegewricht, wat vaak pas jaren na de initiële blessure optreedt.

Preventie van knieverstuikingen

Om het risico op een knieverstuiking te minimaliseren, zijn de volgende maatregelen aanbevolen:

• Zorg voor een goede warming-up en stretching vóór het sporten, en koel af na het sporten.
• Luister naar je lichaam en neem een pauze bij vermoeidheid.
• Bouw een trainingsprogramma geleidelijk op wat betreft tijd, afstand en intensiteit.
• Voer beenversterkende oefeningen uit.
• Gebruik de juiste technieken bij het sporten; vraag eventueel advies aan een sportfysiotherapeut of sportinstructeur.
• Zorg voor geschikte sportuitrusting en schoeisel.
• Volg de adviezen van je arts op, zoals het dragen van een beschermende kniebrace indien nodig.

Lees verder

• Gezwollen knie: Oorzaken & behandeling van zwelling van knie
• Knieartrose: Pijn en stijfheid door slijtage van kraakbeen
• Kniepijn: Oorzaken pijnlijke knie (pijn aan kniegewricht)
• Gescheurde meniscus: Aandoening met pijn & zwelling aan knie
• Knie-effusie (vocht in knie): Pijn & stijfheid kniegewricht